Die Partizipien

(Imiesłowy)

Das Partizip I.

Imiesłów czasu teraźniejszego. Odpowiada on polskiemu imiesłowowi współczesnemu zakończonemu na -ąc i czynnemu kończącemu się na -ący; -ąca; -ące.

Przykłady: siedząc; siedzący; siedząca; siedzące, itp.

Tworzenie:

bezokolicznik + d

Przykłady: sitzen (siedzieć) sitzend (siedząc); schreiben (pisać) schreibend ( pisząc)

Der Schüler schreibt sitzend am Tisch. - Uczeń pisze siedząc przy stole.

Imiesłów ten używany jest w zdaniach jako przydawka lub okolicznik. Tak zastosowany imiesłów odmienia się jak niemiecki przymiotnik, tzn. przyjmuje do odpowiednie końcówki przymiotnikowe.

Przykłady: ein sitzender Schüler; eine sitzende Schülerin; ein sitzendes Mädchen.

Imiesłowy utworzone z czasowników zwrotnych zachowują zaimek zwrotny, lecz w szyku zdania zaimek zwrotny występuje przed imiesłowem.

Przykład: der sich rasierende Mann. - golący się mężczyzna.

Za pomocą Partizip I wyrażamy konieczność lub przymus wykonania jakiejś czynności w znaczeniu biernym. Wtedy imiesłów poprzedzony jest wyrazem „zu”. Tłumacząc tekst na język polski należy użyć odpowiednio odmienionych słów „musieć” lub „mieć powinność”.

Przykłady:

die zu machende Arbeit. - praca, która musi (powinna) być wykonana;

die zu liefernden Waren - towary, które muszą (powinny) być dostarczone.

Uwaga! Partizip I nie jest stosowany w zdaniach okolicznikowych sposobu. (W języku polskim w takich zdaniach stosowany jest imiesłów współczesny).

Das Partizip II

Imiesłów czasu przeszłego. Odpowiada on polskiemu imiesłowowi przymiotnikowemu biernemu.

(Imiesłów czasu przeszłego jest to tak przekształcony czasownik, Ze odpowiada na pytania przymiotnika. Odpowiedź na te pytania musi jednakże paść w czasie przeszłym dokonanym.

Np. robić - jaki? robiony zrobiony.

Tworzenie.

Partizip II można samemu utworzyć jedynie z czasowników słabych. Imiesłowów czasowników mocnych i nieregularnych należy uczyć się na pamięć.

ge- + 3 osoba l. pojed.

machen er macht gemacht; warten er wartet gewartet.

Tworząc imiesłów z czasownika, który ma przedrostek rozdzielny, -ge- umieszczamy za przedrostkiem rozdzielnym. (Pierwszy jest przedrostek rozdzielny).

einkaufen er kauft ein eingekauft

Uwaga!

• Czasowniki posiadające przedrostki nierozdzielne, bez względu na ich rodzaj (mocne czy też słabe), nie przyjmują przedrostka ge-.

• Czasowniki zakończone na -ieren (wszystkie są słabe) także nie przyjmują przedrostka ge-.

kaufen gekauft; verkaufen verkauft.

tapizieren tapiziert

Przedrostki nierozdzielne: be-; ge-; er-; ver-; zer-; ent-, empf-; miß-; unter-; über-.

Zastosowanie Partizip II:

• Jako przydawka z odmianą przymiotnikową,

• Jako część składowa czasów złożonych:

1. czasu przeszłego Perfekt,

2. czasu zaprzeszłego Pluquamperfekt,

3. czasu przyszłego Futur II,

4. strony biernej

5. strony biernej określającej stan.

Nauka języka niemieckiego. Wilhelm BULA

---