LECZENIE WSTRZĄSU
Leczenie wstrząsu polega na:
usunięciu przyczyny wywołującej;
przywracaniu adekwatnej objętości krwi krążącej;
zwalczaniu kwasicy metabolicznej;
zwalczaniu zaburzeń oddechowych;
zapobieganie powikłaniom wstrząsu.
Przystępując do leczenia wstrząsu należy wykonać następujące czynności:
I. Ułożyć chorego ( pozycja leżąca, bezpieczna).
II .Zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi.
III. Wprowadzić cewnik do żyły głównej górnej, pobrać próbkę krwi do oznaczenia grupy krwi
oraz badań dodatkowych biochemicznych, równowagi kwasowo - zasadowej, morfologii krwi.
Podać dożylnie - Dekstran 40000 lub 0.9% NaCl.
IV. Do pęcherza moczowego wprowadzić cewnik na stałe i kontrolować diurezę
w odstępach godzinnych.
V. Założyć kartę bilansu wodnego oraz notować częstość tętna, liczbę oddechów, temperaturę ciała
w odstępach czasu zależnych od sytuacji.
VI. Zapewnić oddychanie tlenem.-5-6l / min
VII. Rozpocząć swoiste leczenie płynami:
1- we wstrząsie pokrwotocznym stosować krew,
2- przy utracie płynu pozakomórkowego osocze zgodne grupowo lub /i płyn wieloelektrolitowy;
3- we wstrząsie oligowolemicznym wywołanym utratą żółci, soku trzustkowego lub jelitowego
oraz ucieczką płynu do trzeciej przestrzeni płyn o składzie:0.9% NaCl 650 ml ( 100 mmol ),
8.4 % NaHCO3 50 ml (50 mmol ), 5% glukoza 300ml.
4-we wszystkich postaciach wstrząsu podawać roztwór dekstranu 40000 w celu zwalczania
hipowolemii, zapobieżenia krzepnięciu krwi w naczyniach włosowatych, oraz zwiększenia ciśnienia
onkotycznego osocza.
5- Korygować istniejącą kwasicę metaboliczną za pomocą Na HCO3.
Wielkość niedoboru zasad oblicza się wg wzoru: BE x 0.3 x masa ciała (kg)= 8.4 % NaHCO 3 w ml
6- wykonać rtg klatki piersiowej, EKG, zważyć chorego.
7- włączyć kortykoterapię gdy utrzymuje się stan wstrząsowy pomimo wyrównania kwasicy
metabolicznej . Dożylne podawanie HYDROKORTYZONU 500 - 1000 mg co 4 - 6 godzin.
8- podawać leki o silnym działaniu inotropowym, gdy brak normalizacji ciśnienia tętniczego ( ciśnienie skurczowe poniżej 80 mmHg)pomimo adekwatnego wyrównania krwi krążącej, kwasicy metabolicznej oraz zaburzeń gospodarki elektrolitowej.
W tych przypadkach stosuje się DOPAMINĘ ( 0.05 - 10 μg/kg mc/ min lub DOBUTAMINĘ ( 2.5 - 10 μg/ kg mc /min).
W razie występowania znacznej hipotonii można podawać NORADRENALINĘ z szybkością 8 - 10μg/kg mc/ min.
Utrzymywanie się objawów małej objętości wyrzutowej serca pomimo ciśnienia tętniczego wynoszącego 90 mmHg jest wskazaniem do podawania leków działających rozszerzająco na błonę mięśniową gładką wraz z lekami adrenergicznymi.
Stosuje się wtedy FENTOLAMINĘ(10μg/kg.m.c/min), NITROGLICERYNĘ ( 10 - 200μg/min).
Leczenie środkami rozszerzającymi naczynia bez równoczesnego stosowania leków adrenergicznych wskazane jest również u wszystkich chorych, których ciśnienie rozkurczowe w tętnicy płucnej jest wyższe niż 25 mmHg, a ciśnienie skurczowe wyższe niż 85 mmHg.
9-W każdym przypadku wstrząsu stosować osłonę antybiotykową.
10- W przypadku wstrząsu przebiegającego z objawami niewydolności serca podawać glikozydy naparstnicy.
11-W przypadku zaburzeń rytmu laki antyarytmiczne.
12-Leki przeciwbólowe - niesterydowe przeciw zapalne, narkotyczne.
13-Leczenie zaburzeń oddechowych.
Podawanie tlenu przez cewnik wprowadzony przez nos ( 6 - 8 l/min). Dawkowanie tlenu należy uzależnić od ciśnienia cząstkowego tlenu w osoczu. Powinno ono osiągać przynajmniej 80 - 100 mmHg, natomiast chorych z zaburzeniami oddechowymi i krążeniowymi 100 - 150 mmHg.
Zbyt długa tlenoterapia kryje w sobie niebezpieczeństwo powstawania nieodwracalnych zmian organicznych w płucach.(obrzęk, złuszczenie komórek pęcherzyków płucnych, zapalenie tchawicy i oskrzeli)
U niektórych zachodzi konieczność stosowania oddechu wspomaganego lub sztucznego.
Wskazaniami do intubacji chorego i stosowania respiratora są: spadek ciśnienia cząstkowego tlenu we krwi tętniczej poniżej 70 mmHg, wzrost pCO2 powyżej 60 mmHg, wzrost liczby oddechów powyżej 35/min.