WNIOSEK CIĘĆ: zawiera on powierz. cięć ich lokalizację w zal. od mapy cięć i ustaloną szacunkowo masę drewna, wniosek cięć jest podstawą do ustalania rozmiarów użytkowania. Wyróżnia się: -użyt, rębne -użyt, przedrębne.

Użytkowanie rębne polega na pozyskaniu drewna w ramach planowanych cięć etatowych i sanitarnych z drzewostanów rębnych (dojrzałych) ostatniej klasy wieku. jest to zazwyczaj drewno wielkowymiarowe pozyskiwanie drewna z drzewostanów rębnych odbywa się w drodze: cięć zupełnych są to tzw. rębnie cał. Polegające na wycięciu wszystkich drzew na określonej pow. Na drodze cięć przerębowych polegające na wycięciu tylko części drzew wybieranych gniazdami lub smugami.

Użytkowanie przedrębne :polega na pozyskaniu drewna w ramach cięć pielęgnacyjnych z drzewostanów niedojrzałych. Zazwyczaj drewno pozyskuje się na drodze wycinania poj. drzew. jest to drewno śr. Małowymiarowe. Opierając się na znajomości budowy dr i wad oraz wymaga wymiarowo -jak. Stawianych poszcz. sort. przeprowadza się wstępną klasyfikację dr w lesie.

SZACUNEK BRAKARSKI -podz. dr na sortymenty jednak bez rozmanipulowania pni. Dokładną klasyfikację połączoną z rozdziałem dr na sortymenty wyk się po ścince. drzew. celem stos brakarskiego jest określenie jakości ilości sort możliwych do pozyskania z drzewostanów przeznaczonych do wyrębu w danym roku. Podlegają mu wszystkie użytki rębne i przedrębne.

Metody szcunku brakarskigo

1. Szacowanie posztuczne każdego drzewa (sor cenne)

2. Szacowanie za pomocą drzew modelowych(dot sort cennych)

3. Szac za pomocą powierzchni próbnych na całym terenie wyznacza się pow próbne która wynosi od 5-10% całej pow przezn do pozyskania surowca

4. Szacowanie na podstawie wyników z lat ubiegłych. Dotyczy drzewostanów jednogatunkowy i równowiekowy.

W trakcie prac terenowych szac. brak. należy:

-pomierzyć pierśnice wszystkich drzew

-wyodrębnić sort. możliwe do pozyskania , oszacować dł. i ozn. sortymenty cenne, zarejestrowanie w odp. formularzach pomierzonych elem.

SCHEMAT PROCESU TECH. NA LĄDOWYM SKŁADZIE DR.

Odbiór dow↓iezionych dłużyc.

Wyładunek dłużyc ze śr. transportu.

Mag. zapasu dłużyc.

↓ ↓ Konserwacja dłużyc.

Podawanie dłużyc do manipulacji.

Manipulac↓ja dłużyc na kłody.

Wyrzynka↓kłód.

↓ Pomiar i znakowanie kłód. ↓

Sortowanie kłód Magaz. kłód.

przeznacz. do ↓

przetarcia na pil. Dowóz do

ramowych pion. korowarki

↓ kłód przeznacz. do

Rozwóz kłód na przetarcia na pil.taś.

kwatery i ich mag.

↓

Dowóz kłód do

korowarki.

CECHOWANI DR. OKRĄGŁEGO polega na odbiciu w sposób trwały na sortymentach umownych znaków określających jego cechy techniczne i ewidencyjne w celu ułatwienia ich rozpoznania. Cechowanie ułatwia: sporządzenie ewidencji, przekazanie materiału, kontrole odbioru, prawidłowe pod względem jakości i wymiarów składowanie dr

CECH. DR. WIELKO. I ŚR. WYM.

Na czole Dgk umieszcza się następnie znaki: znak jednostki administracyjnej lasu; nr sztuki; znak przeznaczenia

Jeżeli dr nie pochodzi z lasów państwowych to przed nr sztu jest cyfra 0

SORTYMENTY PRZEZNACZONE DO PRZEROBU W PRZEMYSLE TARTACZNYM

-drewno tartaczne iglaste liściaste wielkowymiarowe okrągłe przeznaczone do przerobu mechanicznego wyrabiane wg określonych normą klas jakości grub dł w postaci dłużyc kłód do produkcji tarcicy ogólnego i określonego przeznaczenia.

-dr tar średnio wym.

głównie gr. S1

-dr rezonansowe świerkowe i jodłowe to gł. sortyment dr wielkowym. wyrabiane w postaci kłód i wyrzynków przez. do prod. deszczułek i klepek rezonansowych , instr. muzycznych

- dr na prowadniki szybowe , sortyment

dr wielkowym. wyrabianego w postaci dłużyc i kłód

przezn. do prod. krawędziaków i bali

- dr beczkowe świerkowe (sorty. dr wielkowym.)

wyrabiane w postaci dłużyc i kłód do prod. klepek beczkowych

DREWNO TARTACZNE Z DRZEW IGL. - nazywa się drewno okrągłe przeznaczone do przetarcia wyrabiane w lesie wg określonych normą klas jakości, klas grubości i długości. Drewno jest sortymentem specjalnym, charakteryzującym się dużą rozpiętością wymiarów i jakości. Zasadniczą postacią drewna tartacznego wielkowymiarowego jest dłużyca. Znacznie rzadziej drewno to produkuje się w postaci kłód i jedynie w sporadycznych przypadkach w postaci wyrzynków. W zależności od wymiarów średnicy mierzonej bez kory w połowie długości sztuki dłużyce, kłody i wyrzynki dzieli się na 3 klasy grubości: I kl do 24 cm, II kl 25-34, III kl >35 cm.

DR TARTACZNE Z DRZEW LIŚ. Należy wyrabiać w postaci dłużycy lub kłodach, rozcinanie dłużyc na kłody w zakłada się jedynie w celu wyeliminowania niedopuszczalnych wad lub umożliwienia zrywki i wywozu.

DR WIELKOWYM. IGLASTE

Wyrabiane jest jako dr okrągłe wszystkich rodzaji drzew iglastych w zal. od jakości wymiarów dzieli się na 4 klasy(A,B,C,D) So-W-A-PN

Wyrabiany w korze w dłużycach i kłodach za zgodą stron wyżynka. Każda dłużyca lub kłoda dr tartacznego igl. musi zostać zaliczona w całej dł. do jednej z klas jakości .przy pomiarze dł. stos. nadmiar 1% norma uwzględnia prowadzone przez Dziewianowskiego dwa najważniejsze kryteria klsyfik. mające wpływ na użyteczność dr tartacznego igl.

1.Średnica znamionowa mierzona w odl. 1m. od gr. końca .

2. Najmniejsza dł.dolnego końca bez wad lub z wadami dopuszczanymi.

DREWNO WIELKOWYMIARO LIŚCIASTE

-okrągłe wyrabiane zgodnie z post. normy z wszystkich gat. liściastych dzieli się w zal. od jakości i wymiarów (A,B,C,D) Db-W-B-PN

wyrabiane jest w korze , dłużycach , kłodach i wyżynkach(nie ma zgody stron) .Dopuszcza się wyst. w jednej sztuce różnych klas jakości przy czym granice tych klas muszą być oznaczone rysą znacznika.

DREWNO ŚREDNIOWYMIAROWE.

Przedmiotem normy jest dr średniowym. Iglaste , liściaste pozyskiwane w postaci : dłużyc , kłód , wałków i szczap, przezn. do przerobu przem. lub użytkowania w stanie okrągłym .W zal. od wymiarów i jakości dzieli się na 4 gr. S1,S2,S3,S4 So-Ś-S1-PN

dr. średniowymiarowe z drzew igl. Do produkcji mat tartych rozróżnia się surowiec drzewny w stanie okrągłym o średnicy d_ck bez kory od 10-14 cm i do 25 d_gk, najmniejsza długość sztuki wynosi 2 m., a udział kłód krótszych 4m nie może przekraczać 10% dostarczonej partii dłużyc.

DREWNO MAŁOWYMIAROWE.

Jest to dr okrągłe igl. i liś. o średnicy dolnej do 7 cm mierzone w korze przezna. do dalszego przerobu lub na opał . Dr to jest pozyskiwane w cięciach rębnych i pielęgnacyjnych .W zal. od jakości i wymiar. dzieli się na 2 gr. M(1) i M(2) M(1)-dł. od 1,5 m. wzwyż i M(2) dł nie ogranicza się. Np. So-M (1)-PN

wyrabiane w korze od dł. 1,5m. wzwyż układane w stosach oddzielnie dla każdej z grup.

POMIAR, OBLICZANIE MIĄŻSZOŚCI, CECHOWANIE. Miąższość drewna tartacznego jest iloczynem jego długości i powierzchni przekroju poprzecznego w określonym miejscu - najczęściej w d_1/2 , elementem pomiaru są długość sztuki i średnica. Długość mierzy się taśmą lub łatą z dokładnością do 5 cm i zaokrągla się zgodnie z normą. Pomiar powinien być wykonany równolegle do osi podłużnej sztuki, wzdłuż najkrótszej linii łączącej oba czoła. Przy ustaleniu długości nie należy uwzględnić nadmiarów dopuszczalnych przez normy zabezpieczających czoła przed pękaniem i zaciągami słonecznymi (0,4 m). Należy uwzględnić wszelkie inne nadmiary wg norm lub wg zamówień odbiorcy. Średnicę drewna mierzy się średnicomierzem w jednym kierunku w połowie długości lub w połowie odcinka każdej klasy jakości (zaokrąglenie ≥5 mm w dół do pełnych cm). Przy pomiarze średnicy drewna wraz z korą stosuje się potrącenia na korę. Pomiar średnicy w cieńszym i grubszym końcu należy dokonywać bez kory za pomocą przymiaru liniowego na odpowiednim czole sztuki, po najmniejszej średnicy przekroju. Jednostka miary miąższości jest m³, przy czym miąższość oblicza się z dokładnością do 2 miejsc po przecinku. Przy obliczaniu miąższości nie uwzględnia się nadmiarów na zeschnięcie.

Wzory do obliczania miąższości:

WZORY KSYLOMETRYCZNE: Hubera: VH= (πd²/4)*L [m³]

d- ∅ w połowie dł. Daje dobre wyniki przy pomiarze krótkich kłód i wyrzynków zbliżonych do walca lub paraboloidy. Przy pomiarze całych strzał lub dłużyc o kszt. zbliżonym do stożka i neiloidy (zbieżyste) daje wyniki za niski dochodzące w ≅ do -10% rzeczywistej miąższości, obl. do 0,00

Smaliana: [(G+g)/2]*L G- przek. poprzecz. dolny [m²] g- przek. poprzecz. górny [m²]

Stosuje się go przy obl. miąższości dr. ułożonego w stosy np. przy inwentaryzacji, gdy nie ma dostępu do ∅ w 0,5 dł. Daje za wysokie wyniki do +20% (2 najbardziej nieregularne przekroje). Dobre wyniki daje dla strzał pełnych.

Francuski: V= (O/5)²*2L O- obw. w 0,5 dł. O= πd Stosowany przy > średnicach. Daje wyniki zbliżone do wzoru Hubera.

- Rieckiego V= 1/6 (G+4g_1/2+g)*L

- Hossfelda V=(3g_1/3+g)*L/4

WZORY SEKCYJNE: Dokładność pomiaru miąższości ↑ wraz z ilością przek. poprzecz. wyznaczonych na dłużycy, która zostaje podzielona na szereg odcinków zbliżonych swoim kszt. do walca. < się wpływ zbieżystości, przez co można dokładniej określić miąższość. Sekcyjny podział polega na teoretycznym podziale dłużycy na odcinki o dł. 2-6 m w zależności od żądanego stopnia dokładności. Dł. sekcji zależy od zbieżystości, równości dr., ale przede wszystkim od żądanej dokładności.

Sekcyjny Hubera V= L (g₁₊g₂+g₃+...+gn)

PARADOKS KSYLOMETRYCZNY. Sumaryczna miąższość kłód wyprod. z danej dłużycy obl. danym wzorem ksyl. jest w zasadzie > od miąższości dłużycy obl. tym samym wzorem ksyl. Jest to zjawisko występujące przy obl. miąższości dłużyc i kłód. Paradoksem ksyl. tłumaczy się otrzymanie w tartakach > miąższości kłód od miąższości dłużyc użytych do ich wyprodukowania mimo, że obl. były tym samym wzorem ksyl. ΣVk>Vd.

RÓŻNICA PARADOKSU KSYL.:

ΔV= ΣVk-Vd [m³] ΔV(%)= ΔV*100/Vd ΔVk= f (d; Zn; Lk; mx; my)

Największy wpływ ma zbieżystość, im > tym > zróżnicowanie objętości. Igl. mają ogólnie < zbieżystość niż liś.

BŁĄD PARADOKSU KSYL.- jest nie duży, wynosi 2-4%. Im krótszy odcinek pomiarowy tym błąd paradoksu < i ustaje niemal przy kłodach 3m i krótszych. Paradoks jest < im dokładniej jest mierzona średnica i dł. Błąd przy pomiarze miąższości jest Σ błędu przy pomiarze średnicy i dł. Średni błąd sumy: mv= mx+my mx- dokładność ∅ my- dokładność dł. mv- błąd pomiaru obl. miąższości

V- funkcja f (x, y) V= (πd²/4)*L

mv= (+-)..mv/V*100%=+-pierwiastek(4m.²x/d²+m²y/l²)*100% mx=mx/d*100% my= my/l*100%. Błąd pomiaru ∅-cy w % jest tym < im > ∅-cę mierzymy. Błąd pomiaru dł. w % jet tym < im > jest dł. surowca. Podobna zależność kszt. się jeśli chodzi o błąd obl. miąższości.

.SKŁAD SUROWCA OKRĄGŁEGO

Spełnia on zadanie: 1. odbiór dr tartacznego

2. magaz. dr zarówno w postci dłużyc i kłód

3. zapewnienie war. umożliwiających utrzymanie niezmienionej jakości składowanego dr 4. manipulacja i wyrzynka kłód.

Gł. węzły robocze składu dr okrągłego

-węzeł odbioru i wyładunku drewna

-magazyn dłużyc

-węzeł manipulacji. dłużyc i wyżynki kłód

-sortownia kłód

magazyn kłód

SKŁADY DR TARTACZNEGO, CELE I ZADANIA SKŁADÓW. Podstawowym celem składów dr tartacznego i średniowymiarowego jest zapewnienie należytego składowania i konserwacji surowca, wykonanie obróbki wstępnej oraz zgromadzenie zapasu kłód, zapewniającego ciągłość pracy. Zadania : odbiór dowiezionego drewna, magazynowanie surowca przeznaczonego do przetarcia, konserwację surowca, przeprowadzenie obróbki wstępnej, stworzenie odpowiedniego zapasu kłód. Rodzaje składów: lądowe- dr magazynuje się wyłącznie na lądzie, wodne- dr dostarczone spławem magazynowane jest w akwenach naturalnych lub sztucznych zbiornikach, wodno-lądowe- dłużyce magazynowane w wodzie a pozyskane kłody w okresie letnim i jesiennym znajdują się wodzie zaś w czasie zimy i wiosny na lądzie.

Dostawa i odbiór drewna tartacznego.

Dr tartaczne i średniowymiarowe pozyskiwane w lesie głownie w postaci dłużyc i tak jest dostarczone do zakładów. Dostawy do tartaku mogą mieć dwojaki charakter: dowóz okresowy 80% w okresie 4 i 1 kwartału, dostawy sukcesywne. Po dostarczeniu drewna następuje jego odbiór; polega on na sprawdzeniu zgodności danych zawartych w dokumentacji ze stanem faktycznym. Sprawdzić należy numer identyfikacyjny dłużycy, średnicę w połowie długości i długość sztuki, klasę jakości oraz sposób wyróbki.

Składowanie i konserwacja drewna

Zasadniczym celem składowania i magazynowania dr okrągłego jest stworzenie warunków nie sprzyjających rozwojowi wad drewna. W czasie dłuższego składowania niezabezpieczonego drewna powstają w nim następujące wady: zmiany zabarwienia, pęknięcia wywołane anizotropią, uszkodzenia przez owady, zgnilizna. Magazynowanie dr polega na układaniu dłużyc w odpowiednio dobranych stosach (mygłach), które powinny zapewniać właściwą konserwację surowca a także zabezpieczać ciągłość pracy zakładu. Wyróżnia się dwa sposoby składowania dr okrągłego: lądowe i wodne. Lądowe dzielimy na wilgotne i suche. Wilgotne składowanie lądowe ma na celu utrzymanie w drewnie pierwotnej wysokiej wilgotności bielu, utrudniającej w znacznej mierze rozwój sinizny i grzybów rozkładających tkankę drzewną i chroniącej przed powstawaniem pęknięć i żerowaniem owadów. Przedmiotem składowania wilg powinny być dłużyce nie korowane i nie obrączkowane. Składowaniu wilg wyróżniamy 2 sposoby układania stosów: ścisłe, zagęszczone lub warstwowe. W celu lepszego zabezpieczania drewna stosuje się zraszanie polegające na równomiernym spryskiwaniu wodą zarówno stosów, jak i powierzchni pomiędzy stosami. Zraszanie powinno być zapoczątkowane nie później niż po 10 dniach od chwili rozpoczęcia układania. Pierwsze zraszanie powinno być obfite a następnie w zależności od warunków atmosferycznych 3-6 razy na dobę w czasie 10-15 min przy użyciu ok. 10 litrów wody na m² powierzchni stosu. Składowanie suche ma na celu zabezpieczenie drewna przed szkodliwym działaniem grzybów, przez możliwie szybkie osiągnięcie suchego stanu ochronnego, przy jednoczesnym ograniczeniu ilości i zasięgu pęknięć. Zmierzając do ograniczenia intensywności przesychania, zabezpiecza się czoła dłużyc, przez ich powlekanie środkami ochronnymi w postaci farb emulsyjnych, emulsji bitumicznych, smoły drzewnej, wapna itp. Łącząc je niekiedy ze środkami antyseptycznymi, chroniącymi przed porażeniem przez grzyby.

Składowanie wodne jest najlepszym sposobem konserwacji, gwarantującym zachowanie pierwotnej jakości drewna. Do składowania wodnego należy przeznaczyć dłużyce nie korowane pozyskane z drzew świeżo ściętych. Sposoby składowania wodnego: w stosach zatopionych wielowarstwowych, tratwach pływających, wielowarstwowych tratwach zatopionych, w tratwach ukośnie ułożonych.

OBRÓBKA WSTĘPNA DR TARTACZNEGO.

Założenia podstawowe obróbki wstępnej. Polega na uformowaniu z dłużyc pewnej ilości kłód tartacznych o określonej jakości i wymiarach. Dąży się ażeby kłoda była praktycznie prosta na całej swej długości i kształtem najbardziej zbliżona do walca.

Obróbka wstępna dr tartacznego iglastego obejmuje:

1.formowanie kłód na podstawie oceny jakościowej i wymiarowej dłużyc,

2. wyrzynkę kłód,

3.klasyfikacje pomiar i znakowanie,

4.sortowanie kłód,

5.rozwóz kłód na kwatery.

DYSPOZYCJA MANIPULACJI DR TARTACZNEGO powinna zawierać: rodzaj drewna , grupę jakości kłód, średnicę kłód w cieńszym końcu, długość kłód, liczbę kłód danego wymiaru.

OGÓLNE ZASADY FORMOWANIA KŁÓD.

- formowanie kłód pod kątem produkcji tarcicy o przeznaczeniu ogólnym

- formowanie kłód z punktu widzenia przeznaczenia ich na produkcje tarcicy wymiarowo-przeznaczeniowej.

ZASADY FORMOWANIA KŁÓD Z DRZEW IGLASTYCH

Formowanie kłód ze względu na wady drewna: sęki - w trakcie formowania kłód najwięcej kłopotów sprawia brakarzowi strefa przejściowa na której powierzchni występują guzy. Wnioskowanie bowiem o wielkości i zdrowotności sęków, występujących w miejscach zgrubień kory na podstawie brewek i innych zniekształceń kory jest trudne i nie zawsze dostatecznie odzwierciedla spodziewany efekt. Część dłużycy o sękach otwartych wyróżnia występowanie sęków na całym jej obwodzie, przy czym ich wymiary i zdrowotność cechują się dużą zmiennością. Można wyróżnić w strzale następujące strefy:

- odziomkową strefa bezsęczną, sęki umiejscowione głęboko w warstwie przyrdzeniowej lub rdzeniowej, są zdrowe średnica mniejsza od 10 mm

- pośrednią, bezsęczną sęki o śred do 25 mm zalegają w kłodzie do ok. połowy jej promienia nieco płyciej są sęki przeważnie czarne i częściowo nadpsute,

- środkową - sęki płytko zarośnięte przeważnie czarne 20-40 mm

- górną - sęki otwarte występują na obwodzie > 40 mm, zmiennej zdrowotności

- wierzchołkową - o dużych zdrowych sękach występujących na powierzchni.

Formowanie kłód ze względu na zbieżystość. Nadmierna zbieżystość obniża jakość drewna okrągłego i tarcicy. Wyróżniamy 3 strefy: o największej zbieżystości, część wierzchołkowa 2-3 cm/m; odziomkową 1,3-1,9 cm/m; o najmniejszej zbieżystości 0,6-1,2 cm/m obejmującą środkową część dłużycy. W trakcie formowania kłód należy dążyć do nadania im kształtu walca gdyż zapewnia to wysoką wydajność ilościową tarcicy oraz lepszą jakość. W ramach tej samej strefy zbieżystości część dłużycy o zbieżystości największej dzieli się na kłody krótkie, podczas gdy z drewna o niedużej zbieżystości należy formować kłody długie przeznaczone na ogół do przetarcia dwukrotnego.

Formowanie kłód ze względu na jej długość oraz stosunek d/D. Podział dłużycy na kłody powinien przebiegać w ten sposób aby w wypadku formowania kłód z części środkowej dłużycy posiadającej kształt paraboloidy obrotowej stosunek średnicy d_ck do d_gk wynosił ≥ 0,71. Z części wierzchołkowej kształtem zbliżonym do stożka ściętego stosunek ≥ 0,67. Obliczenie teoretycznej długości kłody w wypadku gdy stosunek < 0,71 wg wzoru:

H= L*D²/2(D²-d²) ; L długość kłody uformowanej, H teoretyczna długość kłody.

Formowanie kłód ze względu na krzywiznę. Krzywizna bardzo często decyduje o jakości sortymentu, stanowiąc jeden z czynników jego użytkowania. W zależności od wielkości krzywizny powoduje ona obniżenie wydajności ilościowej tarcicy do 26%. W tarcicy obrzynanej krzywizna jest przyczyną przecięcia włókien, czyli powstawania pozornego skrętu włókien. Rozróżnia się rodzaje krzywizny: jednostronną - leżącą w jednej płaszczyźnie i mającą jedną strzałkę ugięcia; dwustronną - leżącą w jednej płaszczyźnie, lecz mającą dwa lub więcej naprzeciwległych wygięć; wielostronną - leżącą w kilku płaszczyznach. Podział dłużycy z krzywizną wielostronną polega na tym ażeby krzywiznę tę doprowadzić najpierw do krzywizny dwustronnej, a następnie przez wyznaczenie właściwych miejsc przecięcia otrzymać odcinki dłużycy o krzywiźnie jednostronnej. Odcinki dłużycy o krzywiźnie jednostronnej powinno się przecinać w miejscu występowania największej strzałki krzywizny. Miejscowe krzywizny o dużej strzałce należy bezwzględnie wyciąć, gdyż mogą one spowodować awarię traka. Kłód krzywych nie przeznaczać do przetarcia dwukrotnego ze względu na obniżenie wydajności ilościowej tarcicy (duża masa odpadów).

Formowanie kłód ze względu na zgniliznę. W odniesieniu do długości dłużycy wyodrębnić możemy zgniliznę odziomkową i zgniliznę strzały. Odziomkowa jest to rozkład drewna występujący w korzeniach i odziomkowej części. Zgnilizna ta może niekiedy występować na dość znacznej wysokości a o jej obecności świadczy brunatna barwa trocin powstających w miejscu przecięcia dłużycy. Zazwyczaj zgnilizna ta występuje w wewnętrznej części dłużycy atakując rdzeń i jego okolice. Zgnilizna strzały jest to rozkład drewna na w środkowej i wierzchołkowej części dłużycy, wywołany przez rozmaite gatunki grzybów, może występować w różnych formach jako zewnętrzna, wewnętrzna i rozrzucona. Manipulację należy rozpoczynać od odziomka stwierdzając na przekroju poprzecznym w gk czy dana sztuka nie wykazuje śladów rozkładu drewna przez grzyby. Porażoną część dłużycy oddzielić od jej pozostałej części, lokalizując ją w jednej lub nawet w dwóch kłodach. W wypadku występowania zgnilizny strzały należy przeze wszystkim ustalić granice jej zasięgu. Część dłużycy zawierającą zgniliznę strzały należy tak manipulować aby zgnilizna nie obniżała jakości sąsiadujących kłód. Przenikanie zgnilizny do kłody sąsiedniej jest możliwe tylko wtedy gdy kłoda ta wykazuje tak niską jakość iż nie ulegnie dalszemu obniżeniu wskutek działania i obecności zgnilizny.

Formowanie kłód ze wzgl. na skręt włókien.

Skręt wł. Ma decydujące znaczenie na przebieg manipulacji przy prod. tar lotniczej i tarcicy n/o .

Dłużyce wykazujące skręt włó manipuluje się na kłody krótkie lub dłuższe ale z przeznaczeniem do mniej wartościowych gr sortymentów

WYRZYNKA KŁÓD. Celem wyrzynki jest przycinanie dłużyc w miejscach wyznaczonych przez manipulanta. Należy zwrócić uwagę na zachowanie prostopadłości rzazu w stosunku do osi kłody.

KLASYFIKACJA, POMIAR, ZNAKOWANIE I SORTOWANIE KŁÓD. Kłody bezpośrednio po wyrzynce mierzy się i znakuje. W celu uproszczenia i ujednolicenia obliczania miąższości kłód, uniknięcia potrzeby dwukrotnego ich pomiaru oraz umożliwienia łatwiejszego sprawdzania zapasu kłód na składach tartaków, wprowadzono obliczanie miąższości kłód w obrocie wewnętrznym tartaków na podstawie d_ck i długości. Średnicę kłody d_ck mierzy się miarą liniową nie uwzględniając grubości kory. Na czole kłody w d_ck odbija się numeratorem: średnicę w cieńszym końcu, długość, grupę jakości. Na czołach kłód do produkcji tarcicy specjalnej wpisuje się odpowiedni symbol.

Znakowanie i sortowanie kłód iglastych.

Kłody znakujemy w cieńszym końcu numeratorem przez podanie w sposb trwały: -Dck (cyf arabs) -długość ,-gr jakości

Dla kłód na tarcicę przeznaczeniową dodatkowo umieszcza się symbol przeznaczenia R- rezonansowa. Kłody zmierzone i oznaczone podlegają w dalszej kolejności sortowaniu. W ramach gr jakościowych konieczne jest sortowanie wymiarowe kłód iglastych wg średnicy Dck z odstopniowaniem co 2cm.Jest to konieczne ze względu na ilościowe i jakościowe wykorzystanie masy drzewnej oraz na dobór sprzęgu pił. Sklasyfikowane i oznaczone kłody rozwozi się na kwatery składu kłód w zależności od jakości przeznaczenia i śr. Dck.

Klasyfikacja igl. Kłód tartacznych

Kłody 1 gr.: Przeznaczone są w zasadzie do produkcji n/o tarcicy lepszych klas jakości niekiedy kłody tej gr o średnicy do 25mm przeznacza się do produkcji tarcicy cienkiej obrzynanej gr 19 25mm lepszych kl. jakości. Wg stref jakościowych są to kłody gr A,B

Kłody 2 gr: przeznacza się do produkcji tarcicy obrzynanej głównie w postaci desek ,jest to odpowiednik strefy jakościowej C.

Kłody 3 gr przeznacza się do produkcji tarcicy obrzynanej przede wszystkim w postaci bali z kłód tej gr można także produkować krawędziaki a nawet belki są to kłody strefy jakościowej D.

Kłody 4 gr. zawierają najczęściej zgniliznę odziomkową lub strzały są to tzw kłody hubiaste i dlatego przecieramy ją na tarcicę n/o gorszych kl jakości lub tarcicę obrzynaną wpostaci bali.

Znakowanie i sortowanie kł. Liściastych.

Pomiarowi podlegają: -średnica w połowie dł, długość. Miąższość odczytujemy z tablic wg śr w połowie długości. Pilarki taśmowe umożliwiają indywidualne traktowanie kolejnych rzazów a tym samym jakościową ocenę odkrywanej powierzchni. Stąd przy kłodach liściastych nie występuje typowe rozsortowanie wg średnic. Kłody te przewozimy na kwatery składu kłód wg: -rodzaju inaczej gat dr, -przeznaczenia

Kłody znakujemy w cieńszym końcu przez podanie w sposób trwały: -śr w poł dł, -dł lub przeznaczenie

Kłody liściaste mogą być przecierane na pilarkach ramowych i wówczas podlegają sortowaniu wg śr Dck z odstopniowaniem co 3-4cm. Większe odstopniowanie ponieważ kłody te są mniej jednolicie ukształtowane.

WĘZEŁ KOROWANIA KŁÓD.

Stosuje się głównie dwie metody korowarek: rotacyjne i głowicowe. W zakładach wyróżniających się wysokim stopniem i poziomem mechanizacji prac coraz częściej stosuje się urządzenia do redukowania kształtu kłód. Umożliwiają one nadanie kłodzie kształtu walca i najczęściej usytuowane są w ten sposób, że współpracują z korowarką.

OBRÓBKA ZASADNICZA. Podstawowym jej celem jest uzyskanie z drewna okrągłego różnorodnych sortymentów tarcicy. Do rozkroju kłód lub ich przerobu na materiały tarte stosuje się następujące rodzaje obrabiarek: pilarki ramowe pionowe, pilarki taśmowe, tarczowe, okrawarki, okrawarko-pilarki.

OBRÓBKA WYKOŃCZENIOWA MAT TARTYCH. Obejmuje określone prace na składzie mat tartych: - zabezpieczanie mat tartych środkami antyseptycznymi; - układanie tarcicy w unosy i jej sztaplowanie; - przemieszczanie tarcicy; - suszenie na składzie i suszarniach; - magazynowanie i sezonowanie tarcicy; - przygotowanie tarcicy do wysyłki; - ekspedycje tarcicy.

OBRÓBKA MAT BOCZNEGO.

Bez względu na sposób przetarcia kłód ze sprzęgu bocznego otrzymujemy deski o niepełnej długości i kształcie paraboli. Zróżnicowanie ich długości i szerokości jest następstwem zbieżystości oraz częściowo krzywizny. Występujące w mat bocznym oblina zwiększa się w miarę zbliżania do d_ck i miarę oddalania się od rdzenia. W sztukach skrajnych może występować na całej szerokości lewej płaszczyzny lub na znacznej jej części. Mat boczny wymaga dalszej obróbki celem otrzymania tarcicy o znormalizowanych wymiarach dług i szerokości. Obróbka mat bocznych wykonywana jest na spejal liniach: jednej lub dwóch pilarek tarczowych poprzecznych, jednej pilarki tarczowej dwupiłowej do przecierania wzdłużnego. Najpierw skracamy mat bocznych a następnie obrzynamy wzdłużnie. Obróbka mat bocznych sprowadza się do: wydzielenie z otrzymanego mat bocznych odcinków o różnym przeznaczeniu (deski n/o, deski n/o przeznaczone do obrzynania, deski okorkowe, odpady opałowe, odpady przeznaczone na zrębki), przepiłowywanie desek krzywych i zbierzystych w celu zmniejszenia udziału zrzynów powstających w trakcie obrzynania, przycięcia desek bocznych na długość przewidzianą w normach przedmiotowych.

METODY I SPOSOBY PRZECIERANIA KŁÓD. W produkcji tartacznej wyróżnić można dwie metody przetarcia uzależnione od liczby pił pracujących jednocześnie: indywidualne, grupowe. Przetarcie indywidualne polega na przecieraniu kłód jedną piłą w wyniku czego otrzymuje się każdorazowo tylko jedną sztukę tarcicy. Przetarcie grupowe polega na przecieraniu kłód jednocześnie większą liczbą pił na pilarkach ramowych pionowych, rzadziej na pilarkach tarczowych wielopiłowych. Stosuje się przeważnie do przecierania kłód jednolitych pod względem jakości, co pozwala na uwzględnienie strefowego rozmieszczenia wad w drewnie. W przetarciu dwukrotnym pozyskanie tarcicy obejmuje operacje: pryzmowanie, przecieranie pryzmy. W trakcie pierwszego przetarcia z części środkowej kłody otrzymuje się pryzmę, a z przyobwodowej materiał boczny. Operacja druga polega na przetarciu na t/o pryzmy odwróconej o 90 st w stosunku do położenia poprzedniego. Przy przetarciu jednokrotnym z obrzynaniem pierwszą czynnością jest przetarcie kłód na tarcicę nieobrzynaną. Całość otrzymanej tarcicy poddaje się drugiej operacji, mającej na celu wzdłużne obrzynanie obłych boków na pilarkach tarczowych dwupiłowych. Wynikiem poszukiwań są przetarcia specjalne, będące kombinacją przetarcia dwukrotnego. Przetarcie promieniowe charakteryzuje się ustawieniem rzazów pił równolegle do promieni rdzeniowych lub w kierunku do nich zbliżonym, w efekcie otrzymuje się tarcicę o orientowanym przebiegu słojów rocznych w stosunku do płaszczyzn. Przetarcia segmentowe stosowane są do przecierania drewna liściastego przeważnie bukowego. Metoda jakościowo-przeznaczeniowego przetarcia drewna igl. Kolejność operacji technologicznych podziału drewna: podział poprzeczny dłużyc na kłody, podział wzdłużny kłód, podział wzdłużny mat głównego, podział wzdłużny opołów, podział poprzeczny opołów i mat głównego celem uzyskania elementów. Do najczęściej stosowanych metod rozkroju zaliczyć należy rodzaj przetarcia: mieszane asymetryczne, jednopryzmowe, asymetryczne, wielopryzmowe rozdzielcze, wielopryzmowe z deskami środkowymi, dwukrotne specjalne, ćwiartkowe, połówkowe, z odwracaniem.

ZASADY PRZECIERANIA KŁÓD.

Przecieranie kłód od czoła w d_gk cechuje lepsza dokładność obróbki w zachowaniu grubości tarcicy na całej długości, a także zapewnia proste, równe i czyste płaszczyzny przetarcia. Znacznie spokojniej przebiega proces rozpiłowania kłód, gdyż rzadko ulegają one skręceniu w wózku podawczym. Zaletą przecierania od strony czołowej jest przede wszystkim większa możliwość centrycznego wprowadzenia kłody co znacznie wpływa na wydajność ilościową produkowanej tarcicy. Odchylenie osi kłody od osi symetrii sprzęgu o 2 cm powoduje spadek wydajności o 10%. Wadą wymagającą uwagi w trakcie przecierania kłód jest krzywizna. Kłody o większej krzywiźnie powinny być przecierane wyłącznie jednokrotnie, gdyż przetarcie dwukrotne obniża wydajność ilościową tarcicy. Przy przetarciu dwukrotnym kłody krzywe należy przecierać tak aby łuk krzywizny leżał w płaszczyźnie pionowej, przy czym strona wypukła ku dołowi. Na użytek tartaku dokonuje się podziału wad na 4 grupy: wady budowy anatomicznej, zgniliznę, wady kształtu, pęknięcia. Przy przetarciu kłód z tymi wadami należy wady powierzchniowe lokalizować w mat bocznym a wady wewnętrzne w jak najmniejszej liczbie sztuk tarcicy. Kłody wyróżniające się zgrupowaniem sęków po jednej stronie obwodu należy układać w wózkach podawczych w ten sposób aby otrzymać część tarcicy z sękami a pozostałą część bezsęczną. Kłody o rdzeniu mimośrodowym i towarzyszącemu tej wadzie spłaszczeniu należy tak przecierać aby wykluczyć występowanie tarcicy niejednakowej szerokości słojów rocznych. Przy przecieraniu kłody wielordzeniowej należy doprowadzić do zamknięcia tej wady w jednej sztuce tarcicy. Zasada lokalizacji wad w mat bocznym lub też w części pro głównego jest ważna przy przecieraniu kłód zawieraj zgniliznę. W wypadku pęknięć rdzeniowych prostych należy je zlokalizować w sztuce tarcicy rdzeniowej lub ustawić kłodę tak aby pękniecie znalazło się w szczelinie rzazu. Przy rozpiłowaniu kłód na pilarkach pionowych mogą powstać wady przetarcia: wichrowatość, krzywizny, nieprawidłową grubość, falisty rzaz, wąsy. Wady te powodowane są przez: nieprawidłowe przygotowanie pił do pracy, nieodpowiednie przygotowanie pilarki i jej wyposażenia do pracy, wadliwe zwieszenie pił w ramie, właściwości drewna i wadliwe przygotowanie kłód do przetarcia.

PRZECIERANIE KŁÓD NA PILARKACH RAMOWYCH PIONOWYCH.

Zadania produkcyjne hali przetarcia obejmują : przetarcie kłód na tarcicę, obróbkę mat bocznego, przerób odpadów. Wyróżnić można następujące sposoby ustawiania pilarek w hali tartacznej: szeregowe, w szachownicę, w tandem. Za najbardziej racjonalne uważa się ustawienie w szachownicę. Zapewnia ono potokowy przepływ mat bez konieczności wycofywania pryzmy. Zespolony charakter pracy tych obrabiarek znacznie utrudnia wykorzystanie linii w wypadku awarii jednego z traków. Mankamentem ustawienia szeregowego jest konieczność cofania pryzmy, dlatego należy stosować ją wtedy jeśli wymiary hali wykluczają inne rozwiązanie. Ustawienie w tandem ma logiczne uzasadnienie w wypadku hal długich i wąskich. Pilarki ustawione są w linii jedna za drugą z nieznacznym przesunięciem osi pilarki przecierającej pryzmę. W rozwiązaniu tym zakłada się zespolony charakter pracy obu pilarek.

PRZECIERANIE KŁÓD NA PIL. TAŚMOWYCH.

Zalety:

- indywidualne traktowanie każdej kłody, rzazu, dostosowanie grubości tarcicy do jakości przecieranej kłody

- przetarcie kłód i wyrzynków o dużych średnicach, większej krzywiźnie, nieregularnym kształcie i znacznie mniejszej długości

- zmniejszenie masy trocin ze względu na cieńsze piły

-ograniczenie prac na składzie surowca przez eliminowanie dokładnego sortowania wymiar i klasyfikacji jakościowej

Wady:

- mała wydajność pracy, przy przecieraniu kłód o d_ck mniejszym niż 25 cm

- nieporównywalnie gorszą dokładność obróbki tarcicy

- pracochłonne przygotowanie pił do pracy.

PRZECIERANIE KŁÓD NA PILARKACH TARCZOWYCH.

Stosowane są powszechnie w krajach skandynawskich, w małych tartakach, których zastosowanie pil ramowych nie znajduje ekonomicznego uzasadnienia. Przeciera się surowiec cienki o małej zbieżystości i regularnej budowie. Produktem docelowym jest tarcica obrzynana.

PRZERÓB KŁÓD NA OKRAWARKACH I NA OKRAWARKO-PILARKACH.

Aby zlikwidować odpady jak: cienkie opoły, odpady opałowe, zrzyny i częściowo trociny zastosowano nowe obrabiarki i urządzenia w których narzędzie obróbcze stanowią bębny lub głowice tarczowe z umocowanymi nożami lub frezami. W rezultacie tego rozwiązania część przyobwodowa kłody lub pryzmy jest od razy przerabiana na zrębki, przy czym narzędzia są ustawione tak, że całość wyprodukowanych zrębków bez przesiewania nadaje się do produkcji celulozy i papieru. Okrawarki pryzmujące umożliwiają produkowanie mat tartych o przekroju prostokątnym i o wymiarach uzależnionych od średnicy kłód. W okrawarkach dwustronnych elementem obróbczym są dwa bębny lub dwie głowice tarczowe. Pozyskanie tarcicy odbywa się w rezultacie dwukrotnego frezowania kłody a następnie pryzmy. Wiąże się to z koniecznością wycofywania pryzmy. Pozyskany w ten sposób sortyment lity (krawędziak) może stanowić wyrób gotowy lub podlega dalszej operacji rozdzielaniu wzdłużnemu. W wielu krajach stosuje się okrawarki czterostronne. Wyposażenie ich stanowią cztery głowice których wzajemne położenie zapewnia uzyskanie materiału litego i zrębków w jednej operacji.

AGREGATOWY PRZERÓB KŁÓD

obrabiarki wyposażone są w zestawy frezów i pił tarczowych. Operacje rozpiłowywania i frezowania odbywają się w jednym urządzeniu, przy czym mat lity otrzymany w pierwszej fazie przeroby może posiadać profil schodkowy lub prostokątny. Stosuje się także rozkrawarki głowicowe zamiast pil tarczowych do rozdzielania wzdłużnego. Rozkrawarki głowicowe cechują się tym iż powstające w wyniku rozkrawania wióry mają długość wielokrotnie większą od długości trocin powstających przy przecieraniu pryzm na pilarkach tarczowych, co znacznie zwiększa zakres utylizacji tych odpadów. Umożliwiają one także dzięki konstrukcji narzędzia , uzyskanie dużej dokładności obróbki i jakości powierzchni tarcicy.

PRZERÓB WTÓRNY. przyrzynalnia- igl. 60% fryzarnia- liś. 80% Wmp= f (Mt, Qs, Kp, Ls, Bs, ip, jp, kp) Wp- wydajność prefabrykatów Mt- metody przerobu Qs- jakość surowca Kp- kategoria przeznaczeniowa Ls, Bs- struktura wymiarowa ip- gr. t-cy jp- szer. t-cykp- dł. t-cy

1. METODA PRZEROBU:

A) Tech. długościowa (rozkrój poprzecz.-wzdłużny)- są dwa etapy postępowania -podział poprzeczny (parametr kp) -podział wzdłóżny (parametr jp) Miejsca wadliwe można usuwać. B. mocno rozpowszechniona, szczególnie we fryzarniach.

B) Tech. szerokościowa (rozkrój wzdłużno-poprzecz.)- etapy są następujące: -podział wzdłużny (desek, bali na łaty) -podział poprzecz. łat na elem. określonej dł. Stosowana gdy: t-ca lepszej jakości, uzyskiwanie elem. długich i gdy masowa prod.

C) Tech. kombinowana- gdy np. częściowo (jednostr.) obrzynane. Stosuje się podział grubościowy, szerokościowy oraz poprzecz. (na dł.). Są następujące metody (od kolejności w/w zabiegów):

-tech. grub.-szer.-poprzecz. -tech. szer.-grub.-poprzecz. -tech poprzecz.-szer.-grub. -tech. poprzecz.-grub.-szer. (na mozaikę i galanterię) D) Tech. indywidualna- polega na komponowaniu elem., które chcemy uzyskać. Elem. mają różne wymiary- operacja zwana trasowaniem. Stosuje się szablony (tam gdzie prod. jednostkowa, prototypowa)- małe zakłady, na targi. Operacje cięcia są skomplikowane, gdyż trzeba je traktować indywidualnie, trzeba stosować odp. kolejność cięcia, zmiany kier. cięcia itp. Wykorzystanie jest b. korzystne.

Kolejność w zależności od wydajności:

Wm= f (Mt) 1.tech. indywidualna 2.szerokościowa 3.długościowa 4.kombinowana (małe gabaryty, duży odpad na trociny, kierowany surowiec najgorszej jakości) 2. JAKOŚĆ MATERIAŁU WSADOWEGO Wm=f(Qs)

Kategoryzacja jakościowa, normatywna.

q_{t liś} I-III gr. jakościowe

q_{t igl} I-IV gr. jakościowe

Wm

LIŚ III II I Qs

IGL IV III II I

3. KATEGORIA PRZEZNACZENIOWA Wm= f (Kp)

-prefabrykaty meblarskie W1- widoczne ze wszystkich str., W2- dwie str. widoczne, NW- elem. niewidoczne (doklejki)

-prefabrykaty dla stolarki budowlanej wg PN -lite, -dop. łączenie (klejonka), są elem. ościeżnicowe i ramiakowe

-prod. maszyn rolniczych i przem. samochodowego, istnieje PN

-półfabrykaty do prod. instrumentów muz. i galanterii drzewnej, wg PN

-półfabrykaty opakowaniowe, kontenerowe i paletowe

-wyroby w postaci litych mat. podłogo-wych (parkiet i mozaika jest poza górną klasyfikacją)

4. STRUKTURA DŁUGOŚCIOWA WSADU MATERIAŁOWEGO

Wm= f (Lt śre., kp)= Σkp/Lt śre.

Im dłuższy wsad materiałowy, tym wykorzystanie materiałowe jest większe i wydajność półfabrykatów jest większa. Im krótsze półfabrykaty tym wydajność jest większa.

Wm

100

50

0 Lt śre

5. STRUKTURA SZEROKOŚCIOWA WSADU MATERIAŁOWEGO

Wm=f(B śre., jp)= Σjp/B śre

Wm

100

0 B śre

Graniczna wydajność materiałowa półfabrykatów o różnej szerokości

100

40

0 Szer tar (mm)

50 100 150 250 400

Zarówno szerokość jak i długość będą działały równolegle

Wm^(B,L)=Wm^{(Zb) (B,L)}=1-[(bo-bw)/n* (bo+bw)] wg. Aksjonowa

bo=bw+ΔZb ΔZb-różnica wymiarów,

zbieżystość

bo bw

n

Zarówno przy małej jak i dużej zbieżystości, korzystniejsze jest przetarcie tarcicy szerszej; należy produkować jak najkrótsze elementy, bo im krótsze tym wydajność większa.

SPRZĘGI PIŁ.

Nazwany niekiedy postawem pił, ustawienie pił w ramie pilarki wg określonego, logicznego porządku, zapewniającego optymalne i max wykorzystanie jakości i objętości kłody, przy jednoczesnym wykonaniu planowanego zadania. W sprzęgach pił wyróżniamy 2 grupy: maksymalne i optymalne. W zestawieniu sprzęgów max podstawowym zagadnieniem jest ilościowa wydajność materiałowa. W sprzęgach optym preferuje się uzyskanie najwyższej wydajności jakościowej i sortymentowej.

RODZAJE SPRZĘGÓW PIŁ.

W zależności od stosowanych sposobów przetarcia wyróżnia się sprzęgi: do przt jednokrotnego, do pryzmowania, do przt pryzm. Sprzęgi do przetarcia jednokrotnego dzielimy na sprzęgi blokowe i mieszane oraz parzyste i nieparzyste. Sprzęg blokowy charakteryzuje się tym iż w materiale głównym produkuje się tarcicę o jednakowej grubości, w odróżnieniu od sprzęgu mieszanego, w którym tarcica mat głównego cechuje się różną grubością. Sprzęgi blokowe mogą być parzyste i nieparzyste. Parzystym nazywa się sprzęg przy którego stosowaniu płaszczyzna rzazu piły środkowej przechodzi przez rdzeń kłody lub pryzmy. W nieparzystym rdzeń zostaje zamknięty w jednej sztuce tarcicy. Jeżeli tarcica położona na lewo i na prawo jest rozmieszczona kolejno wg jednakowej grubości to sprzęg nazywamy symetrycznym, w przeciwnym przypadku niesymetryczny. Zapisywanie sprzęgów: w formie rozwiniętej zapisu podajemy kolejno od strony lewej do prawej. Występowanie sztuk tarcicy poszczególnej grubości zgodnie z ich rozmieszczeniem w sprzęgu, poczynając od tarcicy najcieńszej mat bocznego przez mat główny kończąc na najcieńszej tarcicy mat bocznego:1/19-1/25-5/42-1/25-1/19 W formie zwiniętej 5/42-2/25-2/19

ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE SPRZĘGÓW MAKSYMALNYCH.

- kłoda tartaczna ma kształt ściętej paraboloidy obrotowej

- wykorzystanie miąższości kłody obejmuje zarówno powierzchnię przekroju w d_ck jak i przekroje następne wskazujące na stopień zbieżystości.

- krawędzie płaszczyzn przetarcia przeprowadzone równolegle do osi kłody mają kształt paraboli

- skracanie desek oraz ich obrzynanie przeprowadza się przy zachowaniu zasady max powierzchni przez wpisywanie prostokątów w parabolę.

Przy zestawieniu sprzęgów max najpierw oblicza się sprzęg zasadniczy dla strefy cylindrycznej. Pierwszym zadaniem jest znalezienie prostokąta o największej powierzchni wpisanego w koło. Poza obrębem kwadratu wpisanego w koło pozostają 4 równe odcinki kołowe. Ustalono że max wykorzystanie powierz każdego z tych odcinków zapewni prostokąt o krótszym boku równym 0,1 d i dłuższym 0,43 d im większa jest długość kłód i ich zbieżystość tym większą należy przyjąć całkowitą szerokość sprzęgu zestawionego dla d_ck. W przypadku gdy płaszczyzna rzazu deski skrajnej znajduje się w obrębie czoła d_ck i krawędzie deski przedstawiają ściętą parabolę część deski którą należy odciąć (od strony najmniejszego odkrycia) albo przyjmuje się w przybliżeniu 1/3 wysokości paraboli od jej prawdopodobnego wierzchołka.

SPRZĘGI OPTYMALNE.

Osiągnięcie max wydajności jakościowej, stanowiące zasadniczy postulat sprzęgów optymalnych, wymaga znajomości stref jakościowych drewna w obrębie poszczególnych grup jakości kłód i doboru najbardziej odpowiedniego sposobu przetarcia dla każdej grupy. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozmieszczenie sęków i głębokość ich zalegania, aby w zależności od tego dobrać odpowiednie sprzęgi pił. Przy przetarciu dwukrotnym, w zależności od głębokość zalegania sęków wyróżnia się sprzęgi: pryzmowania w kwadrat h=0,71 d, pryzmowania płytkiego h> 0,71 d, pryzmowania głębokiego h<0,71 d.

PRODUKCJA PÓŁFABRYKATÓW

Z drewna liśc produkuje się fryzy i deszczułki posadzkowe lite, półfabrykaty bukowe do wyroby mebli, listewki do produkcji płyt mozaikowych, a także całą gamę fryzów przeznaczonych na eksport. Półfabrykaty fryzarskie produkowane są głównie z tarcicy dębowej i bukowej z niewielkim udziałem innych liśc. (jesion, brzoza, klon, wiąz). Z tarcicy dębowej produkcji się fryzy: eksportowe, do prod deszczułek posadzkowych oraz łaty fryzerskie do prod posadzki mozaikowej. Z bukowej: łaty do prod mebli giętych, fryzy do produkcji deszczułek posadzkowych, elementy meblowe i elem konstrukcyjne. Wydziały w których produkuje się elem przeznaczeniowe z drewna liśc nazywamy fryzarniami, a z iglastego przyrzynalniami. Półfabrykatami nazywamy elem przeznaczeniowe o dokładnych wymiarach grubości, szerokości, długości dostosowanych do potrzeb odbiorców oraz przypisanej im jakości.

MET. PRODUKCJI PÓŁFABRYKATÓW.

Metoda jakościowo-przeznaczeniowa:

opiera się na znajomości strefowego rozmieszczenia drewna w zależności od pochodzenia kłód z części dłużycy. Racjonalny przerób drewna spełnia warunki: podział drewna powinien gwarantować ujednolicenie cech technicznych półfabrykatów, zapewnić najwyższe techniczne możliwości wykorzystania drewna pod względem objętości i jakości, sortymenty tarcicy powinny być przydatne pod względem jakości i wymiarów do produkcji elem przeznaczeniowuch, koszty produkcji elem nie mogą ulec zwiększeniu w odniesieni do całego procesu technologicznego w porównaniu ze stanem istniejącym lecz przeciwnie - wprowadzenie nowej technologii powinno spowodować obniżkę kosztów i poprawę efektów ekonomicznych.

MET. PRODUKCJI PÓŁFABRYKATÓW W PRZYRZYNALNIACH I FRYZARNIACH

Wyróżniamy następujące metody ich wytwarzania: indywidualną, długościową, szerokościową, rozdzielczą. Metoda indywidualna stwarza największe możliwości racjonalnego wykorzystania przerabianej tarcicy. Cechuje ja jednak duża pracochłonność i z tego względu ma dość ograniczone zastosowanie w praktyce. Stosuje się ją przy przerobie tarcicy wysokiej jakości na cenne elem przeznaczeniowe. Obejmuje ona operacje: trasowanie i przepiłowanie tarcicy, obrzynanie na szerokość i przycięcie na długość. Proces technologiczny półfabrykatów metodą długościową składa się: przepiłowanie tarcicy na odcinki o określonej długości, wzdłużny podział wyrzynków na dokładną szerokość prod elem, przycinanie elem na dokładną długość. Metoda szerokościowa obejmuje: wzdłużne przetarcie na dokładna szerokość i przepiłowanie poprzeczne na dokładną długość z jednoczesnym usuwaniem niedopuszczalnych wad drewna. Metodę tą stosuje się do produkcji półfabrykatów o dużych wymaganiach jakościowych z tarcicy o wysokiej jakości, bądź do przerobu tarcicy niskiej jakości na elem przeznaczeniowe o małych wymiarach i niskich wymaganiach jakościowych. Metoda rozdzielcza polega na dzieleniu bali na elem jednakowej szerokości i określonej grubości. Proces technologiczny składa się z: przerzynanie bali na wyrzynki od 0,8-1,4 m z uwzględnieniem wad drewna, rozdzielanie wzdłużne wyrzynków na elem o jednakowej szerokości często też grubości.

KLASYFIKACJA, PODZIAŁ I SORTOWANIE PÓŁFABRYKATÓW.

W zależności od wymiarów przekroju poprzecznego elem przeznaczeniowe dzieli się na półfabrykaty graniakowe i deskowe. Graniakowe maja przekrój kwadratowy lub zbliżony do kwadratu. Deskowe (szerokość jest równa co najmniej 2 krotnej grubości). Półfabrykaty meblowe dzieli się na: W-1 przeznaczone na elem meblowe widoczne w gotowym wyrobie których powierzchnie będą nieokleinowane i pokrywane powłokami przezroczystymi, W-2 przeznaczone na elem meblowe widoczne w gotowym wyrobie których powierz będą okleinowane i pokrywane powłokami kryjącymi, NW na elem meblowe niewidoczne w wyrobie. Deszczułki posadzkowe lite stanowią gotowe elem podłogowe otrzymywane z fryzów liściastych. W zależności od kształtu profilu oraz sposobu mocowania deszczułek do podłoża wyróżniamy:

p1 - deszczułka z piórem i wpustem

p2 - deszczułka uniwersalna

p3 - deszczułka z czterostronnym wpustem

p4 - deszczułka z wyprofilowaniem dolnej części na kształt jaskółczego ogona bez piór i wpustów.

Podstawowymi elementami tworzącymi płyty mozaikowe są listewki o niewielkich wymiarach umożliwiające wykorzystanie drewna gorszej jakości. Długość listewek jest wielokrotnością ich szerokości. Półfabrykaty bukowe produkuje się z przeznaczeniem do wyrobu mebli giętych (G) oraz prostych (P.)

KRYTERIA PODZIAŁU MAT. TARTYCH.

1. Zakres zastosowania - mat tarte ogólnego przeznaczenia, określonego przeznaczenia.

2. Kształt przekroju poprzecznego - nieobrzynane, obrzynane, mat tarte jednostronnie obrzynane.

3. Wymiary przekroju poprzecz. - deski, bale itd.

4. Ze względu na długość - liściasta (długa, średnia, krótka), iglasta (długa, średnia).

5. Rodzaj drewna - liściasta, iglasta.

Grupa gatunkowa stanowi połączenie 2 lub więcej gatunków drewna danego rodzaju botanicznego. Wyróżnia się wówczas gdy gatunki drewna wykazują podobne lub zbliżone właściwości (dąb szypułkowy i bezszypułkowy). Grup rodzaj drewna powstaje z połączenia co najmniej 2 lub więcej liczby gatunków należących do różnych rodzajów botanicznych drzew (tarcica sosnowo-modrzewiowa - dr czerwone).

6. Jakość drewna i jakość obróbki - klasy jakości, grupy klas jakości, specjalne grupy jakości (sęki, pęknięcia, zabarwienia, zgnilizna twarda i miękka, wady kształtu i budowy anatomicznej)

7. Pochodzenie z części strzały - odziomkowe, środkowe, wierzchołkowe

8. Pochodzenie z części przekroju poprzecznego drewna okrągłego - mat główny, mat boczny. Mat głwóne dzielimy na: rdzeniowe, półrdzeniowe, bezrdzeniowe

9. Szerokość słojów rocznych - iglaste wąskosłoiste ponad 4 sł/cm, szerokosłoiste <4sł/cm; liściaste wąsko >7 sł/cm, średniosłoiste 3-6 sł/cm, szerokosłoiste <3 sł/cm

10. Nachylenie słojów rocznych do płaszczyzn - promieniowa (błyszczowa) nachylenie 71-90 st.,

półpromieniową (półwzorzystą) 45-70 st., styczną (wzorzystą) <45 st.

11. Stopień wilgotności - mokrą >25%, załadowczo-suchą 20-25%, powietrzno-suchą 15-19%, użytkowo-suchą <15%.

12. Strukturę powierzchni - szorstkie mat tarte (piłowanie), strugane

13. Układ wymiarowy partii - tarcicę o wymiarach handlowych (sztuki o jednakowej grubości, o różnej szerokości i długości), tarcicę o ograniczonych szerokościach i długościach, tarcicę wymiarową (jednakowa, długość, szerokość i długość)

14. Kompletowanie partii tarcicy.

Zasadnicze kryteria podziału.

1.Materiały ogólnego przeznaczenia- .Są to materiały o różnym zastosowaniu prod w szerokim asortymencie w wielu znormalizowanych wymiarach w chwili produkcji sposób ich przyszłego wykorzystania jest nie znany decyduje o tym konsument dlatego powinny się charakteryzować dużą zmiennością takich cech jak: gat ,wymiary, jakość, kształt, wymagania techniczne są tak ustalone aby mogła by być ta tarcica racjonalnie wykorzystana na różne nieokreślone cele.

2.Materiały określonego przeznaczenia -materiały o z góry określonym rodzaju zastosowania i odpowiednio do tego ukształtowanej postaci i jakości materiału. Wymagania tech dostosowane są do war tech wyrobów na produkcję których są przeznaczone. Gdy wymiary są krotnością wymiarów wyrobu gotowego z nadmiarami na obróbkę wówczas mówimy o półfabrykatach.

Podział wg kształtu i przekroju poprz.

n/o mat tarte uzyskiwane w przetarciu jednokrotnym. Mają obrobione 2 pł i 2 nieobrobione obłe boki. Zalicza się do tych mat tartych o oblinie większej niż dop.

Obrzynane równolegle mat tarte mają one obrobione 2 pł i obrobione równolegle do dł 2 boki. Przek poprz ma kształt prostokąta lub kwadratu. Oblina nie większa niż dop. Zbieżyście obrzynane mat tarte-z dr okrągłego o znacznej zbieżystości i pozyskuje się ją poprzez obrzynanie tarcicy n/o nie równolegle do obłych boków.

Wymiary przekroju poprzecznego.

N/o mat tarte: -deseczki o gr od 5do13mm i minimalnym odkryciu (szer najwęższego miejsca pł przeciwrdzeniowej); -deski od 16 do poniżej 50 mm i minimalne odkrycie 60mm i więcej.; -bale od 50 do 100 min odkr 120 mm i wzwyż

Obrzynane mat tarte: -deseczki gr od 5 do 13mm szer min 50 max nie ogranicza się; -deski gr min 16do 50mm; -bale gr min50 max 100mm; -listwy 16 poniżej; -łaty gr min 32 max poniżej 100; -krawędziaki min od 100 max poniżej200mm; -belki min powyżej100mm max gr bez ograniczeń.

Rodzaj drewna.

Pojęcie to należy traktować jako tech-handlowe związane z właściwościami technicznymi i użytkowymi dr. W zależności od surowca użytego do produkcji na materiały tarte tarcicę dzielimy na iglastą i liściastą. W obrębie tych obu zasadniczych gr wyróżniamy tarcicę danego gat, grupy gatunkowej, gr rodzajowej.

Gatunek dr wyróżnia się wówczas gdy dr danego gat wykazuje odmienne właściwości tech od dr pozostałych gatunków danego rodzaju botanicznego. Dotyczy to sosny pospolitej, jaworu, osiki, olchy czarnej, grabu.

Grupa gatunkowa jest połączeniem dwóch lub większej liczby gat dr danego rodzaju botanicznego. Wyróżnia się ją wówczas gdy gat dr tworzące gr gatunkową wykazują praktycznie takie same właś drewna. Gr gat tworzy np. dr dębu szypułkowego i bez szypułkowego, dr gat topoli bez osiki.. Grupy jakości tworzy się przez połączenie 2 lub więcej klas jakości. Celem tw tych klas jest zmniejszenie liczby stopni jakości i ułatwienie sortowania mat tartych.

Specjalne gr jakości -tworz się w grupie mat ogólnego przeznaczenia przez wyodrębnienie z danej klasy lub gr jakości sorty z tej części mat tartych które odpowiadają specjalnym wymaganiom warunkującym racjonalne użycie drewna. Wymagania te mogą dotyczyć cech strukturalnych dr np. słoistości czy zakresu występowania pewnej wady dr w rozmiarze odmiennym niż przewidują to zasady podziału na klasy lub grupy jakości sortymentów. Przykładem jest tarcica hubiasta obejmująca deski n/o gr jakości od1 do 4 przy czym cechą specjalną jest występowanie zgnilizny w rozmiarze nieograniczonym tj większym niż przewiduje się dla 4 klasy jakości.

MATERIAŁY TARTE OKREŚLONEGO

PRZEZNACZENIA TO:

1.Mat nawierzchni kolejowej i pod rozjezdnice 2.Materiał do budowy środk transportowych. 3.Mat tarte podłogowe. 4.Pófabrykaty przeznaczeniowe stolarka budow

TARCICA IGLASTA OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA:

-wg rodzaju drewna sos. modrzew, świerkową daglezjowa; -sos modrzewiowa (gr rodzajowa); -świerkowo jodłowa daglezjową(gr rodzajowa)

W zależności od kształtu p.pop -tarcica n/o,tar obrzynana równolegle. W zależności od wym przekroju pop n/o(deski,bale)

obrzynana równol (deski, bale, łaty, krawędziaki, belki).

Podział w zależności od dł -na tar długą i - średniej dł. Długa odstopniowanie co 0,30m. Śred co 0,10m. Tarcica dł 2,4-6,3m. średnia 0,9-2,3m.(deski, bale łaty, krawędziaki) Belki tarcica dł 3-6,3m.

Podział w zależności od jakości i obróbki: tarcicę dzielimy na kl jakości-n/o-deski i bale oraz obrzynane deski i bale -klasy jakości-1,2,3,4,

Łaty krawędziaki belki kl jak 1,2. Przykład oznaczenia - So-no-dł-32. Wymagania: deski i bale oraz łaty w pakietach wilg-nie większa niż 22%. Deski, bale, łaty luzem wil nie większa niż 25%. Zabezp przed sinizną-kąpiele antyseptyczne.

ZASADY KLASYFIKACJI JAKOŚCIOWEJ (IGLASTE)

N/O deski i bale Podstawą oceny jest lepsza płaszczyzna, natomiast płaszczyzna gorsza powinna odpowiadać warunkom niższej klasy jakości. W przypadku występowania krańcowych różnic w jakości przeciwległych pł np. kl 1 i 3 sztukę tarcicy zalicza się do kl 2 a więc o klasę wyżej niż klasa jakości gorszej pł. Jeżeli lepsza pł odpowiada wymaganiom kl 1 a na pł gorszej występ tylko jedna wada kwalifikująca tę pł do kl 3 to całą sztukę zaliczamy do 1 kl.

Obrzynane deski i bale oraz łaty: podstawą oceny jest lepsza pł i bok. W przypadku gdy lepsza pł jest bez wad a gorsza zalicza się do 2 kl jakości to sztukę zaliczamy do 1 kl jakości. Jeżeli w tarcicy 2 kl jako ści jedna wada przekracza granicę przewidzianą w normie a pozostałe wady występują w stopniu mniejszym niż dop norma wada ta nie dyskwalifikuje całej sztuki(nie dot obliny)

Krawędziaki i belki: podstawą oceny jakości jest najgorsza powierzchnia podłużna(bok lub płaszczyzna)krawędziaka lub belki o największej liczbie i o największych wymiarach dop wad drewna lub o najgorszej jakości obróbki powierzchni w porównaniu z pozostałymi trzema pow podłużnymi.

KUMULACJA WAD: 1 kl jakości kumulacja 2 wad. 2 kl jakości 3wad . 3 kl jak-4 wad. 4 kl jak-5wad.

CECHOWANIE TARCICY:

Każdą sztukę n/o desek i bali cechuje się na pł mniej więcej w połowie dł podając dł w „m.” a szer w „cm” .Na czole lub w przypadku braku miejsca na jednej z pł tuż przy czole tarcicy n/o i obrzynanej powinny być umieszczone w sposób trwały następujące znaki: -na każdej szt znak kl jakości oraz znak zabezpieczenia tarcicy środkami antyseptycznymi -na co 50 sztuce znak wytwórni. Znakami jakości tarcicy są umowne barwne punkty o śr 1cm ,które odbija się na czołach tarcicy: 1-niebieski, 2-zielony, 3-czerwony 4-czarny

Znak zabezpiecz śr antyseptycznymi jest jeden żółty punkt.

Tarcica 1 kl jakości to wysok wartościowy materiał przeznaczony do prod wysokiej jakości mebli i stolarki specjalnej bez wad dr poza niewielkimi sękami. Tarcica 2 kl jakości to mat średniej jakości głównie dla budownictwa do prod stolarki budowlanej, podłogówki wykładzin, wew, elementy meblowe. Tarcica 3 kl jakości produkowana gł jako obrzynana przeznaczona na cele pomocnicze w budownictwie. Tarcica 4 kl jakości to mat nisko wartościowy o bardzo ograniczonej przydatności użytkowej wykorzystywany na cele pomocnicze w budownictwie, dop są wszystkie wady pod warunkiem że sztuka ma odpow kształt.

WYDAJNOŚĆ MATERIAŁOWA „Wm”

Wskaźnik techniczno-ekonomiczny charakteryzujący racjonalność produkcji. Jest to iloczyn wydajności uzyskanych w fazach produkcji mat. tartych

Wm=wk*wt*wp

wk- wydajność kłody

wt- wydajność tarcicy

wp- wydajność półfabrykatów

Wm- oznacz stosunek miąższości produktów o danym stopniu obróbki do miąższości produktów w jednej z faz poprzedzających.

Wm- obejmuje 3 grupy wskaźników :

1 wyd. mat. ilościową wi

2 wyd. mat. jakościową wj

3 wyd. mat. sortymentową ws

Ad 1)

Wydajność ilościowa kłód:

Wik=Vk/Vd*100% ( 1,02-1,04 )

Wydajność ilościowa tarcicy:

Wit=Vt/Vk*100%

Wit/d=Vt/Vd*100%=Vt/Vk*Vk/Vd=

=Wit*Wik

Wydajność ilościowa półfabrykatów:

Wip=Vp/Vt*100%

Wip/k=Vp/Vk*100%= Vp/Vt*Vt/Vk=

=Wip*Wit

Wip/d=Vp/Vd*100%=

=Vp/Vt*Vt/Vk*Vk/Vd=Wip*Wit*Wik

Ad 2)

Wydajność jakościowa kłód (określonej grupy jakości q) :

Wjk^q=Vk^q/Vd*100%

Wydajność jakościowa tarcicy (określonej klasy jakości Q):

Wjt^Q=Vt^Q/Vk*100%

Wjt/d^Q=Vt^Q/Vd*100%=Vt^Q/Vk*Vk/Vd=

=Wjt^Q*Wik

Wydajność jakościowa półfabrykatów [określonej klasy (kategorii)jakości Q]:

Wjp^Q=Vp^Q/Vt*100%

Wjp/k^Q=Vp^Q/Vk*100%=Vp^Q/Vt*Vt/Vk=

= Wjp^Q*Wit

Wip/d^Q=Vp^Q/Vd*100%=Wjp^Q*Wit*Wik

Ad 3)

Wydajność określonego sortymentu kłód:

Wsk=Vk^s/Vd*100%

Wydajność określon. sortymentu tarcicy:

Wst= Vt^s/Vk*100%

Wst/d= Vt^s/Vd*100%= Vt^s/Vk*Vk/Vd

=Wst*Wik

Wydajność sortymentowa danego rodzaju półfabrykatów:

Wsp=Vp^r/Vt*100%

Wsp/k= Vp^r/Vk*100%= Vp^r/Vt*Vt/Vk

=Wsp*Wit

Wsp/d= Vp^r/Vd*100%=Wsp*Wit*Wik

TARCICA LIŚCIASTA OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA:

wg rodzaju dr -wszystkie gat liś także owocowe

wg obróbki: -n/o deski i bale(80%) -obrzynane deski i bale -listwy i łaty -krawędziaki i belki

wg długości: -tarcica długa od 2m. w zwyż odstop co0,25m. -tarcica śr od 1m. do 1,9m. odstop. co 0,10m. tar krótka 0,3m. do0,95m. z odstop. co 0,05m.

wg jakości: n/o i obrzynane deski i bale 3 klasy jakości 1,2,3. Listwy łaty krawędziaki belki 1,2 klasa jakości.

Jakość n/o deski i bale podstawą oceny jakości jest lepsza płaszczyzna sztuki natomiast płaszczyzna gorsza powinna odpowiadać co najmniej warunkom niższej klasy jakości. W przypadku krańcowych różnic jakości przeciwległych płaszczyzn (1 i 3) sztukę zalicza się do 2 klasy jakości. A więc o klasę wyżej niż klasa jakości gorszej płaszczyzny.

Deski i bale obrzynane Podstawą oceny jakości jest lepsza płaszczyzna i bok sztuki.

Listwy łaty krawędziaki belki Podstawą oceny jest najgorsza płaszczyzna czy bok (wszystkie 4 pł bierzemy pod uwagę).

POWIERZCHNIA WOLNA OD WAD-jest to pow płaszczyzny w tarcicy n/o która pozostaje po odjęciu pow obarczonej wadami i w każdej sztuce tarcicy mogą występować wszystkie wady wymienione w normie jednakże pow płaszczyzny sztuki wolna od wad powinna wynosić w klasie 1 jakości nie mniej niż 80% w 2 klasie nie mniej niż 65% w 3 kl jakości nie mniej niż 50%.

CECHOWANIE TARCICY LIŚCIASTEJ Każdą sztukę n/o desek i bali cechujemy na płaszczyźnie w połowie dł następ danymi: dł w m., szer w cm ewentualnie gr w mm i kl jakości. Każdą sztukę desek i bali obrzynanych krawędziaków i belek cechujemy na jednym z czół lub w przypadku braku miejsca na pł tuż przy czole znakami wykonanymi czytelnie i w trwały sposób określającymi

klasę jakości, wytwórnię

BADANIE TARCICY Do badań czyli odbioru ilościowo jakościowego tarcica powinna być posortowana wg rodzaju dr sortymentów, wymaganych wymiarów i kl jakości. Do stosu powinien być swobodny dostęp.

POBIERANIE PRÓBEK DO BADAŃ Próbkę o liczności od 6% do 10% sztuk tarcicy w partii należy pobrać w sposób losowy z różnych warstw stosu. Jeżeli w wyniku badań liczba szt niedobrych przekroczy liczbę dop normą próbkę należy odrzucić i pobrać próbkę następną dwukrotnie większą i badanie powtórzyć. Partię tarcicy należy uznać za zgodną z normą jeżeli liczba szt niedobrych ze wzglę na wymiary lub jakość nie przekroczy 5% a ogólna liczba szt niedobrych nie przekroczy 7% . Badaną szt tarcicy należy uznać za dobrą jeżeli przejdzie z wynikiem dodatnim przez wszystkie sprawdzenia objęte rodzajami badań.

RODZAJE BADAŃ -spr rodzaju dr. -spr wil. -spr wymiarów , -jakości. , -cechowania., -spr zabezp przed sinizną.

Częstotliwość występowania wad w jakościowej klasyfikacji drewna sosnowego:

sęki 69,4%, skręt włókien 4,7%, krzywizna 4,5%, pęknięcia okrężne 4,5%, sinizna 4,1%, pęknięcia z przesychania 2,3%, martwica ogniowa 2%, inne 8,5%

Charakterystyka drewna bukowego jako surowiec tartaczny

pozyskanie 5,5%; buk rośnie w płn-zach i Bieszczady

rodzaje wad obserwowanych w kłodach: sęki ogółem 80%, fałszywa twardziel 73%, krzywizna 28%(najwięcej występuje w części środkowo wierzchołkowej), zgnilizna pęknięcia-(w okolicach rdzenia)

d_ftw

d_{ftw =f (d)}

Ze wzrostem średnicy drewna bukowego wzrasta średnica fałszywej twardzieli.

Częstotliwość występowania sęków:

-część wierzchołkowa i środkowo-wierzchołkowa 100%

-odziomkowo-środkowa 47%

-odziomkowa 10%

sęki nadpsute i zepsute najczęściej w części środkowej, sęki zdrowe w części wierzchołkowej i środkowej

Struktura jakościowa przeciętna :

W Uk^(Bk)q =Σ Vki^q=w * 100%

SW _iΣ_q Vki ^(q)

OS

O Wskaźnik udziału średnicowego kłód -

q konkretnej grupy jakościowej :

uk_i^(Bk)q =Σ Vki^q=sw [m³/m³]

_iΣ_q uk_i^(Bk)q = 1 _iΣ_q Vki ^(q)

Charakterystyka drewna dębowego:

-przerób mechaniczny 4,5%

-produkcja okleiny

występowanie: Krotoszyn, , Śląsk, Pomorze(dąb szypułkowy i bezszypułkowy). Grubość strefy bielastej GB 1-5cm. Wewnętrzna biel powoduje obniżenie klasy tarcicy.

1,7

biel twardziel

1,3

• 70

Liczba słojów oraz udział twardzieli

Im większa średnica tym większa grubość strefy bielastej

Udział strefy bielastej

Vb miąższość strefy bielastej,

Vd- miąższość kłody

UDZIAŁ STREFY BIELASTEJ

UB

[%] 40

20 GB=3cm

GB=2cm

przeciętne średnice D

UDZIAŁ STREFY TWARDZIELOWEJ

UT 90

[%] 80

40 W O

odległość od środka kłody

Struktura

U^(Db)OW = Vk ^{Db i=idem} [m³/m³]

Σ Σ Vk

Vk ^{Db i=idem} -miąższość kłód określonej grupy jakości i = d_1/2

Uk^(Db)q=idem = Vk^(Db)_i=idem [m³/m³]

Σ Σ Vk_i^(Db)q

Wyd. półfabrykat %

Wysokość pnia [m]

---