Prawo pracy i bezp.. społ. - 03.10.2010r.
Zgodnie z art.. 22 KP przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Zatrudnienie w warunkach określonych w tym przepisie jest zatrudnieniem w ramach stosunku pracy bez względu na rodzaj umowy. Np. jeżeli w umowie -zlecenie jest podporządkowanie pracownika odnośnie miejsca i czasu wykonywania pracy może skutkować tym, że będzie ta umowa uznana za umowę o pracę.
Nie jest dopuszczalna zamiana umowy o prace na umowę cywilno-prawna jeżeli nadal mamy podporządkowanie pracownika co do miejsca pracy i czasu jej wykonania .
Ale często mamy przypadki, że umowę o pracę zajmuje się inna umową cywilno-prawną, np. rozwiązujemy umowę przez pracę, zakładamy działalność gospodarczą i na podstawie umowy-zlecenie z byłym pracodawcą wykonujemy tą sama pracę w tym samym miejscu.
Pracę na podstawie umowę o pracę musimy wykonać sami, musimy otrzymać za nią wynagrodzenie
Pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika a nie do zatrudnienia tj. nie jednorazowo ale przez cały czas
Pracownik - zgodnie z art. 2 KP jest to osoba /fizyczna/ zatrudniona na podstawie umowy o prace, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
By być pracownikiem trzeba mieć pełną zdolność do czynności prawnej, KP dopuszcza również do pracy osoby, które skończyły 16 lat, tzw. młodocianych. Umowę z młodocianym mogą rozwiązać rodzice tylko wówczas, gdy jest rozwiązane przez sad.
Dzieci mogą również pracować w ramach KP np. dziecko w reklamie. Dziecko to osoba do ukończenia 16 roku życia - ostatni przepis kodeksu pracy. W tym przypadku rodzice musza przejść przez całą procedurę zatrudnienia.
Pracodawca - zgodnie z art. 3 KP pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej a także osoba fizyczna jeżeli zatrudniają one pracowników.
Art. 31. § 1. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osobą fizyczną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie.
Umowa zlecenia nie stanowi podstawy zatrudnienia pracowniczego ale jest się ubezpieczonym /odprowadzane są składki na ubezpieczenia emeryt.-rentowe/
Podstawami nawiązania stosunku pracy są:
umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie i spółdzielcza umowa o pracę
mianowanie - jest aktem jednostronnym wymagającym zgody drugiej strony, który rodzi stosunek o charakterze adm-prawnym zakładający daleko idące podporządkowanie i dyspozycyjność. Mianowanie najbardziej stabilna podstawa zatrudnienia. Takiego pracownika może zwolnic tylko z przyczyn wymienionych w ustawie.
Powołanie - uregulowane jest w art. 68-72 KP Powołanie jako podstawa stosunku pracy ma zastosowanie tylko tam, gdzie przepis stanowi że powołanie jest podstawą zatrudnienia /jest to najmniej stabilna podstawa zatrudnienia - pracownik taki może być odwołany bez podawania przyczyny i w każdym czasie, przy powołaniu z ochrony przed wiekiem emerytalnym korzystamy przez dwa lata/ powołanie zawsze rodzi dwa skutki: daje stanowisko i kompetencje i jest równoznaczny z zawarciem umowy o pracę, dlatego odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o prace.
Wybór - częściowo uregulowany w KP /art. 73-75/
Art. 73.§ 1. Nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. § 2. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu
Jeżeli ktoś pełni funkcję społecznie to nie jest pracownikiem.
Rodzaje umów o pracę:
Umowa na czas określony w ramach tej umowy umowa na czas zastępstwa
Umowa na czas wykonania określonej pracy
Umowa na czas nie określony
Każda z tych umów można poprzedzić umową na okres próbny
Umowa w celu przygotowania zawodowego
Od 2003 ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, występują tu trzy podmioty: pracownik, agencja pracy tymczasowej i pracodawca-użytkownik. Pracodawcą jest agencja pracy tymczasowej, nie pracodawca-użytkownik.
KP reguluje również zatrudnienie telepracowników.
Umowa o prace dwustronne porozumienie, w którym jedna strona - pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy a druga strona - pracodawca do wypłaty wynagrodzenia za wykonanie tej pracy.
Umowa na czas określony - cechy charakterystyczne
To taka umowa której czas trwania jest oznaczony w umowie albo datą albo zdarzeniem przyszłym i pewnym.
Umowy tej nie można rozwiązać za wypowiedzeniem - wyjątek można za wypowiedzeniem jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki: umowa zawarta na okres dłuższy niż 6 m-cy i strony postanowiły w umowie, że można ją rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Art. 251.
§ 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.
§ 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.
§ 3. Przepis § 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie.
Umowa na czas wykonania określonej pracy: np. na czas wykonania robót murarskich
Można zwolnić pracownika w przypadku upadku pracodawcy
Umowa na czas zastępstwa - okres wypowiedzenia tej umowy 3 dni robocze.
Umowa na czas nie określony - podlega wypowiedzeniu
Umowa na okres próbny - ma na celu sprawdzenie przydatności pracownika do pracy, czas maks wynosi 3 m-ce, umowa ta podlega wypowiedzeniu
Ustanie umowy o pracę: Stosunek pracy ustaje w wyniku wygaśnięcia lub rozwiązania.
Umowa o prace wygasa z mocy samego prawa, natomiast rozwiązanie następuje w wyniku oświadczenia woli /czynności prawnej/
W ustawie muszą być określone przyczyny wygaśnięcia umowy o pracę
1/ śmierć pracownika
2/ śmierć pracodawcy
3/ tymczasowe aresztowanie pracownika trwające dłużej niż 3 m-ce
4/ nie zgłoszenie powrotu do zakładu macierzystego w terminie 7 dni po wygaśnięciu mandatu z tytułu funkcji pełnionej z wyboru pod warunkiem, że taka osoba korzystała z urlopu bezpłatnego
Sposoby rozwiązania umowy o pracę:
1/ porozumienie stron
2/ rozwiązanie umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia
3/ rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia - dyscyplinarka potocznie
4/ upływ czasu
5/ wykonanie pracy
6/ rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia za uprzedzeniem np. art. 23.1
Forma i treść umowy o pracę - art. 29 KP
Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, jeżeli nie zawarto umowy na piśmie pracodawca najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy powinien potwierdzić na piśmie ustalenia: co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Treść umowy o pracę - umowa o pracę określa:
- Strony umowy
- rodzaj umowy
- datę jej zawarcia
- warunki pracy i płacy, w szczególności: /jak w ustawie jest w szczególności to w jęz. Potocznym mówimy na przykład czyli to co podaje ustawa to nie jest wszystko/ rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiaru czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy.
Najważniejszy w umowie jest rodzaj pracy przez wskazanie stanowiska, wynagrodzenie ustalamy poprzez rodzaj pracy. Ważnym elementem jest miejsce wykonywania pracy. Wynagrodzenie może być określone w sposób pośredni lub bezpośredni.