CZYNNIKI KRWIOTWÓRCZE - grupa cytokin regulująca wzrost i różnicowanie komórek progenitorowych krwiotworzenia. Stymulują proliferację i dojrzewanie komórek macierzystych oraz ukierunkowanych prekursorów odpowiednich linii hematopoetycznych. Pełnią również funkcję regulatorów odpowiedzi immunologicznej.

1. SCF - czynnik wzrostu komórek macierzystych

• działa na bardzo młode, wielopotencjalne komórki krwiotworzenia stymulując ich różnicowanie w kierunku bardziej zróżnicowanych komórek progenitorowych poszczególnych układów krwinkowych

2. Ligand Flt3 - podobnie jak SCF działa na wczesne komórki krwiotworzenia; stymuluje dojrzewanie komórek dendrytycznych

3. GM-CSF - czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytowo-makrofagowych.

• stymuluje proliferację i dojrzewanie prekursorów linii granulocytarno - makrofagowej

• działa na dojrzałe granulocyty i makrofagi zwiększając ich właściwości fagocytarne, stymulując ekspresję receptorów dla Fc immunoglobulin, cząstek adhezyjnych, produkcję cytokin (IL-1, IL-6, TNF)

Zastosowanie kliniczne: neutropenie, niedokrwistość aplastyczna, MDS, po chemio- i radioterapii.

4. M-CSF - czynnik stymulujący tworzenie kolonii makrofagów

• stymuluje wzrost i różnicowanie komórek progenitorowych dla monocytów/ makrofagów

• nasila właściwości fagocytarne makrofagów

• stymuluje produkcję cytokin: IL-1, TNF, IFN

5. G-CSF - czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów

6. Interleukina 3

Wytwarzana przez aktywowane limfocyty T.

Działanie:

1. synergizm z SCF w stosunku do pluripotencjalnych komórek macierzystych szpiku

2. działanie takie jak GM-CSF w odniesieniu do komórek progenitorowych szeregu granulocytowego i monocytowego; w odróżnieniu od GM-CSF stymuluje również dojrzewanie eozynofilów i bazofilów

3. wpływ na komórki progenitorowe szeregu erytrocytowego
   i megakariocytowego

4. wpływ na limfopoezę - stymuluje dojrzewanie prekursorów limfocytów B i T

Znajduje zastosowanie w leczeniu aplazji szpiku polekowej
i idiopatycznej oraz korekcji cytopenii po chemio- i radioterapii.

7. Trombopoetyna

8. Erytropoetyna

• produkowana w nerkach przez komórki śródbłonka naczyń włosowatych otaczających kanaliki nerkowe

• produkcja wzrasta w stanach niedotlenienia

• receptor dla Epo na komórkach krwiotwórczych układu erytroidalnego

• stosowana głównie w leczeniu niedokrwistości towarzyszącej przewlekłej niewydolności nerek

3

---