Procedury diagnostyczne w radiologii - Przełyk, żołądek, jelita

Spis treści   PRZEŁYK, ŻOŁĄDEK, JELITA Trudności w połykaniu Badanie RTG przełyku z zawiesiną siarczanu baru lub gastrografiną Scyntygrafia Wskazane Wskazana Badania kontrastowe są nadal zalecane przed endoskopią, umożliwiają zlokalizowanie zmiany oraz ocenę stopnia niedrożności spowodowanej zwężeniem oraz jego długości. Dobrze uwidacznia uchyłki. Scyntygrafia - ocena motoryki przełyku, zwłaszcza u dzieci. Bóle w klatce piersiowej: przepuklina rozworu przełykowego lub refluks Badanie RTG przełyku z zawiesiną siarczanu baru Scyntygrafia Wskazane Wskazana Pomimo, że badanie kontrastowe jest przydatne w uwidacznianiu przepukliny i powikłań związanych z refluksem, jest ono stosunkowo mało czułe w odniesieniu do oceny samego refluksu. Refluks jest zaburzeniem częstym, ale nie zawsze powoduje ból. PH - metria oraz endoskopia z możliwością pobrania wycinka są najlepszymi metodami diagnostycznymi. Scyntygrafia pozwala ocenić refluks. Perforacja przełyku Badanie RTG przełyku RTG klp Wskazane Wskazane Zalecane środki kontrastowe rozpuszczalne w wodzie. Ostre krwawienie z przewodu pokarmowego: krwawe wymioty Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej Badania dwukontrastowe przewodu pokarmowego Scyntygrafia Angiografia Niewskazane Wskazane warunkowo Wskazana Wskazana warunkowo Badanie endoskopowe umożliwia postawienie diagnozy, ostrzyknięcie żylaków przełyku itd. Badania kontrastowe uniemożliwiają ewentualne wykonanie angiografii (baryt w jelitach). Scyntygrafia - rozpoznanie krwawień z odcinków przewodu pokarmowego niedostępnych endoskopowo. Zwykle wymagana przed operacją w przypadku niekontrolowanego krwanienia. Dyspepsja powyżej 40 r.ż. Badanie RTG przewodu pokarmowego z użyciem zawiesiny siarczanu baru Wskazane warunkowo Endoskopia jest optymalnym badaniem. Badanie kontrolne w chorobie wrzodowej Badanie RTG przewodu pokarmowego Wskazane warunkowo Bliznowacenie uniemożliwia dokładną ocenę. Zalecana endoskopia dla potwierdzenia zupełnego wyleczenia i do wykonania biopsji. Badanie po przebytej niedawno operacji górnego odcinka przewodu pokarmowego Badanie RTG przewodu pokarmowego z użyciem środków kontrastowych rozpuszczalnych w wodzie Wskazane Do oceny drożności zespolenia i pasażu do jelita cienkiego. Badanie po operacji górnego odcinka przewodu pokarmowego (badanie odległe) Badanie RTG dwukontrastowe Wskazane warunkowo Pozostałości żołądka najlepiej oceniać przy pomocy endoskopii (zapalenie żołądka, owrzodzenie, wznowa). Krwawienia z jelit przewlekłe lub nawracające Badanie RTG kontrastowe jelita cienkiego Scyntygrafia Wskazane Wskazana Po uprzedniej endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego i wykonaniu wlewu barytowego lub kolonoskopii. Scyntygrafia ze znakowanymi erytrocytami pozwala stwierdzić krwawienie już po utracie krwi 0,2 ml/min; szczególnie przydatna w rozpoznawaniu krwawień z jelita grubego. Zespół złego wchłaniania Badanie RTG kontrastowe jelita cienkiego Wskazane warunkowo Badania radiologiczne nie są wymagane w chorobie trzewnej, ale mogą być prowadzone w uchyłkowatości jelita, kiedy wynik biopsji prawidłowy lub wątpliwy. Podejrzenie choroby jelita cienkiego (np. choroba Crohna) Badanie RTG kontrastowe jelita cienkiego USG Wskazane Wskazane Pasaż przewodu pokarmowego obciąża pacjenta mniejszą dawką promieniowania niż wlew doodbytniczy. W niektórych ośrodkach wykonuje się USG w celu oceny ściany jelita. Niedrożność jelita cienkiego: ostra Badanie RTG z użyciem środków kontrastowych rozpuszczalnych w wodzie Wskazane warunkowo Badania z użyciem środków niejonowych mogą określić zarówno lokalizację jak i stopień niedrożności. W podobnych przypadkach można wykonywać KT. Niedrożność jelita cienkiego: przewlekła lub nawracająca Badania RTG kontrastowe jelita cienkiego Wskazane   Guz jelita grubego Zapalenie jelita grubego: ból, krwawienie, zaburzenia pracy jelit itd. Wlew cieniujący Wlew cieniujący Scyntygrafia ( ze znakowanymi leukocytami) USG transrektalna KT Wskazany Wskazany Wskazana Wskazana Wskazana Wszyscy pacjenci powinni mieć wcześniej wykonane badanie per rectum dla oceny przydatności ewentualnego wlewu doodbytniczego oraz by wyłączyć guz odbytnicy. Po pobraniu wycinka obejmującego całą grubość ściany jelita przy pomocy sztywnego sigmoidoskopu wykonanie wlewu należy odłożyć o 7 dni. Biopsje wykonane przy użyciu giętkiego sigmoidoskopu są zwykle powierzchowne więc ryzyko następczej perforacji jest niskie (wlew można wykonać już po 48 godz.). W niektórych ośrodkach najpierw wykonuje się kolonoskopię rezerwując wlew dla trudnych i niekompletnych badań. Niekiedy u starszych, wyniszczonych pacjentów wykonuje się KT. Chociaż zespół drażliwego jelita jest najczęstszą przyczyną zaburzeń jelitowych, niezbędne jest wykonanie wlewu lub kolonoskopii dla wyłączenia innych przyczyn. W ocenie stopnia zaawansowania raka odbytnicy. Rozpoznany rak odbytnicy Wlew cieniujący Wskazany Celem wyłączenia ogniska satelitarnego. Po odjęciu odbytnicy KT - (mężczyź ni) USG dopochwowe lub KT - (kobiety) Scyntygrafia Wskazana Wskazane Wskazana Poszukiwanie wznowy. Immunoscyntygrafia- badanie z wyboru przy poszukiwaniu wznowy lub przerzutów. Niedrożność jelita grubego RTG j. brzusznej w pozycji stojącej i leżącej oraz klatki piersiowej Wskazane Wymagane przez chirurgów do ustalenia postępowania.   Wlew cieniujący Wskazany Badanie z pojedynczym kontrastem uwidacznia zwężony odcinek oraz pozwala na wykluczenie niedrożności rzekomej. W niektórych ośrodkach wykonywane jest badanie KT. Zapalenie okrężnicy: zaostrzenie Wlew cieniujący Wskazany warunkowo Wykonanie wlewu może być niebezpieczne w przypadku megacolon toxicum. Zapalenie okrężnicy: długoterminowa kontrola po leczeniu Wlew cieniujący Wskazany warunkowo U pacjentów z grupy wysokiego ryzyka zalecana kolonoskopia w celu wykrycia nowotworu.

---