Chirurgia [W5]
Choroby naczyń
Choroby układu tętniczego
Objawy
ból
- o typie chromanie przestankowe (przyczyna: niedotlenienie mięśni - kwas mlekowy; reakcje tlenowe przechodzą na beztlenowe)
- ból spoczynkowy (stały) - krytyczne niedokrwienie
wygląd
- bez objawów martwicy: pozycja siedząca ze spuszczonymi nogami (poprawia to ukrwienie), noga obrzęknięta (ze względu na ciśnienie hydrostatyczne), zaczerwieniona lub zasiniona
- gdy ten stan trwa dłużej: martwica dystalnych odcinków kończyn, blada, fioletowo-czerwona, mumifikacja kończyny
Martwica
sucha
rozpływna
Postępowanie
transport do szpitala
wywiad: przebieg choroby (czy ból wystąpił nagle, gdy tak to podejrzenie ostrego niedokrwienia kończyny), dystans chromania (poniżej 100 metrów - rozważenie leczenia chirurgicznego), używki (papierosy!!!)
badanie fizykalne:
stan naczyniowy
- oglądanie
- obmacywanie: gorąca, zimna, sucha, wilgotna
- tętno: t. udowa, t. podkolanowa, t. piszczelowa tylna (za kostką przyśrodkową), t. grzbietowa stopy (II przestrzeń międzypalcowa)
Ostre niedokrwienie kończyny
Przyczyny:
zator: leczenie - embolektomia 9usunięcie cewnikiem Fogartiego)
zakrzep: leczenie - zaczynamy leczyć farmakologicznie, potem leczenie chirurgiczne (by-pasy)
gdy ból wystąpił nagle pytamy o choroby układu krążenia (najczęściej przyczyną są zatory z serca na skutek migotania przedsionków)
Postępowanie
Heparyna 80 jednostek / kg (lek p/zakrzepowy) - po to aby nie tworzyła się kolejna skrzeplina powyżej zakrzepu, zatoru.
APTT - mierzymy minimum 2x
Przewlekłe niedokrwienie kończyny
Diagnostyka
color Doppler (USG + wielkość i jakość przepływu)
Angiografia
- metoda … - podanie kontrastu do tętnicy, a seriograf robi zdjęcia
- metoda substrakcyjna - niejonowy środek kontrastowy podaje się do żyły i komputer sam liczy czas dojścia krwi do tętnic
TK i angioTK
MRI i angioMRI
Leczenie zachowawcze
pentaksofilina
leki p/zakrzepowe
aktywność fizyczna - chodzenie do granicy bólu
Miażdżyca - naczynia zamykają się od górny (duże naczynia)
Choroba Bergera - zapalenie naczyń, naczynia zamykają się od dołu; najczęściej nie przekracza t. podkolanowej
Choroby układu żylnego
Anatomia
Sieć dziwna - bezzastawkowa - połączenie układu tętniczego z układem żylnym
Żyły powierzchowne:
- odpiszczelowa wielka (do żyły udowej)
- odpiszczelowa dodatkowa (wpada do żyły podkolanowej)
Żyły głębokie
Układ żył przeszywających (zastawki skierowane są od układu powierzchownego do głębokiego)
Żyły łączące (między żyłami układu głębokiego a żyłami układu powierzchownego)
Dlaczego krew krąży, wraca do serca
pompa mięśniowa
siła ssąca prawej komory
budowa naczyń (zastawki)
różnice ciśnień między klatką piersiową a kończynami
Żylna choroba zakrzepowo - zatorowa
Zakrzepica w układzie powierzchownym - może dojść do urwania skrzepliny i jej dojścia do serca
Zakrzepica w układzie głębokim - urwanie skrzepliny, dojście siłą pracy serca do serca i powstanie zatoru tętnicy płucnej (50% śmiertelność)
Leczenie: leki fibrynolityczne (streptokinaza, urokinaza)
Streptokinaza
Np. po anginie, zakażeniu paciorkowcowym, po wyleczeniu organizm ma p/ciała przeciwko streptokinazie, które ją zaiążą; jeśli pacjent w ciągu 6 ostatnich miesięcy chorował na anginę to podaje się mu dawkę prodromalną a potem normalną (żeby zostały związane p/ciała ze streptokinazą, i jak już zostaną związane to podaje się normalną dawkę)
Owrzodzenia troficzne skóry - spuścizna zespołu pozkarzepowego; krew dobija do skóry która staje się coraz cieńsza 9bo jest przeciek między układem powierzchownym a głębokim)
Zapalenie układu powierzchownego
ból
zaczerwienienie wzdłuż przebiegu naczynia
palpacyjna bolesność naczynia
zalecane: chodzenie
Zapalenie układu głębokiego
obrzęk
nadmierne wypełnienie układu powierzchownego (bo krew nie płynie przez układ głęboki)
objaw Homansa (przy lekko zgiętym kolanie- ucisk pęczka naczyniowo - nerwowego)
zalecane: w pierwszych 2 dobach leżenie a potem chodzenie
kompresoterapia - pończochy p/żylakowe
mikrozatorowość płucna - dochodzi do niej gdy chory długo nie jest odpowiednio leczony;
leczenie: założenie filtra do żyły głównej dolnej (aby ustrzec przed zatorem tętnicy płucnej)
3