WSTĘP DO GEOGRAFII FIZYCZNEJ - WYKŁAD 12.10.2009
Literatura:
Jackowski, Ryszewski, Ryckling, Historia geografii polskiej.
Stanisław Leszczyki, Geografia jako nauka i wiedza stosowana.
Jan Fliss, Wstęp do geografii fizycznej.
Tadeusz Bartkowski, Metody badań geografii fizycznej.
Zaliczenie:
Przygotowanie recenzji z geografii fizycznej
wybrać artykuł z:
Czasopismo Geograficzne
Przegląd Geograficzny
Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią
Zeszyty poszczególnych ośrodków akademickich
Landform analisys
Geografia Polonica
Termin oddania: 2 tygodnie przed końcowym zaliczeniem
Artykuły z 2007 lub 2008 roku
Recenzja nie dłuższa niż 2,5str. A4
Problematyka obowiązująca na zaliczenie:
przedmiot badań geografii fizycznej
hipotezy dotyczące powstania kontynentów i oceanów
wielkie orogenezy kuli ziemskiej, przykłady, wulkanizm na świecie
ogólna cyrkulacja atmosferyczna i jej wpływ na rozmieszczenie wszelkich stref krajobrazowych
współczesne zlodowacenie kuli ziemskiej, lodowce, lądolody, wieloletnia zmarzlina
pustynie kuli ziemskiej, typy, rozmieszczenie
procesy zewnętrzne wewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi (podstawy klasyfikacji, podział)
Jak napisać recenzję? - wzór
Imię i nazwisko Poznań, data
Kierunek i rok studiów
RECENZJA
Tytuł artykułu
Zapis bibliograficzny
Ocena sformułowanego tytułu (problem artykułu, prezentacja, miejsce, język)
Zarys treści i słowa kluczowe (podstawowe treści artykułu, wyeksponowanie tematu i obszaru badań, oddać indywidualność artykułu)
Konstrukcja (układ) artykułu (sekwencja części artykułu - czy właściwa)
Rozpoznanie badanego problemu badawczego (we wstępie, wyjaśnienie dlaczego podjęto problem, czy ma cechy nowości naukowej, czy przedstawiono zakres badań)
Rozpoznanie badanego problemu w literaturze (co inni powiedzieli)
Obszar badań (czy zabezpiecza sformułowanie problemu badawczego, czy związany jest z problemem badawczym)
charakterystyka fizyczno-geograficzna z punktu widzenia problemu badawczego
Czy zostały przedstawione w sposób wyczerpujący metody badań
Czy autor wyjaśnił wykorzystane wskaźniki i współczynniki (dlaczego)
Prezentacja dokumentacji (tabele, mapy, itp.; czy została jasno przedstawiona, w jaki sposób)
Czy przedstawiono prawidłowości które są odpowiedzią na problem badawczy?
Czy zastosowano model prognostyczny, tendencję rozwoju
czy autor prezentuje przydatność badań
czy inspiruje on do dalszych badań
MIEJSCE GEOGRAFII FIZYCZNEJ W ROZWOJU NAUK GEOGRAFICZNYCH
Od początku XVIII wieku -
- poważny rozwój geografii jako kierunek opisowy (zgromadzenie obszernej informacji geograficznej z różnych części świata oparta o ekspedycje, kolonie), nie była podporządkowana
- kierunek systematyzujący (wprowadzono kryteria wobec których porządkowana by była informacja geograficzna), dał on początek rozwoju różnych dyscyplin szczególnie w ramach geografii fizycznej
- kierunek teoretyczno-wyjaśniający (wyjaśnienie naukowe zebranych materiałów oraz rozwój teorii geografii
Początek XIX wieku
- geografia porównawcza (znaczenie formalne; wprowadzono nazwę geografia porównawcza); metodyczne: geografia porównawcza uznana jako pierwsza z podstawowych metod badawczych w geografii
- metoda porównawcza - porównywanie elementów, zjawisk, określanie różnic i podobieństw, na tej podstawie określanie prawidłowości oparta na podejściu jakościowym (niemiecki geograf Karol Rother)
- kierunek krajobrazowy (wprowadzony przez Hettnera)
Krajobraz jako otaczająca rzeczywistość
obserwacja wizualna (podejście fizjonomiczne), opis krajobrazu o cechy zewnętrzne, główne kryterium opisu krajobrazu
podejście genetyczne - typ krajobrazu określany w oparciu o przyjęte kryteria branżowe (1 element np. budowa geologiczna, rzeźba, klimat) lub kompleksowe (2 i więcej elementów)
Na obecnym etapie rozwoju geografii fizycznej w kryterium fizjonomiczne przyjmujemy, że jest wstępnym etapem rozpoznania krajobrazu. Nie może być podstawą typologii krajobrazu. Jedynym słusznym kryterium typu krajobrazu jest kryterium genetyczne.
rozwój teorii naukowej
wykorzystanie teorii w praktyce