Medycyna Ratunkowa
W6 03.04.2005
Segregacja medyczna w zdarzeniach masowych i katastrofach.
Slużby ratownicze
Służby ratunkowe
Zespół RM, ambulanse
(wąski zakres)
Zakres podejmowanych czynności.
Podział zdarzeń zależy od liczby poszkodowanych osób oraz możliwości dostępu do sił i środków służb ratowniczych.
Zdarzenia i wypadki dzielimy na:
jednostkowe
mnogie
masowe
katastrofy.
Zdarzenie jednostkowe jest wypadkiem w wyniku, którego została poszkodowana jedna osoba. Poszkodowany otrzymuje pomoc medyczną w pełnym zakresie zgodnym ze standardami.
Zdarzenie mnogie jest wypadkiem, w którym poszkodowanych jest więcej niż jedna osoba i wszyscy poszkodowani otrzymują na miejscu zdarzenia jednoczasowo pomoc medyczną w pełnym zakresie.
Zdarzenie masowe jest wypadkiem, którego następstwem jest duża liczba poszkodowanych osób, które nie mogą otrzymać jednoczesnej pomocy medycznej w pełnym zakresie.
Wymagana segregacja medyczna poszkodowanych, lokalne służby wystarczają do opanowania skutków zdarzenia masowego.
Katastrofy to zdarzenia wymagające użycia sił i środków w liczbie przekraczającej możliwości lokalnych służb ratowniczych. Nie wszyscy poszkodowani mogą otrzymać jednoczesną pomoc medyczną w pełnym zakresie. Wymagana segregacja medyczna poszkodowanych.
Zdarzenia masowe i katastrofy zawsze wymagają przeprowadzenia segregacji medycznych.
Decyzje o uznaniu zdarzenia za masowe lub katastrofę podejmuje pierwszy przybyły w miejsce zdarzenia dowódca jednostki.
Segregację medyczną- na miejscu zdarzenia przeprowadza lekarz, ratownik medyczny lub ratownik Państwowej Straży Pożarnej.
Triage (fr. trier)
Obejmujące badanie i klasyfikację poszkodowanych w zależności od pilności udzielania medycznych czynności ratunkowych i ewakuacji.
Czarny- zmarli
Czerwony- strefa pilna pierwsza kolejność udzielania pomocy i wywiezienia do szpitala
Żółty- druga kolejność pomocy, mogą zaczekać na pomoc
Zielony- najlżej ranni.
Głównym zadaniem ratowników prowadzących segregację jest wyszukanie grupy poszkodowanych w stanie bezpośredniego zagrożenia życia.
Celem segregacji jest zapewnienie pomocy jak największej liczbie poszkodowanych w jak najkrótszym czasie przy użyciu dostępnych środków.
Podczas segregacji medycznej poszkodowani są oznaczani kodami barwnymi w zależności od zagrożenia życia i pilności ewakuacji.
Segregacja jest procesem ciągłym trwającym przez cały okres działań ratunkowych.
System S.T.A.R.T. (Simple Triage And Rapid Treatment)
System oparty jest na ocenie poszkodowanego w czasie do 30 sek. w zakresie częstości oddechu, obecności oddechu, obecności tętna na tętnicy promieniowej lub czas powrotu włośniczkowego i stan świadomości.
Segregacja poszkodowanych wg systemu S.T.A.R.T. podczas katastrof (rys.1)
Segregacja medyczna
Po przeprowadzeniu segregacji poszkodowanych umieszcza się w wyznaczonych sektorach oznaczonych kolorami w odległości 1,5 m.
Kolor czerwony:
niedrożność dróg oddechowych
zaburzenia oddychania, krążenia
ciężkie urazy głowy
ciężkie oparzenia
masywne krwawienia
rany klatki piersiowej i brzucha
zaburzenia świadomości
Kolor żółty:
urazy głowy bez utraty świadomości
urazy kręgosłupa
lekkie oparzenia
mnogie złamania
Kolor zielony:
powierzchowne rany
złamania
Kolor czarny:
Osoby zmarłe i poszkodowani bez oddechu po wcześniejszym udrożnieniu dróg oddechowych oraz poszkodowani z obrażeniami ciała nie rokujący przeżycia oznaczamy kolorem czarnym.
W przypadku zgonu poszkodowanego w ambulansie w czasie transportu do szpitala ratownicy wracają w rejon zdarzenia przekazując zwłoki w oznaczone miejsca.
Zestaw segregacyjny
W celu sprawnego przeprowadzenia segregacji stosuje się zestawy segregacyjne, które umożliwiają wyraźne oznakowanie.
Karty segregacyjne służą do wpisania podstawowych informacji o stanie pacjenta, stanowią element dokumentacji medycznej poszkodowanego.
Segregacja medyczna dzieci
W 1995 roku dr Lou E. Roming dokonała adaptacji tego systemu dla dzieci Jump S.T.A.R.T
Jump S.T.A.R.T. (rys. 2 )
Dzieci poniżej pierwszego roku życia, które zostały wstępnie zakwalifikowane wg segregacji Jump S.T.A.R.T. do grupy zielonej, jeżeli posiadają obrażenia ciała muszą być przekwalifikowane do grupy żółtej.
System Jump S.T.A.R.T. wykorzystuje do oceny stan świadomości dzieci skalą AVPU
A-stan świadomości
V-reakcja na głos
P- reakcja a ból
U- brak reakcji
Katastrofa
Szczególne znaczenie podczas katastrof ma dostęp wolnych stołów operacyjnych, specjalistycznego personelu medycznego oraz stanowiska intensywnej terapii, liczba wolnych łóżek w szpitalu nie ma większego znaczenia.
Niewłaściwie prowadzona segregacja może zwiększyć liczbę ofiar śmiertelnych podczas katastrof.