Rozwój motoryczny i manualny w 1 roku życia
Pierwszą sprawnością jaką ćwiczy prawidłowo rozwijające się dziecko, to ruch głowy.
RUCH GŁOWY (w poszczególnych miesiącach życia)
1 miesiąc
Dziecko potrafi leżąc na brzuchu na płaskiej
powierzchni oderwać nos od materaca, nisko unosi głowę.
2 miesiąc
Dziecko unosi głowę pod kątem 45 stopni.
3 miesiąc
Dziecko w tym wieku unosi głowę pod kątem 90°,
potrafi również utrzymywać sztywną główkę przez
około jedną minutę podczas pionowego trzymania.
4 miesiąc
Dziecko unosi głowę pod kątem 90 stopni,
samodzielnie utrzymuje główkę podczas
pionowego trzymania.
5 miesiąc
Dziecko leżąc na brzuchu potrafi podnieść
klatkę piersiową na wyprostowanych przedramionach. Odwraca głowę w kierunku bodźca np. na głos matki,
nagłe trzaśnięcie drzwiami. Reaguje również na
bodźce wzrokowe np. światło, barwę i ruchowe
np. poruszająca się postać.
6 miesiąc
Dziecko potrafi bez wysiłku, swobodnie odwrócić głowę
w kierunku bodźca, utrzymuje sztywną główkę
w pozycji pionowej.
UMIEJĘTNOŚĆ SIEDZENIA
(w poszczególnych miesiącach życia)
Kolejną umiejętnością jaką ćwiczy dziecko jest
zdolność siedzenia.
Umiejętność siedzenia rozwija się stopniowo
od 3 miesiąca życia. Uzależniona jest
od siły mięśni tułowia oraz zdolności utrzymywania głowy w pozycji pionowej. W pozycji siedzącej dziecko obserwuje otoczenie - co bezpośrednio wpływa
na jego prawidłowy rozwój poznawczy.
3 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze krótkie próby siedzenia
z całkowitą pomocą opiekuna.
4 miesiąc
Dziecko dalej doskonali umiejętność siedzenia z całkowitym podparciem i pomocą opiekuna.
5 miesiąc
Dziecko samodzielnie siedzi z podparciem.
6 miesiąc
Dziecko samodzielne siedzi bez podparcia.
7 miesiąc
Dziecko samodzielnie siedząc bez podparcia ma zdolność wykonywania ruchów w pozycji siedzącej.
8 miesiąc
Dziecko samodzielnie siada z pozycji leżącej (dowolny sposób).
Bardzo ważne jest odróżnienie umiejętności samodzielnego siedzenia od umiejętności samodzielnego siadania. Techniki samodzielnego siadania są uwarunkowane indywidualnie zależą bowiem od siły fizycznej dziecka oraz stopnia rozwoju poszczególnych mięśni.
UMIEJĘTNOŚĆ STANIA (poszczególne miesiące życia)
Następną umiejętnością pojawiającą się w pierwszym roku życia jest zdolność stania. Stanie przyspiesza rozwój poznawczy - ponieważ stojąc dziecko rozszerza swoje pole obserwacji, rozwijają się także kontakty społeczne.
3 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze próby przyjmowania pozycji stojącej. Dziecku udaje się raz na krótko usztywnić nogi w kolanach.
4 miesiąc
Podtrzymywane pod pachy niemowlę opiera nóżki o podłoże i utrzymuje na nich ciężar ciała.
5 miesiąc
Niemowlę doskonali umiejętność utrzymywania sztywnych prostych nóżek.
6 miesiąc
Dziecko podciągane za rączki przechodzi z pozycji leżącej lub siedzącej do stojącej, w pozycji stojącej podejmuje pierwsze próby stawiania kroczków.
7 miesiąc
Dziecko samodzielnie stoi.
8 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze próby samodzielnego wstawania po uchyleniu się i podciągnięciu.
9 miesiąc
Dziecko doskonali umiejętność podnoszenia się, korzysta
z niewielkiej podpory.
10 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze próby samodzielnego podniesienia się z klęku lub raczkowania.
CHODZENIE
Dzięki chodzeniu dziecko poznaje otaczający go świat - dzięki tej umiejętności może sam wybierać to co
chce zobaczyć, powąchać, dotknąć.
Chodzenie jest umiejętnością, w nabywaniu
której obserwujemy największe różnice czasowe
rozpiętość czasowa to od 9 do 14 miesiąca.
Czas kiedy dziecko zaczyna chodzić podobnie jak stanie
i siedzenie uwarunkowany jest od siły fizycznej oraz
wagi dziecka.
6 miesiąc
Dziecko wykonuje pierwsze próby stawiania
kroczków podczas podtrzymywania pod pachy.
7 miesiąc
Dziecko samodzielnie stoi z podparciem, wykonuje
małe kroczki.
8 miesiąc
Dziecko doskonali sprawności zdobyte w
siódmym miesiącu.
9 miesiąc
Dziecko stawia kroki - równocześnie trzyma
się obiema rączkami np. brzegu łóżka, lub mebli.
10 miesiąc
Dziecko chodzi prowadzone za obie rączki.
11 miesiąc
Dziecko chodzi przesuwając przed sobą krzesło,
wózek, chodzik - rzeczy te służą mu jako podpora.
12-14 miesiąc
Dziecko samodzielnie chodzi.
CHWYTANIE I MANIPULOWANIE
Umiejętność chwytania i manipulowania przedmiotami rozwija się u dziecka stopniowo - aż do sprawnego wykorzystywania ręki jako cennego i głównego narzędzia.
0-2 miesiąc
Dziecko rodzi się z ze zdolnością do chwytania. Dziecko nie wie jednak do czego służą rączki i nie używa ich jako narządzi.
3 miesiąc
Dziecko chwyta zabawkę włożoną w rączkę.
4 miesiąc
U dziecka rozwija się pierwszy rodzaj chwytu - chwyt prosty. Dziecko obejmuje przedmiot całą dłonią jakby nakładało rączkę na przedmiot.
5 miesiąc
Dziecko wyciąga rączki po przedmiot. Przekłada zabawkę z rączki do rączki.
6 miesiąc
Dziecko utrwala umiejętności chwytania i manipulowania jedną ręką. Pojawia się chwyt dłoniowo-łokciowy - dziecko uruchamia staw łokciowy
i zaczyna chwytać dłonią, ale z wyłączeniem kciuka.
7-8 miesiąc
Dziecko doskonali umiejętności nabyte w 6 miesiącu. Pojawia się chwyt nożycowy - dziecko zaczyna przywodzić kciuk.
9-12 miesiąc
U dziecka pojawiają się oznaki kształtowania się dominacji stronnej. Dziecko używa chwytu pesetowego - przeciwstawia kciuk i palec wskazujący. Pojawienie się takiego chwytania świadczy o sprawnym funkcjonowaniu koordynacji wzrokowej oraz precyzji.
Rozwój motoryczny i manualny w 2 roku życia
Rozwój motoryczny i manualny dziecka w drugim roku życia to czas, w którym dziecko doskonali zdobyte wcześniej umiejętności - zwłaszcza zdolność lokomocji. Ręce dziecka nie służą już do stabilizacji ciała, ale stają się narzędziem. Umiejętności dziecka w drugim roku życia podzielone zostały na dużą i małą motorykę.
DUŻA MOTORYKA
12-13 miesiąc
Dziecko samodzielnie chodzi.
13 miesiąc
Dziecko potrafi zrobić przysiad
16 miesiąc
Dziecko uczy się kopać piłkę.
16-17 miesiąc
Dziecko wspina się.
17 miesiąc
Dziecko uczy się rzucać piłkę.
16-18 miesiąc
Dziecko biega.
19-20 miesiąc
Dziecko wchodzi po schodach.
21-22 miesiąc
Dziecko próbuje samodzielnie rozbierać się.
22-23 miesiąc
Dziecko potrafi podskakiwać.
21-24 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze próby jazdy na rowerku.
Około 2 roku życia dziecko doskonali umiejętności korzystania z nocnika.
MAŁA MOTORYKA
13-14 miesiąc
Dziecko doskonali umiejętność chwytania.
13-15 miesiąc
Dziecko nieporadnie posługuje się łyżką lub widelcem.
13-15 miesiąc
Dziecko uczy się rysować - rysuje znaczki, bazgra.
13-16 miesiąc
Dziecko pije z kubka.
13-18 miesiąc
Dziecko wkłada klocki w otwór w desce.
16-17 miesiąc
Dziecko podejmuje pierwsze próby samodzielnego mycia zębów.
16-18 miesiąc
Dziecko buduje wieżę z dwóch klocków.
19 miesiąc
Dziecko buduje wieżę z czterech klocków.
21 miesiąc
Dziecko buduje wieżę z pięciu klocków.
21-24 miesiąc
Dziecko buduje konstrukcje na płaszczyźnie.
22-24 miesiąc
Dziecko odkręca pokrywki.
24 miesiąc
Dziecko buduje wieżę z sześciu klocków.
Rozwój motoryczny i manualny w 3 roku życia
Rozwój motoryczny i manualny trzylatka to okres harmonijnego rozwoju. Dziecko bez trudu porusza się samodzielnie, chętnie bawi się piłką, rysuje doskonali swoje umiejętności w ubieraniu się i rozbieraniu, ale także w zapinaniu i rozpinaniu guzików.
DUŻA MOTORYKA
Dziecko:
- sprawnie chodzi i biega
- pewnie trzyma przedmioty w czasie chodzenia
- stoi 2-3 sekundy na jednej nodze
- rzuca, kopie, próbuje łapać piłkę
- jeździ na trójkołowym rowerku
- samodzielnie wkłada i zdejmuje niektóre części garderoby
MAŁA MOTORYKA
Dziecko:
- rysuje pionową i poziomą linie, linię prostą, krzyżyk, koło
- buduje wieżę z 8 elementów
- posługuje się łyżką widelcem i kubkiem
- samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne
- wkłada klocki różnego kształtu do właściwych otworów.
Rozwój motoryczny i manualny w 4 roku życia
Czwarty rok życia to dla dziecka przełomowy okres - podejmuje ono edukację przedszkolną. Posiadane umiejętności nie tylko w zakresie dużej i małej motoryki umożliwiają mu odnaleźć się w grupie rówieśniczej. Dziecko doskonali zdobyte umiejętności, ale również uczy się nowych.
DUŻA MOTORYKA
Dziecko:
- wchodzi i schodzi po schodach krokiem naprzemiennym
- sprawnie kopie i rzuca piłkę
- łapie piłkę przedramionami przyciskając do siebie
- potrafi przeskoczyć przez przeszkodę, zeskoczyć z niej i podskoczyć
MAŁA MOTORYKA
Dziecko:
- odwzorowuje linię, koło, kwadrat, prostokąt i krzyżyk
- rysuje po śladzie
- usprawnia samoobsługę
- zamalowuje powierzchnię kartki lub jej wyznaczony fragment
Rozwój motoryczny i manualny w 5 i 6 roku życia
Piąty i szósty rok życia to czas utrwalania nabytych wcześniej zdolności.
Zdobyte umiejętności umożliwiają mu samodzielnie funkcjonowanie.
Dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w szkole.
DUŻA MOTORYKA
Dziecko potrafi:
- tańczyć
- pływać
- jeździć np. nartach, łyżwach, rolkach
- powtarzać sekwencje ruchowe
- stać na jednej nodze z zamkniętymi oczami
- skakać na skakance
MAŁA MOTORYKA
Dziecko potrafi:
- wykonywać wszystkie czynności samoobsługowe
- tworzyć rysunki tematyczne
- wykonywać precyzyjne ruchy dłonią