STOMATOLOGIA DZIECI
CA, ĆWICZENIE 5, 13.12.2012
NORMA ZGRYZOWA W POSZCZEGÓLNYCH OKRESACH ŻYCIA DZIECKA.
CZYNNIKI MIEJSCOWE W ETIOLOGII WAD ZGRYZU.
Wada zgryzu
Odchylenie od wzorca wzrostowego odzwierciedlajÄ…cego zaburzenia zachodzÄ…ce podczas wzrostu i rozwoju
twarzy i narządu żucia.
Etapy rozwoju okluzji wg Richardsona :
- 6 miesięcy  wyrzynanie zębów mlecznych
- 2,5 roku  czynnościowy charakter uzębienia mlecznego
- 6 lat  wyrzynanie zębów stałych
- 13 lat  czynnościowy charakter uzębienia stałego.
Norma zgryzowa
Zespół cech określających prawidłowy rozwój narządu żucia w poszczególnych okresach życia człowieka.
Definicja wady zgryzu wg WHO.
Stan narządu żucia który powoduje :
·ð wyraz
ne oszpecenie
·ð oznacza ograniczenie czynnoÅ›ci żucia i oddychania
·ð zÅ‚e samopoczucie pacjenta.
I. Okres noworodkowy i niemowlęcy.
1. Wysunięcie wargi górnej przed dolną i bródkę
2. Obecność szpary owalnej
3. Półkoliste wały dziąsłowe
4. Głębokie zachodzenie zębów siecznych.
Czynniki szkodliwe :
üð nieprawidÅ‚owa pozycja gÅ‚owy i tuÅ‚owia
üð ssanie smoczka, palców, warg
üð przedÅ‚użone karmienie butelkÄ…
üð oddychanie przez usta.
32 | S t r o n a
Wyrzynanie zęba
Przesuwanie się zęba z jego pozycji rozwojowej w szczękach w kierunku położenia funkcjonalnego w okluzji.
Jest związana z rozwojem zarówno wyrostka zębodołowego jak i wzrostem i rozwojem twarzoczaszki.
Terminy wyrzynania zębów mlecznych.
Zęby Miesiące życia
Siekacze przyśrodkowe 6-9
Siekacze boczne 9-12
KÅ‚y 16-20
Pierwsze trzonowce 12-16
Drugie trzonowce 20-30
II. Okres żłobkowy (poniemowlęcy):
1. Zęby kontaktują się w triadach poza siekaczami dolnymi przyśrodkowymi i górnymi trzonowymi
2. Zęby sieczne górne zachodzą na dolne w 1/3
3. A
uki zębowe zamknięte/otwarte (tzw. Szpary małpie)
4. Dorosły typ połykania.
Szkodliwe nawyki:
üð ssanie smoczka, palców, warg
üð przetrwaÅ‚y typ poÅ‚ykania niemowlÄ™cego
üð staÅ‚e oddychanie przez usta.
Sposoby zwierania się zębów w wieku żłobkowym :
1. Zgryz optymalny (pierwotny)
- kieł górny nagryza między kłem a pierwszym dolnym trzonowcem
- płaszczyzna za zębami trzonowymi załamuje się ku przodowi.
2. Zgryz nowoczesny
- kieł górny zachodzi nieco na kieł dolny
- płaszczyzna za zębami trzonowymi jest prosta.
Współzależność rozwoju fizjologicznego czynności zachodzących w jamie ustno-nosowo-gardłowej.
üð Ssanie
üð PoÅ‚ykanie
üð Å»ucie
üð Oddychanie
üð Mowa
33 | S t r o n a
Czynności fizjologiczne narządu żucia
Prawidłowa budowa "! Prawidłowe funkcje
- prawidłowa mowa, żucie i połykanie "! skurcze mięśni, zmiany ciśnienia powietrza w jamie ustnej
i nosowych ®ð harmonijny rozwój twarzy
- prawidÅ‚owa mowa ®ð ksztaÅ‚towanie podniebienia miÄ™kkiego ®ð poÅ‚ykanie typu dojrzaÅ‚ego
- prawidÅ‚owe oddychanie ®ð umożliwia mowÄ™
- przetrwaÅ‚y typ poÅ‚ykania niemowlÄ™cego ®ð zgryz otwarty ®ð zaburzenia żucia i mowy
- oddychanie przez usta "! nosowanie zamknięte
Parafunkcje i dysfunkcje narządu żucia.
żð ssanie kciuka
żð oddychanie przez usta
żð przetrwaÅ‚y typ poÅ‚ykania niemowlÄ™cego
żð wciÄ…ganie i nagryzanie policzków i warg.
III. Okres przedszkolny:
1. Diastemy fizjologiczne
2. Doprzednia migracja zębów przednich
3. Poszerzenie się łuków zębowych
4. Fizjologiczne ścieranie się zębów mlecznych
5. Spłycenie zachodzenia zębów górnych na dolne
6. Szerokie płaszczyzny za zębami trzonowymi.
Szkodliwe czynniki :
- niechęć do gryzienia twardych pokarmów
- przedwczesna utrata zębów mlecznych.
Wczesna utrata zębów mlecznych może powodować (na skutek pojawienia się zbitej blizny kostnej) :
´ð opóz
nienie w wyrzynaniu odpowiednich zębów stałych
´ð przemieszczenie zawiÄ…zka zÄ™ba staÅ‚ego
´ð zmiana w kolejnoÅ›ci i miejscu wyrzynania zÄ™bów staÅ‚ych.
Konsekwencje przedwczesnej utraty zębów mlecznych w uzębieniu stałym.
1) Po utracie zębów trzonowych:
®ð zgryz gÅ‚Ä™boki, tyÅ‚ozgryz, przodozgryz, przesuniÄ™cia i obroty zÄ™bów
®ð skrócenie Å‚uku zÄ™bowego
®ð przemieszczenie doprzednie pierwszych staÅ‚ych trzonowców górnych
®ð ograniczenie miejsca dla kÅ‚a
®ð przemieszczenie doprzednie pierwszych staÅ‚ych trzonowców dolnych
®ð ograniczenie miejsca dla przedtrzonowca.
2) Utrata siekaczy i kłów:
®ð tyÅ‚ozgryz częściowy, przodozgryz rzekomy, zgryz krzyżowy przedni
®ð brak miejsca dla staÅ‚ego siekacza bocznego lub kÅ‚a.
34 | S t r o n a
Następstwa przedwczesnej utraty zębów mlecznych przednich.
vð przetrwaÅ‚y typ poÅ‚ykania niemowlÄ™cego
vð utrudnione odgryzanie pokarmów
vð wady wymowy
vð nieprawidÅ‚owe poÅ‚ykanie
vð spÅ‚aszczenie i skrócenie wargi górnej
vð kompleksy i unikanie kontaktu z rówieÅ›nikami.
Terminy wyrzynania zębów stałych- wg. Mathewson
Zęby Lata
Siekacze przyśrodkowe 7- 8
Siekacze boczne 8- 9
KÅ‚y 11- 12
I przedtrzonowe 10- 11
II przedtrzonowe 11-12
I trzonowce 6-7
II trzonowce 11-13
IV. Okres szkolny:
1. Wydłużanie łuków zębowych ku tyłowi (zarys łuków w kształcie paraboli i elipsy)
2. Przesuwanie  szóstek ku przodowi i kontakt guzkowo- bruzdkowy
3. Zmiana głębokości zachodzenia siekaczy
4. Triady zębowe
5. Warga, bródka przybliżają się do płaszczyzny czoła
Szkodliwe czynniki
üð przetrwaÅ‚e żeby mleczne
üð przedwczesna utrata zÄ™bów mlecznych
üð hipodoncja lub utrata zÄ™bów staÅ‚ych
üð niekolejne wyrzynanie zÄ™bów staÅ‚ych
üð nieprawidÅ‚owe nawyki
Czynniki miejscowe w etiologii zaburzeń zgryzu
- nieprawidłowe przyczepy wędzidełek
- przedwczesna utrata zębów mlecznych
- przetrwałe zęby mleczne
- utrata zębów stałych
35 | S t r o n a
Grupy ortodontyczne
I. Właściwe dla wieku cechy morfologiczno- czynnościowe narządów jamy ustnej bez uchwytnych
czynników etiologicznych- profilaktyka pierwotna
II. Obecność niekorzystnie działających czynników na prawidłowy rozwój narządów jamy ustnej-
profilaktyka wtórna
III. Wady zgryzu o małym nasileniu, ale czynniki szkodliwe działają nadal- leczenie przyczynowe-
profilaktyka póz
na (metafilaktyka)
IV. Wady zgryzu są bardzo nasilone, ale czynniki szkodliwe działają nadal lub już wygasły + wady
rozwojowe- leczenie chirurgiczno- protetyczne i objawowe
Postępowanie przeciwprzyczynowe i usprawniające czynnościowo:
vð pÅ‚ytka przedsionkowa, trainer dla dziecka (T4K- niebieski, różowy)
vð opiÅ‚owywanie zÄ™bów
vð ćwiczenia mięśniowe
vð utrzymywacz przestrzeni, protez ki dzieciÄ™ce
Następstwa utraty grupy zębowych
®ð przeciążenia pozostaÅ‚ych zÄ™bów
®ð przedwczesne kontakty zÄ™bów
®ð nadmierne starcie powierzchni żujÄ…cych
®ð zmian w przyzÄ™biu i stawie skroniowo- żuchwowym
Protezki dziecięce:
vð zapewnienie prawidÅ‚owego żucia pokarmów
vð zapobieganie przemieszczania siÄ™ zÄ™bów w obrÄ™bie Å‚uku zÄ™bowego
vð zapobieganie wysuwania siÄ™ zÄ™bów przeciwstawnych
vð stymulacja podÅ‚oża kostnego
vð zapewnienie estetycznego wyglÄ…du
36 | S t r o n a
KLASYFIKACJA UBYTKÓW WG BLACKA
Klasyfikacja ubytków próchnicowych wg Blacka przedstawia się następująco:
·ð Klasa I  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ w zagÅ‚Ä™bieniach anatomicznych wszystkich zÄ™bów, a wiÄ™c na:
- powierzchniach zgryzowych zębów przedtrzonowych i trzonowych,
- na powierzchniach językowych zębów trzonowych górnych,
- na powierzchniach przedsionkowych zębów trzonowych dolnych i
- na powierzchniach językowych siekaczy górnych bocznych.
·ð Klasa II  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na powierzchniach stycznych zÄ™bów przedtrzonowych i
trzonowych.
·ð Klasa III  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na powierzchniach stycznych zÄ™bów siecznych i kłów z
zachowanym kÄ…tem siecznym.
·ð Klasa IV  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na powierzchniach stycznych zÄ™bów siecznych i kłów,
obejmujące również kąt sieczny.
·ð Klasa V  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na 1/3 przy dziÄ…sÅ‚owej powierzchni przedsionkowej lub
językowej wszystkich zębów.
KLASYFIKACJA UBYTKÓW MOUNTA I HUME'A
Autorzy ci dzielą ubytki w zależności od miejsca występowania
ðð miejsce 1  zagÅ‚Ä™bienie anatomiczne,
ðð miejsce 2  powierzchnia styczna,
ðð miejsce 3  1/3 przydziÄ…sÅ‚owa korony zÄ™ba lub próchnica cementu
oraz głębokości
ðð stadium 1  próchnica szkliwa i powierzchownej warstwy zÄ™biny,
ðð stadium 2  dalsze zniszczenie zÄ™biny,
ðð stadium 3  ryzyko pÄ™kniÄ™cia zÄ™ba,
ðð stadium 4  utrata guzka
37 | S t r o n a