METODY TRENINGOWE
Treningi siłowe mają za zadanie rozwijać mięśnie zarówno pod względem zwiększenia ich obwodów jak i wzmocnienia włókien mięśniowych. Podczas treningu dochodzi do mikrouszkodzeń, które są regenerowane przez nasz organizm i to właśnie one są odpowiedzialne za przyrost masy mięśniowej i siły. Plan treningów powinien być w pełni uzależniony od celów jakie przed sobą stawiamy. Jeżeli chcemy wyrzeźbić mięśnie i spalić tkankę tłuszczową, stosujemy trening o charakterze aerobowym, w połączeniu z siłowym. Inaczej gdy chcemy wzmocnić siłę i poprawić masę. Bardzo ważne jest właściwe planowanie cykli treningowych. Aby uzyskać najlepsze efekty nasz trening musi być przemyślany i dobrze zaplanowany. Musimy w planie uwzględnić fazę treningową i regeneracyjną. Dobrze jest przygotować sobie cykl treningowy na rok z góry. Treningi nie przyniosą rezultatu, gdy nie będziemy przerywać ich fazami regeneracji (przerwa tygodniowa pozwala na pełną regenerację organizmu bez wybicia go z rytmu treningowego. Przerwy dwutygodniowe i dłuższe wybijają organizm z tego rytmu. Przerwa miesięczna i dłuższa wymaga uwzględnienia okresu przygotowawczego do treningu). Na dobry trening składa się kilka elementów:
umiejętne dostosowanie planu do naszych celów i możliwości
prawidłowe rozplanowanie poszczególnych cykli treninogwych (przerwy regeneracyjne +zmiany ćwiczeń)
dobór właściwych ćwiczeń i technika ich wykonania
inne ogólne zasady pomagające w osiągnięciu celu
TRENING SIŁOWY
Maksymalne zwiększenie siły może nastąpić na drodze wzrostu masy i nadającego tej masie przyspieszenia. W praktyce treningowej siła wzrasta najczęściej na skutek wzrostu wartości masy lub przyspieszenia. Ćwiczenia siłowe dzielimy na dwie grupy:
właściwe ćwiczenia siłowe- np. wciskanie w leżeniu, przysiady ze sztangą, ćwiczenia izometryczne, niektóre ćwiczenia gimnastyczne
ćwiczenia szybkościowo- dynamiczne- np. rzuty, pchnięcia, skoki i inne tego typu ruchy o charakterze dynamicznym
Do określenia aktualnej siły mięśnia wprowadza się dwa pojęcia:
siła absolutna- siła przypadająca na 1cm kw przekroju fizjologicznego mięśnia. Określa się ją podniesieniem maksymalnego ciężaru przez pojedynczy mięsień lub grupę mięśniową.
siła względna- stosunek wielkości podnoszonego ciężaru do masy ciała (tzw. wskaźnik siły względnej). W związku z tym podziałem istnieją w wielu sportach kategorie wagowe.
Siła mięśni zależy bezpośrednio od skurczów mięśni, które dzielimy na:
koncentryczne- skurcz mięśni w czasie pracy
ekscentryczne- rozkurcz mięśnia w czasie pracy
izometryczne- wzrost tonusu mięśnia bez zmiany jego długości
Maksymalny skurcz mięśnia zależy od pobudzenia maksymalnej liczby włókien mięśniowych w danym ruchu lub ćwiczeniu. Pobudzenie to zależy od siły impulsu nerwowego, biegnącego z centralnego systemu nerwowego. Celem treningu siłowego jest m.in. kształtowanie zdolności do angażowania w odpowiednich momentach i ćwiczeniach jak największej liczby włókien mięśniowych. Podstawowym zagadnieniem w metodyce kształtowania mięśni i siły jest wielkość obciążenia treningowego. Ze wzoru na siłę (F=m*a) wynikają dwie podstawowe zasady:
operowanie dużymi ciężarami i stałym przyspieszeniem ruchu wpływa na kształtowanie masy mięśniowej i siły
operowanie małymi ciężarami i zmiennym przyspieszeniem ruchu wpływa głównie na kształtowanie siły względnej.
Maksymalne napięcie mięśnia można osiągnąć przez:
podnoszenie małych ciężarów aż do wyczerpania
podnoszenie maksymalnego ciężaru
podnoszenie małego ciężaru z maksymalną szybkością
W pierwszym sposobie do akcji w miarę zmęczenia włącza się większa liczba włókien mięśniowych. Maksymalny efekt osiąga się dopiero w ostatnich powtórzeniach, wykonywanych już na bazie dużego zmęczenia. Ten sposób treningowy stosowany jest najczęściej w kulturystyce, bo wpływa na kształtowanie siły jak i masy mięśniowej.
Drugi sposób wpływa głównie na rozwój maksymalnej siły poprzez coraz lepsze regulacje impulsów nerwowych i zdolności angażowania do pracy dużej ilości włókien mięśniowych. Przyrost objętości mięśni jest w tym wypadku niewielki.
Trzeci sposób kształtuje siłę dynamiczną i ma bardzo mały wpływ na przyrost masy mięśniowej.
Regulowanie obciążeń treningowych może się również odbyć przez:
wprowadzenie zmian do czynności ruchu (np. zmianę pozycji wyjściowej, tempa ruchu, itp.)
zmianę obciążenia
zmianę przerw wypoczynkowych
W ćwiczeniach siłowych dąży się do kształtowania sylwetki przez rozwój masy mięśniowej. Konieczne jest więc stosowanie różnych metod treningowych. Metodyka kształtowania maksymalnej siły mięśniowej polega na stosowaniu dużych obciążeń treningowych. Trening w kulturystyce polega na stosowaniu stosunkowo niedużych lub średnich obciążeń oraz takich ćwiczeń, w których zaangażowane są pojedyncze grupy mięśniowe. Stwierdzono też, że do przyrostu masy przyczyniają się najbardziej ruchy wolne przy stałym i dużym napięciu mięśni. Dopiero znajomość zasad i systemów ćwiczeń dostosowanych do specyfiki i celów stawianych w kulturystyce pozawala na świadome i skuteczne kształtowanie ciała i organizmu.
TRENING OBWODOWY
Tę formę treningu stosuje się u początkujących i zaawansowanych w okresie przygotowania ogólnego w rocznym cyklu treningowym oraz jako rozgrzewkę przed treningiem. Można go więc stosować na co dzień z różnym natężeniem i odpowiednim wyborem ćwiczeń. Przyczynia się w dużej mierze do osiągnięcia wytrzymałości siłowej przez doskonalenie układu krążenia i oddychania, nie wpływa ujemnie na rozwój szybkości i koordynacji ruchowej.
Ogólne zasady treningu obwodowego to:
ustawiamy 8-12 stacji ćwiczeń
ćwiczymy ze zwróceniem uwagi na technikę
obciążenie lub ilość ruchów powinna wynosić 50% możliwości ćwiczącego
nie stosuje się przerw między ćwiczeniami
obwód pokonuje się w czasie nie prowadzącym do wyczerpania
po poprawie kondycji skraca się czas ćwiczeń lub zwiększa obciążenie
Czas wykonywania jednego ćwiczenia nie powinien przekraczać 1min, a ilość powtórzeń- średnio 15. nie powinno się pomijać tej metody, ponieważ daje żelazną kondycję, która pozwala wytrzymać nawet najcięższy trening z obciążeniem. Trening obwodowy daje liczne korzyści m.in. dla ogólnej sprawności.
Na organizm ćwiczącego wpływa zmiana niektórych parametrów:
wzrost ciężaru- na wzrost siły
wzrost liczby powtórzeń- na wzrost wytrzymałości mięśniowej
większe tempo ćwiczeń- na siłę
podwyższenie tempa- na wzrost wytrzymałości sercowo- mięśniowej
więcej wysiłku maksymalnego- na większą siłę i wytrzymałość