PSYCHOLOGIA ROZWOJU

Literatura:

Vasta, Heith, Miller „Psychologia dziecka”

M. H. Dembo „Stosowana psychologia wychowawcza”.

Co to jest rozwój? Oparcie się na teorii rozwoju Spencera.

Zmiany zachodzące w układzie ontogenetycznym i filogenetycznym.

Przechodziliśmy różne formacje, również mówi się o rozwoju kosmosu, przedstawia się jako ewolucję gwiazdy, galaktyki. O rozwoju mówi się w mikrokosmosie, zmiany zachodzą wszędzie.

O rozwoju danego układu mówimy wtedy, kiedy da się wyróżnić stałe, stopniowe jednokierunkowe zmiany idące ku większej złożoności i zarazem większej integracji wewnętrznej.

Rozwój jest pewnym stosunkowo długim procesem, którego wszystkie determinanty tkwią w wewnętrznym, modyfikującym układzie.

Rozwój to skumulowanie nowych właściwości, przemiany ilościowe kumulują się i dają podstawy do stworzenia zmian jakościowych.

Rozwój może być zamieniony w swoje przeciwieństwo.

a) regres - stopniowe wycofywanie się ze zmian rozwojowych

b) postęp - to nic innego jak rozwój zwaloyryzowany pozytywnie.

c) struktura - nie są to tylko wyróżnione elementy, ale także relacje, które te elementy wiążą.

Są dwie strategie poznawcze np. człowieka

a) holistyczna / całościowa - charakterystykę obiektu rozpoczyna się od jego najważniejszych cech.

b) atomistyczna - człowiek jest najbardziej skomplikowanym obiektem w kosmosie. Należy poznawać to, co jest możliwe do poznania - czyli poznanie fragmentaryczne człowieka.

Całościowa koncepcja rozwoju człowieka.

Kim jest człowiek? Odpowiedź są bardzo różne i czasami sprzeczne ze sobą. Przyjmujemy tutaj zasadę personalizmu. Człowiek jest personą (osobą), przynależy do świata przyrody, a z drugiej strony do świata ducha. Husserl mówi, że człowiek jest rozdarty pomiędzy dwoma światami. Człowiek jest rozdarty pomiędzy aniołem a bestią - człowiek jest antynomią (polega to na tym, że jakiemuś faktowi można przypisywać różne rzeczy, np. strzała w locie zajmuje jakiś punkt przestrzeni, a więc stoi - antynomia Achillesa. Grecy udowadniali, że Achilles nie jest w stanie dogonić żółwia). Człowiek jako byt przyrodniczy jest podporządkowany prawom natury - na mocy założenia a priori.

Prawa przyczynowe - oznaczają pewne konieczności, te prawa zawierają prawdę samą w sobie. Człowiek jest badany jako przedmiot natury, z drugiej strony jako byt duchowy. Ten świat, w którym człowiek żyje, jest dostępny drogą subiektywnego doświadczenia, tzn. świat jest związany z nadawaniem nowych zdarzeń (o jedne rzeczy będziemy zabiegać, a o drugie nie).

Rozstrzyganie jest sednem rzeczy ludzkiej egzystencji. Człowiek jest istotą wolną i sensotwórczą. Edyta Stein - jako duch podlega prawom sensu, a jako istota biologiczna -prawom przyczynowości..

Płaszczyzny rozwoju.

Dwa światy niesprowadzalne do siebie

Świat natury Świat kultury

1.wymiar biologiczny 3.wymiar podmiotowy

2.wymiar społeczny 4.wymiar metafizyczny

1. Wymiar biologiczny.

Wymiarem biologicznym jest homeostaza, równowaga nerwowa. Jest to przywracanie zachwianej równowagi nerwowej. Wymiarem rządzi reguła METERONOMI.

Wymiarem biologicznym rządzi I i II prawo biologiczne.

I prawo - otrzymanie życia jednostkowego

II prawo - otrzymanie życia gatunkowego

Rozwój biologiczny ma charakter ściśle uszeregowany i jest często przypadkowy (miłość do naszych rodziców)

2. Wymiar społeczny.

My gramy w społeczeństwie różne role i różnie je gramy. Psychologia zajmuje się ch. przyczynowo - skutkowym. Głównym celem jest przystosowania twórcze. Rozwój polega na uczeniu się scenariuszy różnych ról.

3. Wymiar podmiotowy.

Istotą rozwoju jest przystosowanie się do tego świata. Wyraża się w wolności, my poznajemy samych siebie, tożsamość to spostrzeganie tego czym się różnimy. Dokonujemy wyborów i poprzez nie kształtujemy samego siebie. Budujemy siebie w wyborach. Mamy prawo do wolności - wyrażające się w stwierdzeniu - „ja mogę”.

Wymiarem rządzi reguła autonomii.

4. Wymiar transcendentalny.

Wymiarem rządzi reguła HOMONOMII, czyli wypełniani powinności. Jednostka kieruje się ku wartościom transcendentalnym. Wartości transcendentne - mieszczą się sferze idei, są źródłem przeżyć powinności. Sensem egzystencji człowieka jest doświadczenie powinności. Ta idea wyraża się w słowach - „ja powinnam”.

---