2(1), Dokumenty Oryginalne


Czas działanie leku → czas od chwili uzyskania minimalnego stężenia skutecznego do chwili spadku poniżej tego stężenia

Latencja → czas, który mija od chwili wprowadzenia leku do chwili osiągnięcia minimalnego stężenie skutecznego

Rozpiętość terapeutyczna → wartość określająca przedział między dolną, a górną dopuszczalną granicą stężeń

Interakcja → każda sytuacja, w której jeden lek wpływa na działanie drugiego

  1. interakcja farmakodynamiczna- zachodzą one w obrębie receptora

- antagonizm

- addycja- działanie 2 leków jest sumą działań każdego z nich

- synergizm- gdy działanie 2 leków jest silniejsze niż suma działań obu leków z osobna

Te kojarzenia mają sens, gdy leki mają różne mechanizmy działania, a ich działania niepożądane są odmienne

b) interakcja farmakokinetyczna- zachodzą w dowolnej fazie stosowania lub działania leku / np. szkodliwa Aminofilina i glc 5% /

Z zasady nie należy podać dwóch leków doustnych jednocześnie. Optymalny odstęp to 40 minut.

Polipragmazja → jednoczesne podawanie dużej liczby leków

Niepożądane działanie leków:

  1. Nadmierny efekt terapeutyczny → np. hipoglikemia po insulinie

  2. Działanie uboczne farmakodynamiczne → w przeciwieństwie do punktu 1 jest to działanie odmienne od zamierzonego, którego mechanizm jest wynikiem małej selektywności leku (atropina - powoduje rozkurcz jelit w kolce jelitowej, ale też suchość w ustach)

  3. Działanie uboczne toksyczne → uszkodzenie tkanek lub narządów

  4. Alergia polekowa → przyczyną może być każdy lek

- alergia krzyżowa- uczulenie na jakąś substancje może powodować reakcję uczuleniową na wiele innych związków

- wstrząs anafilaktyczny- pojawia się w kilka minut od chwili kontaktu z lekiem. Nie leczony prowadzi do zgonu.

- uszkodzenie narządowe- alergen łączy się z komórkami gospodarza. Uszkodzenie rozwija się z opóźnieniem

- choroba posurowicza

- alergiczne zapalenie skóry- przy długotrwałym kontakcie

- idiosynkrazja- reakcja powstała w wyniku pierwszego kontaktu z lekiem, występująca u niewielkiej liczby ludzi

  1. Efekty długotrwałego stosowania → mogą powstawać długo po zaprzestaniu zażywanie leku

  2. Teratogeneza → (zwłaszcza w I trymestrze) polekowe zaburzenia rozwojowe płodu lub wady wrodzone

  3. Uzależnienie

  4. Leki, a kierowcy

Postacie leków = Formy farmaceutyczne

Formy leków gotowych:

  1. Tabletki → najczęściej do stosowania p.o. Są również tabletki przeznaczone do przyrządzania roztworów, tabletki dopochwowe, tabletki do implantacji. Tabletka = lek+ masa tabletkowa. Najlepiej, aby rozpad tabletek nastąpił przed jej połknięciem (zwilżyć tabletkę wodą lub pogryźć przed połknięciem)

  2. Drażetki → tabletki powlekane; otoczka chroni przed nieprzyjemnym smakiem, może zapobiegać przed działaniem soku żołądkowego. Drażetek nie wolno dzielić

- drażetki duplex - mają dwie warstwy

  1. Kapsułki → mają otoczkę żelatynową → spansule to kapsułki o przedłużonym działaniu (lek jest w postaci różnokolorowych ziarenek

  2. Granulaty → stosowane p.o. Zazwyczaj odmierzane łyżeczką

  3. Ampułki → stosować zgodnie z przeznaczeniem

- leki ampułkowe- mogą być w postaci suchej, przeznaczonej do rozpuszczenia Ex tempore (bezpośrednio przed wstrzyknięciem)

- ampułki do wielokrotnego użytku- zamknięte gumowym korkiem

  1. Aerozole → substancja jest rozpuszczona, zawieszona lub sproszkowana, podawana przez łatwo parujący nośnik. Jednorazowo nie stosować więcej niż 2 dawki leku

- aerozole do użytku zewnętrznego

Leki recepturowe

  1. Proszki:

  • Pigułki → leki uformowane w kulki

  • Czopki → doodbytniczo lub dopochwowe (globulki dopochwowe)

  • Roztwory → są klarowne, nie mogą być mętne

  • Krople → do stosowanie doustnego lub zewnętrznego (do oczu, uszu, nosa)

  • Mieszanki → są zwykle mętne, należy wstrząsnąć przed użyciem, są nietrwałe, powinny być zapisywane na 2-3 dni, przechowywać w chłodnym miejscu