Romantyzm - nowe idee przy艣wiecaj膮ce sztuce, malarstwo romantyczne
Wielcy pejza偶y艣ci - Constable, Turner, Fridrich.
Czas odwr贸cenia si臋 w przysz艂o艣膰, najch臋tniej robi膮 to Niemcy, nie jest to dla nich czas spokojny, odwracaj膮 si臋 do czasu gdy byli ca艂ym pa艅stwem, do czasu 艣redniowiecza.
W 1797 Heinrich Wackenroder opublikowa艂 ksi膮偶k臋 „Serdeczne wyznania mi艂uj膮cego sztuk臋 zakonnika”, ksi膮偶ka ta zawiera wi臋kszo艣膰 tendencji romantycznych malarstwa, w sztukach plastycznych. Sztuka o nowej orientacji, romantyk powinien przeciwstawi膰 si臋 regu艂膮, jego tworzenie powinno mie膰 charakter religijny. Sztuka powinna by膰 objawieniem, pisze o pewnych za艂o偶eniach- kontemplacja, modlitewne skupienie, ma wyra偶a膰 w艂asne uczucia i przekonania, skupi膰 si臋 na sobie i swoim 偶yciu wewn臋trznym. Artysta ma wyra偶a膰 swoje prze偶ycia wewn臋trzne.
G艂贸wne inspiracje/ tematy:
HISTORIA (literatura) historia egzotyczna, 藕r贸d艂o inspiracji w posmaku egzotycznym, motywy literackie
RELIGIA artysta g艂臋boko wierz膮cy, mistyczne nastawieni do rzeczywisto艣ci
WSP脫艁CZESNO艢膯 ulubiony temat (nowy)
NATURA indywidualnie postrzegana, natura jako religia b膮d藕 偶ywio艂, co艣 co przekracza nasz rozum, natura egzotyczna
TH臄ODORE G臄RICAULT (偶eriko) „Tratwa Meduzy”
Obraz nie do ko艅ca akademicki, olbrzymie p艂贸tno (7/5m), pokazane publicznie na wystawie, kontrowersyjnie ukazane na wystawie, nad wej艣ciem naprzeciw okna, odbija艂y 艣wiat艂o i by艂o zbyt kolosalne by wisie膰 tak wysoko, dlatego te偶 artysta si臋 zbuntowa艂 i po kilku dniach zadecydowa艂 o zdj臋ciu p艂贸tna z wystawy, mimo to obraz trafi艂 na usta wszystkich. Jest to temat wsp贸艂czesny, opisuje wydarzenia z przed 2 lat, tragedia na wybrze偶u Afryki, rozbi艂a si臋 fregata Meduza, kapitan jako jeden z pierwszych opu艣ci艂 statek i razem ze swoj膮 za艂og膮 zaj臋li szalupy ratunkowe (skandal), pasa偶erowie musieli pozosta膰 na marnych tratwach, dryfowali tak bez celu przez kilka tygodni, wi臋kszo艣膰 poumiera艂a z g艂odu, pragnienia. Jeden z tych co prze偶y艂 - lekarz, b臋d膮 na tratwie pisa艂 dzienniki, SA tam opisy wielu akt贸w desperacji, a nawet kanibalizmu. Ludzie postradali zmys艂y, nawet ci co prze偶yli. Wydarzenie wsp贸艂czesne pisali o tym w gazetach, artysta ukazuje 艣mier膰 odheroizowan膮, 艣mier膰 makabryczn膮, uw艂aczaj膮c膮, epatowanie naturalizmem, artysta 艂amie wszelkie konwencje. Niezwyk艂a kompozycja, piramidalna- wi臋kszy dynamizm. Motywy: frasobliwego starca, cierpi膮cego, rozdzieraj膮cego szaty. Jedni walcz膮 inni si臋 poddaj膮. Prze偶ycie jest wa偶niejsze ni偶 偶ycie. M贸wi艂 o nim ca艂y Pary偶. Emocje, uczucia. Pewna alegoria los贸w Francji- republika- kryzys, czasy niespokojne, dryfuje w nieznanym kierunku!!
Jego nami臋tno艣ci膮 by艂y konie, kocha艂 koloryt. „Derby z Epson”- konie w powietrzu, 4 kopyta nad ziemia. Uznaje, 偶e jest absolutnym znawc膮 koni, rozmywa si臋 to, ekspresja, sudia ruchu zwierz臋cia. Sam kiedy艣 spad艂 z konia i umar艂 z powodu uraz贸w.
„Oficer Kawalerii”- wnikliwe i prawdziwe przedstawienie, wielka dramaturgia.
EUGENIUSZ DELACROIX, przyjaciel wcze艣niejszego, pochodzi艂 z rodziny bur偶uazyjnej, nieopuszcza艂 Pary偶a, tylko raz wyjecha艂 ale na kr贸tko, studiowa艂 malarstwo w Luwrze, inspirowa艂 si臋 Rubensem, wskrzesza艂 koloryt Rubensa, wa偶na jest dla niego plama barwna.
„Rze藕 na Chios” (lub „Masakra na wyspie Chios”), temat wsp贸艂czesny, Turcy najechali na Grecj臋 (Chios), obraz w obliczu milcz膮cej opini publicznej. Naje藕cy zmasakrowali kilka tysi臋cy ludzi. Wyra藕nie akcentuje swoje stanowisko, jest razem z tubylcami. Na pierwszym planie Turek porywa kobiet臋, kobieta tul膮ca si臋 do ju偶 martwego dziecka. Dalsze plany to dalsza masakra w plenerze. Masowa skala mordu. Brak pe艂nego zdecydowania. Mi臋siste poci膮gni臋cia p臋dzla. Wydaje si臋 byc upozowany, egzotyczny strajk.
„Wolno艣膰 wiod膮ca lud na barykady” jest to sztandarowy obraz romantyczny, dotyczy rewolucji lipcowej we Francji (1830), zbudowano barykady, lud wyszed艂 na ulice, chc膮 reform. Obraz alegoryczny. Nacisk symbolicznych tre艣ci. Marianna ma czapk臋 trigijsk膮 (z rewolucji francuskiej), flag臋/ sztandar i bagnet, toruje drog臋 do rewolucji. Motyw ikonograficzny Marianny- zbli偶ona jest do postaci Marii Magdaleny z obrazu Tycjana „Pieta” wytropi艂 to dyrektor naszego Muzeum Narodowego! Nagromadzenie postaci to cytat z Tratwy Meduzy- uk艂on dla zmar艂ego przyjaciela; barykady nie tylko z drewna, ale i z cia艂. M艂ody ch艂opak to mo偶e by膰 posta膰 artysty za m艂odu. W tle symbol Pary偶a- katedra Noter Dame, w dynie i nieokre艣lony tle. Bez werniksu, surowo艣ci膮 chce oddac atmosref臋 zniszczonego po偶arem Pary偶a
„Kobiety Algierskie”- obraz po艣wi臋cony jego jedynej podr贸偶y, 3miesi臋cznej do Algierii. Ogromne wra偶enie na nim zrobi艂y tam kobiety. Pi臋kne tkaniny, przyprawy, niezwyk艂a kultura, zmys艂owo艣膰 i egzotyka. Intryguj膮ca, podniecaj膮ca. Na pierwszym planie 3 kobiety, fajka wodna, leniwie le偶膮. Kolorystyka 艣wiate艂 i cieni
N I E M C Y
CASPER DAVID FRIEDRICH- najwybitniejszy tw贸rca romantyzmu niemieckiego, mentalno艣膰 romantyka, artysta skupiony, kontemplacyjny. Modli艂 si臋 w naturze, natura tajemnicza, nieprawdopodobna, pejza偶- ulubiony motyw, zmierzch, 艣wit lub zach贸d, mg艂awice, burze 艣nie偶ne, cz艂owiek to obserwator plecami do nas ALTER EGO widza, zast臋pca, przymru偶enie w plenerze. Robi艂 wiele szkicy chodz膮c po g贸rach.
„Krzy偶 w g贸rach” („O艂tarz deczy艅ski”) do kapliczki w g贸rach, zaprojektowa艂 r贸wnie偶 ramy, artysta 艣wi膮tobliwy skromny, zarabia艂 obrazami. Romantyczna koncepcja natury- spotkanie z Bogiem, szczyty g贸rskie, o zachodzie lub wschodzie s艂o艅ca, 3promienie- symbolika tr贸jcy 艢wi臋tej, w ramie r贸wnie偶. 艢wiat艂o to bosko艣膰, natura i religijno艣膰. K艂osy i winoro艣l- ofiara eucharystyczna. Obraz na艂adowany religijno艣ci膮.
„Krzy偶 w g贸rach”, odludzie pustkowie
„Kredowe ska艂y Rugi” Kr贸tko po 艣lubie, na obrazie narzeczona i on sam, pejza偶 ze sztafa偶em, jest plan 1 i 2… a reszta to niesko艅czono艣膰- pewna obietnica, cz臋sto r贸wnie偶 statek jest zapowiedzi膮 wolno艣ci i podr贸偶y. O艣wietlona paletabarwna, nie widac lini horyzontu, symboliczny. Niewiadoma przysz艂o艣c. 3 偶agle, statek 偶ycia, 偶ycie jako 偶agl贸wka.
Malarstwo tego artysty to inspiracje do FILMU Wernera Hertso „Dosferato Wampir”, klimat scenerii
ROMANTYK KOCHA WOLNO艢膯
A N G L I A
JOHN CONSTABLE- spadkobierca szko艂y angielskiej, podejmuje temat pejza偶u- plener, ulotne zjawiska 艣wietlne !!! Realista, wykorzystuje ju偶 barwne cienie (to zaczerpnie impresjonizm).
„Katedra w Saisbury” aluzja do religijno艣ci, podpatruje natur臋, ze sztafa偶em, drzewa na艣laduj膮 katedr臋, mimo, i偶 artysta maluje w plenerze, scheda po uniwerku, szuka wyszukanego kadru by natura mog艂a by膰 ram膮 dla g艂贸wnego przedstawienia. Ka偶da materia w obrazie musi wygl膮da tak samo. Ob艂oki, drzewa, ko艣ci贸艂 jedna materia.
„W贸z siana” jakoby migawka, scena jakby rodzajowa, lubi艂 chmurki, pejza偶 malowniczy, oswojona.
„艁an Siana” cechy wyznaczaj膮 im achromaty i plamy barwne, sprowadza scen臋 w miejsce gdzie jest cz艂owiek, perspektywa 偶abia, zwr贸cenie uwagi na pierwszye element obrazu.
JOSHEPE M.WILLIAM TURNER- wyprzedzi艂 swoj膮 epok臋. Natura jest dla niego 偶ywio艂em, cz艂owiek jest 艂upin膮 i nie mo偶e si臋 jej przeciwstawi膰, odwo艂uje si臋 najcz臋艣ciej do wsp贸艂czesno艣ci szuka starego w nowym, stylizacji tradycji.
„Ostatnia droga Temeraine`a” nazwa statku Nelsona, 偶arowca, odholowywany, malutki paro statek, znakomity pretekst, atmosfera wilgoci, zmys艂owo艣膰, malarsko艣膰. Mia艂 miec charakter symboliczny. Dwu tonacyjny, delkikatne poci膮gni臋cia p臋dzla, czystej farby (nie miesza艂 na palecie). Zanik granicy pomi臋dzy materiami. Wymiar symboliczny odchodzi wspania艂a epoka, nadchodzi industrializn XIX w. Wsp贸艂czesno艣c jest pospolita.
„Szybko艣膰, para, deszcz” lokomotywa parowa 30km/h, p臋dzi szybko艣膰, padaj膮cy dym, 艂upinka cz艂owieka w 艂贸dce, Turner jest autorytetem impresjonist贸w. Przedmiotowe ukazanie lokomotywy, wszystko robi si臋 w jedn膮 materi臋. Farba im pasto, pojawia si臋 mieszanina farb czerwonych i b艂臋kitnych (wcze艣niej nioe by艂o)
CECHY OBRAZU ROMANTYCZNEGO:
malarstwo, na razie nie艣mia艂o ale ekspresywne
nowe tematy
alla prima
zwracaj膮 si臋 ku wsp贸艂czesnym wydarzeniom
mi臋sisto艣膰 plam barwnych
zwrot ku kolorytowi
my艣l o widzu
kontemplacja podczas malowania, skupienie
Do Pejza偶yst贸w:
Jean Camile Carot , malowa艂 nieco w konwencji akademickiej, dominuj膮c膮 funkcj膮 dla niego jest obserwacja natury, kompozycje jego obraz贸w wynikaj膮 z analizy reali贸w nie z nauki. Podr贸偶uje po Francji, maluje w podr贸偶y (modne), szuka nie偶ywio艂o艣ci, motywy architektoniczne, artysta stawia na bezpo艣redni autentyzm.
„Droga w S猫veres” to typowy dla Dorota obraz, w kt贸rym znajdujemy po艂膮czenie delikatno艣i, a zarazem si艂y w sposobie malowania, z naiwno艣ci膮 i m膮dro艣ci膮 w podpatrywaniu przyrody. Bezb艂臋dny malarski instynkt pozwala arty艣cie w najprostszym motywie odnale藕膰 poetyck膮 nut臋.
„Katedra w Chartes” widoczna jest poprzez rozja艣niony pierwszy plan ze stosem kamieni i pryzm膮 ziemi. Wspania艂a gotycka architektura nie tylko na tym traci, ale zyskuje, doskonale wtapiaj膮c si臋 w otaczaj膮cy j膮 pejza偶 i srebrzystob艂臋kitne niebo. Jasny, klarowny w konstrukcji obraz, g臋sto艣膰 powietrza r贸偶ni膮cy si臋 od w艂oskich prac. Kadr wydaje si臋 by膰 przypadkowy, r贸wnomierny charakter wszystkich przedstawionych element贸w, ciep艂o, oddaje klimat kraju.
„Dziewczyna z per艂膮” bywa kojarzona z dzie艂ami Vermeera, by膰 mo偶e [portret jest ho艂dem z艂o偶onym holenderskiemu malarzowi, w kt贸rego tw贸rczo艣ci motywy pere艂 odgrywa艂y ogromn膮 rol臋. Kobieta pogr膮偶ona w poetyckiej medytacji, jakiej mo偶na szuka膰 u najlepszych mistrz贸w dawnego malarstwa. Przyk艂ad dzie艂a 艣wiadcz膮cy, i偶 artysta nie zamyka艂 si臋 tylko na pejza偶e.
„Most w Mantes” p贸藕na praca pozwala zorientowa膰 si臋 w przemianach zachodz膮cych w stylu malarza w ci膮gu wielu lat. Carot modeluje teraz delikatnym zestrojeniem budowli z natur膮. Przez powykr臋cane pnie drzew ukaza艂 masywne prz臋s艂a mosty, rysuj膮ce si臋 cz臋sto w przesyconym 艂agodnym 艣wiat艂em powietrza. Piony i poziomy zostaj膮 w najbardziej naturalny spos贸b zespolone. Czerwona czapka rybaka jest „punktem 艣wietlnym”, za kt贸ry uwa偶a艂 artysta niezb臋dny w ka偶dym dziele malarskim.
4