Kompleksy trwałe:

-W niewielkim stopniu zdysocjowane Fe²⁺+6CN^-↔Fe(CN)₆^4-

-Cyjankowy kompleks żelaza(II) jest tak trwały, że nie można w jego roztworze wodnym wykryć jonu żelaza(II) czy cyjankowego za pomocą zwykłych reakcji charakterystycznych dla tych jonów.

Kompleksy średnio trwałe:

-Dysocjują na jon centralny i ligand (ligandy) już w takim stopniu, ze zwykle można znaleźć reakcje charakterystyczne, pozwalające wykryć ligand i atom centralny Cu²⁺+4NH₃↔Cu(NH₃)₄²⁺

Kompleksy nietrwałe:

-Dysocjują na jon centralny i ligand (ligandy); bardzo łatwo znaleźć reakcje charakterystyczne pozwalające wykryć ligand i atom centralny Pb²⁺+2CH₃COO^- ↔ Pb(CH₃COO)₂

-Liczba ligandów, które przyłącza atom centralny zależy od jego liczby koordynacyjnej, a ładunek kompleksu wynika z algebraicznej sumy ładunków atomu centralnego i ligandów.

Trwałość związków kompleksowych

Trwałość związków kompleksowych zależy od wielu czynników, takich jak np.:
-stopień utlenienia atomu metalu
-promień jonowy
-liczba koordynacyjna atomu metalu
-charakter atomów koordynujących względem jonu centralnego
-ułożenie i wzajemne powiązanie atomów koordynujących
Trwałość kompleksu opisuje się za pomocą odpowiednich stałych trwałości lub stałych nietrwałości podawanych dla kolejnych reakcji tworzenia kompleksu (stałe stopniowe) lub dla reakcji sumarycznej (stałe sumaryczne, stałe całkowite).

Stałe równowagi reakcji

-Reakcje tworzenia się kompleksów w roztworach podlegają prawu działania mas.

-Jeżeli jon centralny M tworzy z ligandem L kompleks w reakcji: M + L ↔ ML to stała równowagi reakcji tworzenia się kompleksu, zwana stałą trwałości lub stałą tworzenia się kompleksu.

β=[ML]/[M][L]

-Stałą reakcji przebiegającej w przeciwnym kierunku, tj. reakcji dysocjacji kompleksu, zwana stałą nietrwałości kompleksu. k=[M][L]/[ML]

-Stała nietrwałości charakteryzuje kompleksy, podobnie jak stała dysocjacji charakteryzuje kwasy i zasady.

-Stała trwałości i stała nietrwałości związane są zależnością: β=1/k lub pK=-logk=logβ

-Wykładnik stałej nietrwałości kompleksu równy jest liczbowo logarytmowi stałej trwałości tego kompleksu.

Stopniowe tworzenie się kompleksów

-Jeżeli jon centralny Mⁿ⁺ reaguje z m ligandami, to reakcja przebiega stopniowo, tzn. ligandy kolejno przyłączają się do atomu centralnego, tworząc szereg kompleksów pośrednich, zanim zostanie utworzony kompleks koordynacyjnie wysycony. Wyraża to zestaw równań:

Mⁿ⁺ +L ↔ Ml^n-1

M^n-1+L↔ ML₂^n-2

ML₂^n-2+L↔ ML₃^n-3

…

-Równaniom tym odpowiadają kolejne stałe trwałości stopniowo tworzących się kompleksów:

K1=[Ml^n-1]/[Mⁿ⁺][L]

K2=[ML₂^n-2]/[M^n-1][L]

K3=[ML₃^n-3]/[ML₂^n-2][L]

-Sumaryczna stała trwałości β równa się iloczynowi kolejnych stałych trwałości

β=K1*K2*K3*....

Warunkowe stałe trwałości

β_n=[ML_n]/[M][L]ⁿ [Ml_n]/[M]=[L]ⁿ*β_n

-Obliczanie stałej trwałości kompleksu powstającego w roztworze wymaga znajomości stężeń jonów metalu i ligandu nie związanych w kompleks. Dla reakcji M +L ↔ ML warunkowa stała trwałości wyraża wzór: β'=[ML]/[M'][L'] gdzie:[M']- stężenie jonu metalu obecnego w roztworze we wszystkich postaciach z wyjątkiem kompleksu ML

[L']-wyraża odpowiednie stężenie ligandu we wszystkich postaciach z wyjątkiem kompleksu ML

-Stale warunkowe zależą od składu roztworu i są ważne wyłącznie w określonych warunkach.

---