System polityczny to jedno z podstawowych pojęć oznaczających strukturę, w ramach której przebiega życie polityczne i społeczne w danym kraju. W politologii nie ma jednej obowiązującej definicji systemu politycznego. Zazwyczaj uznaje się, że system polityczny to ogół działających w państwie instytucji (np. parlament, rząd, sądownictwo), organizacji politycznych (np. partie polityczne, ruchy społeczno-polityczne), grup interesu (np. związki zawodowe, samorządy zawodowe) oraz relacji między nimi, a także zespół norm i reguł, na których podstawie one funkcjonują (konstytucja, ordynacje wyborcze). Do klasyfikacji systemów politycznych współczesnego świata stosuje się kryteria dotyczące samych reżimów politycznych i tych przyjmowanych w celu opisania państwa. Ze względu na charakter reżimu politycznego dzieli się państwa na: demokratyczne (demokracja), totalitarne (totalitaryzm) i autorytarne (autorytaryzm). Wychodząc od zasad organizacji aparatu państwa wyróżnia się monarchie, republiki oraz system parlamentarno-gabinetowy, prezydencki i semiprezydencki. Z uwagi na struktury terytorialno-administracyjne państwa wyodrębniamy państwa unitarne i złożone (federacja, konfederacja). System polityczny jest istotną częścią systemu społecznego.
I. Konstytucja
„My, Naród Stanów Zjednoczonych,
w celu umocnienia Unii, ugruntowania sprawiedliwości,
zapewnienia ładu wewnętrznego i środków na wspólną obronę,
stworzenia warunków sprzyjających powszechnemu dobrobytowi,
zabezpieczenia dla nas i dla potomnych błogosławieństw wolności,
ustanawiamy i przyjmujemy tę oto
Konstytucję Stanów Zjednoczonych Ameryki.”
Konstytucja w Państwach, które ją posiadają odgrywa rolę najwyższego aktu prawa na podstawie którego wydawane są wszystkie akty wewnętrzne, ustanowione są władze: wykonawcza, sądownicza i prawodawcza. System polityczny w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej zaczął się ugruntowywać po 1776 roku, kiedy to uchwalono jednolitą deklarację niepodległości. Już w 1787 roku po raz pierwszy wydano Konstytucję USA, która przetrwała do dzisiejszych czasów z 23 poprawkami. Wraz z wejściem konstytucji przewagą tylko jednego głosu język angielski zostaje uznany za język urzędowy USA.
II. Struktura państwowa
USA są państwem federacyjnym składającym się z 50 stanów i Dystryktu Kolumbii (okręg stołeczny). Jest to republika o prezydenckim systemie władzy. Podstawowymi zasadami ustrojowymi USA są: zasada federalizmu, z której wynika, że stany są suwerennymi jednostkami politycznymi oraz zasada podziału władz oparta na systemie checks and balances (hamulców i równowagi), co oznacza, że władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza wzajemnie się ograniczają i zarazem uzupełniają.
1. Władza wykonawcza.
System polityczny w USA jest systemem prezydenckim ponieważ prezydent ma bardzo duże uprawnienia w porównaniu do innych państw posiadających konstytucje. System taki zakłada daleko posuniętą niezależność władzy prezydenta, powoływanego w wyborach powszechnych. Prezydent pełni funkcje głowy państwa i kieruje rządem. Władza wykonawcza nie jest politycznie odpowiedzialna przed parlamentem. Jedyne mechanizmy zależności obu władz to veto prezydenta wobec ustaw uchwalanych przez parlament oraz odpowiedzialność prezydenta, a także jego ministrów za naruszenie konstytucji i prawa przed parlamentem (tzw. odpowiedzialność prawna). Prezydent kieruje pod adresem Kongresu orędzia, w których zazwyczaj sugeruje podjęcie określonych decyzji ustawodawczych. Może w drodze weta zawiesić przedstawiony przez Kongres projekt ustawy, którego nie akceptuje. Weto prezydenckie może być jednak odrzucone, gdy ponownie projekt ten zostanie przyjęty większością 2/3 głosów w Izbie Reprezentantów i w Senacie. Zawiera za radą i zgodą Senatu traktaty lub bez zgody Senatu umowy międzynarodowe, zatwierdza zarządzenia i uchwały wymagające zgodnego stanowiska obu izb parlamentu. Prezydent stoi na czele aparatu państwowego, mianuje ambasadorów, sędziów Sądu Najwyższego oraz innych wyższych urzędników, jest głównodowodzącym armii i floty USA. Dysponuje też prawem łaski. Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Może być jednak postawiony w stan oskarżenia i usunięty ze stanowiska, jeżeli w drodze procedury impeachment zostanie uznany winnym zdrady, korupcji lub innego ciężkiego przestępstwa. Kadencja prezydencka trwa 4 lata (nie może być wybrany więcej niż 2 razy). Kandydat na ten urząd musi mieć obywatelstwo amerykańskie, ukończone 35 lat, mieszkać w kraju nie mniej niż 14 lat. Wybory są pośrednie: wyborcy głosują na elektorów (5380 osób), a ci na kandydatów na prezydenta. Wiceprezydent wybierany jest równocześnie z prezydentem Jego uprawnienia są bardzo małe. W razie usunięcia prezydenta ze stanowiska, jego śmierci lub rezygnacji, wiceprezydent przejmuje jego funkcje.
2. Władza ustawodawcza
Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowy Kongres: Izba Reprezentantów i Senat. Senat - wyższa izba parlamentu, składa się ze 100 reprezentantów (po 2 z każdego stanu). Senatorzy wybierani są na 6 lat, a co 2 lata odnawiana jest 1/3 ich składu. Wybrana może zostać osoba, która ukończyła 30 lat, jest co najmniej 9 lat obywatelem USA i zamieszkuje w dniu wyborów w tym stanie, w którym jest wybierana. Do kompetencji Senatu należy: ratyfikacja zawartych przez prezydenta umów międzynarodowych, zatwierdzanie wyznaczonych przez prezydenta wyższych urzędników państwowych, orzekanie o zasadności impeachmentu, wybieranie wiceprezydenta, gdy kandydaci nie zdobyli większości głosów elektorskich. Izba Reprezentantów, niższa izba Kongresu Stanów Zjednoczonych. W jej skład wchodzi 435 deputowanych wybieranych na 2 lata. Prawo kandydowania do Izby przysługuje osobom, które ukończyły 25 lat i są obywatelami USA co najmniej 7 lat. Izba Reprezentantów oprócz kompetencji legislacyjnych (prawodawczych) ma też własny zakres zadań, może w określonych okolicznościach wybierać prez. (np. gdy wybrany prezydent nie spełnia wymogów konstytucyjnych), a także postawić w stan oskarżenia urzędników państwowych (impeachment).
3. Władza sądownicza
Ważną rolę w systemie politycznym USA pełni Sąd Najwyższy, który jest najważniejszym sądem w systemie sądownictwa. Jego przewodniczący i członkowie powoływani są przez prezydenta i za radą i zgodą Senatu. Sąd Najwyższy stoi na straży konstytucyjności działań władzy wykonawczej i ustawodawczej bądź w zgodności ustaw z konstytucją, dokonuje wykładni konstytucji. Jest ostatnią instancją apelacyjną.
4. Władza administracyjna
Stanowy aparat państwowy ma całkowitą autonomię. Stany mają własne konstytucje. Władzę wykonawczą sprawuje wybierany (na okres 2-4 lat) gubernator. Organy ustawodawcze są we wszystkich stanach 2-izbowe (poza Nebraską). Obie izby wybierane są w głosowaniu powszechnym - niższej na 2 lata, wyższej na 4. Podstawową jednostką regionalną jest hrabstwo, w którym ważną rolę odgrywa szeryf, wybierany na 2-4 lata. Jest on naczelnikiem policji. W USA jest system dwupartyjny (system partyjny). Dominują dwie wielkie partie: Partia Demokratyczna i Partia Republikanów.
Stany Zjednoczone Ameryki Północnej przedstawiają sobą państwo o bardzo dojrzałej demokracji. Jest to jedna z najstarszych demokracji na świecie. Fenomenem jest to, że w USA wielu urzędników jest wybieranych przez obywateli, do przykładu należy na przykład urząd szeryfa, co jest fenomenem w skali światowej.