MECHANIZACJA wykład I 20.02.2006

Z. Majewski

egzamin dwuczęściowy- pisemny i ustny

“Mechanizacja ogrodnictwa” Kowalczuk, Bieganowski WSiP 2000

“Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych” Majewski, Kuczewski

Zastosowanie i podział ciągników:

1. rodzaj mechanizmów jezdnych

2. moc ciągników

3. siła ciągu

4. przeznaczenie eksploatacyjne

1.

• kołowe

• gąsienicowe- na gleby ciężkie, zlewne; ciągniki bardzo ciężkie ale efektywniejsze przekazywanie napędu, mniejszy nacisk jednostkowy- mniej ugniata glebę

ciągnik kołowy:

• dwuosiowy

• jednoosiowy

Typowy ciągnik to ciągnik dwuosiowy,, przednie koła służą do kierowania, tylnie do napędu, chodzi o rozwinięcie dużego momentu obrotowego- wolno obracać duże koło.

Poślizg kół- gdy jest za mokro, dopuszcza się 15-20% poślizgu, zapobieganie:

• protektorowanie opon

• więcej kół- koła bliźniacze

• dociskanie kół do podłoża- żeliwne obciążniki, hydrauliczne dociążenie, napęd na cztery koła- jako napęd pomocniczy lub stały- w tym wypadku koła tej samej średnicy

• zazwyczaj ciągniki przegubowe, stosowanie gąsienic

2.

Moc ciągnika- od kilku do kilkuset kilowatów- nie jest to najważniejszy wskaźnik

3.

Siła ciągu (nominalna) - 10 klas w zależności od siły ciągu, musi być określana w standardowych warunkach- suche ściernisko przy prędkości 6-9 km/h

W ogrodnictwie stosowane mikrociągniki- klasy 1 i 2 o sile ciągu odpowiednio do 1 i 2

ciągnik jednokołowy i jednoosiowy (?)

4.

przeznaczenie eksploatacyjne

pług ładunek przyczepy (kg)

pomocnicze 1 skibowy 1000 uprawy międzyrzędowe, ochrona

roślin, koszenie

uniwersalne 2 3000-40000 uprawa, pomocnicze, transport

podstawowe 3 5000-6000 uprawa, zbiór, transport

ciężkie 4-5 2 x 6000 wszystkie, oprócz pielęgnacji

bardzo ciężkie >7 2 x 8000

Ważna jest prędkość zapasowa- przy zbiorach, prędkość ogranicza przepustowość zespołów.

Prędkości:

• zwolnione- 1,5-3 km/h

• zapasowe - 2-5 km/h

• robocze - 6-15 km/h

• transportowe 12-18 km/h polowy, 20-30 km/h szosowy.

Wymagania dotyczące konstrukcji i użytkowania:

1. wymagania dotyczące charakterystyki technicznej:

• dobre wykorzystanie mocy silnika, wysokie nasycenie energetyczne (masa/moc), nadwyżki mocy dla zachowania elastyczności silnika

• właściwości trakcyjne- dobór prędkości roboczej (skrzynie biegów bezstopniowe, napęd hydrauliczny), wymiar opon, nacisk jednostkowy, prześwit, rozstaw kół i osi, osprzęt (podnośnik hydrauliczny, zaczepy, układ zawieszenia przedni, WOM, TUŻ itp.)

2. wymagania eksploatacyjne

• niezawodność działania (łatwy, rozruch, dobra przyczepność, duża zwrotność, prosta konstrukcja)

• dobre współdziałanie z maszynami rolniczymi (łatwość agregatowania, szybkozłącza unifikacja, układ zawieszenia i WOM)

• łatwość i wygoda obsługi (kabina szczelna, bezpieczna, cicha, agronomiczna dostęp do mechanizmów, pedałów, dzwigni, różnych przyrządów kontrolnych, łatwość manewrowania)

3. wymagania dotyczące technologii, obsługi technicznej i naprawy:

• łatwość i mała pracochłonność, obsługi codziennej i okresowej, duża trwałość, unifikacja części zamiennych, łatwość montażu i demontażu części

4. wymagania dotyczące ekonomicznych aspektów użytkowania

• niski koszt zakupu (rozmiar produkcji, rodzaj materiałów)

• duża trwałość

• niskie zużycie paliwa (dobra przyczepność, przy małej większe zużycie)

• niskie koszty eksploatacji

UPRAWA GLEBY

narzędzie uprawowe- ma bierne części robocze

maszyna- napędzane elementy robocze

1. uprawa tradycyjna- oparta na zastosowaniu pługa

2. uprawa zredukowana- np. kultywator zamiast orki

3. brak mechanicznej uprawy - wysiew ziarna na ścierniska

1.

pługi:

• lemieszowe

• zwykłe

• do orki zagonowej

• do orki bezzagonowej

• obracalne

• wahadłowe

• specjalne:

• agromelioracyjne- do orki jednowarstwowej lub dwuwarstwowej

• łąkowe

• talerzowe- elementem roboczym jest talerz, zalecane na gleby bardzo zwięzłe, mniej narażone na uszkodzenia mechaniczne

zależnie od rodzaju orki:

• podorywkowe

• do orki siewnej

• do orki głębnej

Podział bron

1. ,zębowa

• o zębach prostych

• posiewna

• lekka

• średnia

• ciężka

• b. Cięzka

• o zębach redlicowych

• o zębach nożowych

2. spręzynowa

3. aktywna

• wałowa

• obrotowa

d) talerzowa

• jednośladowa

• dwusladowa

Podział wałów.

1. gładki

• polowy

• łąkowy

b) prętowy

• ztrunowy

• żelazkowy

2. pierścieniowy

• zwykły

• kombnowany

• kolczatka

ORKA

Inne elementy korpusu płużnego (używane w Polsce):

• przedpłużki- przy zadarnionej powierzchni

• ścinacze listwowe- działają jak przedpłużek

• kraje nożowe i tarczowe

• pogłębiacze- pogłębia warstwę orną- niszczy podeszwę podłużną

Podział pługów:

1. przyczepiane- za pomocą haka, mają 3 koła- polowe, bruzdowe i tylne- podporowe

2. zawieszane

3. półzawieszane

1.

położenie transportowe- trzeba podnieść ramę przy zakończeniu pola żeby nie orać drogi- pierwsze pługi przyczepiane miały podnośnik zapadkowy, teraz są układy hydrauliczne; stosowano bezpieczniki zaczepowe

2.

pługi zawieszane- podnośnik hydrauliczny oraz układ zawieszenia- 5 cięgieł: dwa dolne, dwa wieszaki i łącznik górny

Regulacja głębokości- regulacja kopiująca- pług ma koło kopiujące- ręcznie ustawiane zapewnia równomierną głębokość orki

Regulacja automatyczna- pług bez koła- głębokość pracy ustala się dzwignią podnośnika hydraulicznego, po całkowitym opuszczeniu pługa pozostaje zakres regulujący, w ciągniku jest czujnik - ustalamy na opór- jeśli pojawi się twardszy odcinek podnośnik automatycznie podnosi pług, jeśli lżejszy to zagłębia- nie jest to dobre przy glebie mozaikowatej, istnieje regulacja tłoczenia oleju do podnośnika która może zwiększać albo zmniejszać szybkość działania- żółw i zając- regulacja siłowa.

Są trzy systemy regulacji:

• siłowa - w zależności od oporu

• pozycyjna- ustawienie cięgieł

• mieszana- pośrednia

3.

pługu półzawieszane- ma tylko dolne cięgła oraz koło podporowe; są do dużych pługów; położenie transportowe- podnoszą cięgła.

MECHNIZACJA wykład II

Ze względu na sposób obsługi bezpieczniki możemy podzielić na:

• jednorazowe- ze ścinaną śrubą lub sworzniem- odpowiednio wytrzymała śruba.

• bezpieczniki półautomatyczne- płytka, lub inny element, który odgina się, co pozwala na odchylenie korpusu płużnego- traktorzysta musi zatrzymać się i podnieść pług żeby się zatrzasnęło.

• Bezpieczniki automatyczne- działają niezależnie od woli traktorzysty; z płaską sprężyną lub układem hydrauliczno-pneumatycznym - bezpiecznik podłączony do układu hydraulicznego podnośnika, jest siłownik i zbiornik z gazem.

Pługi specjalne- do orki bezzagonowej- umożliwiają odkładanie skiby w jedną stronę przy jeździe w dwóch kierunkach, są to pługi odwracalne i wahadłowe.

• pługi odwracalne- posiadają dwa komplety korpusów płużnych- w prawą i w lewą stronę, po zakończeniu rzędu odwraca się, umożliwia to odkładanie pod górę w orkach na stokach, również uzyskuję się równiejszą powierzchnie pola. Obecnie stosowane powszechnie- można orać pola o różnym kształcie.

• Pług wahadłowy- uproszczony- ma jedną ciągłą cylindryczną odkładnicę, lemiesz jest dwustronny, można przestawić korpusy płużne za pomocą siłownika hydraulicznego- pług dobrze pracuje w niesprzyjających warunkach, można zmieniać kąt natarcia.

Regulowanie szerokości roboczej- ustawianie osi wykorbionej z przodu.

Bezstopniowa regulacja szerokości-zmiana kąta ustawienia pługa w stosunku do ciągnika, po zmianie kąta należy odchylić korpus by był prostopadły do kierunku ruchu.

Narzędzia popłużne:

• Brony- różne rodzaje zębów i obciążenia zęba- brony lekkie to około 0,5 kg, oprócz bron stosuję się chwastowniki, brony spulchniające itp.

• Brona talerzowa- często stosowana, do podorywki, mają możliwość regulacji konta talerzy w każdej sekcji, głębokość zależy od obciążenia, zazwyczaj brony talerzowe dociąża się

• Wały:

• Ugniatające- gładkie

• Kruszące- różne, np. wał cambela

• Specjalne- stosowane w zespołach uprawowych, mają za zadanie przygotowanie gleby do siewu.

• Kultywatory- trzy rodzaje zębów- sprężyste, pół sztywne i sztywne- zakończone gęsią stopką, sztywne mają sprężynowy bezpiecznik; zazwyczaj są zawieszane.

• Głęboszowanie- rodzaj ciężkiego kultywatora- głębokość działania do 90 cm- poprawia warunki wodno-powietrzne, głęboszowanie zazwyczaj raz na 2-3 lata, duże zapotrzebowanie mocy; stosuje się różne dodatki- kret- zabezpiecza przed osypywaniem się ziemi, i inne; mogą mieć napęd.

27 III 06 spotkanie w sprawie praktyk- budynek 6 sala A43, godzina 8:15

Maszyny rolnicze

• glebogryzarki - przeważnie zawieszane, elementem roboczym jest bęben z tarczami, do których przykręcone są noże; różne rodzaje noży; typowy napęd to WOM- przez wał teleskopowy przenoszona moc na wał odbioru mocy i bęben.

Intensywność rozdrabniania gleby zależy od wskaźnika dynamicznego- stosunek prędkości obrotowej do prędkości ruchu- musi przekraczać 1; na intensywność spulchniania wpływa rodzaj i liczba zębów (?) oraz to czy są obroty współbieżne, czy przeciwbieżne z kierunkiem jazdy; intensywność spulchniania zależy od ustawienia osłony; zęby są specjalnie umieszczone na tarczach- są przesunięte. Maszyny te wymagają dużej mocy; można przesunąć żeby spulchniać ślad po ciągniku.

• pługofrezarki - pług nigdy nie zapewnia rozdrobnienia gleby odpowiedniego do siewu, pługofrezarka ma palcowe frezy, które rozdrabniają ; intensywność frezowania zależy od obrotów frezów.

• Brony aktywne- dwa typy- brony wahadłowe i obrotowe

• brony wahadłowe napędzane przez układ wahadłowy; napędzane przeciwbieżnie.

• Brony obrotowe- wirniki z zębami napędzane przez zespół kół, obracają się w pionie, wchodzą w skład zespołów uprawowych.

• Motyka rotacyjna Rotaspa- w uprawie pod osłonami, imituje kopanie łopatą- układa większe fragmentów skiby- mała wydajność.

• Pługi wirnikowe, ślimakowe- rzadko stosowane- posiadają wirniki, norze, ślimaki lub specjalne płytki- nie znalazły szerszego zastosowania- zbyt duży pobór mocy choć mniejsza siła uciągu.

NAWOŻENIE

Nawozy stałe (mineralne):

• siewniki - coraz rzadziej stosowane- siewniki talerzowe.

• Rozsiewacze

Siewniki:

• siewnik talerzowy- mają zbiornik i talerz- dobra równomierność, ale mała wydajność (małą przepustowość)

Stosowane rozsiewacze:

• zawieszane odśrodkowe- 1, 2 tarcze z łopatkami, nawóz przesypuje się przez otwór na tarczę, przy obrocie siła odśrodkowa rozrzuca nawóz po polu, w środku jest mieszadło; dawka zależy od wielkości szczeliny- dzwignie regulujące wielkość; w niektórych rozsiewaczach można zmieniać miejsce tarczy do rozprowadzania nawozu. Równomierność jest dość nędzna- stosuje się więc różne łopatki, lub odpowiednie prowadzenie po polu. Rozsiewacz nawieszany ma mały zbiornik.

• Rozsiewacz przyczepiony- można wsypać więcej nawozu, w dnie jest taśma; nawóz wysypuje się przez regulowaną szczelinę na tarcze, dawkę ustala się zmieniając szerokość szczeliny i poprzez WOM który może być niezależny- nie przekazywany przez skrzynie biegów- stała prędkość obrotów- dostosowujemy dawkę przyśpieszając lub zwalniając, lub zależny- przekazywany przez skrzynie biegów- regulujemy zmieniając szybkość obrotów wałka- szybciej jedziemy, ale rozsiewamy tyle samo.

• Rozsiewacz pneumatyczny- można rozsiewać pasowo, nie jest precyzyjny pod względem dawkowania.

Nawozy objętościowe (organiczne):

• rozrzutnik- przyczepa jedno, lub dwuosiowa, mogą być zaopatrzone w różne układy.

• Wąskopasmowe- łańcuchowo listwowe

• Szerokopasmowe- bębny ustawione pionowo

Napęd przenośnika- porusza się ruchem przerywanym- napędzany przez koło zapadkowe i zapadkę, rodzaj regulacji dawki- na mimośrodzie można ustawić różne miejsca zaczepienia dzwigni- regulacja skoku dzwigni- im więcej ząbków ustawiamy, ty m szybciej przenosi przekaźnik, przy niezależnych obrotach WOM regulujemy poprzez prędkość jazdy.

Ładowanie do rozrzutnika:

• ładowacz czołowy- podnosi w górę i w dół- zawiera siłownik

• ładowacz obrotowy- hydrauliczny- własne podłoże, napędza się przez wał napędzający pompę.

Rozlewanie nawozów płynnych:

• gnojówka- rozlewanie na powierzchni, lub pod powierzchnią gleby

• gnojowica

• woda amoniakalna- pod powierzchnią gleby- zbiornik na ramieniu pługa lub specjalne rozlewacze- pompa podłączona do rozdzielacza i poszczególnych przewodów- w celu wyrównania ciśnień, dawkę ustawia się regulując pompę.

• Naczepy arsenizacyjne- szczelne połączenie podajnika nawozu z naczepą aby zapobiegać ulatnianiu się nawozu.

Siew i sadzenie:

• siew rzutowy- ręczny- w sposób nieuporządkowany

• siew rzędowy

• siew punktowy- precyzyjny- do poszczególnego wysiewu różne rodzaje zespołów wysiewających-części dozujących ziarna

• siew rzutowy- zespół rozsiewający szczoteczkowy- do traw- zawiera okrągłą szczoteczkę na wałku, szczeciny wybierają ziarno i rozrzucają, nastawienie dawki za pomocą regulacji szczeliny, zespół nie jest uniwersalny.

• Przy zespołach wysiewających istotne są:

• Nastawienie dawki

• Uniwersalność

• Do siewu rzędowego:

• Zespół roweczkowy- wałek wygarnia nasiona, w zależności od położenia wałka wygarnia ich więcej lub mniej, wałek ograniczony jest przez sztywną płytkę, stosuje się dolny, lub górny wysiew- do nasion dużych- zmiana kierunku obrotu wałka

• Zespół kołeczkowy- wałki na powierzchni mają kołeczki- blacha ograniczająca denko jest ruchoma, jest sprężynowa, możemy całkowicie otworzyć denko- powoduje to wysypanie się nasion- po zakończeniu siewu do opróżnienia siewnika- nasiona wysypują się do specjalnych rynienek. Ilość ziarna ustalamy zmieniając liczbę obrotów wałka, w nowoczesnych przekładnia bezstopniowa. Dostosowanie do wielkości nasion- różne wałki- w nowoczesnych siewnikach są zblokowane (kompleksowe wałki)- napędza się określony segment wałka.

• Zespół wysiewający do wysiewu punktowego (precyzyjnego):

• Zespół mechaniczny, gdzie występują dwie tarcze które mają wycięcia które wysiewają indywidualnie do każdego nasiona, napęd przenoszony na tarczę z koła, dawka zależy od liczby obrotów tarcz w stosunku do koła, dostosowanie do wielkości nasion poprzez rozsuwanie tarcz.

• Zespół pneumatyczny- nad lub podciśnieniowy

• Podciśnieniowy- przenosi nasiona pod ciśnieniem- jest tam pompa podciśnieniowa, nasiona wpadają do rowka, w pewnym momencie zastawka odcina podciśnienie i nasiona spadają na glebę

Dostosowanie siewnika do pracy- obliczenie liczby redlic, nastawienie dawki i długość znaczników-przygotowują do prowadzenia na polu.

Wykład III

Sadzenie ziemniaków:

• Przygotowanie miejsca

• Sadzenie

• Obsypywanie

Sadzenie ręczne- motyka.

Przygotowanie miejsca- pod pług, ręcznie dostarczyć i obsypać- problem- odległości w rzędzie oraz głębokość- zastosowanie znacznika i dołownika- tarcza z łopatkami jest elementem roboczym, narzędzie kilkusekcyjne.

Sadzenie maszynowe- sadzarki.

Sposób sadzenia- maszyna powinna wykonać wszystko za jednym podejściem- sadzarki automatyczne- redlica wykonuje bruzdę, zespół pobiera ziemniaki a obsypnik formuje redlinę.

Sadzarki:

1. tarczowe- redlina wykonuje bruzdę, na tarczy są elementy pobierające ziemniaki- chwytaki- wrzucające do bruzdy. Pierścień oporowy powoduje odchylenia palca - nabieranie ziemniaka, który jest potem dociskany, a następnie zwolnienie i ziemniak pac do bruzdy. Można ustalać szerokość międzyrzędzia, głębokość- 8-12 cm oraz podłużny odstęp- można zmieniać przełożenie- tarcza napędzana jest od koła jezdnego, ważna jest sygnalizacja- informacja o działaniu tarcz.

2. przenośnikowa- taśmowa - sadzeniaki podobnie pobierane przez półeczki, ale przenoszone przez przenośnik, czasami stosowany jest korektor- dodatkowy zbiornik oraz pręt, który sprawdza, czy są ziemniaki i w razie czego uzupełnia ze zbiornika dodatkowego puste miejsca.

-sadzarka półautomatyczna- trzeba ręcznie podawać sadzeniaki- stosowana przy podkiełkowanych ziemniakach- nie uszkadza kiełków, ale mniejsza wydajność i prędkość.

Sadzarki do rozsady:

• elementami roboczymi są elastyczne tarcze, obsługujący podaje sadzonki pomiędzy tarczę które wsadzają rozsadę.

• Są tarcze wymienne, które mają kołeczki robiące dołki w ziemi- sadzarki półautomatyczne

• Rozwiązania automatyczne- przenośnik na który trafiają sadzonki oraz tarcza z kieszonkami, wiele rozwiązań.

Uprawy międzyrzędowe- wypielanie, obsypywanie itp., różnego rodzaju wypielacze- maszyna sekcyjna, wiele sekcji przymocowanych do belki wypielacza przez układ równoległoboczny, elementy robocze- dłuta, gęsiostopki, najczęściej gęsiostopka i dwa noże.

Układ równoległoboczny- sprężyna zapewnia cały czas pionowe zawieszenie, trzeba ustawić głębokość pracy- wysuwanie elementów. Rozstawa elementów roboczych w międzyrzędziach- zawsze należy zostawić pas ochronny 8-10 cm, pomiędzy elementami powinien zostać pas przykrycia- 2-3 cm, czasami wystarczy zastosowanie samych noży.

Dostosowanie do zawracania- zewnętrzna sekcja zawsze nie ma jednego noża.

Prowadzenie wypielacza na polu:

• Za pomocą jakiegoś elementu osoba może przesuwać belkę w stosunku do ciągnika- żeby zabezpieczyć rośliny

• Przeważnie są to narzędzia wielostronne- rama z różnymi narzędziami, można łatwo je zmieniać- zawieszone na jednym przodku

Ochrona roślin- głównie chemiczna, opryskiwanie

Opryskiwacze- podziały ze względu na:

• Sposób przenoszenia na polu: samojezdne, samolotowe, plecakowe itd.

• Sposoby wytwarzania ciśnienia: hydrauliczne, pneumatyczne, ciśnieniowe i aerozolowe

• Zależnie od rozprysku

Opryskiwacz ciągnikowy zawieszany:

• Ograniczona objętość zbiornika- dużo prac przygotowawczych potrzebnych do napełnienia, samojezdne mają większą objętość, ale przyczepiane zapewniają większą zwrotność

• Budowa:

• Zbiornik

• Filtry- co najmniej trzy stopnie filtrowania

• Pompa wytwarza ciśnienie- często przeponowe i wirnikowe; przeponowe- łatwo zastosować pompę dwustronnego działania- większa wydajność

• Powietrznia- wyrównywanie ciśnienia w opryskiwaczu- zapobiega nierównomiernemu opryskowi, jest to oddzielny zbiornik ze zbiornikiem powietrznym- ciecz podawana przez pompę spręża powietrze , wytwarza się ciśnienie.

• Układ zaworów- doprowadzanie cieczy do poszczególnych belek; włączane- mieszadło hydrauliczne zapewniające mieszanie cieczy oraz efektora- napełnianie ze zbiornika stojącej wody; zawór przelewowy- ustawia ciśnienie robocze, przelewowy zawór ma odprowadzenie, na wypadek zapchania się rozpylacza odprowadza ciecz z powrotem do zbiornika.

• Belka opryskiwacza- podzielona jest na co najmniej dwie sekcje, ma regulowaną wysokość, na belce umieszczone są końcówki, trzeba stosować układ stabilizujący belki- musi być równoległa do powierzchni pola, często belka umieszczana jest w osłonie, stosuje się też znaczniki pionowe aby zaznaczyć zakończenie oprysku.

• Rozwadniacz środków ochrony roślin- następuje rozrzedzenie stężonego środka

Rozpylacze:

• Rozbryzgowe- czopkowe

• Z komorą wirową

• Z różnymi wkładkami- typu kontra, często z pomocniczym strumieniem powietrza

• Szczelinowe- w nowoczesnych przekręca się głowice, aby zmienić szczelinę

Rozpylacze z pomocniczym strumieniem powietrza- często oprysk kierowany na drzewa, krzaki, z reguły ma różne zadania- lepsze pokrycie i rozpylenie, stosuje się sprężarki, wentylatory.

Na ustawianie dawki opryskiwacza mają wpływ trzy czynniki:

• Ciśnienie robocze- powinno być dostosowane do typu rozpylacza- regulacja w niewielkim stopniu

• Typ rozpylacza

• Prędkość jazdy

Wpływ na szkodliwość rozpylacza ma znoszenie cieczy związane z wielkością kropli- przy obniżeniu ciśnienia wielkość kropli rośnie- opryskiwacze antyznoszeniowe;

Metody zapobiegania:

• Zastosowanie strumienia powietrza- może być wspomagany

• Stosowanie adiuwantów- ciecz mniej odbija się od powierzchni rośliny

Precyzyjne dawkowanie cieczy- stosowanie opryskiwaczy sensorowych, nawigacji satelitarnej- lokalizacja obiektu , porównanie z mapą pola i regulacja dawki- na razie bardzo kosztowne.

Opryskiwacze sensorowe -rozpoznają roślinę, którą mają opryskać- przy dużym stopniu zachwaszczenia głupieje.

Opryskiwacze tunelowe- zasada działania:

• Tunel otacza rząd opryskiwany

• Lepsze pokrycie - stosowany dodatkowy strumień powietrza

• Zawsze pewna ilość cieczy spływa- specjalne półeczki z których odzyskuje się ciecz

Zraszanie

Sztuczne deszczownie lub nawadnianie kroplowe

Nawadnianie kroplowe:

• Utrzymanie optymalnej wilgotności gleby w strefie systemu korzeniowego

• Zmniejszenie wahań wilgotności

• Oszczędność energii i wody

• Brak ujemnego wpływu na strukturę gleby

• Możliwość stosowania nawozów- automatyzacja, zmniejszenie nakładów na pracę ludzką

• Mniejsze narażenie na choroby grzybowe

Wady:

• Zatykanie się kroplowników

• Hamowanie rozwoju strefy korzeniowej

Deszczownie:

• Stałe

• Pół przenośne

• Przenośne

• Deszczownia szpulowa- ważne odpowiednie ciśnienie

• Deszczownia przestawiana

Napęd -agregaty pompowe- różne

Szybkozłącza

Zraszacze:

• obrotowe impulsowo- wahadłowe

• obrotowe jedno lub dwustrumieniowe

Mikronawadnianie:

• rury- różne rozmiary pod powierzchnie gleby

• mikrozraszacze

• kroplowe- powierzchniowe nawadnianie drzew w sadzie

• kroplowniki- przewody z wtopionymi kroplownikami- musi być bardzo czysta woda

można wykorzystać do nawożenia

rozstawienie:

- pole o zakresie koła - około 20% podwójnego zraszania- rozstawa w kwadrat bądź w trójkąt.

MECHANIZACJA wykład IV

Kosiarki

Koszenie i zbór traw

• zespoły nożycowe i rotacyjne

Nożycowe zespoły tnące:

1. zespoły nożycowo palcowy, belka palcowa, listwa polowa, prowadnica, przycisk, stałka

2. bezpalcowy: belka, listwa tnaca górna, nozyki górnej listwy tnącej, ramię listwy tnącej górnej, nozyki i ramie listwy tnacj dolnej.

Rodzaje:

• normalny : 3 nozyki/ 3 palce

• średni: 3 nozyki/ 4 palce

• niskiego cięcia: 3 nożyki/ 6 palców

• rotacyjne zepoły tnące:

1. z pionowo ustawionymii wałami napedowymi, talerzowy, listwowy, żyłkowy

2. z poziomo ustawionymi wałami napędowymi: bębnowy- bijakowy

KOSIARKI: na tawniki:

• silnikowe

• spalinowe

• głównie zwraca się uwagę na bezpieczeństwo

• kosiarki rotacyjne samobiezne

• kosiarka czołowa samobieżna

• noże do cięcia zarośli

• wykaszarki

Krawędź przeciwtnąca-

Zespoły rotacyjne:

• talerzowy- napędzana tarcza z nożykami

• listwowy- nożowo-listwowy- przy obrocie uderza w źdźbło i tnie

• inne, np. żyłkowe- wystarczy nadać odpowiednie obroty tarczy- obroty do 7 tyś., zespoły bębnowe w maszynach do zbioru zielonek i kosiarkach gazonowych, zespół bijakowy- stosowany między innymi w kombajnach

Kosiarki trawnikowe ręcznie pchane- ważne bezpieczeństwo- możliwość natychmiastowego wyłączenia- rodzaj bezpiecznika- dzwignia, którą trzeba naciskać w trakcie pracy; obudowa wirnika- zazwyczaj wirnik listwowy, zazwyczaj regulowana wysokość koszenia, napęd elektryczny lub spalinowy.

Kosiarki samojezdne- napęd kół, kosiarka z zespołem nożycowym;

kosiarki talerzowe- zawieszane, napęd może być różny, wysokość cięcia reguluje się zmieniając talerze.

Urządzenia stosowane do pracy na dużych przestrzeniach:

• z głowicą z żyłką, często wieszane na specjalnym pasie, można przezbrajać wykaszarkę- np. krawędziarka, elementy do przycinania żywopłotu, walec przygniatający i inne.

• Różne rozwiązania w zależności od przeznaczenia- żyłki, noże, tarcze.

• Uruchamiane ręcznie- zawór dekompresacyjny, istotną sprawą są wibracje- są szkodliwe, mogą być przenoszone na ciągnik lub ramiona, są badane, z reguły występujące na naszym rynku nie spełniają tych zaleceń- skracany czas pracy urządzenia.

Inne urządzenia:

• Odkurzacze

• Areator- do napowietrzania trawnika

• Zestawy do różnych prac

Pielęgnacja drzew i krzewów:

• Piły ręczne

• Noże ogrodnicze

• Sekatory- jedno lub dwuręczne, na wysięgnikach, pneumatyczne, do suchego bądź mokrego drewna

• Piły mechaniczne- pilarki- piły łańcuchowe, piły montowane na ciągniku, konturowe do przystrzygania szpalerów, nożycowe

ZBIORY

Zbiory zbóż:

• Ścięcie materiału- zespół żniwny

• Omłot- zespół młócący

• Czyszczenie- zespół czyszczący

• Transport

Kombajn- technologia jednoetapowa

Zespół tnący- zespół wysokiego cięcia: nagarniacz nachyla źdźbła- koła z listwami i palcami- musi być ustawiony na odpowiedniej wysokości, nie zawsze źdźbła rosną prosto- wychylenie nagarniacza; prędkość obrotowa nagarniacza w stosunku do prędkości ruchu; zespół tnący jest szeroki- przenośnik palcowy (ślimakowo-palcowy) zagęszcza materiał i przenosi go do przenośnika pochyłego.

Zespół młócący- bęben i klepisko- cepy na bębnia uderzają i młócą, klepisko musi być ustawione w odpowiedniej odległości- szczelina omłotowa(?)- węższa u wyjścia niż u wejścia; obroty bębna od kilkuset do tysiąc kilkuset obrotów, odklejacz słomy w tylnej części.

Zespół czyszczący- ziarna z klepiska idą na sita a słoma przy pomocy zespołu separacyjnego na wytrząsacze- oddzielenie reszty ziarna; niedomłócone kłosy przenoszone są przez przenośnik z powrotem do zespołu młócącego. Ziarno idzie do zbiornika. Słoma z wytrząsaczy wyrzucona poza kombajn. W nowoczesnych kombajnach rozdrabniacz słomy i rozrzutnik plew, bywają też prasy do słomy.

Tradycyjne kombajny- zespół młócący ma niewielką przepustowość- ogranicza to prędkość pracy. Aby zwiększyć prędkość pracy można zastosować:

• Wirnikowy zespół tnący zamiast nożycowego

• Zespół młócący wzdłużny- zespół z wzdłużnym przepływem

• Podwojenie, zwiększenie liczby bębnów

• Wytrząsacze z bębnami

• Kombajny obrywające kłosy

Zbiór ziemniaków:

• Kopaczki gwiazdowe- lemiesz odcina redlinę, gleba dostaje się na część separującą- pręty (na wałku- kształt gwiazdy) uderzają o redlinę rozsypując ją i wyrzucając ziemniaki na powierzchnie ziemi szerokim pasem, stosuje się specjalne ekrany chroniące przed tym, kopaczki nie działają dobrze w złych warunkach wilgotności i rozrzucają ziemniaki szerokim pasem co może powodować, że maszyna przysypuje je przy przejściu do następnego rzędu.

• Kopaczka przenośnikowa- przeważnie dwurzędowe, ziemia przekazana na przekaźnik prętowy- ziemia odsiewa się a ziemniaki są przenoszone na tył i wyrzucane za maszyne, stosuje się wstrząsacze, możemy zastosować przenośnik poprzeczny.

Kombajn do ziemniaków- więcej zespołów separujących- przenośnik separujący- też ma wstrząsacze- ważny dobór prędkości i długości- około 80% ziemi powinno być usuwane, ale ziemniaki nie powinny być uszkadzane; oddzielacze porostu oddzielają łęciny; ziemniak dostaje się na koło prętowe a następnie trafia na górkę palcową (jeż?)-ziemniaki staczają się, następnie dostają się na stół selekcyjny a potem na przenośnik i do przyczepy.

• Kombajny powinny być uniwersalne, stosowane do różnych roślin

• Nie powinny być piętrowe- nie przesypywanie ziemniaków- uszkodzenia

• Specjalne układy używane do odsiewania kamieni.

Oddzielanie kamieni na podstawie:

• Masy i gęstości- sita i zbiorniki

• Opór toczenia- taśmy

• Właściwości aerodynamiczne- strumień powietrza

• Twardość i sprężystość- walec igłowy- do ziemniaków przeznaczonych do przetworzenia, urządzenia odbojowe

• Różnice w odbijaniu światła i przewodnictwo elektryczne, wykorzystujące przepuszczanie promieni Roentgena- najbardziej skuteczne :)))

Ale ogólnie mówiąc rozwiązania te są rzadko stosowane.

Zbiór buraków- ogławianie i wyrywanie korzeni

Ogławiacze i wyorywacze lub zbiór przez kombajn, noże odcinają nać na pewnej odległości -czujniki prętowe lub tarczowe

Wyciągacze- widłowe, tarczowe, lemieszowe

Czyszczenie ziarna

- na podstawie wymiarów- grubość i szerokość- sita, długość- tryer- bęben wewnątrz którego jest kolejny który ma wgłębienia, bęben obraca się, długie nasiona szybciej wypadają, krótsze wpadają do rynienki, druga podobna część, można rozdzielić nasiona według długości.

Urządzenia pneumatyczne- wykorzystują strumień powietrza- może być ukośny lub pionowy, powoduje rozdzielenie, strumienie powietrza mogą być od dołu lub kanały separacyjne.

Żmijka - wykonana z blachy, ziarna okrągłe szybciej się toczą i wynosi je na zewnątrz.

Płótniaki- rozdzielenie w zależności od szorstkości powierzchni- ziarna spadają, zanieczyszczenia idą w górę.

Suszenie ziarna.

• W silosach o perforowanych ścianach z kanałem w środku gdzie jest wentylator.

• Suszarka komorowa- komory suszenia i chłodzenia- podgrzane powietrze przechodzi przez warstwę ziarna, ziarna przesuwają się a inny układ je chłodzi.

• Suszarka fluidyzacyjna- wykorzystuje zjawiska przepływu- komora, od dołu podany strumień powietrza powoduje, że warstwa ziarna przepływa przez komorę.

OBLICZEBIA!!!!!!!!

Obliczanie obciążenia dla ciągnika.

Bilans mocy w agregacie ciągnikowym:

N_e = N_m +N_δ +N_f + N_β+ N_a + N_u + N_p

straty

N_e - moc efektywna

N_m -moc na straty mechaniczne

N_δ - moc na poślizg

N_f - moc na toczenie agregatu

N_β - moc na toczenie pod górę

N_a - moc na przyśpieszenie agregatu

N_u -moc uciągu- na zaczepie ciągnika

N_p - moc przekazywana przez urządzenia dodatkowe (WOM, układ hydrauliczny)

Skrócony bilans mocy ciągnika (dla jadącego po płaskim terenie z prostym narzędziem)

N_e = N_m + N_δ + N_u

Współczynnik sprawności ogólnej ciągnika - ile mocy napędu możemy użyć do napędu maszyny- dla zwykłego ciągnika kołowego z napędem na jedną oś to 0,6 - 60%

M_k - moment obrotowy na koła

M_s - moment obrotowy silnika

i_c - przełożenie całkowite

n_s - obroty silnika

n_k - obroty kół

V- prędkość rzeczywista

V_t - prędkość teoretyczna

P_z -siła na zaczepie

P_K -siła na kołach

Na hamowni obliczamy:

δ- poślizg

Poślizg:

S₀ - droga bez poślizgu

S - droga z poślizgiem

Można dopuścić do 15-20% poślizgu

P_k = P_z + P_f

P_f = G_c x f_c

f_c - współczynnik oporu tłoczenia

M_p - moment napędowy na wałku

n_p - obroty na wałku

Wzór na opór pługa (wzór Goraczkina)

P = f • G • (K • a • b) • Ε • a • b• v²

f i G dotyczą pługów przyczepianych

k, a, b wycinania skiby

Ε , a , b, v² odcinania skiby

f - współczynnik tarcia

G - głębokość orki

K - współczynnik oporu jednostkowego kN/m²

a - głębokość orki 20-30 gleba lekka

b - szerokość orki 40-60 gleba średnia

Ε - współczynnik >60 gleba ciężka

V - prędkość

Skrócony wzór na opór

P = K • a • b

Opór dla narzędzi uzupełniających (brony)

P₁ = K₁ • b

W wypadku zagregarowania narzędzi opór należy zsumować.

P_c= (K • a • b) + (K₁ • b)

Zużycie paliwa przy orce:

G - Godzinowe zużycie paliwa

g_e - zużycie jednostkowe [g/kWh]

teoretyczne zużycie paliwa na hektar

A_t - wydajność teoretyczna [kg/ha]

A_t = 0,1• b[m] • V[km/h]

A_t = 0,36• b[m] • V[m/s]

Wydajność praktyczna

A_p= A_t • η_{wyd.- współczynnik wykorzystania wydajności teoretycznej}

Praktyczne zużycie paliwa na hektar

η_pal - współczynnik strat paliwa (0,9-0,95)

OPRYSKIWACZ PRZYCZEPIANY

N₀ = N_fo +N_po +N_mo

N_fo - toczenie

N_po - pompa

N_mo - moc na obroty mieszadła- zazwyczaj 0,5 kW

G_m - masa maszyny

G_z - masa cieczy

Q_w - wydajność pompy [dm³/min]

P_w - ciśnienie pompy [Mpa]

η_po- sprawność pompy 0,6-0,9

N_a=N_fo (?)

N_f → P_f = G_c × f_c =9,81

η_mz - współczynnik sprawności

Resztę obliczamy jak poprzednio- godzinowe zużycie paliwa i tak dalej

KOPACZKA DO ZIEMNIAKÓW

m - szerokość międzyrzędziów = 62,5 cm

Dla kopaczki dwurzędowej b - 1,25 m

M_kop

η_kop

m_kop

m_gleby+z

k_kop

P = k_kop × b

Moc w silniku

Moc na wałek

Dalej obliczamy G, A_t, Q_f, Q_p ; obliczanie mocy lub zużycia paliwa

OBLICZENIA EKSPLOATACYJNE

Siewnik - dowożenie materiału na pole

G_pole = Q × F [t/pole]

Q- dawka [t/ha]

F - powierzchnia pola [ha]

i_k - ilość kursów

G_dz - ilość materiału na dzień

G₀- rzeczywista ładowność środka transportu

Powierzchnia obsiewana z jednego zbiornika

Długość drogi, jaką agregat przejedzie z jednego zbiornika

Liczba przejazdów z jednego zbiornika

Rozrzutnik obornika

t_rob - czas roboczy

t_d - czas dojazdu

t_p - czas powrotu

W_lad - wydajność ładowania

L_d - odległość od pola

V_przej - średnia prędkość przejazdu z i na pole

Czas obrotu

OBLICZENIA SIEWNIKOWE

Liczba redlic na hektar

m- szerokość międzyrzędzia

Z_s- szerokość międzyrzędzi (?)

Obliczanie dawki w siewniku.

D - średnica koła

b - szerokość robocza

n_q - ilość warzenia

obliczanie długości znaczników

Wybieramy rozstaw (?) kół, który dzieli się bez reszty przez szerokość międzyrzędzia.

Ścieżki technologiczne -ścieżki przejazdowe- tworzone przez wyłączanie niektórych redlic w siewniku.

Mechanizacja- wykład

Zadanie 1

Obliczyć teoretyczne zużycie paliwa na hektar przy korpusie trzy skibowym o długości korpusu 35 cm z doczepioną broną o szerokości 1 metra, głębokość orki 28 cm, opór jednostkowy pługa 50 kPa.

b = 3 • 35 cm = 1,05 m

K = 50 kPa(kN)/m²

a = 0,28 m

prędkość robocza V= 8 km/h

K₁ = 0,7 kN/m²

b₁ = 1 m

sprawność ciągnika η_o= 0,6

jednostkowe zużycie paliwa g_e = 250 g/kWh

Opór agregatu

P = (K • a • b) + (K₁ • b) = (50 • 0,28 • 1,05) + (0,7 • 1) = 15,5 kN

Moc uciągu:

moc efektywna:

Godzinowe zużycie paliwa:

Wydajność teoretyczna:

A_t = 0,1• b[m] • V[km/h] = 0,1• 1,05 • 8 = 0,84 ha/h

Teoretyczne zużycie paliwa:

Zadanie 2

Oblicz maksymalną głębokość pracy pługa o mocy...- analogicznie jak poprzednie zadanie

Zadanie 3

Oblicz zapotrzebowanie paliwa dla załadowania 120 t obornika ładowaczem obrotowym.

Moment napędowy na WOM 0,25 kNm

Obroty wału= 520 obrotów/minutę

Sprawność WOM = 0,9

Jednostkowe zużycie paliwa = 300g/kWh

Wydajność ładowacza= 12 t/h

G_pal = G • t_lad = 4,5 • 10 = 45 kg paliwa

Zadanie 4

Oblicz średnią moc efektywną w ciągniku pracującym z opryskiwaczem przyczepianym o pojemności zbiornika 100l, szerokości roboczej 10 m i masie 400 kg.

Prędkość robocza = 10 km/h

Ciśnienie robocze = 1,2 MPa

Wydajność pompy = 60 l/min

Sprawność przekazywania mocy uciągu = 0,4

Sprawność WOM = 0,9

Sprawność pompy = 0,6

Współczynnik oporu toczenia kół opryskiwacza= 0,1

• pomijamy opór toczenia ciągnika i poślizg kół opryskiwacza

Na kolokwium jedno zadanie dotyczyć będzie obliczeń energetycznych, drugie eksploatacyjnych.

OBLICZENIA SIEWNIKOWE:

Siewnik ciągnięty przyczepiany o rozstawie kół 274 cm, szerokość międzyrzędzia 50 cm, nastawiona dawka 30 kg/ha; obliczyć:

a)

• maksymalną liczbę redlic

• szerokość roboczą

• szerokość pasa siewnego

b) ilość ziarna użytego podczas próby obrotowej koła o średnicy 1,1 m; 50 obrotów przy uwzględnieniu 5% poślizgu kół siewnika

c) długość prawego i lewego siewnika

ad a)

- przy sześciu redlicach 5 międzyrzędzi- zostawiamy 13 cm z obydwu stron

b = 6 • 0,5 = 3m

b₁= b • m = 3 • 0,5 = 2,5 m

ad b)

ad c)

• przy parzystej liczbie redlic przestawiamy siewnik o pół międzyrzędzia

• prowadzimy prawym kołem na ślad znacznika

zad 6 - oblicz masę nasion, którą siewnik powinien wysiać jeśli ma 21 redlic .....

obliczenia eksploatacyjne- redlice, próba wysiewu lub długość znaczników.

Ruch agregatu i bilans czasu pracy agregatu:

• ruch czułenkowy- siewnik itp.

• Praca w okółkę

• Orka w skład i rozorywkę

Sposoby pracy zagonowy i bezzagonowy:

• zagonowy- całość pola dzielimy na zagony

• bezzagonowy- obrabiamy całe pole

W orce w skład trzeba wyorać skład jednym korpusem płużnym, orka bezzagonowa- specjalne pługi (obracane, wahadłowe)

Równe nawroty- jazda po polu składa się z przejazdów roboczych i jazdy jałowej, długość nawrotu związana jest promieniem nawrotu ciągnika

Liczba nawrotów- ma znaczenie stosunek boków zagonów, im większy stosunek długości zagonów do szerokości tym liczba nawrotów jest większa

Struktura czasu -....

Wskaźniki eksploatacyjne- ....

Struktura czasu - współczynniki obsługi technicznej, jest wiele kategorii wydajności, trzeba odróżnić wydajność eksploatacyjną od czasu...

Wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii

Nieodnawialne źródła - węgiel około 80%, ciekłe -ropa ok. 10%, gazowe 4,5 %; reszta rozszczepialne.

Zasoby energetyczne dzieli się na pewne- koszt pozyskania do 30$ i prawdopodobne- koszt do 100$.

Inne źródła:

• promieniowanie słoneczne

• energia wiatru

• biomasa

• źródła podziemne

Promieniowanie słońca- kolektory płaskie- niskotemperaturowe- do ogrzewania, kolektory skupiające promieniowanie słoneczne- wyższa temperatura,
Kolektor płaski - osłona, płyta pochłaniająca, izolacja; powierzchnia nie przekracza 2m², magazynowanie energii.

Energia wiatru - do wysokości 150m, optymalna prędkość 8-12 m/s, nie są tanie, ale umożliwiają decentralizacje siłowni i zmniejszenie kosztów przesyłu.

Moc użyteczna- wskaźniki szybkobieżnośći:

• poniżej 1,5

• sredniobieżne - poniżej 3,5

• powyżej 3,5

Szybkobieżne- śmigłowe- 1-3 łopaty lub pneumony.

Energia z biomasy:

• biogaz- zbiornik na materiał, komora fermentacyjna, wyważanie biogazu- metan i dwutlenek węgla, usuwanie dwutlenku węgla umożliwia podniesienie wartości biogazu

• materiały roślinne- słoma, zrębki

• bo paliwa

Obliczanie odległości między skrajnymi redlicami (?)

l_min b₁ l_min

b = b₁ + m =i_r × m

---