Filozofia Schopenhauera
Już tytuł podstawowego dzieła Schopenhauera - Świat jako wola i wyobrażenie - wskazuje na najważniejsze wątki jego refleksji filozoficznej. Świat zewnętrzny, dany zmysłowo , traktował Schopenhauer jako wyobrażenie wytworzone przez podmiot , jako złudzenie , coś nierzeczywistego , czy też jako zasłonę Mai ( jest to termin zaczerpnięty z filozofii indyjskiej , która razem z filozofią buddyjską oddziałała bardzo silnie na niemieckiego myśliciela ) . Tym , co dane w doświadczeniu bezpośrednio ( poza wszelkimi wyobrażeniami , niezależnie od nich ) , jest - według Schopenhauera - wola , traktowana jako ślepy popęd , czynnik pozarozumowy , w żaden sposób nie podlegający kontroli intelektu.
Jedną z istotnych cech filozofii Schopenhauera jest więc irracjonalizm. Wola , bezrozumny popęd , stanowiąc istotę podmiotu , skazuje go na wieczne niezaspokojenie , na dążenie do wciąż nowych celów , na nieustanne wikłanie się w świat zjawiskowy , na mękę istnienia oraz lęk przed śmiercią , nieistnieniem . schopenhauerowską koncepcję człowieka cechuje więc głęboki pesymizm .
Pewną ulgę w tym cierpieniu przynosi sztuka . Kontemplacja estetyczna , po pierwsze , wygasza i uspokaja ( przynajmniej częściowo ) nieustanny pęd niezaspokojonej woli , po drugie , daje też najwyższy możliwy rodzaj poznania , ponieważ z potoku nieustannie przemijających , podległych destrukcji zjawisk i rzeczy wychwytuje to , co trwałe , niezmienne , niezniszczalne - wieczne idee rzeczy . Ten tzw. Mit estetyczności ( traktowanie sztuki jako uprzywilejowanego , szczególnie doniosłego i doskonalszego niż intelektualny lub zdroworozsądkowy sposobu poznania rzeczywistości , pozwalającego na dotarcie do tych jej obszarów , które są niedostępne za pomocą innych operacji poznawczych ) jest bardzo istotną cechą także młodopolskich koncepcji sztuki i artysty . Wpływ Schopenhauera na twórców Młodej Polski ujawnia się także w pesymistycznym nastawieniu do rzeczywistości oraz w zainteresowaniu filozofią orientalną.