Psychologia społeczna.

Temat: Postawy.

Literatura:

1. E.Aronson „Psychologia społeczna. Serce i umysł.”,

2. S. Mika „Psychologia społeczna”

1. Definicja postawy (s.313, Aronson).

Postawa to trwała (utrzymująca się przez dłuższy czas) ocena- pozytywna lub negatywna- ludzi, obiektów i pojęć, reakcja na coś.

Na postawę składają się:

-komponent emocjonalny (to, co czujemy; reakcje emocjonalne wobec przedmiotów);

-komponent poznawczy (to, co myślimy; myśli i przekonania o przedmiocie postawy);

-komponent behawioralny (to, co robimy; działania, zachowania wobec przedmiotu);

2. Wymiary postawy (s.114-121, Mika):

• Znak postawy: pozytywny, negatywny, neutralny

• Siła: głębokość stosunku, jak bardzo coś kochasz lub nienawidzisz;

• Treść przedmiotowa: różnice związane z tym, co jest przedmiotem postawy;

• Złożoność postawy: na ile są rozwinięte poszczególne komponenty postawy;

• Zawartość: zgodność między trzema komponentami pod względem znaku i siły;

• Stopień powiązania: danej postawy z innymi postawami;

• Trwałość;

• Stopień internalizacji postawy: motor działania, stopień uwewnętrznienia, na ile wynika z wnętrza;

• Dostępność postawy: siła związku między obiektami i oceną tego obiektu, mierzona czasem, w jakim ludzie potrafią odpowiedzieć, co czują, im bardziej dostępna tym szybciej reagujemy.

Mechanizmy zmian:

• Uleganie- zmiana okazjonalna,;

• Identyfikacja- powielanie zachowania;

• Internalizacja- największa głębokość.

3. Teorie dotyczące kształtowania i zmian postaw. (s.315, Aronson)

1. Teoria „dysonansu poznawczego”- człowiek zachowuje się niezgodnie ze swoimi postawami i nie może znaleźć zewnętrznego uzasadnienia swojego zachowania, sprzeczność tych dwóch elementów powoduje napięcie.

2. Komunikaty perswazyjne(przekonywujące)

Cechy nadawcy:

• Podobny do nas pod względem wieku, płci, rasy, wykształcenia; ponieważ występuje efekt identyfikacji;

• Im bardziej kompetentny, wiarygodny(można zmieniać wiarygodność),atrakcyjny to bardziej przekonywujący;

• Ważna jest również intencja(!), nie może pokazać, że nami manipuluje.

Cechy komunikatu:

• Większy wpływ ma argumentacja jednostronna, jeśli odbiorcy popierają stanowisko nadawcy; jeśli nie należy zastosować argumentację dwustronną i zbić argumenty strony przeciwnej;

• Ludzie są bardziej podatni na oddziaływanie komunikatu, który nie jest spostrzegany jako specjalnie przygotowany w celu wywarcia na nich wpływu;

• Powinien posiadać charakter emocjonalny(np. wykorzystanie strachu), a nie racjonalny;

• Gdy mówcy mówią zaraz po sobie bez przerwy to należy wykorzystać efekt pierwszeństwa- większy wpływ ma informacja prezentowana jako pierwsza;

• Gdy pomiędzy mówcami występuje przerwa lepiej skorzystać z efektu świeżości- lepiej zapamiętane zostaną informacje zawarte w drugim komunikacie;

• Powinien być mało rozbieżny z tym, co chcą usłyszeć odbiorcy;

• Jest skuteczniejszy, gdy zawiera instrukcje, wskazówki jak zmienić aktualny stan rzeczy, w którym tkwi odbiorca;

• Postawę opartą na poznaniu najlepiej zmieni komunikat, który jasno podkreśla obiektywne cechy przedmiotu, logiczne argumenty;

• By zmienić postawę opartą na emocjach należy zaakcentować wartości i emocje zamiast podawać fakty i liczby;

• Postawę opartą na komponencie behawioralnym skutecznie zmienimy podając instruktaż.

Cechy odbiorcy:

• Lepsze audytorium rozproszone;

• Najbardziej podatni ludzie to ludzie będący w przedziale wiekowym 18-25lat.

3. Model wypracowania prawdopodobieństw(Richard Petty, Jon Cacioppo) = model perswazji systematyczno - heurystycznej (Schelly Chaihen)

• Zakładają, że istnieją dwa sposoby zmiany postaw za pośrednictwem komunikatów perswazyjnych:

1. peryferyczna strategia perswazji- ludzie skupiają swoją uwagę na charakterystykę powierzchniową, efektem jest krótkotrwała zmiana postawy;

2. centralna strategia perswazji- ludzie analizują komunikat, uważnie słuchając i rozważając argumenty; gdy ludzie posiadają zdolności i motywację do uważnego słuchania komunikatu.

4. Uodpornienie postawy- uczynienie ludzi odpornymi na próby zmiany ich postaw poprzez:

• wstępne zaaplikowanie i małej dawki argumentów sprzecznych z ich stanowiskiem;

• wzmocnienie wartości;

• uprzedzenie ludzi, że będą poddawani perswazji.

5. Teoria reaktancji (przeciwstawiania się).

- zagrożenie wolności wyboru określonego zachowania powoduje wzbudzenie nieprzyjemnego stanu, a w efekcie przeciwstawienia się; redukcja tego stanu polega na zaangażowanie się w zagrożone zachowanie.

VI. Facylitacja społeczna.

- występuje, gdy człowiek, który wykonuje daną czynność jest świadomy obserwacji, wywołuje to skutek negatywny (gdy czynność jest po raz pierwszy wykonywana i gdy zadanie jest trudne) oraz pozytywny (gdy czynność jest rutynowa i gdy zadanie jest łatwe).

VII. Próżniactwo.

- uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; uspokojenia osłabia wykonanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych.

VIII. Ingracjacja(podlizywanie się).

- sposób zwiększania pozytywnych postaw wobec siebie partnerów interreakcji w celu uzyskania większej korzyści niż by się nam należało;

- trzy rodzaje technik:

• Konformizm(Zgadzam się z Panią)-by był skuteczny:

1. partnerzy powinni zajmować podobną pozycję społeczną;

2. zgadzanie nie może występować zbyt szybko;'

3. zgadzanie musi dotyczyć spraw na których zależy naszemu rozmówcy , przy sprawach mniej ważnych lepiej obstawać przy swoim zdaniu;

• Podnoszenie wartości partnera (Jaka Pani jest świetna!)- wtedy, gdy:

1. partnerzy są na różnych pozycjach społecznych;

2. pochlebstwa są rozłożone w czasie i dotyczą cech, na których tej osobie zależy, ale nie ma pewności czy je posiada;

3. pochlebstwa wypowiadane są w imieniu ogółu, a nie tylko od osoby, która schlebia.

• Autoprezentacja

1. pozytywna- mówienie o sobie dobrze, by osoba, która to słyszy myślała, że dobrze by było się ze mną spotykać;

2. negatywna- mówimy jacy to jesteśmy biedni oddziałując na ludzką pomoc oraz na jego samoocenę

IX. Kary i nagrody.

Najlepsze efekty daje połączenie kary i nagrody.

1.Kara wysoka i niska nagroda= efekt krótkotrwały.

2.Kara niska i wysoka nagroda= efekt długotrwały, skuteczniejsza.

X. Przewidywanie postawy.

- sprawdzić dostępność postawy

- zdiagnozować normę subiektywną (przy zachowaniu zamierzonym)

---