Medycyna ratunkowa W 22.10.2005

Główną przyczyną śmierci u chorych z mnogimi obrażeniami ciała jest wstrząs krwotoczny.

Stopnie ciężkości wstrząsu

	I	II	III	IV
Utrata krwi	<15%	15-30	30-40	>40%
RR skurczowe	prawidłowe	prawidłowe	obniżone	obniżone
RR rozkurczowe	prawidłowe	prawidłowe	obniżone	obniżone
Ciśnienie tętnicze	prawidłowe	obniżone	obniżone	obniżone
Nawrót włośniczkowy	<2 sek.	>2 sek.	>2 sek.	> 2 sek.
Czynność serca	<100/min	100/min	120/min	140/min
Częstość oddechu	14-20 min	20-30 min	30-40 min	> 40 min
Diureza godz.	>30 ml	20-30 ml	5-15 ml	śladowe
Stan świadomości	prawidłowy	pobudzenie	pobudzenie/ zamroczenie	zamroczenie/ senność

Krwotoki podział wg BTLS

• Krwotok zewnętrzny dający się opanować

• Krwotok zewnętrzny nie dający się opanować

• Krwotok wewnętrzny

Postępowanie w krwotoku zewnętrznym dającym się opanować:

• pozycja na wznak

• 100% tlenu

• „pakujemy i jedziemy”

• można wstępnie zastosować pneumatyczną odzież przeciwwstrząsową

• zapewnić dostęp do żyły po drodze bolus 20 cm³/ kg (krystaloid!; płyn Ringera, sól fizjologiczna); obwodowo, krótkie o dużej średnicy

• zabezpieczyć przed utratą ciepła

Postępowanie w krwotoku zewnętrznym nie dającym się opanować i w krwotoku wewnętrznym:

• pozycja na wznak

• 100% tlenu

• „pakujemy i jedziemy”

• zapewnienie dostępu do żyły po drodze podawanie płynu w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100

• użyj opaskę uciskowa w razie potrzeby

• użycie pneumatycznej odzieży przeciwwstrząsowej nie jest wskazane

• zabezpieczenie przed utratą ciepła

• powiadomienie oddziału docelowego

Postępowanie w urazie czaszkowo-mózgowym:

• przetaczamy tyle płynu by uzyskać ciśnienie skurczowe nieco wyższe od 110 -120

• pozycja z uniesioną głową o 10-20^o

• utrzymanie ciśnienie przepływu w naczyniach mózgowych

Przeciwwskazania do użycia odzieży pneumatycznej:

• krwotok wewnętrzny

• urazy czaszkowo-mózgowe

• obrzęk mózgu

• obrzęk płuc

• kobieta w ciąży

Urazy klatki piersiowej

• Obrażenia klatki piersiowej stanowią 3-4% wszystkich obrażeń ciała.

• Obrażenia klatki piersiowej występują u 80% zmarłych na miejscu wypadku z powodu urazów.

• Obrażenia klatki piersiowej występują najczęściej u mężczyzn w wieku ok. 50 lat

• 50% poszkodowanych z urazem klatki piersiowej ma równocześnie obrażenia innych okolic ciała.

• Najczęstszą przyczyną obrażeń klatki piersiowej są wypadki niekomunikacyjne

Zagrożenie życia stwierdzane podczas wstępnej oceny:

• niedrożność dróg oddechowych

• otwarta odma opłucnowa

• odma wentylowa

• rozległy krwiak opłucnej

• klatka cepowata

• tamponada serca

Urazy klatki piersiowej zagrożenia życia w ocenie wtórnej w SOR:

• stłuczenie płuca

• stłuczenie mięśnia sercowego

• rozerwanie tchawicy i oskrzeli

• urazowe pęknięcie przełyku

• rozerwanie przepony

• rozerwanie tętnicy piersiowej

Niedrożność dróg oddechowych

• Spowodowana przez:

zapadnięty język u osoby nieprzytomnej lub zalegające ciała obce- krew, wymiociny.

Rodzaje odmy opłucnowej

Odma

zewnętrzna wewnętrzna

zamknięta otwarta zamknięta

(objętość (zależna

stała nie zależna od oddechu)

od oddechu)

zwykła zastawkowa

(na wdechu więcej (na wdechu więcej

na wydechu mniej) na wydechu nie ubywa)

Odma zastawkowa najczęściej powstaje w uszkodzonym miąższu płuc.

Mechanizmy prowadzący do niewydolności krążeniowooddchowej - odmy

1. Zapadnięcie się płuca (przestają działać siły athezji - siły między szklanym płatkami z niewielką ilością płynu - opłucna ścienna, opłucna pokrywająca płuca + niewielka fizjologiczna ilość płynu)

2. Migotanie śródpiersia

Migotanie śródpiersia - naczynia żylne są okresowo zamykane co utrudnia powrót krwi żylnej do serca.

Migotanie śródpiersia - najważniejszy mechanizm w odmie otwartej i prężnej.

Na wdechu niższe ciśnienie po stronie zdrowej, wyższe ciśnienie po stronie chorej.

Na wydechu wyższe ciśnienie po stronie zdrowej, niższe ciśnienie po stronie chorej.

3. Objętość wahadłowa powietrza

Objętość powietrza między płucem zdrowym a chorym spadek pO_2, wzrost pCO₂

Na wdechu powietrze z chorego płuca przechodzi do zdrowego przez co zajmuje miejsce na świeżą porcję tlenu, płuca są mniej dotlenione.

---