Rozwój

Rozwój

motoryczny i

motoryczny i

somatyczny w

somatyczny w

młodszym

młodszym

wieku szkolnym

wieku szkolnym

(od 7 do 12 roku życia)

(od 7 do 12 roku życia)

Dziecko 7-letnie, kończąc okres

Dziecko 7-letnie, kończąc okres

przedszkolny

przedszkolny

i stojąc u progu szkoły, jest pod

i stojąc u progu szkoły, jest pod

względem rozwoju fizycznego znacznie

względem rozwoju fizycznego znacznie

silniejsze i

silniejsze i

dojrzalsze od dziecka w okresie

dojrzalsze od dziecka w okresie

przedszkolnym. Jego mięśnie, kości

przedszkolnym. Jego mięśnie, kości

i układ nerwowy

i układ nerwowy

wzmocniły się. Kościec

wzmocniły się. Kościec

zawiera mniej tkanek

zawiera mniej tkanek

chrzęstnych, proces

chrzęstnych, proces

kostnienia znacznie

kostnienia znacznie

postąpił naprzód.

postąpił naprzód.

Wzmocniła się działalność układu

Wzmocniła się działalność układu

krwionośnego i oddechowego, ulepszyło

krwionośnego i oddechowego, ulepszyło

trawienie i przemiana materii, rozwinął się

trawienie i przemiana materii, rozwinął się

ośrodkowy układ nerwowy. Rozwinęła się

ośrodkowy układ nerwowy. Rozwinęła się

także sprawność pracy w zakresie drobnych

także sprawność pracy w zakresie drobnych

mięśni, dzięki czemu

mięśni, dzięki czemu

dziecko może dobrze

dziecko może dobrze

trzymać w ręku

trzymać w ręku

ołówek, pracować

ołówek, pracować

igłą, młoteczkiem

igłą, młoteczkiem

itp.

itp.

Dzieci wstępujące do

Dzieci wstępujące do

szkoły różnią się między

szkoły różnią się między

sobą pod względem

sobą pod względem

rozwoju motorycznego i

rozwoju motorycznego i

stopnia przygotowania do

stopnia przygotowania do

podjęcia nauki szkolnej. W

podjęcia nauki szkolnej. W

tym okresie wyróżnia się

tym okresie wyróżnia się

dwie fazy

dwie fazy

.

.

Faza pierwsza

Faza pierwsza

, obejmuje wiek 7

, obejmuje wiek 7

i 8 lat. Charakteryzują ją

i 8 lat. Charakteryzują ją

zjawiska związane z

zjawiska związane z

przekraczaniem progu szkolnego

przekraczaniem progu szkolnego

i adaptacja do nowego

i adaptacja do nowego

środowiska. Okres ten wymaga

środowiska. Okres ten wymaga

od dziecka dużego wysiłku

od dziecka dużego wysiłku

fizycznego. Kościec dziecka jest

fizycznego. Kościec dziecka jest

jeszcze słaby i nie znosi dużych

jeszcze słaby i nie znosi dużych

obciążeń.

obciążeń.

Faza druga

Faza druga

, obejmuje lata 9 – 11.

, obejmuje lata 9 – 11.

Charakteryzuje się zmianami w

Charakteryzuje się zmianami w

sferze intelektualnej i

sferze intelektualnej i

motorycznej. Rozwija się nowe

motorycznej. Rozwija się nowe

umiejętności. Myślenie rozwija

umiejętności. Myślenie rozwija

się w kierunku zwiększonej

się w kierunku zwiększonej

aktywności motorycznej i

aktywności motorycznej i

samodzielności. Narasta potrzeba

samodzielności. Narasta potrzeba

obcowania i współdziałania z

obcowania i współdziałania z

rówieśnikami, np. gry zespołowe.

rówieśnikami, np. gry zespołowe.

Ogólna

Ogólna

sprawność

sprawność

ruchowa

ruchowa

W charakterystyce sprawności motorycznej

W charakterystyce sprawności motorycznej

rozróżnia się sprawność ruchową i ogólną

rozróżnia się sprawność ruchową i ogólną

sprawność fizyczną. Mają je charakteryzować:

sprawność fizyczną. Mają je charakteryzować:

wszechstronne opanowanie ciała i duży zakres

wszechstronne opanowanie ciała i duży zakres

podstawowych nawyków ruchowych, nabyte w

podstawowych nawyków ruchowych, nabyte w

toku wielostronnego ćwiczenia układu

toku wielostronnego ćwiczenia układu

ruchowego. Za wystarczające potwierdzenie

ruchowego. Za wystarczające potwierdzenie

sprawności ruchowej uważa

sprawności ruchowej uważa

się opanowanie ruchów

się opanowanie ruchów

lokomocyjnych, rzutnych,

lokomocyjnych, rzutnych,

skocznych, skłonów, zgięć,

skocznych, skłonów, zgięć,

wyprostów, podporów, itp.

wyprostów, podporów, itp.

Zwinność

Zwinność

Zwinność i gibkość osiągają

Zwinność i gibkość osiągają

najszybszy rozwój u

najszybszy rozwój u

chłopców w wieku około 10

chłopców w wieku około 10

lat, u dziewcząt nieco

lat, u dziewcząt nieco

wcześniej, w wieku 9 lat. Po

wcześniej, w wieku 9 lat. Po

tym czasie tempo rozwoju

tym czasie tempo rozwoju

zdolności zwinnościowych

zdolności zwinnościowych

utrzymuje się do następnego

utrzymuje się do następnego

okresu rozwojowego.

okresu rozwojowego.

Wytrzymałość

Wytrzymałość

W zakresie wytrzymałości najwyraźniej

W zakresie wytrzymałości najwyraźniej

zaczyna się kształtować różnica między

zaczyna się kształtować różnica między

chłopcami a dziewczętami. U chłopców

chłopcami a dziewczętami. U chłopców

rozwija się ona progresywnie i w wieku

rozwija się ona progresywnie i w wieku

14-15 lat osiąga największy rozwój.

14-15 lat osiąga największy rozwój.

U dziewcząt już od 12 roku życia

U dziewcząt już od 12 roku życia

następuje powolny regres rozwoju

następuje powolny regres rozwoju

wytrzymałości.

wytrzymałości.

Siła i moc!

Siła i moc!

W okresie 7-11 lat obserwuje się mało

W okresie 7-11 lat obserwuje się mało

znaczący rozwój siłowy zarówno u

znaczący rozwój siłowy zarówno u

dziewcząt i chłopców. U obu płci siła

dziewcząt i chłopców. U obu płci siła

gwałtownie przyrasta między 12 a 14

gwałtownie przyrasta między 12 a 14

rokiem życia. Do 12 roku życia występują

rokiem życia. Do 12 roku życia występują

niewielkie wahania w rozwoju, z

niewielkie wahania w rozwoju, z

przewagą na korzyść chłopców.

przewagą na korzyść chłopców.

Maksymalna wartość mocy przypada u

Maksymalna wartość mocy przypada u

dziewcząt na wiek 10 lat, u chłopców

dziewcząt na wiek 10 lat, u chłopców

znacznie później w wieku 15 lat.

znacznie później w wieku 15 lat.

Złoty wiek motoryczności

Złoty wiek motoryczności

Okres wczesnoszkolny obejmujący wiek

Okres wczesnoszkolny obejmujący wiek

od 7 do około 12 roku życia chłopców i

od 7 do około 12 roku życia chłopców i

do 10-11 roku życia dziewcząt,

do 10-11 roku życia dziewcząt,

charakteryzuje duża aktywność fizyczna

charakteryzuje duża aktywność fizyczna

i potrzeba ekspansji ruchowej. Okres ten

i potrzeba ekspansji ruchowej. Okres ten

określany jest też „złotym wiekiem

określany jest też „złotym wiekiem

motoryczności”. W miejsce

motoryczności”. W miejsce

nadpobudliwości i rozrzutności ruchowej

nadpobudliwości i rozrzutności ruchowej

pojawia się celowość i ekonomia ruchów.

pojawia się celowość i ekonomia ruchów.

Prawie wszystkie zdolności motoryczne

Prawie wszystkie zdolności motoryczne

osiągają optymalny poziom rozwoju.

osiągają optymalny poziom rozwoju.

Na podstawie dokonanych analiz udało

Na podstawie dokonanych analiz udało

się wyciągnąć następujące

się wyciągnąć następujące

najważniejsze wnioski:

najważniejsze wnioski:

1) Tempo rozwoju cech motorycznych nie jest

1) Tempo rozwoju cech motorycznych nie jest

jednakowe u chłopców i dziewcząt.

jednakowe u chłopców i dziewcząt.

2) Tempo rozwoju poszczególnych cech jest różne.

2) Tempo rozwoju poszczególnych cech jest różne.

3) Tempo przyrostu wysokości ciała nie pokrywa

3) Tempo przyrostu wysokości ciała nie pokrywa

się z rozwojem cech motorycznych

się z rozwojem cech motorycznych

4) Prawie wszystkie cechy motoryczne u dzieci w

4) Prawie wszystkie cechy motoryczne u dzieci w

wieku szkolnym wykazują znaczną dynamikę

wieku szkolnym wykazują znaczną dynamikę

rozwoju, jednakże poziom rozwoju poszczególnych

rozwoju, jednakże poziom rozwoju poszczególnych

cech u dzieci tego wieku jest mało zróżnicowany

cech u dzieci tego wieku jest mało zróżnicowany

Musk

Musk

W okresie młodszego wieku szkolnego

W okresie młodszego wieku szkolnego

zostaje prawie zakończony rozrost

zostaje prawie zakończony rozrost

mózgu w sensie zwiększenia się jego

mózgu w sensie zwiększenia się jego

ciężaru. Mózg dziecka 9 – letniego waży

ciężaru. Mózg dziecka 9 – letniego waży

ok. 1300 g (u człowieka dorosłego – ok. 1400g –

ok. 1300 g (u człowieka dorosłego – ok. 1400g –

osiągnięty zostaje w wieku 8 – 9 lat). W wieku

osiągnięty zostaje w wieku 8 – 9 lat). W wieku

szkolnym dokonuje się jednak dalszy, stały i

szkolnym dokonuje się jednak dalszy, stały i

długotrwały proces dojrzewania komórek mózgowych,

długotrwały proces dojrzewania komórek mózgowych,

co przejawia się w rozwoju różnorodnych funkcji

co przejawia się w rozwoju różnorodnych funkcji

mózgu. Między 8 a 12 rokiem życia zapis prądów

mózgu. Między 8 a 12 rokiem życia zapis prądów

czynnościowych staje się podobny do zapisu prądów u

czynnościowych staje się podobny do zapisu prądów u

osób dorosłych. Najszybciej rosną i rozwijają się płaty

osób dorosłych. Najszybciej rosną i rozwijają się płaty

czołowe. Dojrzewa kora mózgowa i wzrasta jej wpływ

czołowe. Dojrzewa kora mózgowa i wzrasta jej wpływ

na niższe części układu nerwowego.

na niższe części układu nerwowego.

Wielkość głowy

Wielkość głowy

W poprzednich okresach

W poprzednich okresach

rozwojowych wzrost gabarytów

rozwojowych wzrost gabarytów

głowy był mocno zaawansowany, tak

głowy był mocno zaawansowany, tak

więc w wieku 10 lat obwód głowy

więc w wieku 10 lat obwód głowy

wynosi około 96% ostatecznej

wynosi około 96% ostatecznej

wielkości. Wzrastają jednak jeszcze

wielkości. Wzrastają jednak jeszcze

wymiary twarzy: długość szczęki i

wymiary twarzy: długość szczęki i

żuchwy, długość nosa. Następuje

żuchwy, długość nosa. Następuje

rozrost tkanek miękkich, co

rozrost tkanek miękkich, co

przyczynia się w tym okresie do

przyczynia się w tym okresie do

zmiany wyrazu twarzy.

zmiany wyrazu twarzy.

Przyrost długości ciała

Przyrost długości ciała

Coroczny przyrost

Coroczny przyrost

długości ciała wynosi

długości ciała wynosi

średnio 4,5 – 5,5 cm . 7

średnio 4,5 – 5,5 cm . 7

– letnie dziecko mierzy

– letnie dziecko mierzy

121 – 123 cm, dziecko

121 – 123 cm, dziecko

11 – letnie osiąga

11 – letnie osiąga

wzrost około 144 cm, 7

wzrost około 144 cm, 7

– latek waży 23 – 25 kg,

– latek waży 23 – 25 kg,

gdy 11 – latek około 37

gdy 11 – latek około 37

kg.

kg.

U dziewcząt nasilenie

U dziewcząt nasilenie

tempa wzrastania

tempa wzrastania

obserwuje się ok. 10

obserwuje się ok. 10

roku życia i osiągają

roku życia i osiągają

one wcześniej ogólną

one wcześniej ogólną

dojrzałość kośćca.

dojrzałość kośćca.

Tkanka

Tkanka

tłuszczowa

tłuszczowa

Zmiany obserwuje się także w

Zmiany obserwuje się także w

kształtowaniu podskórnej tkanki

kształtowaniu podskórnej tkanki

tłuszczowej, przebiegający

tłuszczowej, przebiegający

odmiennie u obu płci. Grubość

odmiennie u obu płci. Grubość

fałdu

fałdu

skórno – tłuszczowego u

skórno – tłuszczowego u

dziewczynek od około 8 roku

dziewczynek od około 8 roku

życia wykazuje tendencję

życia wykazuje tendencję

do powiększania się,

do powiększania się,

a u chłopców – zwłaszcza na

a u chłopców – zwłaszcza na

kończynach – do zmniejszania się.

kończynach – do zmniejszania się.

Układ kostny

Układ kostny

Układ kostny zawiera jeszcze dużą

Układ kostny zawiera jeszcze dużą

ilość tkanek chrzęstnych. Kościec jest

ilość tkanek chrzęstnych. Kościec jest

miękki i plastyczny. W tym okresie

miękki i plastyczny. W tym okresie

różne części kośćca krzepną i

różne części kośćca krzepną i

zmieniają się w różnej kolejności. W

zmieniają się w różnej kolejności. W

kręgosłupie następuje pogłębienie

kręgosłupie następuje pogłębienie

kifozy piersiowej. Zatem lordoza

kifozy piersiowej. Zatem lordoza

lędźwiowa jest niewielka. Dobiega

lędźwiowa jest niewielka. Dobiega

końca kostnienie kości palców i

końca kostnienie kości palców i

śródręcza.

śródręcza.

Uzębienie

Uzębienie

W omawianym okresie trwa

W omawianym okresie trwa

proces

proces

wyrastania dalszych stałych

wyrastania dalszych stałych

zębów.

zębów.

Uzębienie w końcu tego

Uzębienie w końcu tego

okresu staje się prawie

okresu staje się prawie

pełne (z wyjątkiem zębów

pełne (z wyjątkiem zębów

mądrości). Konieczna

mądrości). Konieczna

jest opieka nad stanem

jest opieka nad stanem

zębów i jeśli zajdzie

zębów i jeśli zajdzie

potrzeba, ich prostowanie.

potrzeba, ich prostowanie.

Postawa

Postawa

Mięśnie odgrywają olbrzymią rolę w

Mięśnie odgrywają olbrzymią rolę w

postawie młodego człowieka. Jeżeli pewne

postawie młodego człowieka. Jeżeli pewne

mięśnie (np. brzucha) są zbyt słabe,

mięśnie (np. brzucha) są zbyt słabe,

zmieniają się warunki zachowania

zmieniają się warunki zachowania

równowagi i dla jej utrzymania zostaje

równowagi i dla jej utrzymania zostaje

cofnięta do tyłu klatka piersiowa. To

cofnięta do tyłu klatka piersiowa. To

wygięcie dziecko próbuje z kolei wyrównać

wygięcie dziecko próbuje z kolei wyrównać

przez pochylenie szyi do przodu. Zła lub

przez pochylenie szyi do przodu. Zła lub

dobra postawa zależy nie tylko od rozwoju

dobra postawa zależy nie tylko od rozwoju

mięśni, ale od wielu innych czynników, np.

mięśni, ale od wielu innych czynników, np.

kośćca, czy okresu rozwojowego organizmu.

kośćca, czy okresu rozwojowego organizmu.

Zła postawa występuje więc,

Zła postawa występuje więc,

kiedy dziecko jest: niedożywione,

kiedy dziecko jest: niedożywione,

pozbawione słońca, powietrza i

pozbawione słońca, powietrza i

ruchu, jest zmęczone fizycznie i

ruchu, jest zmęczone fizycznie i

umysłowo, nerwowo

umysłowo, nerwowo

wyczerpane. Zła postawa zdarza

wyczerpane. Zła postawa zdarza

się, gdy pewne wrodzone lub

się, gdy pewne wrodzone lub

nabyte kalectwa (np. krótsza

nabyte kalectwa (np. krótsza

nóżka, choroby kręgów, mięśni)

nóżka, choroby kręgów, mięśni)

uniemożliwiają mu zajęcie

uniemożliwiają mu zajęcie

właściwej postawy.

właściwej postawy.

Dziękujemy.

Dziękujemy.

WZW

WZW