WILLE RZYMSKIE
Rzymską willą, początkowo był wiejski dom, z towarzyszącymi mu zabudowaniami gospodarczymi, stanowiący centrum posiadłości ziemskiej. Posiadłości te różniły się wielkością: od małych gospodarstw uprawianych głównie przez rodzinę, do wielkich majątków ziemskich, na których pracowali niewolnicy lub przypisani do ziemi kolonowie, będący rodzajem chłopów pańszczyźnianych. Charakterystyczną ich cechą było wiele pomieszczeń otaczających atrium i perystyl, a także umieszczony w głębi zabudowań ogród. Czasami znajdował się tutaj również gimnazjon z portykami i bieżniami.
Wyróżniamy wille wiejskie, miejskie i nadmorskie. Willa wiejska (villa rustica) miała z reguły plan prostokąta z wewnętrznym, prostokątnym podwórzem i szeregiem izb po bokach. Willa nadmorska (villa maritima) - była to luksusowa budowla stawiana nad brzegiem morza przez najbogatszych obywateli rzymskich. Składał się na nią z reguły dom na wybrzeżu, ogród z altanką, baseny morskie. Wreszcie willa miejska (villa urbana) była budowana w mieście, a charakteryzowała się przeważnie tym, że jej centralne pomieszczenie było w kształcie eksedry, zaś pozostałe izby pozostawały na planie prostokąta i otoczone były portykami. Dookoła willi z reguły znajdował się ogród z licznymi altankami.
Dom z Misteriami (slajd 2)
Stojąca na przedmieściach Pompejów, niedaleko bramy Herkulańskiej willa z Misteriami jest typowym przykładem luksusowej rezydencji z okresu świetności miasta. Zbudowano ją w II wieku pnę, a później podlegała ciągłej rozbudowie i upiększaniu, aż do trzęsienia ziemi w 62 roku n.e., po którym nowy właściciel wprowadził w niej nowe zmiany i przekształcił ją w centrum gospodarstwa rolniczego. (Slajd3)Dom opiera się na środkowej osi, którą tworzą wejście, perystyl (duży wewnętrzny ogród otoczony kolumnadą), atrium ze zbiornikiem do zbierania deszczówki, gabinet, czyli tablinum, udekorowany malowidłami o tematyce egipskiej oraz imponujący, wychodzący na morze belweder. Wspartą na małych kolumienkach exedrę przykrywały zielone ogrody wiszące, które otaczały część mieszkalną. Tarasy, na których znajdowały się fontanny, liczne klomby i rzeźby, idealne nadawały się na miejsce do odpoczynku, a goście mogli podziwiać wspaniały widok na wybrzeże. W dalszym skrzydle domu znajdowały się pomieszczenia gospodarcze; pomieszczenia, w których odbywała się produkcja wina, natomiast pokoje mieszkalne i łaźnie znajdowały się bliżej środka willi.(slajd4) Nazwa willi nie ma nic wspólnego z nierozwiązanymi sekretami ani, natomiast pochodzi ona od niezwykłych fresków, pochodzących z pierwszej połowy pierwszego wieku przed naszą erą, które pokrywają ściany triclinium, czyli jadalni. Malowidła te przedstawiają serie scen dotyczących Misteriów Dionizyjskich, dzięki którym można poznać szczegóły rytuału inicjacji nowych czcicieli Dionizosa. Po czerwonych ścianach porusza się z powagą około trzydziestu postaci naturalnej wielkości - zarówno ludzi, jak i bogów. Jedno z malowideł przedstawia młodą dziewczynę, która, po różnorodnych próbach, zostanę przyjęta w poczet czcicieli boga wina. Otaczają ją różnorodne postacie, wśród których znajduje się Syen, pijany Donizos w objęcach Ariadny, a także kapłanki. Do triclinium wchodziło się przez szerokie wejśce z portykem, wychodzące na morze. Dzięki temu goście w czasie posiłku mogli się schronić przed słońcem i wiatrem od morza.
Willa Hadriana (slajd5)
Wielki kompleks pałacowy wybudowany w II w. n. e. w Tivoli, składający się z czterech części. Cechy charakterystyczne tej budowli to asymetria, zanik linii prostej w planach niektórych budynków, sklepienia segmentowe. Willa rozciąga się na osi północ-południe. Pałac składał się z licznych budynków przylegających do trzech dziedzińców: Dziedzińca Bibliotek, Dziedzińca Wielkiego, Złotego Placu. Westybul miał cztery apsydy w narożnikach i cztery prostokątne nisze w ścianach. Plan pawilonu zbliżony jest do krzyża greckiego, ale z zaokrąglonymi narożami. Do południowo-zachodniego bloku Dziedzińca Bibliotek przylega Teatr Morski, budynek otoczony okrągłym portykiem z 40 jońskimi kolumnami i kanałem. Na powstałej w ten sposób wyspie mieścił się pawilon z perystylem i asymetrycznie rozplanowanymi pomieszczeniami wokół niego. Drugi kompleks (oś wschód-zachód) to czworokątny portyk z basenem pośrodku i dwoma budynkami o nieznanym przeznaczeniu. Trzeci kompleks to Małe i Wielkie Termy oraz wąski i długi basen z monumentalnym Serapeum. Centralna sala Serapeum, na planie półkola, była sklepiona segmentową półkopułą. Czwarty kompleks znajduje się w południowej części willi. Jest tam Mały Pałac. Pałac ten używany był do połowy III w. n.e. (slajd6)
Willa w Chedworth (slajd7)
Zbudowano ją w pierwszej połowie II w. n.e., ale przebudowywano i powiększano do VI w. Posiadała system kanalizacyjny, ogrzewane podłogi, dwa ciągi łaźni, ale miała niewiele pokojów i sypialni. Niektóre pokoje były ozdobione mozaikami podłogowymi.