1. Adm publ. i jej rola w funkcjonowaniu pa艅stwa.
1. cz艂on rozwoju pa艅stwa po wy艂膮czeniu ustawodawstwa i s膮downictwa
2. w znaczeniu podmiotowym -organ pa艅stwa , samorz膮d terytorialny, zak艂ady adm. i inne z zada艅 adm. publ.
3. w znaczeniu przedmiotowym - wykonywanie zada艅 potrzeby obywateli
2. Podstawowe funkcje adm. publ.
1. organizatorska - stosunki spo艂eczne, problemy np. bezrobocia, bezpiecze艅stwa
2. reglamentacyjno - porz膮dkowa - istnienie obywatela np. paszport, dow贸d osobisty, prawo jazdy
3. 艣wiadcz膮ca- o艣wiata, ochrona zdrowia
4. jako w艂a艣ciciel mienia - og贸lnopa艅stwowego, komunalnego , dysponowanie tym maj膮tkiem
3. Metody okre艣lania adm publ. (w znaczeniu dzia艂alno艣ci)
1. dzia艂alno艣膰 organ贸w adm publ. (poza ustawodawcza i s膮downicza)
2. dzia艂alno艣膰 stymulacyjna, organizatorska, konkretna, praktyczna
3. prawo przymusu, stosunek adm prawny
4. dzia艂alno艣膰 z interesem pa艅stwa i interesem lokalnych spo艂eczno艣ci
4. Poj臋cie prawa adm. koncepcji wyodr臋bniania tej ga艂臋zi z systemu prawa
1.prawo adm to zesp贸艂 norm prawnych reguluj膮cych organizacj臋 i zachowanie si臋 adm pa艅stwowej.
2. zachowanie si臋 te偶 os贸b fizycznych i innych podmiot贸w
3.s膮 to normy prawne prowadz膮ce do stosunku adm prawnego
4. brak zkodyfikowania prawa adm.
5. 3 metody regulacji prawnej:1. karnistyczna , 2cywilistyczna r贸wno艣膰 stron brak nakazu zakazu), 3 adm-prawna (pojawia si臋 organ, skonstruowany tekst typowy dla adm.)
5.Definicja organu adm publicznej jego cechy konstrukcyjne i kryteria podzia艂u tych organ贸w.
1. Organ jest wyodr臋bniona jedn. organizacyjna w aparacie pa艅stwa. dzia艂aj膮cy na podstawie przepis贸w i realizuje zadania adm. pub.
2. Konstrukcja : wyodr臋bnienie organizacyjne, kompetencje, dzia艂ania na rzecz i w imieniu pa艅stwa lub zbiorowo艣ci lokalnej. dzia艂ania w formie prawa.
3. Kryteria podzia艂u charakter : pa艅stwowe, samorz膮dowe, zasi臋gu terytorialnym: centralne, terenowe.
kompetencji: og贸lne , szczeg贸lne ,od sk艂adu : jednoosobowe, kolegialne, stanowiska: decyduj膮ce, kontrolne, sposobu powo艂ania (nominacji, wyboru)
6. Organ adm. , aparat administracyjny, aparat pa艅stwowy - istota tych poj臋膰 i znaczenie.
Organ adm. to ka偶da jednostka pa艅stwa, na podst przepis贸w realizuje zadania z adm publ w przyznanej kompetencji
Aparat administracyjny wszystkie jednostki wykonywuj膮ce funkcje adm publ. niezale偶nie czy s膮 pa艅stwowe czy samorz膮dowe, zak艂ady publiczne organizacje spo艂eczne
Aparat pa艅stwowy to ca艂a w艂adza pa艅stwowa tr贸jpodzia艂u w艂adzy 1. s膮downicza, 2. wykonawcza , 3. ustawodawcza
7. Naczelne i centralne organy adm, ich cechy wsp贸lne i r贸偶ni膮ce
Centralne- obejmuj膮 ca艂y kraj s膮: 1. Organy naczelne Prezydent Rp, Premier ,Ministrowie resortowi 2. urz臋dy centralne np. GUS Policja sprawdzi膰 w ksi膮偶ce.
8. Charakterystyczne struktury administracji pa艅stwowej w Polsce.
2 Kierunki: 1. system organizacji funkcjonalnej (przedmiotowe) tu dzieli si臋 adm na resorty pion dzia艂ania
2. system organizacji terytorialnej- zasi臋g dzia艂ania jednostki . Dla sprawnego dzia艂ania adm jest wewn臋trzy podzia艂 pracy regulaminy , statuty.
9. Struktura adm rz膮dowej w terenie i jej rodzaje.
Administracja: zespolona i niezespolona; je偶eli zadania s膮 wykonywane z zada艅 adm rz膮dowej o przepisy ustawy lub porozumie艅 to np.. kierownicy powiatowych s艂u偶b inspekcji i stra偶y.
10. Prezydent RP jako organ w艂adzy wykonawczej
Konstytucja zalicza go jako organ w艂adzy wykonawczej.
1. reprezentuje pa艅stwo w stosunkach zewn臋trznych: ratyfikuje i wypowiada umowy mi臋dzynarodowe
2. mianowanie ministr贸w, nadaje obywatelstwo, tytu艂y profesora, zwo艂uje Rad臋 gabinetow膮,
3.pe艂nomocnych przedstawicieli RP zagranic膮, ochrona bezpiecze艅stwa pa艅stwa . ordery, 艂aska prawo,
11. Prezes Rady Ministr贸w - jego pozycja prawna i funkcje.
1. wszelkie uprawnienia bardzo reguluje konstytucja, a tak偶e wiele ustaw. Wyst臋puje rolach :przewodnicz膮cy RM, wydaje rozporz膮dzenia, zarz膮dzenia, pe艂ni funkcj臋 personaln膮 co kszta艂tuje polityk臋 personaln膮 rz膮du, jest zwierzchnikiem s艂u偶by cywilnej, organ nadzoru nad samorz膮dem terytorialnym,
12. Minister jego pozycja prawna i funkcje
jest monokratycznym organem pa艅stwa, ale cz艂onkiem organu kolegialnego jakim jest rz膮d RP S膮 : resortowi i nie resortowi (bez teki), Resortowy: kieruje, nadzoruje i kontroluje dzia艂alno艣膰 podporz膮dkowanych organ贸w, urz臋d贸w, jednostek, powo艂uje i odwo艂uje kierownik贸w jednostek organizacyjnych
13. Administracja zespolona i nie zespolona, kryterium podzia艂u, rodzaje organ贸w.
obejmuje pod zwierzchnictwem wojewody kierownik贸w zespolonych s艂u偶b inspekcji i stra偶y wykonywuj膮cych zadania z zakresu wojewody ustawowego upowa偶nienia. s膮 w jednym urz臋dzie i pod jednym zwierzchnikiem.
Adm niezepolona - to terenowe organy podporz膮dkowane w艂a艣ciwym ministrom np. izby skarbowe,urz臋dy skarbowe
1. zwierzchnictwo: AZ-wojewoda, AN-minister, 2. organizacja AZ-statut UW, AN - ustawy,
3.powo艂ywanie i odwo艂ywanie organ贸w AZ-wojewoda, AN-centralne organy na wniosek
4.funkcja prawodawcza AZ-brak , AN-stanowi akty prawa miejscowego
5. zadania AZ-o charakterze reionalnym, AN- charakterze og贸lnopa艅stwowym
6. delegatury terenowe - AZ-wojewoda, An- ustanawiane
14.Wojewoda i jego zakres dzia艂ania
pe艂ni podstawowe funkcje przedstawiciela RM w wojew贸dztwie, zwierzchnik zepolonej adm publicznej w wojew贸dztwie, reprezentant skarbu pa艅stwa, nadz贸r nad jednostkami samorz膮du teryrorialnego. Powo艂uje i odwo艂uje prezes Rady Ministr贸w na wniosek w艂a艣ciwego ministra, akty prawa miejscowego, pomoc zagro偶enia.
15. Nadz贸r w systemie terenowych organ贸w administracji.
nad wojeod膮 pe艂ni Premier i poszczeg贸lni ministrowie, lagalno艣ci , zgodno艣ci z polityk膮 rz膮du, RM mo偶e uchyla膰 rozporz膮dzenia i zarz膮dzenia wojewodyoraz akty prawa miejscowego org. ad. niezespolonej z powodu niezgodno艣ci z prawem lub polityk膮 rz膮du, wojewoda sprawuje nadz贸r nad uchwa艂ami gminy, powiatu . Sejm na wniosek prezesa RM mo偶e rozwi膮za膰 rad臋 powiatu, gminy, je偶eli ta narusza Konstytucj臋 lub ustawy. finanse RIO
16. Urz膮d i jego konstrukcja prawna w doktrynie prawa adm.
urz膮d jako kategoria pomocnicza organu- zesp贸艂 czynnik贸w osobowych i materialnych s艂u偶膮cych do wykonywania zada艅 przez organ np. wojewod臋, organ mo偶e upowa偶nia膰 pracownika urz臋du do wykonywania zada艅 organu "jako synonim"
17. Podstawowe zasady organizacji i funkcjonowania samorz膮du terytorialnego.
samorz膮d jest form膮 decentralizacji. pozwala to na wyzwalania inicjatyw , lokalnych potrzeb. , samodzielno艣膰 samorz膮du , brak ingerencji, mo偶liwo艣膰 tworzenia w艂asnych organ贸w, dzia艂a na podstawie ustawy. Kryterium przynale偶no艣ci jest miejsce zamieszkania . posiada osobowo艣膰 prawn膮. podlega ochronie s膮dowej.
18. Organy samorz膮du terytorialnego, ich pozycja prawna i kompetencje.
Rada Gminy: - organ uchwa艂odawczy i kontrolny, 4 lata kadencja, stanowienie kierunk贸w dzia艂ania zarz膮du i gospodarowaniem mieniem , uchwala bud偶et, udziela absolutorium zarz膮dowi, uchwala plany MPZP i miejscowe, uchwa艂y co do op艂at, przejmuje zadania z zakresu adm. rz膮dowej, wsp贸艂dzia艂anie z innymi gminami,
Zarz膮d- organ wykonawczy, przygotowuje projekty uchwa艂, gospodaruje mieniem komunalnym. wykonuje budrzet, przewodnicz膮cymi s膮: w贸jt , burmistrz, prezydent miasta+cz艂onkowie od 3 do 7 ,
Rada Powiatu: organ stanowi膮cy i kontroluj膮cy powiat. wybierani w wyborach bezpo艣rednich na 4 lata. Kompetencje : stanowienie prawa miejscowego. Wyb贸r i odwo艂anie zarz膮du. absolutorium. podejmowanie uchwa艂 w sprawie podatk贸w. powo艂uje komisje np. rewizyjne do kontroli zarz膮du.
Zarz膮d Powiatu: sk艂ada si臋 z przewodnicz膮cego Starosty, cz艂onk贸w od 3-7, Starost臋 wybiera rada powiatu bezwzgl臋dn膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w w g艂osowaniu tajnym. Kompetencje - przygotowywanie projekt贸w uchwa艂 rady, gospodarowanie mieniem, powiatu. wykonywanie bud偶etu,
Samorz膮d wojew贸dztwa: sejmik wojew贸dztwa, kadencja 4 lata, sk艂ad wieloosobowy, , stanowienie akt贸w prawa miejscowego, uchwalanie strategii statutu program贸w wojew贸dztwa, powo艂ywanie i odwo艂ywanie zarz膮du, kontrola i uchwalanie bud偶etu, powo艂ywanie komisji np. dora藕nych.
Zarz膮d wojew贸dztwa: marsza艂ek wojew贸dztwa, wykonywanie uchwa艂 sejmiku. przygotowywanie projekt贸w, wykonywanie i projekt bud偶etu. tryb i dzia艂anie okre艣la statut wojew贸dztwa.
19. Zakres powi膮za艅 administracji samorz膮dowej z administracj膮 rz膮dow膮.
Wykonuje zadania, kt贸re s膮 zlecone dla administracji rz膮dowej jak i administracji samorz膮dowej. Adm. samorz膮dowa wykonuj膮c zadania w艂asne i na w艂asn膮 odpowiedzialno艣膰 jest te偶 wspierana np. przez dotacje celowe przez adm. rz膮dow膮 . Adm. rz膮dowa i samorz膮dowa zobligowana jest do dzia艂a艅 wykonawczych i organizacyjnych na rzecz interesu publicznego. Tez obronno艣膰 , wybory powszechne, budowa autostrad.
20. W czym wyra偶a si臋 samorz膮dowy charakter gminy.
Gmina jest wsp贸lnot膮 samorz膮dow膮. Wykonuje zadania publiczne we w艂asnym zakresie i na w艂asn膮 odpowiedzialno艣膰, posiada osobowo艣膰 prawn膮 podlega ochronie s膮dowej, o ustroju stanowi jej statut. Mo偶e tworzy膰 swoje organy i jednostki pomocnicze jak so艂ectwa, dzielnice, osiedla. Korzysta z w艂asnego bud偶etu , kt贸ry jest kontrolowany przez RIO.
21. Zadania w艂asne i zlecone samorz膮du terytorialnego, istota podzia艂u tych zada艅.
Zadania: zaspakajanie potrzeb zbiorowych wsp贸lnoty, gospodarka terenami , zaopatrzenie w wod臋, o艣wiata podstawowa, budownictwo, bezpiecze艅stwo, zadania wykonywane s膮 zgodnie z w艂a艣ciwo艣ci膮 w ustawie.
Zadania zlecone: „w imieniu pa艅stwa” gminy wykonuj膮 zadania z zakresu adm rz膮dowej: ewidencja ludno艣ci, akty USC, obrona cywilna, wybory powszechne , referendum. Nadz贸r na podstawie kryterium celowo艣ci, rzetelno艣ci, gospodarno艣ci, legalno艣ci.
22.Funkcje i kompetencje organ贸w uchwa艂odawczych samorz膮du terytorialnego.
Organy uchwa艂odawcze s膮 organami stanowi膮cymi i kontrolnymi : uchwalanie statutu, podejmowanie uchwa艂, uchwalanie bud偶etu, MPZP, programy gospodarcze ; osobowe odwo艂ywanie i powo艂ywanie zarz膮du, sekretarza i skarbnika, absolutorium dla zarz膮du, organy maj膮 prawo stosowa膰 prawo na obszarze danego samorz膮du terytor.
23.Powo艂ywanie , sk艂ad i kompetencje organ贸w wykonawczych samorz膮du terytorialnego.
Organy wykonawcze sam teryt. wybierane s膮 przez rady: gminy, powiatu , sejmiku. Zarz膮d gminy 3-7 os贸b na czele z przewodnicz膮cym tj. w贸jtem, burmistrzem, prezydentem miasta. Zarz膮d powiatu 3-7 os贸b starosta , wice starosta i cz艂onkowie, Zarz膮d wojew贸dztwa 3-5 os贸b marsza艂ek wojew贸dztwa jako przewodnicz膮cy , wice-przewodnicz膮cy i cz艂onkowie.
Kompetencje zarz膮d贸w: 1. przygotowywanie i wykonywanie projekt贸w uchwa艂 rady, gospodarowaniem mieniem, wykonywanie bud偶etu, zatrudnianie i zwalnianie kierownik贸w jednostek organizac. Wykonanie zada艅 zleconych.
Kompetencje zarz膮du wojew贸dztwa: wykonywanie uchwa艂 sejmiku, gospodarowanie mieniem wojew贸dztwa, przygotowanie projektu i wykonanie bud偶etu, strategii woj. Wsp贸艂praca regionalna.
24. mienie komunalne , spos贸b jego powstawania i formy zarz膮dzania tym mieniem.
Mienie to w艂asno艣膰 i prawa maj膮tkowe gminy.
Nabycie: 1. na podst. ustawy, przez przekazanie gminie mienia ze wzgl臋du na zmian臋 granic, przekazanie przez adm rz膮dow膮 w drodze rozporz膮dzenia, w wyniku w艂asnej dzia艂alno艣ci gospodarcze, inne czynno艣ci prawne,
Formy zarz膮dzania : (podmioty mienia same decyduj膮 o sk艂adnikach maj膮tkowych)
1. o艣wiadczenie woli w imieniu gminy 2 cz艂onk贸w lub 1 i osoba upowa偶niona przez zarz膮d, zarz膮d udziela w贸jtowi , burmistrzowi upowa偶nienia 1osobowego , czynno艣膰 pieni臋偶na wymaga kontrasygnaty podpisu skarbnika lub osoby upowa偶nionej, jednostka pomocnicza zarz膮dza i korzysta z mienia komunalnego, gmina nie ponosi odpowiedzialno艣ci za zobowi膮zania innych gminnych os贸b prawnych.
25. Organizacje ponadgminne , ich rodzaje i sposoby tworzenia.
W celu wsp贸lnego wykonania zada艅 publicznych tworzenia gminy mog膮 tworzy膰 zwi膮zki ponadgminne . uzhwa艂u podejmuja Rady. Zwi膮zki posiadaj膮 osobowo艣膰 prawn膮.
Te偶 s膮 stowarzyszenia jednostek samorz膮du terytorialnego- wspieraj膮 idee samorz膮du teryt. posiadaj膮 osobowo艣膰 prawn膮 , powstaj膮 na podst. zainteresowanych j.s.t.
Zwi膮zki komunalne powstaj膮 na podst. uchwa艂. S膮 tworzone w celu realizacji wsp贸lnego zadania publicznego,
Np. budowa oczyszczalni, autostrady mog膮 mie膰 dotacje celowe z bud偶etu pa艅stwa.
26. Zakres kontroli NSA nad dzia艂alno艣ci膮 samorz膮du terytorialnego.
NSA orzeka w sprawach: skarg na;
Decyzje adm wydane przez j.sa. teryt., postanowienia wydane w post臋powaniu adm. przez j. sam. teryt. na kt贸re s艂u偶y za偶alenie, bezczynno艣膰 organ贸w, akty nadzoru nad dzia艂alno艣ci膮 organ贸w j.sam. teryt. , uchwa艂 organ贸w,
Rozstrzyga spory miedzy organami, j.sam. teryt. oraz mi臋dzy organami tych jednostek a terenowymi organami adm rz膮dowej, udzielenia na pytania prawne przedstawione przez SKO. S膮d uwzgl臋dniaj膮c skarg臋 stwierdza niewa偶no艣膰 akta lub uchwa艂y w ca艂o艣ci lub cz臋艣ci.
27. Organy nadzoru nad samorz膮dem terytorialnym, ich zakres uprawnie艅.
Nadz贸r to prawo do aktywnego wp艂ywania na nieprawid艂owe dzia艂ania jednostek.
Prezes RM -ocenia czy dzia艂alno艣膰 j.sam. teryt. przebiega zgodnie z prawem.
Wojewoda- nad wykonywaniem zada艅 zleconych , nadz贸r merytoryczny, legalno艣膰 dzia艂ania
RIO- dzia艂alno艣膰 bud偶etowa.
Organy nadzoru maj膮 prawo kwestionowa膰 akt niezgodny z prawem. Mog膮 uchyli膰 lub wstrzym膮膰 wykonanie.
Sejm na wniosek Premiera mo偶e rozwi膮za膰 rad臋 gminy gdy narusza Konstytucj臋 i utanowi膰 zarz膮d komisaryczny.
28.Podzia艂 terytorialny w Polsce, jego rodzaje i zasady ukszta艂towania.
1.Podzia艂 zasadniczy - ma na zasadzie podstawowe cele pa艅stwa i i jego funkcjonowanie.
Tworzy si臋 go dla potrzeb wykonania zada艅 publicznych, jednostkami s膮 gminy.
2. Podzia艂 specjalny- tworz膮cy dla potrzeb organ贸w pa艅stwowych nie nale偶膮cych do adm. rz膮dowej og贸lnej , ani do jedn. sam. teryt. np. okr臋gi dyrekcji dr贸g publicznych - podzia艂u tego mo偶na dokona膰 tylko ,gdy tak stanowi ustawa lub spo艂eczny interes.
3.Podzia艂 pomocniczy-ma na celu uzupe艂nienie zasadniczego i specjalnego np. podzia艂 gmin
29. Resort, minister, ministerstwo - znaczenie tych poj臋膰.
Resort - to wyodr臋bniony organizacyjnie dzia艂 lub kilka dzia艂贸w adm. pa艅stwowej.
Minister to osoba w 2 postaciach : cz艂onek organu kolegialnego RM, i jednoosobowego jako minister.
Ministerstwo- nie jest organem adm. pa艅stwowej. Jest to organ pomocniczy, aparat pracy ministra.
30. Poj臋cie kompetencji organu i zakres jego dzia艂ania.
Kompetencje organu to og贸艂 obowi膮zk贸w i uprawnie艅 przys艂uguj膮cych organowi. S膮 one zawsze regulowane prawem. Mog膮 by膰 przekazywane innej osobie dowolnej w formie umowy cywilno-prawnej . Kompetencje mog膮 by膰 np. prezydenta, wojewody .
Zakres dzia艂ania to sfera, obszar, dziedzina administracji, w kt贸rej przyznano kompetencje.
31. Na czym polega decentralizacja w administracji.
To organizacja aparatu administracji, w kt贸rej organ ni偶szego stopnia nie jest podporz膮dkowany organowi wy偶szego stopnia. Aby mo偶na by艂o m贸wi膰 o decentralizacji konieczne jest wyposa偶enie organ贸w ni偶szego stopnia we w艂asne kompetencje, faktyczna samodzielno艣膰 przede wszystkim finansowa.
32. Koncentracja i centralizacja adm. publicznej.
Przeciwie艅stwo decentralizacji. 艢cis艂e uzale偶nienie od organ贸w nadrz臋dnych.
Koncentracja to skupienie kompetencji w r臋kach nielicznej grupy organ贸w.
33. Nadz贸r w systemie zcentralizowanym i zdecentralizowanym.
System scentralizowany- centralizacja zada艅, kompetencji na najwy偶szym szczeblu. Organ wy偶szego stopnia ma wp艂yw na ni偶szy organ za pomoc膮 polece艅.
System zdecentralizowany-zak艂ada samodzielno艣膰 organ贸w ni偶szego szczebla, wy偶szego mo偶e tylko wkracza膰 w sprawy za艂atwiane ale tylko, gdy w przepisach okre艣lonych w ustawach.
34. Stosunek administracyjno-prawny, jego elementy.
Jest typowy dla prawa administracyjnego stosunek zachodz膮cy mi臋dzy podmiotami, okre艣laj膮cy wzajemne prawa i obowi膮zki. Ma 3 sta艂e elementy:
1. przedmiot-ka偶da sfera , w kt贸rej dzia艂a adm. publiczna.
2. podmiot-1 podmiot zawsze sta艂y organ adm. publ. lub upowa偶niony podmiot np. samorz膮d zawodowy,
2 podmiot - to szeroki kr膮g ka偶da osoba fizyczna, osoba prawna
3.tre艣膰 stosunku- wynika do konkretnego podmiotu i w indywidualnej oznaczonej sprawie. Tre艣膰 ustala organ.
35. Sposoby nawi膮zania stosunk贸w administracyjnych.
1. z inicjatywy strony wyra偶enie woli poprzez z艂o偶enie podania , z inicjatywy organu
2. dzia艂aniu z urz臋du np. na艂o偶eniu jaki艣 obowi膮zk贸w, sankcji.
36. Wygasanie stosunk贸w administracyjnych.
1. 艣mier膰 fizyczna lub prawna podmiotu.
2. stosunek zawarty na okre艣lony czas np. koncesja.
3. uchylenie decyzji przez NSA, nie w艂a艣ciwe wykorzystywanie praw. Wyj膮tkiem mo偶e by膰 podatki lub roszczenia wobec pa艅stwa, kt贸re mog膮 przechodzi膰 na nast臋pc贸w prawnych.
37. Podstawowe rodzaje stosunk贸w administracyjno-prawnych.
1.proceduralny- KPA od wszcz臋cia do decyzji
2.materialny- okre艣la wzajemne prawa i obowi膮zki mi臋dzy podmiotami.
3.sporno-administracyjny- zachodzi, gdy jest sp贸r mi臋dzy organem a stron膮 (wyczerpanie wszystkich 艣rodk贸w dowodowych to 3 strona rozstrzyga NSA). Orzeczenie NSA ko艅czy stosunek prawno-administracyjny.
38. System 藕r贸de艂 prawa administracyjnego.
殴r贸d艂a prawa- normy prawne zawarte w okre艣lonych aktach prawnych tworz膮cych pewn膮 hierarchi臋. Tworzy si臋 je w specjalnym trybie i przez upowa偶nione organy. Konstytucja, ratyfikowane umowy mi臋dzynarodowe, ustawy, akty prawa miejscowego.
39.Podstawowe cechy systemu 藕r贸de艂 prawa.
System zamkni臋ty - tj. zamkni臋ty w Konstytucji, hierarchiczny normy wy偶szej rangi i ni偶szej rangi. TK system kontroli przepis贸w zgodnych z Konstytucj膮.
40. Konstytucja jako 藕r贸d艂o prawa.
Jest to najwy偶szy akt normatywny, jest prawem RP. Jej przepisy stosuje si臋 bezpo艣rednio, wszystkie akty musz膮 by膰 z ni膮 zgodne wewn臋trzne i powszechne. Od zwyk艂ych ustaw r贸偶ni si臋 szczeg贸ln膮 tre艣ci膮 sposobem zmiany, uchwalania. Ka偶da decyzja sprzeczna z Konstytucj膮 mo偶e by膰 uchylona.
41. Ustawa w systemie 藕r贸de艂 prawa, poj臋cie materii ustawowej.
Ustawa jest podstawowym aktem stanowienia prawa powszechnie obowi膮zuj膮cego. Ustawy wydaje Sejm RP. Przedmiotem mo偶e by膰 ka偶da sprawa ale nie mo偶e regulowa膰 spraw Konstytucji.
42. Rozporz膮dzenie, podstawy jego wydania, mo偶liwo艣ci organ贸w.
Rozporz膮dzenia wydawane s膮 przez organy wskazane w Konstytucji. Wydaje je organ w艂a艣ciwy, jest aktem wykonawczym powszechnie obowi膮zuj膮cym. Rozwija i konkretyzuje tre艣ci unormowane w ustawie. Musi by膰 zgodne z postanowieniami. Organ upowa偶niony do rozporz膮dzenia nie mo偶e przekaza膰 kompetencji innemu organowi. W stanach nadzwyczajnych jest mo偶liwe wydanie rozporz膮dzenia z moc膮 ustawy.
43. Prawo lokalne stanowione przez samorz膮d terytorialny, rodzaje tego prawa, tryb stanowienia , podstawy prawne.
Akty prawa miejscowego s膮 藕r贸d艂ami powszechnie obowi膮zuj膮cego. Zakres dzia艂ania obowi膮zuje obszar organu, kt贸ry ustanowi艂 akt.
Ustawa o sam. wojew贸dztwa - sejmik woj. stanowi akty prawa miejscowego na obszarze woj. lub cz臋艣ci.
Ustawa o sam. powiatowym -Rada Powiatu stanowi prawa na podst. upowa偶nie艅 zawartych w ustawach. S膮 to przepisy porz膮dkowe , zarz膮dzanie mieniem powiatu, akty w formie uchwa艂y, og艂aszane po up艂ywie 14 dni w Dzienniku Wojew贸dzkim, a tak偶e w formie obwieszcze艅 czy 艣rodkach masowego przekazu.
Ustawa o sam. gminnym- typowy akt tworz膮cy normy prawa materialnego, ma prawo tworzy膰 przepisy powszechnie obowi膮zuj膮ce. Przepisy gminne s膮 wydawane w zakresie wewn臋trznym tj. organizacji urz臋d贸w, instytucji, zarz膮dzania mieniem gminy, obiekt贸w i urz膮dze艅 u偶yteczno艣ci publicznej. Gmina te偶 mo偶e wydawa膰 przepisy porz膮dkowe. Organem jest rada Gminy. Przepisy maj膮 form臋 uchwa艂y.
44. Prawo miejscowe tworzone przez wojewod臋.
Zgodnie z ustaw膮 o adm. rz膮dowej wojewoda tworzy akty prawa miejscowego na terenie wojew贸dztwa lub jego cz臋艣ci. Mo偶e wydawa膰 rozporz膮dzenia porz膮dkowe je偶eli jest to niezb臋dne dla ochrony zdrowia, 偶ycia, mienia. Wchodzi z dniem rozporz膮dzenia.
45. Umowa mi臋dzynarodowa jako 藕r贸d艂o prawa, rodzaje tych um贸w, stosunek do innych 藕r贸de艂.
Stanowi cz臋艣膰 krajowego porz膮dku prawnego. Znajduje si臋 po Konstytucji na pozycji 2 . ratyfikowane przez Sejm, podpisuje ja Prezydent. Og艂asza si臋 w Dz.U. S膮 to: traktaty, konwencji, uk艂ad贸w, porozumie艅, deklaracji, dotyczy pokoju, sojuszy, uk艂ad贸w politycznych, wojskowych.
46. Prawo wewn臋trzne w administracji, jego rodzaje i podstawy prawne stosowania.
Prawo wewn臋trzne w adm. ma ograniczony zasi臋g dzia艂ania. Akty tego prawa wydawane s膮 na podstawie upowa偶nienia do kierowania podporz膮dkowanym organem, np. statut urz臋du, regulamin, pe艂ni膮 funkcj臋 pomocnicz膮 dla dzia艂ania urz臋du. Maj膮 posta膰 zarz膮dze艅, instrukcji, polece艅 s艂u偶bowych. W prawie wewn臋trznym nie musi by膰 podana podst. prawna. Nie mo偶e by膰 podstaw膮 do wydania decyzji adm.
47. Rodzaje luk w prawie.
Luka to brak przepis贸w w prawie, nie da si臋 je wype艂ni膰 za pomoc膮 wyk艂adni. Prawo adm. jest obszerne i dlatego wyst臋puj膮 tu luki.
Rodzaje: luka bierno艣ci - nie s膮 wydawane przepisy, kt贸re powinne by膰 wydane np. brak rozporz膮dzenia
Luka niekonsekwencji- regulowanie pewnych materii ale w spos贸b niepe艂ny.
Luka ewolucji- brak przepis贸w dla nowej rzeczywisto艣ci.
Luka postulatywna-brak przepis贸w dla nowych zjawisk np. energia atomowa.
48. Rodzaje wyk艂adni prawa administracyjnego z uwagi na podmiot je dokonuj膮cy i metod臋.
Wyk艂adnia to proces, kt贸ry ustala czy przepis kt贸ry okre艣la norm臋 prawn膮 stosuje si臋 do rozstrzygni臋cia konkretnej sytuacji faktycznej. Dokonanie stosuj臋 si臋 aby w艂a艣ciwie stosowa膰 przepisy prawa. Trybuna艂 Konstytucyjny ocenia legalno艣膰 nie dokonuje wyk艂adni prawa.
Wyk艂adnia autentyczna - dokonuje podmiot kt贸ry tworzy dan膮 norm臋, tw贸rca aktu normatywnego lub organ upowa偶niony do wyk艂adni np. Minister Finans贸w.
Metody: wyk艂adnia j臋zykowa (analiza s艂贸w zawartych w przepisach, czytanie ca艂ych akt贸w prawnych, a nie cz臋艣膰, kt贸ry ma by膰 zastosowany).
Wyk艂adnia celowo艣ciowa (funkcjonalna)- cel regulacji, analiza celu, funkcjonowanie w praktyce tej regulacji.
Wyk艂adnia systemowa: wyst臋puje szerzej kontek艣cie ni偶 przepis zawarty w 1 akcie, Bierzemy ca艂膮 ga艂膮藕 prawa albo system 藕r贸de艂 prawa.
49. Wyk艂adnia celowo艣ciowa (funkcjonalna).
Stosuje si臋 j膮 gdy nie da si臋 wywie艣膰 jasno艣ci przepisu z wyk艂adni j臋zykowej. Jest podstawow膮 wyk艂adni膮 w administracji. Przy interpretowaniu prawa musi by膰 uwzgl臋dniony tekst i cel. Cel cz臋sto wpisany jest na pocz膮tku aktu. Nie wolno dokonywa膰 wyk艂adni, kt贸ra jest nie zgodna z Konstytucj膮 i ratyfikowanymi umowami mi臋dzynarodowymi.
50. Dyrektywy interpretacyjne stosowane w wyk艂adni prawa.
Prawo nie dzia艂a wstecz. Przepis nie mo偶e obowi膮zywa膰 przed og艂oszeniem. Przepis szczeg贸lny ma pierwsze艅stwo nad og贸lnym. Sprzeczno艣膰 aktu wy偶szej rangi z aktem ni偶szej rangi to pierwsze艅stwo ma ustawa. Wyj膮tk贸w w przepisach prawa nie mo偶na stosowa膰 rozszerzaj膮co.
51. Odsy艂ania i normy poza prawne stosowane w prawie administracyjnym.
Celem zapobiegania lukom opracowano instrumenty legislacyjne zapobiegaj膮ce ich wyst臋powaniu. S膮 to normy spo艂eczne, zwyczajowe, odsy艂aj膮 do norm wiedzy np. z tego zakresu. W lukach jest stosowana analogia , w prawie adm. nie.
52. Publikacje akt贸w normatywnych, rodzaje publikator贸w.
Publikacja 藕r贸de艂 prawa jest warunkiem jego obowi膮zywania. Rodzaje
Dziennik Ustaw :- ustawy, umowy ratyfikowane, rozporz膮dzenia, orzeczenia TK o utracie mocy obowi膮zuj膮cej, obwieszczenia om sprostowaniu b艂臋d贸w,
Monitor Polski- zawiera akty wewn臋trzne, uchwa艂y RM i zarz膮dzenia, uchwa艂y Sejmu i Senatu nie maj膮ce charakteru normatywnego, zarz膮dzenia i postanowienia Prezydenta RP.
Dzienniki Urz臋dowe Centralnych Organ贸w -wydaje ka偶dy minister - zawieraj膮 wszystkie akty normatywne dotycz膮ce resortu
Wojew贸dzki Dziennik Urz臋dowy-akty wydawane przez wojewod臋 i organy samorz膮du terytorialnego.
53.Pojecie metod i form prawnych dzia艂ania administracji.
Dzia艂alno艣膰 adm. co do tre艣ci i formy regulowane jest prawem.
Forma dzia艂ania: okre艣lony typ czynno艣ci organu adm. w wyniku, kt贸rej powstaje nowa sytuacja prawna.
Formy dzia艂ania w adm.: -w艂adcze akty normatywne, akty administracyjne. Cech膮 dzia艂ania jest to, 偶e organ moc膮 swoich kompetencji rozstrzyga o pozycji prawnej 2 strony stosunku prawnego.
Formy nie w艂adcze: -ugoda, porozumienie administracyjne, czynno艣ci cywilno-prawne. Pozycje obu stron s膮 sobie r贸wne.
Metoda dzia艂ania administracji: -rozwi膮zywanie spraw okre艣lonego typu, stosowanie form prawnych przez administracj臋. Do tych metod pracy zaliczamy: szkolenia, narady, metod臋 przymusu (decyzja, akty norm.) znajomo艣膰 praktyk, metoda ekonomiczna, cywilistyczna, analiza akt贸w, znajomo艣膰 praktyk.
54. W艂adcze i nie w艂adcze formy dzia艂ania.
W艂adcza forma - stosunek wymuszony przez organ adm.( przymus pa艅stwa) , stanowienie akt贸w adm.
Nie w艂adcza- sytuacja prawna, kt贸rej skutek nie mo偶e by膰 wywarty przymusem np. ugoda, umowa c-p.
55. Akt normatywny i akt administracyjny, cech wsp贸lne , r贸偶ni膮ce.
Akt adm. - w艂adcze o艣wiadczenie woli organu adm. publ. , kierowany jest do konkretnych adresat贸w, regulowany jest na podstawie przepis贸w materialnego prawa administracyjnego.
Akt normatywny: - jest to w艂adze rozstrzygni臋cie organu w艂adzy publicznej, jest 藕r贸d艂em prawa powszechnie obowi膮zuj膮cego skierowany do anonimowego adresata.
Cechy wsp贸lne: wydaje je organ na podst. prawa, stanowi膮 w艂adcze formy dzia艂ania organ贸w.
R贸偶nice: Akt adm. - wt贸rny opiera si臋 na prawodawstwie, konkretny adresat,
Akt Norm.-pierwotny , podmiot.
56. Elementy konstrukcyjne akty administracyjnego i warunki jego prawid艂owo艣ci . Kryteria podzia艂u.
Podzia艂 akt贸w administracyjnych:
1. Zale偶ne od woli adresata, niezale偶ne od woli adresata.
2. Konstytutywne - tworz膮 now膮 sytuacj臋 prawn膮 podmiotu, nowe uprawnienia.
3. Deklaratoryjne- charakter akt贸w, w kt贸rych nic si臋 nie zmienia. Np. decyzja o rencie,
4. akty wewn臋trzne wydane np. regulaminem
5. zewn臋trzne- np. decyzje na zewn膮trz
6.akty zwi膮zane- przepis szczeg贸艂owo okre艣la post臋powanie
7. wolne uznaniowe, osobista ocena sytuacji.
8. w zale偶no艣ci kto jest podmiotem decyzja wojewody np. (drzewo pomnikiem przyrody)
Warunki prawid艂owo艣ci:
1. oparcie w prawie administracyjnym
2. wydany przez organ maj膮cy kompetencje do jego wydania.
3. przypisanym trybie proceduralnym.
Elementy konstrukcyjne aktu:
1. decyzja - akt zewn臋trzny np. KPA
2.ka偶da decyzja jest aktem adm. ale nie ka偶dy akt decyzj膮.
3. wszcz臋te post臋powanie musi by膰 zako艅czone decyzj膮
NIE AKT - to akt wydany ze wszystkimi elementami , ale wydany przez organ nie posiadaj膮cy kompetencji, jest niewa偶ny z mocy prawa.
57. Wadliwo艣膰 istotna i nie istotna aktu.
Wadliwo艣膰 istotna : - dyskwalifikuje akt, nie mo偶e by膰 skutek prawny takiego aktu.
Rodzaje: 1. akt bez podstawy, z艂a podstawa , organ nieuprawniony, b艂臋dne okre艣lenie strony, b艂膮d niewykonalno艣ci przez stron臋. Stwierdza si臋 na wniosek strony lub w trybie nadzoru.
Wadliwo艣膰 nieistotna: nie poci膮ga ani niewa偶no艣ci ani potrzeby uchylenia. Nie ma wp艂ywu na decyzj臋. Nie powoduje mocy obowi膮zuj膮cej. Jest wa偶ny i obowi膮zuje. Wad臋 trzeba usun膮膰 np. poprzez sprostowanie np. pouczenie o terminie zaskar偶enia, b艂膮d pisarski.
58. Utrata mocy obowi膮zuj膮cej aktu.
Obowi膮zuje dop贸ki nie zostanie wygaszony np. up艂yw terminu, rezygnacja z praw, 艣mier膰 osoby fizycznej, likwidacja sp贸艂ki, uchylenie przez wadliwo艣膰 aktu, zmiana aktu normatywnego na podst. kt贸rego wyd. akt adm.
59. Uznanie administracyjne, jego istota i zakres stosowania w prawie administracyjnym.
Uznanie administracyjne: organ adm. mo偶e rozstrzygn膮膰 spraw臋 w r贸偶ny spos贸b przy tym samym stanie faktycznym. Organ ma mo偶liwo艣膰 okre艣lonego zachowania, nie musi jednak tego dzia艂ania podejmowa膰, organ mo偶e podj膮膰 dzia艂anie w ka偶dym momencie, gdy uzna to za stosowne. Uznanie jednak nie oznacza dowolno艣ci organu adm. w decydowaniu, stosuj膮c przepis uznaniowy, organ nie mo偶e narusza膰 praw podmiotowych wynikaj膮cych z innych przepis贸w lub rozstrzygni臋膰 innych organ贸w.
60. Porozumienie i umowy administracyjne w dzia艂aniu administracji.
Porozumienie to nie w艂adcza forma administracji publicznej. Jest dwu lub wielostronn膮 czynno艣ci膮 z zakresu prawa adm. dokonan膮 przez podmioty wykonuj膮ce adm. publ. a dochodz膮ca do skutku na podst. zgodnych o艣wiadcze艅 woli tych podmiot贸w. Opieraj膮 si臋 na r贸wno艣ci stron, kt贸re nie podlegaj膮 sobie organizacyjnie czy s艂u偶bowo. Przedmiotem s膮 zadania wsp贸lne. Porozumienia s膮 na zasadzie dobrowolno艣ci np. budowa oczyszczalni.
Umowy adm. :-1. cywilno-prawna np. gmina ma osobowo艣膰 prawn膮 to mo偶e uczestniczy膰 w obrocie cywilni-prawnym. Umowa ta jest powi膮zana z przepisami prawa adm.. Kontrol臋 wykonuj膮 S膮dy Powszechne. Np. Organ Gminy mo偶e w formie umowy (po przetargu) zawrze膰 umow臋 z firm膮 budowlan膮.
2. publiczno-prawna wyst臋puje, gdy zezwala na to prawo
61. Dzia艂anie faktyczne jako forma prawna, ich rodzaje.
Czynno艣ci faktyczne kszta艂tuj膮 czynno艣ci prawne poprzez fakty, a nie regu艂y post臋powania. S膮 to np. dor臋czenia, og艂oszenia, zapisanie. Musz膮 legitymowa膰 si臋 podst. prawn膮 i dotycz膮 skarg i wniosk贸w.
Rodzaje: 1. spo艂eczno-organizacyjne (dzia艂ania nie w艂adcze),np. nie stawienie si臋 na zebraniu nie jest obowi膮zkowe.
2. czynno艣ci materialno - techniczne -dzia艂ania organ贸w na podst. prawnej. Wywo艂uj膮 skutki prawne.
Zaj臋cie rzeczy przez poborc臋 skarbowego. Musi by膰 upowa偶nienie na podst. aktu normatywnego lub aktu administracyjnego. S膮 wewn臋trzne (sporz膮dzanie sprawozda艅) , zewn臋trzne ( szczepienie ps贸w).
62. Poj臋cie, cel i tre艣膰 nadzoru w administracji.
Nadz贸r - jest to termin okre艣laj膮cy sytuacj臋, w kt贸rej organ nadzoruj膮cy jest wyposa偶ony w 艣rodki oddzia艂ywania na post臋powanie organ贸w czy jednostek nadzorowanych. Dziel膮 si臋 na : 艣rodki merytoryczne tj.
uprawnienia do zawieszania i uchylania rozstrzygni臋膰 oraz os贸b cz艂onk贸w kontrolowanej jednostki. Organ nadzoruj膮cy stosuje takie 艣rodki jakie przyznaje mu ustawa. Nakazuje usuni臋cie b艂臋d贸w, nieprawid艂owo艣ci.
63. Funkcja kierownicza w administracji, elementy tej funkcji.
Kryje najszersze uprawnienia. Organ stosuje wszystkie 艣rodki, kt贸re s膮 oddzia艂ywane, z wyj膮tkiem tych kt贸re prawo zakazuje. Organ kierowniczy posiada najszersze uprawnienia do kontroli, nadzoru, i koordynacji jednostek podleg艂ych.
64. Zak艂ad administracyjny i tryb jego tworzenia, kryterium podzia艂u zak艂ad贸w.
Jest to zak艂ad u偶yteczno艣ci publicznej. Posiada ona w艂asne 艣rodki i ludzi. 艢wiadczy us艂ugi socjalno-kulturowe o znaczeniu spo艂ecznym. S膮 to np. szpitale, szko艂y wy偶sze, sanatoria, biblioteki, szko艂y 艣rednie. Zak艂ad jest z zasady jednostk膮 bud偶etow膮, tworzone przez org. adm. pa艅stwowej. Niekt贸re posiadaj膮 osobowo艣膰 pran膮 np. szko艂y wy偶sze.
65. Istota i tre艣膰 w艂adztwa zak艂adowego.
Jest to nadrz臋dno艣膰 organ贸w zak艂adu nad u偶ytkownikiem. W艂adztwo to stanowi podstaw臋 do wydawania przez organy zak艂ad贸w akt贸w generalnych i indywidualnych do u偶ytkownik贸w zak艂adu np. sankcji. W艂adztwo jest niezb臋dne do realizacji cel贸w zak艂adu.
66. Sposoby nabywania obywatelstwa polskiego.
Konstytucja stanowi: 1. nabywa si臋 przez urodzenie z rodzic贸w b臋d膮cych obywatelami polskimi. Obywatel nie traci chyba 偶e sam si臋 zrzeknie. Nie mo偶e by膰 obywatelem innego pa艅stwa. Zmian ob. 偶ony nie powoduje zmian臋 u m臋偶a.
Nabycie 1. : 2 rodzic贸w Polakami to dziecko ob. polskie. 2. Dziecko znalezione w Polsce. , 3. 1 z rodzic贸w jest Polskie 2 nieznane. ,4. 1 z rodzic贸w Polskie 2 nie to zgoda 2 rodzic贸w , jak nie to S膮d. Cudzoziemiec 5 lat zamieszkiwania w Polsce, Repatrianci ,
Utrata: nabycie obywatelstwa obcego, zmiana ob. dzieci, kt贸re uko艅czy艂y 16 lat jedynie za ich zgod膮.
Nadaje, pozbawia Prezydent RP.
67. Zmiana imion i nazwisk w drodze decyzji administracyjnej.
Imi臋 i nazwisko to indywidualne oznaczenie obywatela. Mo偶e nast膮pi膰, gdy jest o艣mieszaj膮ce lub licuj膮ce w godno艣膰 cz艂owieka, ma brzmienie nie polskie, ma form臋 imienia, je偶eli wnioskodawca chce zmieni膰 na te, kt贸re ju偶 od d艂u偶szego czasu u偶ywa. Podanie sk艂ada si臋 do STAROSTY. Organ wydaj膮cy powiadamia urz臋dy stanu cywilnego, policj臋, inne organy aby dokona艂y zmian i zapis贸w w prowadzonej dokumentacji.
68. Poj臋cie stowarzyszenia, ich rodzaje i tryb tworzenia, nadz贸r i kontrola nad nimi.
Jest to dobrowolne zrzeszanie si臋 ludzi. Ich dzia艂alno艣膰 nie ma charakteru zarobkowego. Okre艣la je ustawa. Wszyscy pe艂noletni mog膮 tworzy膰 stowarzyszenia, tak偶e cudzoziemcy.
Rodzaje: rejestrowe- 15os贸b wniosek ze statusem do S膮du Wojew贸dzkiego (ma 2 miesi膮ce). Rejestr jest jawny.
Nabywa osobowo艣膰 prawn膮.
Zwyk艂e - ma艂e grupy, bez statutu, tylko regulamin. Dzia艂a lokalnie bez struktury. Zg艂asza si臋 w艂a艣ciwemu organowi adm. publ.
69. Poj臋cie partii politycznej i tryb ich tworzenia, kontrola dzia艂alno艣ci partii. ( Do ksi膮偶ki)
Partia jest dobrowoln膮 organizacj膮 spo艂eczn膮, wyst臋puj膮ca pod okre艣lonym celem, nazw膮, posiadaj膮ca program , statut. 1000 os贸b rejestrowa. Cel - 偶ycie publiczne poprzez metody demokratyczne wp艂yw na kszta艂towanie polityki pa艅stwa lub sprawowanie w艂adzy publicznej. Parti臋 rejestruje S膮d Wojew贸dzki w Warszawie . TK sprawdza czy partia dzia艂a z konstytucj膮 . Nie rejestruje si臋 partii faszystowskich, komunistycznych.
70. Podstawy prawne funkcjonowania Ko艣cio艂贸w i zwi膮zk贸w wyznaniowych.
RP zapewnia ka偶demu obywatelowi wolno艣膰 sumienia i wyznania, obejmuje to swobod臋 wyboru religii lub przekona艅. Konstytucja art. 53. to zapewnia. Obywatele mog膮 tworzy膰 wsp贸lnoty religijne, obrz臋dy kultowe, obchodzi膰 艣wi臋ta, nale偶e膰 b膮d藕 nie nale偶e膰 do Ko艣cio艂a, wychowywa膰 dzieci z w艂asnymi przekonaniami. Ko艣cio艂y s膮 niezale偶ne od pa艅stwa przy wykonywaniu swych funkcji. S膮 r贸wnoprawne . 100 os贸b mo偶e za艂o偶y膰 zwi膮zek wyznaniowy. MSWIA ocenia o kulcie.
71. Podstawowe prawa Ko艣cio艂贸w i zwi膮zk贸w wyznaniowych.
Mog膮 okre艣la膰 doktryn臋- liturgi臋 , dogmaty. Mog膮 nabywa膰, zbywa膰 maj膮tek, potrzebne przedmioty, g艂osi膰 swoj膮 religi臋, prowadzi膰 o艣wiat臋, prowadzi膰 dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮 na og贸lnych zasadach. Ko艣cio艂y mog膮 zak艂ada膰 domy pomocy spo艂ecznej , sieroci艅ce, g艂osi膰 wiar臋 za pomoc膮 medi贸w.
72. Regulacje prawne zgromadze艅 w Polsce, zwo艂ywanie zgromadze艅, zakres kontroli ze strony administracji.
Zgromadzenia s膮 regulowane przez ustaw臋 prawo o zgromadzeniach z lipca 1990r. Ka偶dy mo偶e korzysta膰 z wolno艣ci zgromadze艅 co najmniej 15 os贸b. Organizator na 3 dni zawiadamia organ o zgromadzeniu. Powinno zawiera膰 dane: dat臋, gdzie , godzin臋, czas, liczb臋 os贸b, tras臋,. Organ mo偶e delegowa膰 na zgrom. swoich przedstawicieli. Organ gminy mo偶e zakaza膰, gdy jest przes艂anka dla zagro偶enia 偶ycia, zdrowia, mienia.
73. Podstawowe cele zagospodarowania przestrzennego.
Zapewnienie ochrony 艣rodowiska naturalnego, racjonalnej gospodarki gruntami, ekonomika grunt贸w nierolniczych, zapewnienie 艂adu przestrzennego, ochrona prawna w艂asno艣ci obywatela do gruntu.
74. Tryb opracowania i uchwalania planu przestrzennego w gminie. (zajrze膰 do zeszytu)
Rada Gminy podejmuje uchwa艂臋 i (uchwala) do sporz膮dzenia stadium. Zarz膮d uwzgl臋dnia uwarunkowania, cele i kierunki planowania przestrzennego. MPZP jest przepisem gminnym. Z wnioskiem mo偶e wyst膮pi膰 ka偶dy. Sporz膮dza zarz膮d gminy, Rada Gminy og艂asza w prasie lub przez obwieszczenie (21dni) o przyst膮pieniu do sporz膮dzenia planu. Uzgadnia projekt z wojewod膮, zarz膮dami s膮siednich gmin, organami wojskowymi. Uchwa艂a MPZP obowi膮zuje od dnia w niej okre艣lonego, jednak nie wcze艣niej ni偶 14 dni od dnia og艂oszenia. Ka偶dy ma prawo do wzgl膮du do MPZP. W贸jt , Burmistrz, lub prezydent prowadz膮 aktualizowany rejestr MPZP s膮 zobowi膮zani do przekazania wojewodzie. Zarz膮d gminy dokonuje oceny zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy i przedstawia RG co najmniej 1 raz w okresie kadencji.
75. Skutki prawne uchwalenia planu przestrzennego.
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania sprzeczna z MPZP jest niewa偶na. Stwierdzenie niewa偶no艣ci decyzji nast臋puje na zasadach KPA. Z dniem wej艣cia w 偶ycie miejscowego planu zag. przestrz. lub jego zmiany wygasaj膮 wydane uprzednio decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu sprzeczne z ustaleniami tego planu. Spory rozstrzygaj膮 Sady powszechne. Roszczenia mo偶na wnosi膰 w ci膮gu 5 lat od dnia
obowi膮zywania planu, a za艂atwienie roszczenia powinno nast膮pi膰 w ci膮gu 6 miesi臋cy od dnia z艂o偶enia wniosku.
Tereny, dla kt贸rych MPZP ustala nowe przeznaczenie mog膮 by膰 wykorzystywane tymczasowo do czasu ich zagospodarowania zgodnie z planem.
76. Ochrona prawa w艂asno艣ci w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym.
Je偶eli, w zwi膮zku z uchwaleniem MPZP lub jego zmiany korzystanie z nieruchomo艣ci lub jej cz臋艣ci w dotychczasowy spos贸b lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem sta艂o si臋 niemo偶liwe b膮d藕 istotnie ograniczone w艂a艣ciciel lub u偶ytkownik wieczysty nieruchomo艣ci mo偶e 偶膮da膰 od gminy odszkodowania za poniesion膮 rzeczywist膮 szkod臋. Ustalenia MPZP kszta艂tuj膮 spos贸b wykonywania prawa w艂asno艣ci na danym terenie. Decyzja o warunkach zabudowy niezgodna z MPZP jest niewa偶na.
77. Wyw艂aszczenie nieruchomo艣ci, podstawowe zasady i tryb wyw艂aszczenia.
Wyw艂aszczenie nieruchomo艣ci polega na pozbawieniu lub ograniczeniu w drodze decyzji prawa do u偶ytkowania wieczystego lub innego prawa na nieruchomo艣ci. Mo偶e by膰 dokonane gdy inne cele publiczne nie mog膮 by膰 zrealizowane np. przez pozbawienie lub ograniczenie praw do nieruchomo艣ci., a prawa te nie mog膮 by膰 nabyte w drodze umowy. Nieruchomo艣膰 ca艂a lub cz臋艣膰 mo偶e by膰 wyw艂aszczana tylko na rzecz Skarbu Pa艅stwa lub gminy. Wszcz臋cie post臋p. Musi by膰 poprzedzone rokowaniami mi臋dzy wojewod膮 a w艂a艣cicielem. Mo偶na zaoferowa膰 nieruchomo艣膰 zamienn膮. Na rzecz Skarbu Pa艅stwa - z urz臋du, gminy- na wniosek zarz膮du gminy. Polega na pozbawieniu lub ograniczeniu w drodze decyzji adm. Wojewoda sk艂ada w s膮dzie wniosek o dokonanie wpisu w ksi臋dze wieczystej post臋p. wyw艂aszczeniowego, albo gdy brak to zawiadomienie o wszcz臋ciu post臋p. Je偶eli nie dosz艂o to wojewoda jest obowi膮zany wyst膮pi膰 o wykre艣lenie post臋p. wyw艂aszcz.
78. Ustalenie odszkodowania za wyw艂aszczenie nieruchomo艣ci.
Nast臋puje za odszkodowaniem na rzecz osoby wyw艂aszczonej z nieruchomo艣ci lub warto艣ci tego prawa. Ustala wojewoda w drodze decyzji adm. w terminie miesi膮ca od dnia decyzji. Decyzja powinna zawiera膰 dane; cel wyw艂aszczenia, wskazanie w艂a艣ciciela, okre艣lenie praw podlegaj膮cych wyw艂aszczeniu oraz wys. odszkodowania. Mo偶e by膰 przyznana nieruch. zamienna. Wysoko艣膰 odszk. ustala si臋 w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu przez rzeczoznawc臋 zap艂ata w terminie 14 dni przez wojewod臋 (na rzecz Skarbu P.) Zarz膮d gminy(na rzecz gminy).
79. Inne formy ograniczenia prawa w艂asno艣ci do gruntu w 艣wietle przepis贸w o wyw艂aszczeniu.
Wojewoda mo偶e ograniczy膰 decyzj臋 adm. spos贸b korzystania z nieruchomo艣ci przez udzielenie zezwolenie zak艂adanie i przeprowadzenie na nieruchomo艣ci ci膮g贸w drena偶owych, przewod贸w do przesy艂ania np. gaz贸w, p艂yn贸w, energii, a tak偶e gdy s膮 kopaliny . Ograniczenie musi by膰 zgodne z MPZP. Po zako艅czeniu prac powinien przywr贸ci膰 nieruchomo艣膰 do stanu poprzedniego. Je偶eli nie to w艂a艣cicielowi odszkodowanie. W艂a艣ciciel jest obowi膮zany udost臋pni膰 nieruchomo艣膰 do konserwacji r贸偶nych urz膮dze艅.
80. Funkcjonowanie i organizacja szko艂y wy偶szej, organy szko艂y wy偶szej.
Zwane s膮 uczelniami, s膮 organizowane na zasadach wolno艣ci bada艅 naukowych. Reguluje ustawa o szkolnictwie wy偶szym. Nie stosuje si臋 jej wy偶szego szkolnictwa wojskowego, i seminari贸w duchownych. Zadani uczelni kszta艂towanie student贸w w danej ga艂臋zi wiedzy. Uczelnia ma osobowo艣膰 prawn膮 okre艣la jej statut. Organami s膮: rektor i dziekan. W sk艂ad senatu wchodz膮. Prorektor(y), dziekani, oceniaj膮 dzia艂alno艣膰 uczelni. W sk艂ad uczelni wchodzi biblioteka, archiwum. Jest te偶 kwestor pe艂ni g艂贸wnego ksi臋gowego. Jest te偶 samorz膮d studencki.
81. Zakres i formy ochrony 艣rodowiska naturalnego w 艣wietle ustawy z 1980r.
Ochrona 艣rodowiska ochrona powierzchni ziemi i kopalin, w贸d, powietrza, 艣wiata dziko ro艣linnego i zwierz臋cego, ochrona przed wibracjami, promieniowaniem. Organem jest: wojewoda, starosta, organy sam. teryt.
Czynno艣ci adm. publicznej mo偶na podzieli膰 na:
1.艣rodki prewencyjno-kszta艂tuj膮ce- tworzenie specjalnych obszar贸w ochronnych np. parki, rezerwaty
2. represyjne- wstrzymanie lub ograniczenie dzia艂alno艣ci wp艂ywaj膮ce na 艣rodowisko. Kara za zanieczyszczanie.
3.ekonomiczene- pozyskiwanie 艣rodk贸w na ochron臋 艣rodowiska. Op艂aty za zanieczyszczanie, wycinanie drzew.
82. Formy prawne ochrony w贸d.
Wody stanowi膮 w艂asno艣膰 pa艅stwa, a w studniach i rowach w艂a艣cicieli gruntu. Pa艅stwo prowadzi planow膮 gospodark臋 zasobami wodnymi, pobiera op艂aty. Wojewoda mo偶e w drodze zarz膮dzenia zakaza膰 lub ograniczy膰 korzystania z w贸d, za wyj膮tkiem potrzeb ludno艣ci, szczeg贸lne np. 艣cieki, rybactwo, promy. Pozwolenie wydawane jest na podst. operatu. Pozwolenie odbiera si臋 gdy korzysta si臋 nie zgodnie z celem, spos贸b. Klasy czysto艣ci w贸d okre艣la rozporz膮dzenie RM. S膮 strefy ochronne uj臋膰 wody, budowanie oczyszczali przez zak艂ady, prawo wodne reguluje te偶: budownictwo wodne, regulacj臋 w贸d 艣r贸dl膮dowych, zabezpieczenia przed powodzi膮, wa艂y. S膮 te偶 sp贸艂ki wodne utrzymuj膮 urz膮dzenia do melioracji, 艣ciek贸w maj膮 osobowo艣膰 prawn膮.
83. Zakres i formy prawne ochrony przyrody w Polsce.
Zakres- zachowanie, w艂a艣ciwe wykorzystanie, odnawianie zasob贸w, sk艂adnik贸w przyrody dziko wyst臋puj膮cej: ro艣lin, zwierz膮t. Cel: procesy ekologiczne i ekosystemy, zachowanie r贸偶norodno艣ci gatunkowej i dziedzictwa geologicznego, postaw cz艂owieka wobec przyrody. Formy: tworzenie park贸w narodowych, rezerwat贸w przyrody, krajobrazu chronionego, wprowadzenie gatunk贸w ochrony ro艣lin i zwierz膮t, pomnik贸w przyrody.
84. Ochrona grunt贸w rolnych i le艣nych.
Okre艣la ustawa o ochronie grunt贸w rolnych i le艣nych. Polega na: ograniczeniu na cele nierolnicze ,zapobieganiu degradacji i dewastacji, rekultywacji i zagospodarowaniu na cele rolnicze, zachowanie torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiornik贸w wodnych.
85. Zakres i formy d贸br kultury.
Polega na zabezpieczeniu przed zniszczeniem, zagini臋ciem, lub wywozem za granic臋 dzie艂 sztuki. Polega te偶 na konserwacji, dokumentacji naukowej, ewidencji i rejestracji dzie艂 sztuki. Dobrem mo偶e by膰 ka偶dy przedmiot ruchomy i nieruchomy, dawny i wsp贸艂czesny. Podlegaj膮 wpisane do rejestru zabytk贸w, inwentarza w muzeach i bibliotekach. Naczelny doz贸r nad ochron膮 nale偶y do MSKiSZ.
86. Rodzaje akt贸w stanu cywilnego ich tre艣膰, tryb sporz膮dzania i zmiany.
Rejestracj臋 stanu cywilnego dokonuje si臋 w ksi臋gach stanu cywilnego w formie akt贸w: urodzenia, ma艂偶e艅stwa, zgonu. Czynno艣ci z zakresu rejestracji dokonuje si臋 w formie: aktu stanu cywilnego, decyzji, postanowie艅 lub innej formie. Sporz膮dza si臋 w dniu zg艂oszenia zdarzenia. Akt urodzenia sporz膮dza si臋 na podstawie za艣wiadczenia lekarza lub zak艂ad s艂u偶by zdrowia. Akt ma艂偶e艅stwa po jego zawarciu. Akt zgonu - karty zgonu. Urodzenie i zgon dokonuje si臋 ustnie, a organy pa艅stwowe jak szpitale na pi艣mie.
87. Zmiana, sprostowanie i uniewa偶nienie aktu stanu cywilnego.
Zmiana : nie mo偶na chyba, 偶e ustawa stanowi inaczej. Mo偶na sprostowa膰 b艂膮d pisarski.
Uniewa偶nienie: je偶eli 2 akty stwierdzaj膮 to samo, uniewa偶nia si臋 1 z nich. Dokonuje organ wy偶szy od kierownika Urz臋du Stanu Cywilnego. Akt jest nie zgodny z prawd膮.
Sprostowanie: w razie b艂臋dnego lub nie艣cis艂ego zredagowania aktu. O uniewa偶nieniu i sprostowaniu orzeka S膮d w post臋powaniu nieprocesowym na wniosek osoby zainteresowanej, organu lub z urz臋du.
88. Prawo paszportowe, rodzaje paszport贸w, przes艂anki odmowy i uniewa偶nienia paszportu.
Paszport jest urz臋dowym dokumentem uprawniaj膮cym do przekraczania granicy i pobytu za granic膮 oraz po艣wiadczaj膮cym obywatelstwo polskie. Ka偶dy ma prawo do jego otrzymania. Pozbawienie, ograniczenie w drodze ustawy. Odmowa wydania: je偶eli osoba nie wykona艂a obowi膮zku ustawowego, przest臋pstwo z zysku.
Uniewa偶nienie-przeciw osobie toczy si臋 post臋powanie w sprawie karnej lub cywilnej. Przest臋pstwo pope艂nione zagranic膮, przest臋pstwo z zaskar偶enia publicznego lub karnej skarbowej. Powinna taka osoba zwr贸ci膰 paszport, odwo艂anie do ministra MSWiA. Rodzaje: paszport, paszport dyplomatyczny, s艂u偶bowy, blankietowy wydaje konsul aby wr贸ci膰 do kraju . Wydaje wojewoda. Wa偶ny 10 lat.
89. Podzia艂 zada艅 opieki spo艂ecznej i jej formy.
Organy : adm. rz膮dowa, samorz膮d. wsp贸艂dzia艂aj膮c z organizacjami spo艂ecznymi, ko艣cio艂ami zw. wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami, osobami fizycznymi, prawnymi,
Minister -pomoc spo艂eczna , Wojewoda- ocena efektywno艣ci jej, realizacja zada艅 rz膮dowych przez samorz膮d oraz nadz贸r nad 艣wiadczeniem us艂ug pomocy spo艂ecznej. Wydawanie zezwole艅 na prowadzenie dom贸w pomocy spo艂ecznej. Realizacja program贸w naprawczych. Samorz膮d wojew贸dztwa- lokalne programy np. OHP, kontrola nad 艣rodkami funduszu pracy, bezrobocie, programy pomocy, kszta艂cenie przeciw ub贸stwu.
Powiat- wykonuje podstawowe zadania wynikaj膮ce z ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu i pomocy spo艂ecznej. Prowadzenie dom贸w . Przyznawanie zasi艂k贸w celowych, po偶yczek .
Gmina-zadania w艂asne domy pomocy spo艂ecznej. Zasi艂ki celowe przyznawanie, pomocy rzeczowej. Obowi膮zkowo: udzielanie schronienia , posi艂ku, ubrania, pokrywania wydatk贸w na 艣wiadczenia lecznicze. sprawienie pogrzebu, Zadania zlecone: przyznawanie i wyp艂ata zasi艂k贸w sta艂ych, renty socjalnej, wydatk贸w z kl臋ski 偶ywio艂owej.
90. Tryb post臋powania w sprawie uzyskania 艣wiadcze艅 w zakresie pomocy spo艂ecznej.
Pomoc spo艂eczn膮 udziela si臋 na zasadach z powodu: ub贸stwa, sieroctwa, ochrony macierzy艅stwa, bezrobocia, niepe艂nosprawno艣ci, d艂ugotrwa艂ej choroby, bezradno艣ci, w rodzinach wielodzietnych, alkoholizmu, narkomanii, kl臋ski 偶ywio艂owej lub ekologicznej. Stosuje si臋 przepisy KPA. 艢wiadcze艅 udziela si臋 na wniosek osoby zainteresowanej lub urz臋du. Decyzj臋 o udzieleniu 艣wiadczenia wydaje si臋 na pi艣mie. Je艣li osoba uzyskuje p贸藕niej jakie艣 dochody to mo偶e zmieni膰 decyzj臋 o przyznawaniu zasi艂ku. Wymaga wywiadu 艣rodowiskowego przez pracownika socjalnego. Wyp艂aca si臋 miesi臋cznie. Pobieraj膮cy jest zobowi膮zany do informowania o swoich dochodach.
91. Charakterystyka systemu kontroli administracji w Polsce.
Kontrola jest to stosunek miedzy kontroluj膮cym a kontrolowanym. Ma charakter w艂adczy. Podmiot kontrolowany od kontroli nie mo偶e si臋 uchyli膰 i musi sam usun膮膰 nieprawid艂owo艣ci. Rodzaje kontroli to inspekcja, wizytacja, rewizja, lustracja. Przedmiotem jest legalno艣膰 dzia艂ania, celowo艣膰, terminowo艣膰, gospodarno艣膰, i rzetelno艣膰. S膮 4 p艂aszczyzny kontroli z punktu widzenia podmiot贸w wykonywuj膮cych kontrol臋: Kontrola parlamentarna, niezawis艂a administracji(zewn臋trzna), TK, TS, RPO, RPDz, NIK, kontrola wewn臋trzna administracji , kontrola spo艂eczna - instytucja skarg i wniosk贸w, skarga konstytucyjna, media.
92. Kryteria klasyfikowania kontroli.
Kryteriami podzia艂u: 1. jest kontrola zupe艂na (ca艂okszta艂t), kontrola ograniczona(nie mo偶na obj膮膰 ca艂o艣ci kontrolowanego organu) 2. etap wst臋pna (przedstawienie przed kontrolowaniem organu wzgl膮du do dokumentacji), faktyczna (wykonywana w czasie trwania dzia艂ania), nast臋pcza ( dotyczy dzia艂ania ju偶 zako艅czonego), 3. usytuowanie organu kontroluj膮cego wzgl臋dem kontrolowanego.
93. Kontrola NIK, jej zakres podmiotowy i przedmiotowy.
Obligatoryjnie NIK kontroluje ca艂膮 dzia艂alno艣膰 adm. rz膮dowej, pa艅stwowych os贸b prawnych i innych jednostek ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem bud偶etu pa艅stwa oraz realizacji ustaw i akt贸w prawnych. Fakultatywnie NIK mo偶e wykonywa膰 kontrol臋 jedn. sam. teryt. , samorz膮dowych os贸b prawnych i innych jednostek organizacyjnych. Kontrole s膮 przeprowadzane na podst. plan贸w pracy i dora藕nych zlece艅 sejmu i jego organ贸w oraz Prezydenta i Prezesa RM. NIK przedk艂ada analiz臋 wykonania bud偶etu pa艅stwa i za艂o偶e艅 polityki pieni臋偶nej, opini臋 w przedmiocie absolutorium dla RM informacj臋 o wynikach kontroli. Nak艂ada kary grzywny.
94. Organizacja i zakres uprawnie艅 NIK.
NIK jest naczelnym organem kontroli pa艅stwowej. Samodzielnym i niezale偶nym. Dzia艂a w oparciu o roczny plan kontroli, podlega Sejmowi. Na czele stoi prezes (6lat odwo艂any jedynie: prawomocny wyrok, stan zdrowia, choroby, zrzeczenia si臋. Jest przewodnicz膮cym kolegium NIK. Jednostkami NIK s膮 departamenty, delegatury. Organizacj臋 NIK okre艣la statut nadawany przez prezydium Sejmu na wniosek NIK.
Uprawnienia: 1. opiniuje w przedmiocie absolutorium, projekt przedstawiony musi by膰 NIK, zatwierdza wa偶niejsze raporty kontroli og贸lnopa艅stwowej, wyst臋puje do sejmu z wnioskiem przeciw konkretnej osobie o nadu偶ycie w zwi膮zku z wykonaniem stanowiskiem.
Zakres podmiotowy - 1.organy adm. rz膮d., NBP, pa艅stwowe osoby prawne i inne jedn. organizacyjne najszerszy zakres kryteria( legalno艣ci, celowo艣ci, gospodarno艣ci, rzetelno艣ci )
2. organy sam. teryt. (legalno艣膰, gospodarno艣膰, rzetelno艣膰, kontrola fakultatywna mo偶e by膰 ale nie musi)
3. inne jednostki organizacyjne i podmioty, kt贸re wykorzystuj膮 maj膮tek lub 艣rodki pa艅stwowe (fakultatywna -legalno艣膰, gospodarno艣膰)
Zakres przedmiotowy- 1.dzia艂alno艣膰 jednostek kontrolowanych np. bud偶etu pa艅stwa oraz realizacja ustaw i innych akt贸w prawnych dot. dzia艂aln. finansowej, gospodarczej, i organizacyjnej 2. wykonywanie zada艅 zleconych przez pa艅stwo, wykonywanie zam贸wie艅 publicznych na rzecz pa艅stwa lub sam. teryt. NIK podejmuje czynno艣ci kontrolne na zlecenie Sejmu lub jego organ贸w, na wniosek Prezydenta RP, Prezesa RM i z w艂asnej inicjatywy.
95. Trybuna艂 Konstytucyjny i jego rola w procesie kontrolowania administracji.
Jest organem w艂adzy s膮downiczej powo艂anym do badania zgodno艣ci z Konstytucj膮 akt贸w normatywnych i um贸w mi臋dzynarodowych. TK sk艂ada si臋 z 15 s臋dzi贸w wybieranych przez Sejm na okres 9 lat. Stwierdza na wniosek Prezydenta zgodno艣膰 ustawy z Konstytucj膮, dany akt zosta艂 wydany przez kompetentny organ, orzeka w sprawach skargi konstytucyjnej. dzia艂alno艣膰 partii politycznych, spory kompetencyjne mi臋dzy konstytucyjnymi organami pa艅stwa. Orzeka o zgodno艣ci akt贸w normatywnych ni偶szych rang膮 z wy偶szymi np. rozporz膮dzenie z ustaw膮. Spory kompetencyjne miedzy 2 ministr贸w. Z wnioskiem mo偶e wyst膮pi膰: Prezydent, Marsza艂ek Sejmu i Senatu, Premier, 50 pos艂贸w, 1 prezes S膮du Najwy偶szego, Prezes NSA, prokurator generalny, Prezes NIK, RPO. Skarg臋 konstytucyjn膮 mo偶e wnie艣膰 ka偶dy mieszkaniec Polski, obcokrajowiec, Ko艣ci贸艂, orzeczenia s膮 prawomocne i ostateczne Publikuje si臋 tam gdzie akt normatywny najcz臋艣ciej D.U., Monitor Polski.
96. Rzecznik Praw Obywatelskich i jego uprawnienia.
Stoik na stra偶y wolno艣ci i praw cz艂owieka i obywatela okre艣lonych w Konstytucji i ustawach. Powo艂uje go Sejm za zgod膮 Senatu na 5 lat. Nie mo偶e zajmowa膰 innego stanowiska z wyj膮tkiem profesora szko艂y wy偶szej. Nie mo偶e nale偶e膰 do partii politycznych, zwi膮zku zawodowego. Jest niezawis艂y, bez zgody Sejmu nie mo偶e by膰 poci膮gni臋ty do odpowiedzialno艣ci, aresztowany z wyj膮tkiem uj臋cia na gor膮cym uczynku. Wniosek mo偶e do niego z艂o偶y膰 ka偶dy, organizacja spo艂eczna i samorz膮dowa. Mo偶e wyja艣ni膰 wnioskodawcy: 偶e nie naruszono praw i wolno艣ci, mo偶e za偶膮da膰 wszcz臋cia w post臋powaniu s膮du, administracji, organu kt贸ry naruszy艂 prawo. Mo偶e zwr贸ci膰 si臋 do ministra aby ten ukara艂 jakiego艣 urz臋dnika. Corocznie informuje Sejm i Senat o swojej dzia艂alno艣ci oraz o stanie przestrzegania praw cz艂owieka i obywatela.
97. Pozycja prawna i rola trybuna艂u Stanu.
TS wybierany jest na okres 4 lat. Przewodnicz膮cym jest z urz臋du 1 prezes S膮du Najwy偶szego. 19 jest cz艂onk贸w. Wybierany przez Sejm na 1 posiedzeniu. Cz艂onek TS ma immunitet. Orzeka o odpowiedzialno艣ci os贸b zajmuj膮cych najwy偶sze stanowiska w pa艅stwie, je偶eli te osoby pope艂ni艂y w spos贸b zawiniony przest臋pstwo karne i konstytucyjne razem te 2. TS podlegaj膮: cz艂onkowie rz膮du, NIK prezes, Naczelny dow贸dca si艂 zbrojnych, cz艂onkowie KRRiT, poza TS prezes GUS, Ce艂. S膮 tu 2 instancje, 5 i 7 os贸b , ci co w 1 nie orzekaj膮 w 2. orzeka:1. z艂o偶enie z urz臋du, 2. pozbawienia , zakaz kierowniczych stanowisk, utrata praw wyborczych biernego i czynnego, utrat臋 order贸w, oznacze艅.
98. Zakres kontroli parlamentu nad rz膮dem w Polsce.
Sejm: na posiedzeniach plenarnych udziela nowo powo艂anej RM wotum zaufania oraz nieufno艣ci, cz艂onkowie rz膮du ponosz膮 odpowiedzialno艣膰 solidarnie za sprawy nale偶膮ce do ca艂ej RM, wotum nieufno艣ci 69 pos艂贸w mo偶e by膰 udzielone ca艂ej RM lub 1 ministrowi, RM do 31.05. przek艂ada Sejmowi i NIK sprawozdanie z bud偶etu, Sejm udziela RM absolutorium,
99. Status prawny inspekcji, ich rodzaje i rola w kontrolowaniu administracji.
Dzielimy je na: o pe艂nym (sanitarna, skarbowa kontrola, handlowa) i o ograniczonym zakresie mi臋dzyresortowym( inspekcja skupu i przetw贸rstwa art.. rolnych, ochrony ro艣lin, nasienna). Dzia艂aj膮 na podst. ustaw. PIP podlega Sejmowi. Wykonuje nadz贸r i kontrol臋 prawa pracy.
100. Kontrola NSA.
NSA sprawuje wymiar sprawiedliwo艣ci przez sadow膮 kontrol臋 wykonywania administracji publicznej. NSA orzeka w sprawach skarg na 1. decyzje adm. 2. postanowienia wydane w post臋p. adm. na kt贸re s艂u偶y za偶alenie. 3. postanowienia wydane w post臋powaniu egzekucyjnym i zabezpieczaj膮cym. 4. przyznanie uprawnie艅 i obowi膮zku. 5.uchwa艂y jed, sam. teryt. oraz akty tych organ贸w adm. rz膮dowej stanowi膮cych akty prawa miejscowego. 6. akty nadzoru nad dzia艂alno艣ci膮 sam. teryt. 7. rozstrzyganie spor贸w o w艂a艣ciwo艣膰 mi臋dzy organami jedn sam teryt. a adm. rz膮dowej. 8. skargi na bezczynno艣膰 administracji. Post臋powanie mo偶e by膰 wniesione dopiero po wyczerpaniu 艣rodk贸w odwo艂awczych. NSA stwierdza: 1. uchyla decyzj臋 lub postanowienie w ca艂o艣ci lub cz臋艣ci. 2. stwierdza niewa偶no艣膰 decyzji lub postanowienie. 3. niezgodno艣膰 z prawem decyzji lub postanowienia.
101. Kontrola wewn臋trzna w administracji i jej rodzaje.
Kontrola resortowa: w 1 resorcie, wyst臋puje gdy organ kontroluj膮cy i kontrolowany podporz膮dkowany jest temu samemu lub centralnemu organowi adm. rz膮dowej.
Kontrola Instancyjna: z zakresu procedury, dokonywana jest przed organem odwo艂awczym w skutek odwo艂ania lub za偶alenia. Kontrola na d organem ni偶szym.
Kontrola mi臋dzyresortowa: inspekcja sanitarna, kontrola skarbowa, PIH, PIP, Inspekcja ochrony ro艣lin.
102. Poj臋cie, formy kontroli spo艂ecznej wobec administracji.
Jest to kontrola wykonywana przez instytucje spo艂eczne, dla kt贸rych wykonywanie dzia艂a艅 kontrolnych wobec administracji jest jednym celem ustawowych lub statutowych. Kontrol臋 t臋 wykonuj膮 zwi膮zki zawodowe, spo艂eczna inspekcja pracy, samorz膮d pracowniczy w przedsi臋biorstwach pa艅stwowych, instytucja skarg i wniosk贸w okre艣lonych w KPA oraz 艣rodki masowego przekazu.
103. Udzia艂 s膮d贸w powszechnych w kontrolowaniu administracji.
Kontrol臋 sprawuj膮 w ograniczonym zakresie i tylko w przypadkach wyra藕nie okre艣lonych przez przepisy obowi膮zuj膮cego prawa. Kontrol膮 mog膮 by膰 obj臋te sprawy z zakresu stosunk贸w cywilnoprawnych, prawno karnych i innych moc膮 decyzji adm. np. prawo o aktach stanu cywilnego m贸wi, 偶e na wniosek osoby zainteresowanej prokuratora lub kierownika USC rozstrzygane s膮 sprawy o uniewa偶nienie lub ustalenie tre艣ci aktu, od ZUS s艂u偶y odwo艂anie do S膮du Pracy. Je偶eli odwo艂anie do s膮du jest zasadne s膮d uchyla lub zmienia w ca艂o艣ci lub cz臋艣ci i orzeka co do istoty sprawy.
1
3