Historia TRAKTAT WERSALSKI I JEGO POSTANOWIENIA, W Wersalu pod Paryżem, W Wersalu pod Paryżem zebrali się przywódcy państw Ententy i pozostałych zwycięskich państw oraz narodów w celu uzgodnienia wa


W Wersalu pod Paryżem zebrali się przywódcy państw Ententy i pozostałych zwycięskich państw oraz narodów w celu uzgodnienia warunków pokoju z pokonanymi i ustanowienia nowego ładu po wojnie. Decydujący głos miały Stany Zjednoczone, Wielka Brytania oraz Francja; Rosji nie zaproszono do udziału w konferencji.

System wersalski miał zapewnić światu pokój na długie lata. Był on jednak pełen sprzeczności a opór przeciw niemu wynikał przede wszystkim z dążenia państw przegranych do jego obalenia.

Najsurowiej obeszli się alianci z Niemcami (traktat paryski 28.06.1918), które obarczono odpowiedzialnością za wybuch wojny; nie tylko straciły liczne terytoria , jak Alzację, Lotaryngię, Wielkopolskę, Pomorze Gdańskie, ale także musiały zapłacić ogromne odszkodowanie wojenne i zgodzić się na międzynarodową administrację przemysłowego okręgu Saary.

Równie ciężkie warunki narzucono Austrii - traktat w Saint - Germain z 10.09.1919, oraz Węgrom - traktat w Trianon z 4.06.1920 r. Oba te państwa traciły ogromne terytoria na rzecz państw nowo utworzonych. Liczba ludności Austrii zmalała pięciokrotnie, a terytorium Węgier zmniejszyło się o 70%.

Traktat wersalski ustalił nowe granice, które miały być wytyczone według kryterium narodowościowego (kryterium języka) zgodnie z zasadą samostanowienia narodów. Było to jednak kryterium bardzo mylące, gdyż często wskutek wynarodowienia, narodowości mówiły językiem swych ciemięzców. Ponadto kryterium językowe nie uwzględniało aspektów historycznych, ekonomicznych, politycznych oraz wyznaniowych. W rezultacie przy ustalaniu porządku europejskiego zadecydowały interesy mocarstw - chęć odwetu na państwach centralnych oraz dążenie do równowagi europejskiej.

Na gruzach trzech imperiów, Austro - Węgier, Niemiec Niemiec i Rosji, powstało dziewięć niepodległych państw: Polska, Czechosłowacja, Austria, Jugosławia, Węgry, Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa. Teoretycznie nowe granice miały być granicami etnicznymi, ale w niewielu wypadkach udało się stworzyć państwa jednolicie narodowe. W sytuacjach spornych o przynależności państwowej miał decydować plebiscyt. W konsekwencji w niektórych państwach mniejszości narodowe stanowiły znaczący procent ludności.

Traktat wersalski ustalił granicę polsko - niemiecką przyznając Polsce Pomorze Wsch., bez Gdańska i prawie całą Wielkopolskę. Przewidywał jednocześnie przeprowadzenie plebiscytów na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach, zaś Gdańsk został ogłoszony wolnym miastem pod zarządem Komisarza Ligii Narodów. Podpisując traktat pokojowy Polska została zmuszona do zaakceptowania dodatkowego traktatu z mocarstwami sprzymierzonymi o ochronie praw mniejszości narodowych. Ten tzw. Mniejszościowy traktat podpisać musiały państwa nowo utworzone, jak Polska, Czechosłowacja czy Jugosławia, Natomiast nie narzucono go Niemcom. W związku z tym mniejszości narodowe zamieszkujące Polskę uzyskały prawo odwoływania się do Ligii Narodów, która powstała na mocy specjalnych uchwał konferencji paryskiej, ze skargami na rząd polski, natomiast mniejszość polska w Niemczech została tego prawa pozbawiona.

Podczas konferencji mocarstwa zwycięskie zajęły się też sprawą polskich granic na wschodzie. Rada Najwyższa nie uznawała początkowo pretensji polskich do Galicji Wsch., a ofensywa polska w tym rejonie wywołała sprzeciwy państw zachodnich, które liczyły, że Ukrainę da się przyporządkować przywódcom interwencji antybolszewickiej. Rada Najwyższa zmieniła jednak zdanie i upoważniła rząd Polski do wprowadzenia zarządu cywilnego w Galicji Wsch. Stanowisko mocarstw zachodnich wobec roli Polaków na Wschodzie było więc chwiejne. Z jednej strony widziały one chętnie akcję armii polskiej przeciw bolszewikom, bolszewikom drugiej jednak strony przeciwstawiały się ofensywie polskiej poza etniczny zasięg żywiołu polskiego. We wrześniu 1919 r. Padarewski zarządał jasnego określenia zamiarów Ententy wobec Rosji. Nie uzyskawszy jasności w tej kwestii, Piłsudski zaczął na własną rękę rokowania z Rosjanami. Rozmowy zakończył się fiaskiem, gdyż rosyjski generał podtrzymywał koncepcję jednej, niepodzielnej Rosji w granicach sprzed 1914 r. Dla Denkina nie liczyły się fakty zaszłe w Polsce.

Wybuchem konfliktów groziło też niezadowolenie wielu państw z poszczególnych decyzji traktowych. Nie podobały się one Włochom, które bezskutecznie domagały się Dalmacji, ostatecznie przekazanej Jugosławii. Niekorzystne dla siebie postanowienia zakwestionowała też Turcja, która już w 1923 r. po zwycięskiej wojnie z Grecję odzyskała tereny w Anatolii, zabrane jej na mocy traktatu w Sévres.

Wreszcie dwaj wielcy niezadowoleni: Niemcy, które natychmiast po podpisaniu traktatu rozpoczęły starania o jego rewizję, a zwłaszcza o zmianę granicy wschodniej z Polską, oraz Rosja Radziecka, nieuznawania przez aliantów i odsunięta przez nich od polityki europejskiej.

Na ostateczny kształt traktatów pokojowych wpłynęli trzej przywódcy: brytyjski premier DAVID LLOYD GEORGE, francuski premier GEORGES CLEMENCEAU oraz prezydent Stanów Zjednoczonych WOODRON WILSON.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Historia TRAKTAT WERSALSKI I JEGO POSTANOWIENIA, tytuł, Marcin Nowicki
Przyczyny, przebieg i skutki I wojny światowej oraz postanowienia traktatu wersalskiego
Na HP traktat wersalski
konferencja paryska i traktat wersalski
Decyzje traktatu wersalskiego w sprawie Polski a ich realizacja, Egzamin
Traktat wersalski to główny układ pokojowy kończący pierwszą(1), Politologia, 1 rok UJ
Traktakt Wersalski
Traktat wersalski, POLITOLOGIA PRACA SOCJALNA
I.I WOJNA ŚWIATOWA, 4.Koniec I wojny światowej.Traktat wersalski, Marek Biesiada
Traktat Wersalski
Traktat wersalski 1919 jako źródło nowego konfliktu
Traktat Wersalski
Traktat wersalski
Traktat Wersalski a Niemcy
D19250849 Protokół stanowiący o zmianie § 13 Aneksu II do Części VIII Traktatu Wersalskiego

więcej podobnych podstron