KREDYTY

Kredyty to aktywa finansowe posiadane przez bank, który pożyczył pieniądze innym podmiotom. Kredyt jest przeciwieństwem depozytu. Kredytów udzielają głównie banki komercyjne, które pośredniczą między oszczędzającymi (czyli tymi, którzy mają nadmiar pieniędzy i są skłonni ich część zaoszczędzić), a tymi, którzy potrzebują w danym momencie kapitału (zazwyczaj ponieważ potrzebują więcej pieniędzy niż posiadają), gdyż np. budują nowe zakłady pracy, modernizują istniejące już fabryki (kredyt inwestycyjny) lub szukają środków na pokrycie bieżących wydatków, takich jak np. zaopatrzenie, sprzedaż, świadczenie usług, wypłata wynagrodzeń, rozliczenia z kontrahentem (kredyt obrotowy). Kredyty umożliwiają powstanie większości mieszkań i zakup dóbr trwałego użytku, takich jak np. samochody. Zakup „na raty” jest niczym innym jak zakupem na kredyt. Bez kredytów rozwój współczesnych gospodarek nie byłby możliwy, gdyż inwestorzy i konsumenci musieliby zgromadzić środki równe kosztowi całej inwestycji albo cenie dobra trwałego użytku. To często trwałoby bardzo długo. Kredyt umożliwia zatem oderwanie w czasie konsumpcji i inwestycji od posiadanych środków. Poziom kredytu w gospodarce, mierzony jego relacją do PKB, rośnie zazwyczaj wraz ze wzrostem produkcji. Na poziom kredytów w gospodarce oddziałują stopy procentowe, czyli koszt, który ponosi podmiot zaciągający kredyt, oraz zasady przyznawania kredytów (np. zabezpieczenie zwrotu kredytu, którego może się domagać bank). Nadmierny wzrost kredytu, kiedy stopy procentowe są niskie, może być niebezpieczny dla gospodarki, jeżeli banki nie przestrzegają kryteriów ostrożności ustalanych przez nadzór bankowy i rozluźniają oceny ryzyka. Istnieje wtedy groźba, że część odsetek od kredytów lub samych kredytów nie będzie spłacana, gdy gospodarka wejdzie w stan recesji. W okresie recesji firmy mają niższe zyski lub ponoszą straty, a konsumenci dysponują mniejszymi dochodami lub w ogóle tracą pracę. Te złe kredyty mogą pogorszyć sytuacją finansową banków i w krańcowej sytuacji doprowadzić do zapaści całego systemu finansowego. Dlatego banki centralne starannie obserwują jak rozwija się akcja kredytowa w gospodarce i starają się nie dopuszczać do nadmiernie szybkiego wzrostu akcji kredytowej (ale nie zawsze im się to udaje). Kredyty można kwalifikować według różnych kryteriów. Wykres przedstawia podział według podmiotu zaciągającego kredyt: gospodarstwa domowe (wyodrębnione kredyty walutowe to w głównej mierze kredyty hipoteczne), podmioty gospodarcze (podzielone według typów) oraz instytucje rządowe.

---