WYKŁAD I
Socjologiczny sposób myślenia.
Socjologia porusza się w świecie opinii, postaw i wartości. Jest nauką o społeczeństwie.
Wyróżnia się 3 dylematy:
1. TAK - nauki społeczne jeśli chcą być naukami ścisłymi, które mają doświadczenie, czyli nauki ścisłe o podobnym toku myślenia.
Powinni również budować prawa uniwersalne
dobre dane
weryfikowane dane
Powinna również przewidywać skutki. Nauki socjologiczne powinny mieć odpowiednie instrumentalia.
NIE - nauki społeczne nie powinny być ścisłe, ponieważ są inne z natury i mają one do czynienia z innymi zdarzeniami. Przedmiot jest obarczony subiektywnością - człowiek, osoba myśląca, zachowująca się nieokreślenie. Nie można utworzyć uniwersalnych praw. Nauka powinna stworzyć inne metody badań. Metoda idzie w rozumienie. Nauki dążą do zrozumienia, wnikają w myśli człowieka, czyli „jak istnieją życia społeczne” istnieje ona w postaci konkretnych ludzi. Wszystko da się zredukować, wyjaśnić poprzez określone punkty.
Nie są dylematem tylko nauki społeczne. Czy nauki społeczne powinny być wolne od wartościowania. Nauka powinna absolutnie unikać wartościowania jeżeli chce być nauką. Naukowiec powinien być „przezroczysty” nie powinny motywować swojego toku myślenia. Powinien użyć takich metod, które nie pozostawią po sobie śladu. Jeżeli będzie wyciągał wnioski nie powinien ich oceniać, powinien być neutralny.
Nauki społeczne - nie mogą unikać wartości, ze względu na podmiot działania. Interesują się wartościami.
Jeżeli bada się dane zjawisko społeczne to nie można pozostawić go bez oceny ponieważ wynikną konsekwencje społeczne.
Funkcje nauki.
Opisowa - zdarzeniem nauki są dokładne opisy zjawiska, np.: historia, której zadaniem jest dobre opisanie.
Eksploatacyjna - (wyjaśniająca), wtedy zadaniem nauki jest wyjaśnienie zjawiska. Jakie są powody „ dlaczego”. Jeżeli nie będzie opisu nie da się zjawiska wyjaśnić.
Głównym zadaniem socjologii jest wyjaśnienie zjawisk społecznych. To nauka o charakterze wyjaśnieniowym.
Prognostyczna - musi dysponować opisem
odpowiednim sposobem wyjaśnienia.
Praktyczna - (dobry opis, sposób wyjaśnienia da radę odpowiedzieć na pytanie :
„jak działać ?” Jeżeli nie odpowie napytanie to nie może pełnić tej funkcji np.: pedagogika.
Motywacja - jest cechą jednostkową, zadaje ona pytanie „po co” i jakie są twoje motywacje.
Rola społeczna - To zespół wymagań i oczekiwań związanych z określoną pozycją społeczną. Osoba, która wchodzi w miejsce w strukturze społecznej to te oczekiwania na nią czekają. Struktura ról pokazuje jak są podzielone role.
Całościowe cechy są obserwowane do czasu tworzenia grupy. Trudno znaleźć dla nich wskaźniki.
Są grupy formalne i nieformalne.
Atmosfera grupowa - demokratyczna, przyjazna, sprzyjająca.
Normy grupowe - w wojsku należy robić to i to jeżeli są niesformalizowane to ona jest nieobserwowana.