201 nr ćwicz |
22-04 1998 data |
Tomasz Urbański imię i nazwisko |
elektryczny wydział |
II semestr |
E-10 grupa |
|
W. Polewska prowadzący |
przygotowanie |
wykonanie |
opracowanie |
ocena ostateczna |
Wyznaczanie zależności przewodnictwa
od temperatury dla przewodników i półprzewodników
1. Sprawozdanie z przebiegu ćwiczenia.
W ćwiczeniu badałem rezystancje R przewodnika i półprzewodnika w zależności od temperatury T, w jakiej przebywały. Wykonałem siedem pomiarów dla różnych temperatur. Przed zmianą temperatury T zmierzyłem rezystancje w temperaturze otoczenia. Następnie, co ok. 5oC dokonałem za pomocą mostka Wheatsone'a pomiaru rezystancji. Wyniki tych pomiarów umieściłem w tabeli 3.
Na ich podstawie wykreśliłem zależność R=f(T) dla przewodnika i półprzewodnika, ln(1/R)=f(1/T) dla półprzewodnika; dokonałem obliczeń nachylenia wykresu ln(1/R)=f(1/T) i na podstawie otrzymanych wielkości obliczyłem wartość poziomu domieszkowego.
2. Wykorzystane zależności.
Podczas przeprowadzania ćwiczenia skorzystałem z następujących zależności.
określenie poziomu domieszkowego E:
gdzie: a oznacza współczynnik nachylenia prostej ln(1/R)=f(1/T);
k oznacza stałą: k=1,971659810-21 [J] oraz 1 [J]=1,6021019 [eV]
błąd wyznaczenia poziomu domieszkowego E za pomocą różniczki logarytmicznej:
określenie współczynnika nachylenia wykresu ln(1/R)=f(1/T) za pomocą regresji liniowej:
podczas analizy wyników i wykonywania obliczeń posłużyłem się programem „STATIST”, służącym do obliczania współczynnika nachylenia wykresu za pomocą regresji liniowej.
3. Tabela z wynikami pomiarów.
Tabela 3.
temp. [oC] |
temp. [oK] |
R1 przew |
R2 pprzew |
ln (1/R2) |
1/T |
18,5 |
291,5 |
104,0 |
320000 |
-12,6761 |
3,4305E-03 |
21,0 |
294,0 |
108,5 |
285000 |
-12,5602 |
3,4014E-03 |
25,0 |
298,0 |
110,0 |
248000 |
-12,4212 |
3,3557E-03 |
30,0 |
303,0 |
111,4 |
192000 |
-12,1653 |
3,3003E-03 |
35,0 |
308,0 |
114,0 |
163000 |
-12,0015 |
3,2468E-03 |
40,0 |
313,0 |
117,0 |
128000 |
-11,7598 |
3,1949E-03 |
45,0 |
318,0 |
120,0 |
112000 |
-11,6263 |
3,1447E-03 |
4. Obliczenia.
Na podstawie przedstawionych w punkcie 2. wzorów oraz wartości obliczonych podczas przeprowadzania ćwiczenia, zestawionych w tabeli 3., dokonałem niezbędnych obliczeń:
obliczanie wartości (wraz z błędem) współczynnika nachylenia wykresu ln(1/R)=f(1/T) (dane - dwie ostatnie kolumny tabeli 3.):
za pomocą programu „STATIST” dokonałem obliczeń wartości współczynnika nachylenia wykresu ln(1/R)=f(1/T) i otrzymałem następujący wynik:
-3750 94
obliczanie wartości poziomu domieszkowego E (dane - współczynnik obliczony w punkcie 4.a.):
obliczanie błędu poziomu domieszkowego E (dane - wartość poziomu domieszkowego obliczona w punkcie 4.b.):
zestawienie wyniku poziomu domieszkowego z wartością jego błędu:
(2376) [eV]
5. Załącznik do sprawozdania.
Jako załącznik do sprawozdania, dołączyłem wykonane na podstawie wyników z tabeli 3. następujące wykresy:
wykres R=f(T) dla przewodnika i półprzewodnika (przebieg ćwiczenia zakładał wykonanie obu zależności na wspólnym wykresie, ja jednak - ze względu na dużą rozbieżność tychże rezystancji - wykonałem dwa osobne wykresy: 5.1. i 5.2.);
wykres ln(1/R)=f(1/T) dla półprzewodnika (5.3.).