Literatura:

• „Ustawa o rachunkowości” - rozdziały IV, V i VI

• „Zamknięcie roku 2005 (2004)” - zeszyt specjalny miesięcznika „Rachunkowość”

• „Sprawozdawczość finansowa bez tajemnic” - red. Gertruda Świderska, wydawnictwo Diffin, Warszawa 2004

• „Sprawozdawczość finansowa przedsiębiorstwa” - Waldemar Gos, Polska Akademia Rachunkowości 2006

• 3 dodatki do „Rzeczpospolitej” - „Sprawozdawczość i rewizja finansowa”

Zaliczenie (wspólne z ćwiczeń i wykładów):

• test jednokrotnego wyboru

• test wielokrotnego wyboru

• test uzupełnień (przydatna „Ustawa o rachunkowości”)

• 5 krótkich zadań (1 na pewno z rachunku przepływów pieniężnych)

Zakres sprawozdania finansowego i obowiązki sprawozdawcze:

Aktywa Pasywa

Obowiązki sprawozdawcze:

♪ Każda jednostka sporządza:

• bilans

• rachunek zysków i strat

• informację dodatkową

♪ Podmioty gospodarcze zobowiązane do badania i ogłaszania sprawozdań finansowych sporządzają również zestawienie zmian w kapitale własny oraz rachunek przepływów pieniężnych.

♪ Badaniu sprawozdań finansowych podlegają (według art. 64 „UoR”):

• spółki akcyjne, banki, instytucje finansowe, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne, biura maklerskie

• pozostałe jednostki, jeżeli za rok poprzedni spełniają 2 z 3 następujących warunków:

1. zatrudnienie powyżej 50 osób (po przeliczeniu na pełne etaty)

2. suma bilansowa powyżej 2.500.000 €

3. przychody ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych powyżej 5.000.000 €

♪ Do przeliczenia wielkości wyrażonych w euro (€) stosujemy średni kurs NBP z dnia 30.09 roku poprzedzającego, np. jeżeli chcemy stwierdzić obowiązek badania sprawozdań za rok 2005 analizujemy dane za rok 2004.

♪ Małe podmioty gospodarcze tzn. takie, które spełniają 2 z 3 warunków:

1. zatrudnienie do 50 osób

2. suma bilansowa do 2.000.000 €

3. przychody do 4.000.000 €

mogą sporządzać uproszczone sprawozdania finansowe, tzn. ograniczać się do wypełniania pozycji oznaczonych literami i cyframi rzymskimi (zobacz załącznik nr 1 do UoR).

♪ Każda jednostka powinna dopracować się własnych wzorów sprawozdań uwzględniając załącznik nr 1 do ustawy, gdyż jeżeli dana pozycja nie wystąpiła w roku ubiegłym i bieżącym to można ja pominąć.

♪ Zgodnie z art. 49 ustawy kierownik jednostki (dotyczy spółek kapitałowych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych) wraz z rocznym sprawozdaniem sporządza sprawozdanie z działalności, w którym powinno się ujmować:

• 
  ocenę sytuacji majątkowo - kapitałowej

• 
  istotne zdarzenia, które wystąpiły w ciągu roku, np. w zakresie działalności produkcyjnej, ochrony środowiska, polityki kadrowej, rozwoju, w dziedzinie zbytu

• przewidywane zamierzenia

• narzędzia ograniczające ryzyko (strategie)

Metody sporządzania sprawozdania finansowego:

♪ Zazwyczaj każde sprawozdanie można sporządzać:

• metodą brutto → polega na tym, że wykazujemy wszystkie aktywa - wszystkie pasywa, wszystkie przychody - wszystkie koszty, wszystkie wpływy - wszystkie wydatki

• metodą netto → polega na tym, że kompensuje się aktywa z pasywami, czy przychody z kosztami

• metodą mieszaną → która polega na tym, że niektóre pozycje prezentujemy brutto, a niektóre netto

♪ Aktualnie:

1. Bilans sporządza się według metody netto, co przejawia się w tym, że:

• środki trwałe i wartości niematerialne i prawne pomniejsza się o odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe)

• wszystkie aktywa pomniejsza się o odpisy aktualizujące

• kapitał podstawowy pomniejsza się o należne wkłady na poczet kapitału oraz o udziały (akcje własne do umorzenia)

• wynik finansowy zawsze wykazujemy w pasywach

2. Rachunek zysków i strat sporządza się według metody mieszanej, tzn. dla większości procesów prezentujemy przychody i koszty z nimi związane, jednak niektóre procesy wykazuje się wynikowo tzn. jako zysk lub stratę i dotyczy to:

• zysku / straty z tytułu zbycia niefinansowych aktywów trwałych (np. sprzedano środek trwały za 10.000zł, którego wartość początkowa wynosiła 20.000zł a umorzenie 11.000zł)











Należności P.Przych.Oper. Środki trwałe Umorzenie ŚT P.Koszty Oper.

10.000 10.000 20.000 11.000 9.000

!!! Na kontach mamy kwoty brutto. W rachunku zysków i strat będzie wykazana jedynie kwota 1.000zł w PPO (pozostałych przychodach operacyjnych).

• zysk / strata ze zbycia inwestycji

• różnice kursowe, tzn. w ewidencji księgowej różnice dodatnie ujmujemy jako przychody finansowe, a ujemne jako koszty finansowe, jednak w rachunku zysków i strat prezentuje się nadwyżkę różnic dodatnich nad ujemnymi (lub odwrotnie)

1. Rachunek przepływów pieniężnych sporządza się według metody:

1. brutto (bezpośredniej)

2. mieszanej (pośredniej)

Wpływ nadrzędnych zasad rachunkowości na sprawozdania finansowe:

1. zasada wyższości treści nad formą → klasyfikując zasoby lub procesy do sprawozdań większe znaczenie ma ich treść ekonomiczna (przeznaczenie do czego służy, jakie spełnia funkcje) niż forma prawna (typowym przykładem tej zasady jest traktowanie gruntów o prawie własności jak i gruntów z w wieczystym użytkowaniu jako środków trwałych - budynki jak i własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu traktujemy jako środki trwałe)

2. zasada istotności → można dokonywać uproszczeń związanych z wyceną czy ewidencją jeżeli nie zmienia to istotnie bilansu, wyniku finansowego ( np. z zasady tej wynika jednorazowa amortyzacja środków trwałych - dokonywanie rozliczeń międzyokresowych <np. prenumerata czasopism> można wpisywać w jeden okres)

3. zasada ostrożności → według czwartej dyrektywy UE zasada ostrożności polega na tym, że aktywa wyceniamy jak najniżej, a pasywa (zobowiązania) wyceniamy jak najwyżej (w wypadku aktywów należy tworzyć odpisy aktualizujące, natomiast pasywa powiększamy o rezerwy)

4. zasada memoriałowa → przychody i koszty ujmujemy w okresach których one dotyczą - przyjęcie zasady memoriału powoduje m.in. rozszerzenie zakresu sprawozdania finansowego o rachunek przepływów pieniężnych

5. zasada współmierności przychodów i kosztów → ustalając wynik finansowy należy zapewnić:

1. współmierność przedmiotową - czyli przychodom na produkcji sprzedanej przypisujemy koszty produktów sprzedanych

2. współmierność czasową - w danym okresie należy ująć te przychody, koszty, które tego okresu dotyczą - skutkiem tego jest występowanie rozliczeń międzyokresowych

6. zasada ciągłości → oznacza, że przyjęte rozwiązania generalnie nie mogą być zmieniane

!!! Wszystkie wymienione zasady powinny sprzyjać nadrzędnej koncepcji i filozofii rachunkowości a mianowicie zachowania prawdziwego i wiernego obrazu !!!

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego:

Ta cześć sprawozdania prezentowana jest na samym początku. Ujmuje się w niej:

• dane charakteryzujące jednostkę (nazwa, itp.)

• rok obrotowy

• przyjęte zasady (politykę rachunkowości) - należy tu omówić jakie jednostka stosuje zasady wyceny, klasyfikacji aktywów i pasywów, ale w stosunku do których ustawa pozwala na wybór (np. metody amortyzacji, zasady wyceny materiałów, towarów, produktów)

• stwierdzenie, że sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działania, tzn. że w jednostce nie występują zagrożenia z związane z upadłością jednostki, likwidacja, znaczącym ograniczeniem produkcji lub sprzedaży (jeżeli brak zdolności do kontynuacji działania wówczas skutkuje to zmianą zasad wyceny majątku, czyli wszystkie składniki majątku wycenia się w cenach nie wyższych od ceny sprzedaży netto)

Sprawozdawczość i rewizja finansowa - w.1 - 28.02.2006

5

Rachunek przepływów pieniężnych

Bilans

Zestawienie zmian w kapitale własnym

Rachunek zysków i strat

Bilans otwarcia

Zwiększenie

Zmniejszenie

Bilans zamknięcia

Przychody

Koszty

Wpływy

Wydatki

Kapitał własny

WF

Środki pieniężne

Informacja dodatkowa

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

Dodatkowe informacje

i objaśnienia

Określają co zarząd zrobił i chce zrobić

---