WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI 1.12.2014
Wykład
Wychowanie a czynniki wspierające rozwój człowieka
(dynamiczne elementy wychowania według Stefana Kunowskiego)
Pedagogika  to nauka normatywna, która na podstawie filozofii człowieka,
aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka.
Wychowanie  stopniowe  przekształcanie człowieka, wyprowadzanie go ze
stanu natury i prowadzenie do psychofizycznej dojrzałości w atmosferze
moralno-religijnej.
Dynamiczne elementy wychowania
BIOS  grec. życie
ETHOS  grec. obyczaj, przyzwyczajenie
AGOS  grec. ago  prowadzę
LOS
BIOS
Najbardziej podstawowa siła działająca w wychowaniu.
Pęd życiowy do naturalnego, psychologicznego rozwoju.
Na jakość tej siły wpływa:
Dziedziczna budowa ciała
System nerwowy
System hormonalny
Dyspozycje psychiczne
Uzdolnienia
Dziedziczność
Strona pozytywna Strona negatywna
(talenty) (skłonności)
Siła ta jest żywiołowa i dlatego wymaga ukierunkowania.
Siła pędu życiowego od początku istnienia zależy od pomocy i opieki
wychowawczej.
ETHOS
Społeczne oddziaływanie (dom, szkoła, środowisko)
Jest usankcjonowane zwyczajami danego społeczeństwa.
Składnikami ethosu są:
Presja społeczeństwa
Opinia publiczna
Kontrola
Sankcje
Bios po przez stwarzanie sytuacji wychowawczych w środowiskach
społecznych ( np. rodzina, szkoła, itp.)
W pracy, podczas zabawy, nauki, kultury
Kształtuje się poczucie obowiązku i odpowiedzialności.
Na skutek działania ethosu wychowania moralnego następuje:
Dziedziczenie  naśladowanie
Przyswajanie całej teorii
AGOS
Konkretne działanie wychowawcy
Zadania:
Wprowadzenie wychowanka z przeciętności do wyższej kultury
Zbliżenie wychowanka do ideału
Doskonalenie wychowanka we wszechstronnym rozwoju
Przekształcanie oraz ułatwianie procesu personalizacji
LOS
Nieznane kształty życia przyszłego, które wpływają na człowieka
Kształtowanie prawidłowej postawy wobec przyszłego życia
Podejście do losu według K. Sośnickiego:
Fatalistycznie
Deterministycznie
Indeterministycznie
W chrześcijańskim ujęciu  los jest w ręku Boga.
W losie ludzkim odróżnia się czynniki
anankastryczne, nieodwracalne (śmierć, sąd, grzech, kara)
okazjonalne (kierują człowieka obdarzonego łaską do wolności)
wolność łaska i los wyznaczają w ramach Opatrzności Boskiej drogę życiową
chrześcijanina
BIOS ETHOS AGOS LOS
dynamiczne elementy wychowania
proces kształtowania osoby ludzkiej
Progresja Dygresja Regresja
Doskonalenie się Stan rozwoju Cofanie się
człowieka aż do utrzymujący się na intelektualnie, mentalnie,
osiągnięcia pełni pewnym poziomie społecznie,
człowieczeństwa
Św. Tomasz Oznacza pełen rozwój Oznacza uwstecznienie 
Stan naturalny cnót regresja wychowawcza
usprawniający władzę
Pedagogika kliniczna Pedagogika regresyjna
Warstwy wychowania
1. Biologiczna  tworzy organizm człowieka
2. Psychologiczna  rozwija całokształt psychiki
3. Socjologiczna  formuje osobę społeczną
4. Kulturologiczna/ kulturotwórcza  wyrabia twórcę kultury
5. Duchowa  kształtuje duchowość i stronę religijno-moralną
Warstwom rozwojowym odpowiadają formy życiowe, czyli formy aktywności
własnej wychowanka.
Zabawa
Dociekliwość ( zainteresowania, hobby)
Praca ( forma aktywności władnej, poprzez którą zdobywa się siłę woli)
Twórczość
Światopogląd
Zabawa Kształtowanie zdolności wartościujących, tworzenie
dziecięcych ideałów
Dociekanie Rozwijanie rozumności, zainteresowań poznawczych
Praca Rozwijanie silnej woli i zdolności wolnego wyboru dobra
i brania odpowiedzialności moralnej
Twórczość Kształtowanie talentów i uzdolnień w kierunku
humanistycznym  pod katem dobra ludzi
Przeżycia duchowe Wtajemniczenie w losy ludzkie, doprowadzenie do
prawdziwego światopoglądu
Każda warstwa dojrzewając wytwarza własną strukturę rozwojową
Są to:
Temperament  zespół względnie stałych cech zachowania (działania
osoby, siła, szybkość reagowania, pobudliwość, tempo procesów
psychicznych), które są zależne od dziedziczonych właściwości układu
nerwowego i w niewielkim stopniu podlegają wpływowi otoczenia
Indywidualność  posiada całościowy układ cech, dyspozycji i tendencji
psychicznych osoby.
Charakter  zespół norm na których opiera się stała zgodność
postępowania jednostki z ustalonymi przez nią zasadami, mającymi swoje
z
ródło w jakimś systemie wartości
Osobowość  zorganizowana struktura cech indywidualnych i sposobów
zachowania
Światopoglądowość  zespół własnych przekonań odnośnie absolutnych
z
ródeł bytu, człowieka i świata.
Sytuacje wychowawcze
W procesie wychowawczym można wyróżnić 4 sytuacje wychowawcze (sposób
oddziaływania środowiska na wychowanka)
1. Sytuacja pedagogiczna (programowa)
2. Sytuacja społeczna (środowisko asymilujące)
3. Sytuacja kulturalna
4. Sytuacja życiowa
Odpowiadając na potrzeby rozwojowe wychowanka wychowawca pełni pewne
funkcje
Funkcje Warstwy Czynności
Sanare
(sanus  zdrowy, uzdrowić) Biologiczna Doznanie BIOS
Edocere
(nauczać, pouczać, Psychiczna Nauczanie BIOS
uświadamiać)
Educere
(ex-duco!  wyprowadzić w Socjologiczna Wychowanie ETHOS
górę)
Inifiare
( wtajemniczenie) Kulturologiczna Kształcenie AGOS
Christianisare
Duchowa Spotkanie LOS
Proces wychowawczy tylko wtedy może przynieść pozytywne efekty, gdy sam
wychowanek akceptuje przekazywane przez nauczyciela treści i dokona zmiany.