Wykład 1
PRAWO POZYTYWNE - jest to prawo stanowione przez człowieka bez względu na to czy ma ono charakter korzystny dla jednostki i ograniczający.
PRAWO - jest to zespół norm (przepisów), które obowiązują w danym miejscu w danym czasie. Tylko normą ustanowionym przez upoważnione podmioty (organy) przysługuje możliwość użycia przez państwo i upoważnione instytucje przymusu w celu wyegzekwowania postanowień przepisu.
PRAWO NATURALNE - jest to prawo o charakterze duchowym i za nieprzestrzeganie tego prawa nie ma sankcji. ZALICZAMY:
prawa człowieka
prawo do życia
prawo do zdrowia
prawo do wolności
SYSTEM PRAWA - jest to zbiór podobnych do siebie elementów (przepisów prawa) które powiązane są ze sobą według tych samych reguł.
PRZEPIS PRAWA(artykuł, paragraf) - najniższy element aktu prawnego. Przepisy mają charakter: nakazujący, zakazujący, uprawniający. Przepis ma charakter imperatywny tzn. nakazujący (powinnościowy). Przepisu prawa nie rozpatruje się w kategoriach prawdy lub fałszu, które są klasycznymi kryteriami zdań w sensie logicznym. Ponieważ z tego co być powinno nie zawsze wynika to jak jest, ale z tego jak jest też nie wynika jak być powinno.
RODZAJE PRZEPISÓW:
bezwzględnie obowiązujące (juris cogentis) - to te przepisy, które musza być bezwzględnie przestrzegane. Nie jest dopuszczona prawna możliwość sposobu zachowania się. Głównie występują w prawie karnym.
Względnie obowiązujące (juris dispositivi) - to przepisy, które dają podmiotom stosującym prawo możliwości wyboru sposobu zachowania się. Głównie w prawie cywilnym, szczególnie w stosunkach zobowiązujących (umownych)
FAKTY PRAWNE - są to okoliczności, które zawarte są w przepisach prawa, które powodują powstanie, zmianę lub uchylenie czyichś uprawnień lub obowiązków, albo i uprawnień i obowiązków.
Podział:
I
ZDARZENIA - są to takie fakty prawne, które wywołują skutki prawne, ale na których powstanie nie mamy wpływu np. narodziny, śmierć, upływ czasu
Nasciturus - dziecko już poczęte a jeszcze nie narodzone
ZACHOWANIA:
działania - jest to taki fakt prawny, który polega na wykonywaniu pewnych czynności, które mogą być zaobserwowane np. fałszywe pieniądze puszczone w obieg, udział w bójce
zaniechanie - jest to brak działania, ale nie każdy brak działania jest zaniechany. Zaniechaniem jest tylko brak działania powinnego nakazanego przez prawo np. nie udzielenia pomocy, stróż kolejowy
II
CZYN - jest to taki fakt prawny, który rodzi skutki prawne, ale podmiot swym zachowaniem nie zamierzał do wywołania danych skutków prawnych
CZYNNOŚĆ PRAWNA - jest to świadome i zgodne z przepisami prawa zachowanie podmiotu prawa, które rodzi skutki prawne w drodze odpowiednich oświadczeń woli np. zawarcie małżeństwa, umowy kupna, sprzedaży, najmu
jednostronne - to taka która dochodzi do skutku na skutek złożenia tylko jednego oświadczenia woli np. sporządzenie testamentu
dwustronne - np. wszystkie umowy
III
Orzeczenie sądowe lub organu administracyjnego o charakterze konstytutywnym oraz odpowiednie zdarzenie lub zachowanie.
Adresaci przepisów prawa.
Wszyscy jesteśmy adresatami prawa, ale nie wszyscy wszystkich.
PRAWO:
1 dział > ius gentium > prawo publiczne > ochrona wspólnego interesu państwowego
2 dział > ius civile > prawo cywilne
PRZYKŁADY PRAW PUBLICZNYCH:
prawo administracyjne
prawo karne
prawo konstytucyjne
prawo międzynarodowe - publiczne
PRZYKŁADY PRAW PRYWATNYCH:- to prawo które chroni jednostkę a w szczególności i uprawnienie majątkowe
prawo cywilne
prawo gospodarcze
prawo rodzinne