9. Rodzaje umów o pracę i sposoby rozwiązania (wymienić sposoby rozwiązywania umowy o pracę, nauczyć się za wypowiedzeniem lub bez okresu wypowiedzenia)

Przez umowę o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy za wynagrodzeniem. Umowa o pracę zostaje zawarta przez złożenie zgodnych oświadczeń pracownika i pracodawcy. Powinna być zawarta na piśmie i zawierać:

- określony rodzaj pracy

- termin jej rozpoczęcia

- wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy

- zobowiązanie pracownika do przestrzegania porządku i dyscypliny pracy

Umowa powinna być zawarta najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.

Rodzaje umów o pracę:

a) umowa na okres próbny - nie może przekraczać 3 miesięcy, zawierana jest żeby poznać pracownika, jego kwalifikacje, pracownik może sprawdzić pracę

b) umowa na czas określony - zawierana jest na określony okres, najczęściej na 1 rok, może być przedłużona ale tylko dwa razy, trzecia umowa musi być na czas nieokreślony

c) umowa na czas nieokreślony - nie ma określonego czasu rozwiązania umowy

d) umowa na okres wykonywanej pracy - do momentu aż praca zostanie wykonana

e) umowa o praktyczną naukę zawodu - praktyki, na czas określony, przeważnie na 3 lata

Umowa na okres próbny może poprzedzać zawarcie pozostałych rodzajów umów o pracę.

Sposoby rozwiązywania umowy o pracę:

1. na mocy porozumienia stron - jest pożądanym sposobem rozwiązywania stosunku pracy. Ponieważ porozumienie takie jest dobrowolne, unika się pokrzywdzenia lub podejmowania decyzji tylko przez jedną ze stron. Rozwiązywanie umowy w tym trybie nie pociąga za sobą żadnych ujemnych następstw dla pracownika

2. z dniem ukończenia pracy, dla której umowa została zawarta - głównie umowa o dzieło i umowa zlecenia

3. z upływem czasu, na który została zawarta - umowa na czas określony, umowa o praktyczną naukę zawodu

4. za wypowiedzeniem - jest najczęstszym sposobem rozwiązywania umów na czas nieokreślony lub na okres próbny. Wypowiedzenie może być dokonane przez każdą ze stron. Musi ono nastąpić na piśmie. Wypowiedzenie ze strony pracodawcy powinno zawierać wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie oraz pouczenie o przysługujących pracownikowi możliwościach odwołania do sądu pracy. Okres wypowiedzenia jest uzależniony od długości zatrudnienia u danego pracodawcy i rodzaju zawartej umowy:

a) umowa na okres próbny (do 3 miesięcy):

- 3 dni robocze jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni

- 1 tydzień jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie

- 2 tygodnie jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące

b) umowa na czas nieokreślony:

- 2 tygodnie jeżeli pracownik był zatrudniony przez czas krótszy niż 6 miesięcy

- 1 miesiąc jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy

- 3 miesiące jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata

W okresie wypowiedzenia pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy w wymiarze 2 dni roboczych gdy okres wypowiedzenia nie przekracza 3 miesięcy i 3 dni roboczych przy wypowiedzeniu 3 miesięcznym. Zakład pracy nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje ni więcej niż 2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.

5. bez okresu wypowiedzenia - ze skutkiem natychmiastowym; zdarza się w 3 przypadkach:

a) z winy pracownika:

- w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracownika

- w razie utraty przez pracownika z własnej winy uprawnień koniecznych do wykonywania pracy

- w razie popełnienia przez pracownika przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste i zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądowym

b) z winy pracodawcy:

- rażące naruszenie obowiązków pracodawcy (niepłacenie wynagrodzeń w terminie, nie zapewnienie odpowiednich warunków pracy)

- jeżeli pracownik otrzyma orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy na danym stanowisku a pracodawca nie jest w stanie zapewnić mu innego miejsca pracy

c) z przyczyn niezawinionych:

- po upływie 3 miesięcy jeżeli nieobecność spowodowana jest chorobą a pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy

- po upływie pierwszego miesiąca jeżeli nieobecność pracownika spowodowana jest innymi przyczynami niż choroba

6. wygaśnięcie umowy:

a) śmierć pracownika

b) śmierć pracodawcy

c) po upływie 3 miesięcy od chwili tymczasowego aresztowania pracownika

Jeżeli postępowanie karne przeciwko pracownikowi zostanie umorzone lub zapadnie wyrok uniewinniający pracodawca ma obowiązek przyjąć z powrotem pracownika o ile zgłosi się on do pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku.

---