Modele literatury współczesnej

Zagadnienia egzaminacyjne

1. Periodyzacja powojennej literatury polskiej: krajowej i emigracyjnej.

2. Polska diaspora literacka: kraj - Londyn - Paryż (twórcy, pisma - „Kultura”, „Wiadomości”, organizacje, uchwały, kolejne fale emigracji i - rzadziej - powrotów).

3. Charakterystyka życia literackiego w kraju w latach 1945-1948.

4. Wpływ realizmu socjalistycznego na twórczość i życie literackie w Polsce.

5. Parabola i groteska jako literackie odpowiedzi na zastaną rzeczywistość (Bułhakow, Andrzejewski, Miłosz, Mrożek).

6. Poezja wobec rzeczywistości i tradycji literackiej: lingwiści, turpiści, klasycyści, Nowa Fala - programy literackie i twórczość.

7. Funkcje monologu wypowiedzianego w prozie zachodniej i polskiej (Camus, Iwaszkiewicz).

8. Cenzura i jej wpływ na życie literackie w PRL-u, rola roku 1976 w historii literatury, ograniczenie i zniesienie cenzury.

9. Eseizacja, autobiografizm i autotematyzm jako wiodące tendencje prozy XX wieku (Mann, Andrzejewski, Gombrowicz, Herling-Grudziński, Konwicki, Różewicz, Szczepański, Gretkowska).

10. Śródziemnomorskie dziedzictwo kulturowe w eseistyce i poezji krajowej (Herbert, Różewicz, Rymkiewicz).

11. Nobliści - twórczość Szymborskiej i Miłosza.

12. Wzrost popularności literatury faktu w wieku XX: dzienniki, reportaże, felietony, eseje - omówić na wybranych przykładach.

13. Eksperymenty literackie lat 50. i 60. (nouveau-roman, dzieło otwarte, grupa OuLiPo, Cortazar, Andrzejewski, Parnicki).

14. Spory o postmodernizm.

15. Problem cezury roku 1989 w polskim życiu literackim - analogie do roku 1918 i wątpliwości badaczy.

16. Charakterystyka życia literackiego po 1989 r. (tzw. pokolenie „bruLionu”, rozwój czasopiśmiennictwa i rynku wydawniczego, nagrody literackie, sukcesy handlowe niektórych pisarzy: Stasiuk, Gretkowska, Tokarczuk, Dehnel, Huelle, Masłowska).

17. Fabularyzacje w nowej prozie: tematyka, forma (Huelle, Myśliwski, Tokarczuk, Gretkowska, Dehnel, Masłowska - przygotować dwóch autorów).

18. Poezja po '89 roku: „dzicy”, klasycyści, wpływ Nowojorskiej Szkoły Poetów i beat-generation (Sendecki, Świetlicki, Podsiadło).

Lektura obowiązkowa

Teksty z literatury polskiej:

1. J. Andrzejewski: Ciemności kryją ziemię; Miazga

2. Z. Herbert: Barbarzyńca w ogrodzie; Pan Cogito

3. J. Iwaszkiewicz: Wzlot

4. Cz. Miłosz: Wiersze - wybór; Widzenia nad Zatoką San Francisco; Zniewolony umysł

5. J. J. Szczepański: Polska jesień; Rafa

6. D. Masłowska: Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną lub Paw królowej

7. M. Białoszewski: Wybór poezji (z tomów: Obroty rzeczy; Mylne wzruszenia)

8. J. Dehnel: Lala lub Saturn

9. W. Gombrowicz: Dziennik - wybór; Trans-Atlantyk

10. M. Gretkowska: Kabaret metafizyczny lub Tarot paryski, Polka

11. G. Herling-Grudziński: Dziennik pisany nocą - wybór; Wieża i inne opowiadania

12. P. Huelle: Weiser Dawidek

13. T. Konwicki: Bohiń

14. S. Mrożek: Opowiadania - wybór

15. W. Myśliwski: Widnokrąg lub Traktat o łuskaniu fasoli

16. T. Różewicz: Et in Arcadia ego; Niepokój - wybór; Matka odchodzi

17. A. Stasiuk: Dukla; Jadąc do Babadag

18. S. Mrożek: Opowiadania - wybór (z tomu Słoń)

19. Określona epoka. Nowa Fala 1968 - 1993 - wybór

20. W. Szymborska: Radość czytania - wybór

21. O. Tokarczuk: E.E.; Podróż Ludzi Księgi lub Prawiek i inne czasy

Teksty z literatury powszechnej:

1. M. Bułhakow: Mistrz i Małgorzata

2. A. Camus: Upadek

3. J. Cortazar: Gra w klasy

4. U. Eco: Imię róży

5. G. G. Marquez: Sto lat samotności

Opracowania i podręczniki (do wyboru)

1. E. Balcerzan: Poezja polska w latach 1939-1965, cz. I - II, Warszawa 1984, 1988

2. S. Burkot: Literatura polska latach 1939- 1989; Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2002.

3. J. Jarzębski: Apetyt na przemianę. Notatki o prozie współczesnej, Kraków 1997

4. P. Czapliński, P. Śliwiński: Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 1999.

5. Słownik literatury polskiej XX wieku - wybrane hasła

6. H. Markiewicz: Teorie powieści za granicą, Warszawa 1995.

7. P. Czapliński: Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1998.

8. M. Danilewicz-Zielińska: Szkice o literaturze emigracyjnej, Wrocław - Warszawa - Kraków 1992.

9. T. Drewnowski: Próba scalenia. Obiegi - Wzorce - Style, Warszawa 1997.

10. Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1998.

11. M. Dąbrowski: Postmodernizm. Myśl i tekst, Kraków 2000.

12. K. Uniłowski: Granice nowoczesności. Proza polska i wyczerpanie modernizmu, Katowice 2006.

13. M. Stala: Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997.

14. P. Śliwiński: Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej, Kraków 2002.

15. K. Wilkoszewska: Wariacje na postmodernizm, Kraków 1998 ( rozdziały: Pojęcie postmodernizmu, Postmodernizm w sztuce: literatura).

---