SYSTEM ZARZĄDZANIA (REAGOWANIA) KRYZYSOWEGO
Podstawową rolę w działaniach zarządzania (reagowania) kryzysowego spełniają organy władzy samorządowej szczebla gminy i powiatu.
Gminy realizują podstawowe zadania związane z ochroną ludności, skupiając swój wysiłek głównie na: ostrzeganiu, alarmowaniu i informowaniu ludności o zagrożeniach, prowadzeniu ewakuacji oraz zapewnieniu ewakuowanym pomocy medycznej i socjalnej głównie w zakresie zakwaterowania i wyżywienia.
Powiaty wykonują takie same zadania jak gminy, a ponadto koordynują działania reagowania kryzysowego na obszarze powiatu, wspierając je działaniem podległych sobie: służb, inspekcji, straży wspomaganych przez organizacje pozarządowe przewidziane w planie reagowania kryzysowego powiatu.
Województwo udziela niezbędnej pomocy władzom powiatowym, których możliwości w zaistniałej sytuacji nie zapewniają prowadzenia skutecznych działań. W przypadku powstania sytuacji kryzysowej obejmującej obszar większy niż jeden powiat, szczebel wojewódzki koordynuje prowadzenie działań.
W przypadku, gdy posiadane siły i środki wojewódzkie są niewystarczające do opanowania sytuacji kryzysowej Wojewoda występuje do władz centralnych o stosowną pomoc ze szczebla nadrzędnego (w tym o wprowadzenie stanu klęski żywiołowej na części lub całym obszarze województwa).
Działania wszystkich służb, inspekcji i straży oraz innych instytucji uczestniczących w reagowaniu podczas wystąpienia zdarzeń kryzysowych (klęski żywiołowej) na obszarze województwa koordynują: wojewoda, starostowie i wójtowie - przy pomocy zespołów reagowania kryzysowego (zespołów reagowania). Na szczeblu centralnym funkcjonuje Rządowy Zespół Koordynacji kryzysowej.
Do zadań zespołów należy w szczególności:
monitorowanie występujących klęsk żywiołowych i prognozowanie rozwoju sytuacji,
realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu klęski żywiołowej,
opracowywanie i aktualizowanie planów reagowania kryzysowego,
planowanie wsparcia organów kierujących działaniami na niższym szczeblu administracji publicznej,
przygotowywanie warunków umożliwiających koordynację pomocy humanitarnej,
realizowanie polityki informacyjnej związanej ze stanem klęski żywiołowej.
Zarządzanie kryzysowe przebiega w czterech fazach: zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy, w trakcie których są realizowane następujące zadania:
- w fazie zapobiegania:
działania redukujące i eliminujące prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji kryzysowej,
działania uprzedzające, mające na celu ograniczenie skutków sytuacji kryzysowej ,
- w fazie przygotowania
działania planistyczne dotyczące sposobów reagowania na czas wystąpienia sytuacji kryzysowej,
działania mające na celu powiększenie zasobów sił i środków niezbędnych do efektywnego reagowania,
- w fazie reagowania
działania polegające na dostarczeniu pomocy poszkodowanym,
działania hamujące rozwój występujących zagrożeń,
działania ograniczające straty i zniszczenia,
- w fazie odbudowy
działania mające na celu przywrócenie zdolności reagowania,
działania mające na celu odbudowę zapasów służb ratowniczych,
działania mające na celu odtworzenie kluczowej dla województwa infrastruktury telekomunikacyjnej, energetycznej, paliwowej, transportowej i dostarczania wody.
* Podstawowym aktem prawnym regulującym zarządzanie (reagowanie) kryzysowe jest ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.
KRAJOWY SYSTEM RATOWNICZO - GAŚNICZY (KSRG)
Podstawowym elementem systemu reagowania kryzysowego jest Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, zorganizowany na trzech poziomach: powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Na poziomie powiatowym wykonuje się wszystkie podstawowe zadania, związane z obszarem powiatu. Poziomy wojewódzki i krajowy spełniają rolę wspomagającą i koordynacyjną w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza obszaru danego powiatu lub województwa.
Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez:
walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,
ratownictwo techniczne,
ratownictwo chemiczne,
ratownictwo ekologiczne,
ratownictwo medyczne.
Jednostkami ochrony przeciwpożarowej, które wchodzą w skład KSRG są:
jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej,
jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpożarowej,
zakładowa straż pożarna,
zakładowa służba ratownicza,
gminna zawodowa straż pożarna,
powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna,
ochotnicza straż pożarna,
inne jednostki ratownicze.
* Podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę ochrony przeciwpożarowej, a w tym funkcjonowanie Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego jest ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO