NAZWY:
1. Proste i złożone- kryterium: budowa wyrażenia. Proste- nazwy jednowyrazowe: np. prokurator, książka, notariusz. Złożone- składają się z dwóch lub więcej wyrazów np. ten, który był ostatnim królem PL, książki, które oddałem do biblioteki czy WPIA UW.
2. Indywidualne i generalne- kryterium : sposób identyfikowania desygnatu. Indywidualne- nadawana jest odgórnie określonemu przedmiotowi poprzez ustanowienie, a nie ze względu na zbiór jego cech charakterystycznych. Zapisywane są począwszy od wielkiej litery/ liter, np. Tatrzański PN, Piotr, Apollo, Rondo ONZ. Generalne- przypisywane są przedmiotowi ze względu na wyodrębnioną cechę ( lub cechy), charakterystyczną dla danego przedmiotu np. Warszawa jest największym miastem w Polsce. Szczególnym przypadkiem są nazwy prywatywne- mianem tym określamy nazwy wskazujące brak pewnej cechy u desygnatów nazwy generalnej, np. niewykonanie zobowiązania, nieważność postępowania, niepowetowana przeszkoda, czy zajęcia niemające odpowiednika w nazwie kierunku studiów, bezskuteczność czynności.
3. Ogólne, jednostkowe, puste- kryterium: liczebność zbioru desygnatów. Ogólna- to taka, która ma więcej niż jeden desygnat np. książka, szafa, pióro ( książek jest wiele na świecie, nie chodzi o jedną określoną). Jednostkowa- ma jeden desygnat np. Najpiękniejsza kobieta na świecie, Piotr Kowalski. Pusta- nie ma żadnego desygnatu, nic nie oznacza, ale może mieć treść np. pies o wadze 200kg, obecny król Francji, przewodniczący RP, krasnoludek, elf.
4. Konkretna i abstrakcyjna- kryterium: sposób istnienia desygnatów. Konkretna- odnosi się do rzeczy, osób lub wyobrażenia osoby albo rzeczy np. prokurator, skrypt, budynek, Harry Potter. Abstrakcyjna- to taka, której desygnaty nie należą do kategorii rzeczy lub osób, a także według poglądów niektórych do kategorii czegoś, czego nie potrafimy wyobrazić sobie w postaci obiektu empirycznego (tj osoby lub rzeczy). Nazwy abstrakcyjne są nazwami: 1. Klas obiektów: umowa komisu, sprawiedliwość, cel umowy, błąd, zła wiara. 2. Zdarzeń np. bitwa, opieka, postępowanie procesowe. 3. Relacji np. zstępność, powinowactwo, wyższość, bliskość. 4. Własności np. dobroć, purpura. 5. Liczb.
5. Zbiorowa i niezbiorowa- kryterium budowa desygnatu. Zbiorowa- nazwa , której desygnaty tworzą zbiór w sensie kolektywnym (agregat), czyli składa się z części, składników, kawałków etc. I charakteryzuje się tym, że całością złożoną z pewnych przedmiotów traktowanych jako część tej całości. Przykłady nazw zbiorowych: kodeks cywilny, sąd okręgowy, terytorium Wielkiej Brytanii, system komputerowy, las. Niezbiorowa- są to inne niż zbiorowe, czyli takie, które nie odnoszą się do zbiorowości, tylko do jednostki np. Mount Everest, Wisła, Jan Cyc, krzesło, prawnik, student.
6. Stała i zmienna- kryterium: stałość znaczenia. Stała- posiada to samo znaczenie niezależnie od warunków użycia nazwy. Zmienna- w takiej sytuacji znaczenie wyznaczane jest przez sposób, miejsce, osobę, czas ,kontekst, w którym nazwa została użyta.
7. Ostra i nieostra- kryterium: rozpoznawalność desygnatów. Ostra- to taka, że możemy jednoznacznie orzec, czy dany przedmiot przynależy czy nie przynależy do jej zakresu np. książka, prostokąt, długopis. Nieostra- to taka, że nie możemy jednoznacznie określić jej zakresu, jak np. nazwy młodociany , nietrzeźwy, dobra wiara, uczciwość kupiecka. Nazwy intuicyjne są zaliczają się do nazw nieostrych. Przykłady: dzieło sztuki, niedorozwój umysłowy.
INNE POJĘCIA DOT. NAZW:
1. SUPOZYCJA- sposób użycia określonej nazwy, będący relacją odnoszącą nazwę do różnego typu przedmiotów. Nazwa indywidualna występuje w supozycji 1 i 3, zaś generalna w każdej.
Trzy supozycje: 1. PROSTA- odnosi się do poszczególnego, określonego desygnatu nazwy: np. pies w zdaniu: pies zjadł całą kurę. (jeden, konkretny pies) 2. FORMALNA- odnosi się do gatunku, a nie poszczególnego, indywidualnego reprezentanta danego gatunku np. pies nie lubi alkoholu. ( mamy na myśli wszystkie psy) 3. MATERIALNA- odwołujemy się do będącego nazwą wyrazu bądź wyrażenia jako takiego, a więc wyrażenie występujące w tej roli znaczeniowej jest nazwą dla samego siebie., np. Wyraz „Pies” składa się z czterech liter. Odwołujemy się do własności wyrazu, tworzącego nazwę. Nazwy cudzysłowowe, czyli takie, które powstają poprzez użycie cudzysłowu, są wyrażeniami w supozycji materialnej.
2. BŁĄD HIPOSTAZOWANIA- polega na przyporządkowaniu nazwie abstrakcyjnej desygnatów uznanych za empiryczne, które jednak w rzeczywistości nie istnieją.

DEFINICJE:
1. Realna i nominalna- kryterium: punkt odniesienia. Nominalna- inaczej metajęzykowa; polega na zastępowaniu jednych wyrażeń innymi wyrażeniami. Dotyczy języka. Supozycja-> materialna.
Realna- dotyczy przedmiotu. Tutaj wyraz definiowany jest w innej supozycji niż materialna.
2. Sprawozdawcza i projektująca- stawiane zadania.
Sprawozdawcza- jest skierowana ku przeszłości lub teraźniejszości i stanowi wyraz tego, jak dane wyrażenie rozumiane jest lub było w określonym języku. Sprawozdanie oddające znaczenie danej nazwy. Projektująca- mówi o znaczeniu wyrażenia na przyszłość. Definicja ta może być też definicją regulującą albo konstrukcyjną. Konstrukcyjna- dotyczy nowych słów lub nowego znaczenia słów. Nie nawiązuje do dotych. ich znaczenia. Regulująca- ustala zaś wyraźnie znaczenie danego wyrazu.
3. Równościowe i nierównościowe- budowa. Równościowa- składa się z 3 części: definiendum ( część definicji zawierającej nazwę definiowaną), zwrotu łączącego oraz definiensa ( zwrot definiujący). Dzieli się na klasyczne i zakresowe. Klasyczna- składa się z rodzaju i różnicy gatunkowej. Zakresowa- inaczej nieklasyczna, definicja przez wyliczenie., wskazujemy w niej zakresy nazw, łącznie dające zakres nazwy definiowanej. Nierównościowe- nie występuje w niej zwrot łączący typu: znaczy, oznacza, jest to. Podział na: przez postulaty ( polega na umieszczenie definiowanego wyrazu w kilku wzorcowych zdaniach w sensie gramatycznym, na podstawie których możemy rozumieć, jakie znaczenie mu się przypisuje. ) lub indukcyjna ( dwie części: warunek wyjściowy i indukcyjny. Pierwszy wymienia elementy należące do zbioru, który jest przez tę definicję określany , natomiast warunek indukcyjny wskazuje pośrednio pozostałe elem. Tego zbioru poprzez podanie zależności w jakiej te elem. Znajdują się w stosunku do elementów z warunku wyjściowego.
W DEFINIOWANIU:
1. Circulus in definiendo- błędne koło - błąd polega na określaniu definiowanego wyrazu poprzez odwołanie się do niego samego. Dwie opcje:
I. błąd idem per idem (to samo przez to samo), polega na tym, że w definiensie pojawi się wyraz z definiendum.
II. błędne koło pośrednie- powstaje, gdy jedno wyrażenie definiujemy za pomocą innego wyrażenia, które z kolei definiujemy za pomocą innego, a na końcu zwracamy się do wyrażenia pierwotnego.
2. Błąd ignotum per ignotum (nieznane przez nieznane)- polega na zamieszczeniu w definiensie wyrażenia, które podobnie jak wyrażenie definiowane nie jest znane odbiorcy definicji.
3. Nieadekwatność definicji- zakres definiendum powinien być zamienny z zakres definiensa.
STYLIZACJE:
- SŁOWNIKOWA- polega na wyraźnym ujęciu wyrażenia definiowanego w supozycji materialnej. I definiendum i definiens występują jako nazwy cudzysłowowe. Zwrot łączący: znaczy tyle co, znaczy to samo.
- SEMANTYCZNA- tutaj tylko definiendum występuje jako nazwa cudzysłowowa, czyli wyraźnie zostało zaznaczone jego użycie w supozycji materialnej. Zwrot łączący: oznacza, denotuje.
- PRZEDMIOTOWA- zwykła definicja, bez nazwy cudzysłowowej, zwrot łączący: jest to.

STOSUNKI MIĘDZY NAZWAMI:
Klasa uniwersalna: to klasa wszystkich przedmiotów w świecie (w szerokim tego słowa znaczeniu).
Klasa negatywna dla danej klasy to klasa wszystkich tych przedmiotów z klasy uniwersalnej, które nie należą do klasy wcześniej wyznaczonej.
Stosunek zamienności wszystkie desygnaty nazwy S są jednocześnie desygnatami nazwy P i wszystkie desygnaty nazwy P są jednocześnie desygnatami nazwy S. np.: „Kazimierz Marcinkiewicz” i „aktualny premier RP”.
Stosunek podrzędności: wszystkie desygnaty nazwy S są jednocześnie desygnatami nazwy P, ale istnieje przynajmniej jeden desygnat nazwy P, który nie jest desygnatem nazwy S. np.: „kobieta” i „człowiek”.
Stosunek nadrzędności: wszystkie desygnaty nazwy P są jednocześnie desygnatami nazwy S, ale istnieje przynajmniej jeden desygnat nazwy S, który nie jest desygnatem nazwy P. np.: „maszyna” i „samochód”.
Stosunek krzyżowania się: istnieją desygnaty nazwy S, które są jednocześnie desygnatami nazwy P, i istnieją desygnaty nazwy S, które nie są desygnatami nazwy P, i istnieją desygnaty nazwy P, które nie są desygnatami nazwy S. np.: „kobieta” i „student”
Stosunek wykluczania się istnieją S, które nie są P, istnieją P, które nie są S, natomiast nie istnieją takie przedmioty, które byłyby desygnatami i nazwy S, i zarazem nazwy P np. S= nos, P= pięść.
Stosunek wykluczania się - przeciwieństwo: nie istnieje przedmiot, który byłby desygnatem nazwy S i P jednocześnie oraz wykluczające się zakresy nazw S i P nie tworzą łącznie klasy uniwersalnej. Np.: „stół” i „ptak”.
Stosunek wykluczania się - sprzeczność: nie istnieje przedmiot, który byłby desygnatem nazwy S i P jednocześnie oraz wykluczające się zakresy nazw S i P tworzą łącznie klasę uniwersalną. np: „człowiek” i „to, co nie jest człowiekiem”.

S.Z	SYM	TRAN	ZWR
ZAM	SYM	TRAN	ZWR
NAD	ASYM	TRAN	AZWR
POD	ASYM	TRAN	AZWR
K-NZ	SYM	NTRA	AZWR
K-PP	SYM	NTRA	AZWR
W-P	SYM	NTRA	AZWR
W-S	SYM	ATRA	AZWR

CECHY RELACJI:
1. SYMETRYCZNOŚĆ- badając symetryczność relacji R, szukamy odpowiedzi na pytanie, czy ta relacja zach. pomiędzy y a x, jeżeli zachodzi pomiędzy x a y.
3 różne sytuacje: RELACJA SYMETRYCZNA-> Zawsze, jeżeli między x a y zachodzi relacja R (xRy), to zach. ona również między y a x (yRx).
WZÓR: R e Sym ≡ Ʌ x,y (xRy → yRx)
Przykłady: „ bycie rówieśnikiem” -> jeżeli x jest rówieśnikiem y, to y jest rówieśnikiem x. „Bycie małżonkiem”, „bycie krewnym”, „bycie równouprawnionym.” RELACJA ASYMETRYCZNA-> jeżeli x pozostaje w relacji do y, to nigdy nie jest tak, że y pozostaje w relacji do x.
WZÓR: R e Asym ≡ Ʌ x,y (xRy → ̴ yRx)
Przykłady: „bycie wyższym”, „bycie starszym”, „bycie bezpośrednim zwierzchnikiem”, „bycie mądrzejszym”.
RELACJA NONSYMETRYCZNA -> gdy pozostaje w relacji R do y, to w niektórych przypadkach y pozostaje w relacji R do x, a w innych nie.
W: R e NonSym ≡ V x,y (xRy ^ yRx) ^ V (xRy ^ ̴ yRx)
Przykłady: „bycie szanowanym”, „bycie lubianym”, „bycie znanym”, „bycie bratem” , bycie urażonym.
2. ZWROTNOŚĆ- badając zwrotność relacji R, szukamy odpowiedzi, czy jeżeli x pozostaje w określ. Relacji do y, to pozostaje w tej relacji w stosunku do samego siebie. 3 różne sytuacje:
RELACJA ZWROTNA-> każde x pozostaje w relacji R do samego siebie. (xRx).
WZÓR: R e Zwr ≡ Ʌ x (xRx )
Przykłady: „bycie rówieśnikiem”, bycie jednakowo mądrym”, posiadanie tych samych poglądów”, bycie równouprawnionym”. RELACJA AZWROTNA-> żaden x nie pozostaje w relacji do samego siebie.
WZÓR: R e AZwr ≡ Ʌ x ( ̴ xRx )
Przykłady: bycie małżonkiem, bycie podżegaczem, bycie pomocnikiem, bycie wspólnikiem.
RELACJA NONZWROTNA -> pewne x pozostaje w tej relacji do samego siebie, a pewnie nie.
W: R e NonZwr ≡ V x (xRx ) ^ V ( ̴ xRx )
Przykłady: x broni y przez zamachem podczas napadu, x jest zadowolony z y, x utrzymuje y.
3. TRANZYTYWNOŚĆ - szukamy odpowiedzi na pytanie, czy relacja R zachodzi pomiędzy x a z, o ile zachodzi ona pomiędzy x a y oraz y a z. TRANZYTYWNA-> zawsze pomiędzy x a z zachodzi dana relacja, gdy zachodzi ona między x a y oraz y a z.
W: R e Tranz ≡ Ʌ ,y,z,x (xRy ^ yRz → xRz )
Przykłady: bycie starszym, bycie potomkiem, bycie rodzonym bratem, bycie rówieśnikiem, posiadać te same prawa. ATRANZYTYWNA -> x pozostaje w określonej pozycji do y i y pozostaje w tej samej relacji do z, a x nigdy w tej relacji do z nie zostaje.
W: R e Atranz ≡ Ʌ ,y,z,x (xRy ^ yRz → ̴ xRz )
Przykłady: bycie ojcem, bycie najwierniejszym przyjacielem, bycie wasalem. NONTRANZYTYWNOŚĆ
-> gdy x pozostaje w relacji R do y i y pozostanie w relacji R do z, wtedy w niektórych przypadkach pozostaje w relacji R do Z, a w niektórych nie.
W: R e Nontranz ≡ Ʌ ,y,z,x (xRy ^ yRz ^ xRz )
V x,y,z (xRy ^ yRz ^ ̴ xRz)
Przykłady: bycie lubianym, bycie krewnym, bycie przyjacielem, bycie sąsiadem.

1. ASERCJA- „≈”- „prawdą jest, że”.
Funktor asercyjny- potwierdzający prawdziwość.
2. NEGACJA- „~”- „nieprawda, że”; „nie jest tak, że”.
Jego użycie powoduje zmianę wart. Zdania.
3. KONIUKCJA- „^”- „i”.
Związek współprawdziwości.
4. ALTERNATYWA ZWYKŁA- „v”- „lub”.
Związek niewspółfałszywości
5. ALTERNATYWA ROZŁĄCZNA- „ ˩”. „albo..albo”
Związek niezgodności dwóch zdań wzg. P i F.
6. DYSJUNKCJA- „/”-„ bądź..bądź”.
Związek niewspółprawdziwości dwóch zdań.
Jest to negacja koniunkcji.
7. BINEGACJA- „ ↓”. „ani..ani”
Związek współfałszywości dwóch zdań.
8. IMPLIKACJA- „->”- „Jeżeli..,to..”
Poprzednik/następnik.
9. IMPLIKACJA ODWTOTNA- „<- „- tylko jeżeli..to..”
10. RÓWNOWAŻNOŚĆ- „≡”- „zawsze wtedy i tylko wtedy gdy”. Związek zgodności 2 zdań po wzg. P i F.

p  q  p^q  pvq  p˩q  p/q  p↓q  p ->q p<-q p ≡ q

1  1    1      1    0     0   0        1      1 1

1  0    0      1    1     1  0        0      1 0

0  1    0     1    1     1   0        1      0 0

0  0    0     0    0     1  1        1      1 1

p ->q	( ̴ p v q)
p ^ q	̴ ( ̴ p v q)
p v q	( ̴ p-> q)
p / q	̴ (p ^ q)
p v q	( ̴ p / ̴ q)
p ≡ q	( ̴ p ˩ q)
p ˩ q	̴ (p ≡ q)
p ->q	(p/ ̴ q)
̴ p	p/p
p ^ q	̴ ( p / q)
p ^ q	(p/q)/(p/q)
p ->q	p/ (q/q)
p / q	̴ p v ̴ q
p / q	p -> ̴ q
p / q	q -> ̴ p
p- >q	̴ (p ^ ̴ q)
p v q	p/p / q/q
p v q	̴ p / ̴ q

ZDANIA KATEGORYCZNE:
1. OGÓLNO- TWIERDZĄCE (SaP) -„Każde S jest P”.
2. OGÓLNO- PRZECZĄCE (SeP)- „ Żadne S nie jest P”.
3. SZCZEGÓŁ.- TWIERDZĄCE (SiP)- „Niektóre S są P”
4. SZCZEGÓŁ.- PRZECZĄCE (SoP)-„Niektóre S nie są P”.
Zdania z „TYLKO” :
1. TYLKO SaP = PaS
2. TYLKO SeP = nie-SaP / nie-PaS
3. TYLKO SiP = SiP ^ SoP
4. TYLKO SoP = SiP ^ SoP
KONWERSJA - polega na zamianie miejscami podmiotu z orzecznikiem. Tylko SeP i SiP.
OBWERSJA- polega na zmianie jakości zadania kat. z jednoczesnym zanegowaniem orzecznika (P).
KONTRAPOZYCJA- polega na dokonaniu obwersji, konwersji i ponownie obwersji.



WYPOWIEDZI MODALNE- FUNKTORY MODALNE:
1. Musi być tak, że z
2. Musi być tak, że ~z
3. Może być, tak, że z
4. Może być, tak, że ~z
INTERPRETACJA:
1. Zdanie z elementem zbioru zdań W albo w zbiorze tym znajduje się inne zdanie lub zdania, z których wynika zdanie z, a więc interpretator wie, że zdanie z jest prawdziwe;
2. W zbiorze zdań W znajduje się zdanie sprzeczne ze zdaniem z albo w zbiorze tym znajduje się inne zdanie lub zdania, z których wynika zdanie sprzecznie ze zdaniem (~z). W takiej sytuacji interpretator wie, że zdanie jest fałszywe;
3. W zbirze zdań W nie ma zdania z i nie ma zdania ~z , jak też nie ma takiego zdania lub zdań, z których wynikałoby zdanie z, względnie wynikałoby zdanie ~z. W takiej sytuacji interpretator nie ma żadnej wiedzy na temat, o którym orzeka zdanie z.
ZASADY PRZYPISYWANIA:
INTERPRETACJA JEDNOSTRONNA:
1. Musi być tak, że z- jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy opisaną wyżej sytuację 1.
2. Musi być tak, że ~z - jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy opisaną wyżej sytuację 2.
3. Może być, tak, że z - jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy sytuację 1 lub 2.
4. Może być, tak, że ~z - jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy sytuację 2 lub 3.
INTERPRETACJA DWUSTRONNA:
1. Musi być tak, że z- jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy opisaną wyżej sytuację 1.
2. Musi być tak, że ~z - jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy opisaną wyżej sytuację 2.
3. Może być, tak, że z i Może być, tak, że ~z - jest zdaniem prawdziwym, gdy stwierdzamy sytuację 3.

INTERPRETACJA TETYCZNA:
1. Nncx- czyn nakazany- „x musi czynić c”.
2. Zncs- czyn zakazany - „x musi nie czynić c”
3. Dncx- czyn dozwolony- „x może czynić c”
4. Fncx- czyn fakultatywny- „x może nie czynić c”
5. Incx- czyn indyferentny- „x może czynić/ nie czynić c”
6. Oncx- czyn obowiązkowy- czyn jeśli jest nakazany lub zakazany.

---