AKCENT I WYMOWA

1. Zależy od iloczasu przedostatniej sylaby:

1. Długi: po samogłosce grupa spółgłosek

2. Krótki: po samogłosce samogłoska bądź h

2. Dyftongi:

1. AE

2. OE

3. AU

4. EU

3. Wymowa „C”:

1. C: przed e, i, y, ae, oe

2. K: przed a, o, u, przed spółgłoskami, na końcu wyrazu

TERMINOLOGIA

1. Liczba:

1. Singularis - liczba pojedyncza

2. Pluralis - liczba mnoga

2. Strona:

1. Activum - strona czynna

2. Passivum - strona bierna

3. Tryby:

1. Indicativus - tryb oznajmujący

2. Imperativus - tryb rozkazujący

3. Coniunctivus - tryb przypuszczający

4. Rodzaj:

1. Masculinum - rodzaj męski

2. Femininum - rodzaj żeński

3. Neutrum - rodzaj nijaki

5. Poznane odmiany:

1. Indicativus praesentis activi - tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony czynnej.

2. Imperativus praesentis activi - tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony czynnej.

6. Przypadki:

1. Nominativus - mianownik

2. Genetivus - dopełniacz

3. Dativus - celownik

4. Accusativus - biernik

5. Ablativus - narzędnik i miejscownik

6. Vocativus - wołacz

KONIUGACJA

SINGULARIS	PLURALIS
-O	-MUS
-S	-TIS
-T	-NT

SINGULARIS	PLURALIS
SUM	SUMUS
ES	ESTIS
EST	SUNT

SINGULARIS	PLURALIS
ES!	ESTE!

	I	II	III	IV
	-a	-ē	-ĕ	-i
	dare	vidēre	discĕre	audire
1)	do	video	disco	audio
2)	da-s	vide-s	disc-i-s	audi-s
3)	da-t	vide-t	disc-i-t	audi-t
1)	da-mus	vide-mus	disc-i-mus	audi-mus
2)	da-tis	vide-tis	disc-i-tis	audi-tis
3)	da-nt	vide-nt	disc-u-nt	audi-u-nt
SG	da	vide	disc-e	audi
PL	da-te	vide-te	disc-i-te	audi-te

RZECZOWNIK

(temat i rodzaj wyznacza się w Genetivusie)

I	II	III	IV	V
F	M/N	M/F/N	M/N	F
-ae	-i	-is	-us	-ei

PRZYMIOTNIK

(dobierany do rodzaju rzeczownika)

(odmienia się według I i II deklinacji)

(temat wyznacza się w I lub II formie)

I i II DEKLINACJA

	"-US"	"-ER"	"-UM"	"-AE"
NOM	locus	liber	lucrum	personă
GEN	loci	libri	lucri	person-ae
DAT	loc-o	libr-o	lucr-o	person-ae
ACC	loc-um	libr-um	lucr-um	person-am
ABL	loc-o	libr-o	lucr-o	personā
VOC	loc-e	liber	lucr-um	personă
NOM	loc-i	libr-i	lucr-a	person-ae
GEN	loc-ōrum	libr-ōrum	lucr-ōrum	person-ārum
DAT	loc-is	libr-is	lucr-is	person-is
ACC	loc-os	libr-os	lucr-a	person-as
ABL	loc-is	libr-is	lucr-is	person-is
VOC	loc-i	libr-i	lucr-a	persoon-ae

SŁOWNICTWO

1. Mora trahit periculum. - Zwłoka pociąga za sobą niebezpieczeństwo.

2. Locus regit actum. - Miejsce określa akt prawny.

3. Tempus regit actum. - Czas określa akt prawny.

4. Casum sentit dominus. - Właściciel odczuwa zdarzenie.

5. Superficies solo cedit. - Powierzchnia przypada gruntowi.

6. Neglegentia culpa est. - Niedbalstwo jest winą.

7. Lex retro non agit. - Ustawa nie działa wstecz.

8. Lex prospicit, non respicit. - Ustawa patrzy przed siebie, nie za siebie.

9. Dure lex, sed lex. - Surowa ustawa, lecz ustawa.

10. Novus rex, nova lex. - Nowy król, nowa ustawa.

11. Iniuria non excusat iniuriam. - Niesprawiedliwość nie tłumaczy niesprawiedliwości.

12. Delicta parentum liberis non nocent. - Przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom.

13. Et non facere, facere est. - I brak działania jest działaniem.

14. Ad acta - (odłożyć) do akt.

15. Ad hoc - od ręki, na poczekaniu.

16. Bonum publicum - dobro publiczne.

17. De facto - faktycznie, w zasadzie.

18. Errata - wykaz błędów.

19. Et cetera - i tak dalej.

20. Lapsus linquae - błąd językowy.

21. Nota bene - ponadto, zauważ dobrze.

22. Persona grata - osoba pożądana.

23. Persona non grata - osoba niepożądana.

24. Pro forma - dla pozoru.

25. Summa summarum - suma sumy, podsumowując.

26. Tabula rasa - czysta karta.

27. Vacat - wolne stanowisko.

28. Veto - nie pozwalam.

29. Gloria victis - chwała zwyciężonym.

magister, -tri (stojący na czele) nauczyciel

doceo, -ēre uczyć

verbum, -i słowo

liber, -bri księga, książka

do, dare dawać

lego, -ĕre zbierać, czytać

scribo, -ĕre pisać

disco, -ĕre uczyć się

negotium, -ii zajęcie

animus, -i duch, umysł, myśl

mora, -ae zwłoka, odroczenie (w czasie)

periculum, -i wystawienie na próbę, próba, niebezpieczeństwo

rego, -ĕre kierować, wieść, panować, określać

solum, -i grunt, ziemia

cedo, -ĕre iść, kroczyć, odchodzić, ustępować

novus, -a, -u nowy

patria, -ae ojczyzna

quaero, -ĕre szukać, pytać

nauta, -ae żeglarz, marynarz

navigo, -are żeglować, płynąć

terra, -ae ziemia, ląd, kraj

dominus, -i pan, władca, właściciel

cogito, -are myśleć, zamyślać, zamierzać

amicitia, -ae przyjaźń

facio, -ĕre robić, czynić

amicitiam facio zawieram przyjaźń

matrimonium, -ii małżeństwo, związek małżeński

neglegentia, -ae niedbalstwo, beztroska, zaniedbywanie, lekceważenie

culpa, -ae wina, zwinienie

durus, -a, -u twardy, nieustępliwy, surowy

---