Temat: Legitymowanie.
Metoda: pogadanka, wykład, dyskusja
Cel: zapoznanie z trybem legitymowania osób przez policjantów
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 roku
w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku, policjant ma prawo legitymowania osób, gdy ustalenie ich tożsamości jest niezbędne do wykonania czynności operacyj-
no-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych,
a w szczególności w celu:
a/ identyfikacji osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
b/ ustalenia świadków zdarzenia powodującego naruszenie bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
c/ wykonania polecenia wydanego przez sąd, prokuratora, organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego,
d/ identyfikacji osób wskazanych przez pokrzywdzonych jako sprawców przestępstw
lub wykroczeń,
e/ poszukiwania osób zaginionych lub ukrywających się przed organami ścigania albo wymiarem sprawiedliwości.
Policjanci, przystępując do czynności legitymowania, są obowiązani:
a/ podać stopień, imię i nazwisko. Policjanci nie umundurowani okazują ponadto
legitymację służbową w taki sposób, aby osoba legitymowana miała możliwość odczytać i zanotować nazwisko policjanta i nazwę organu, który wydał legitymację,
b/ podać podstawę prawną oraz przyczynę legitymowania .
Jak widać, tych przyczyn legitymowania może być wiele. Niekoniecznie pytania zadawane przez legitymowanego typu: „co pan ode mnie chce?,” czy słowa typu: „ja nic nie zrobiłem”, obruszanie się, reagowanie agresją, mają sens. Policjant wykonuje swoje zadania. Osoba, którą chce wylegitymować, może stać w grupie innych osób i tylko rozmawiać, może wieczorem spędzać czas z kolegami w miejscu, w którym popełniono przestępstwo lub wykroczenie, może przypominać poszukiwaną osobę itp.
Najważniejsze, to spokojnie wykonywać polecenia policjanta. Takie legi-
tymowanie, gdy nie mamy nic na sumieniu, jest zwykłą formalnością.
2
Tożsamość ( imię, nazwisko ) osoby legitymowanej ustala się na podstawie:
a/ dowodu osobistego,
b/ tymczasowego dowodu osobistego,
c/ tymczasowego zaświadczenia tożsamości,
d/ dowodu tożsamości cudzoziemca,
e/ paszportu.
Tożsamość osoby legitymowanej można ustalić również na podstawie:
a/ innych nie budzących wątpliwości dokumentów,
b/ oświadczeń osób, których tożsamość ustalono na podstawie jednego z dokument-
tów wymienionych wyżej, a także na podstawie telefonicznego lub osobistego porozumienia się z osobami wskazanymi przez legitymowanego.
Uwaga!
1. W razie legitymowania osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają
to względy bezpieczeństwa, policjant ma prawo żądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.
2. Policjant może odstąpić od legitymowania osoby, którą zna.
Po wylegitymowaniu, policjant zapisuje w swoim notatniku służbowym
dane osoby legitymowanej oraz czas, miejsce i przyczynę legitymowania. W przypadku
działań profilaktycznych wcale nie musi skutkować to jakimiś następstwami dla nas
( np. wezwaniami do komendy Policji ).
Zgodnie jednak z najnowszymi wytycznymi dla pracy policjantów w zakresie
zapobiegania demoralizacji i przestępczości nieletnich, trzeba wiedzieć, że w przypadku
legitymowania osób niepełnoletnich, przebywających poza domem w porze nocnej czyli
od 22.00 do 6.00, policjanci mają obowiązek przesyłania pisemnych informacji do
rodziców/opiekunów prawnych dzieci i młodzieży o fakcie legitymowania ich dziecka
w nocy. W takiej informacji będą zamieszczane dane o miejscu, okolicznościach
legitymowania i osobach towarzyszących legitymowanemu.
Ta procedura ma na celu zapobieganie niebezpiecznym sytuacjom, które
nocą się nasilają, zagrażającym zdrowiu czy nawet życiu dzieci i młodzieży. Chodzi
o zwrócenie uwagi rodzicom na potrzebę zwiększenia troski i opieki nad dzieckiem,
o kontrolę jego czasu spędzanego poza domem, i to w nocy