Dane	Obliczenia	Wynik
	Temat: Zaprojektować łożysko ślizgowe pracujące w warunkach tarcia płynnego dla przyjętego stosunku L/D=1, kąta opasania β=180^o. Technologia wykonania powinna uzyskać wysokości nierówności: - chropowatość czopa - chropowatość panewki Olej przyjąć wg klasyfikacji ISO. Obciążenie i obroty przyjąć z poniższych danych: Średnica czopa:
Dane	Obliczeni	Wynik
	Założenia konstrukcyjne: Warunki pracy: praca w ruchu ciągłym Łożysko chłodzone naturalnie. Materiał czopa: 45HN Materiał korpusu łożyska: ZL 200 wg. PN-76/H83101 Panewka wahliwie zamocowana w korpusie łożyska Obliczanie prędkości obwodowej czopa: Obliczam wartość nacisku średniego: Dobór materiału na panewkę łożyska ślizgowego: Dobieram materiał: Ł10As ( skład: 83%- Sn, 11%- Sb, 6%- Cu ) Jest on stosowany na panewki łożysk ślizgowych pracujących przy średnich obciążeniach udarowych lub przy dużych obciążeniach statycznych i średnich prędkościach obwodowych. Dobrany materiał spełnia powyższe założenia.
Dane	Obliczenia	Wynik
D=150mm	Wstępny dobór luzu względnego: Dobór pasowania: a) Luz względny powinien się zawierać w przedziale: b) Luz minimalny: c) Luz maksymalny: d) Luz średni: e) Na podstawie obliczonych luzów granicznych przyjmuje pasowanie: f) Luz względny dla powyższego pasowania:

Dane	Obliczenia	Wynik
	g) Luz promieniowy jest równy połowie luzu średniego i wynosi: h) Luz skuteczny: Dobór oleju smarującego łożysko: Zakładam temperaturę pracy tp= 50 °C Tp=323K , zgodnie z przyjętymi warunkami dobieram olej uniwersalny wg klasy ISO VG100: Parametry oleju: Obliczanie łożyska ślizgowego: Zmiana luzu wywołana temperaturą: Współczynnik rozszerzenia liniowego: panewki czopa temperatura otoczenia to=20^oC ,To=293K
Dane	Obliczenia	Wynik
	Obliczenia liczby Sommerfelda: Obliczenia współczynnika tarcia płynnego: Odczytuje z wykresu dla : i β=180^o. Moc tarcia: Wyznaczenie powierzchni odprowadzania ciepła z łożyska: powierzchnia łożyska powierzchnia wału

Dane	Obliczenia	Wynik
	Obliczenia temperatury łożyska: Ze względu na wymaganą ostrożność przyjmujemy α=15 Korekta temperatury: Obliczenia dla temperatury pracy : Parametry oleju dla : Zmiana luzu wywołana temperaturą Obliczenia liczby Sommerfelda:

Dane	Obliczenia	Wynik
	Obliczenia współczynnika tarcia płynnego: Odczytuje z wykresu dla: i β=180^o Moc tarcia: Obliczenia temperatury łożyska: Korekta temperatury: Obliczenia dla temperatury pracy : Parametry oleju dla : Zmiana luzu wywołana temperaturą

Dane	Obliczenia	Wynik
	Obliczenia liczby Sommerfelda: Obliczenia współczynnika tarcia płynnego: Odczytuje z wykresu : Moc tarcia: Obliczenia temperatury łożyska: Założony błąd jest równy 3 K wiec przeprowadzone obliczenia są poprawne. tp3=27.5^oC

Dane	Obliczenia	Wynik
	Temperatura łożyska: Tloz=300.5K tloz=27.5^oC Temperatura filmu olejowego: Toleju=304.5K toleju=30.5^oC Obliczenia minimalnej grubości filmu olejowego: Z wykresu dla: Odczytuje: Sprawdzenie warunku =4.8 Zatem warunek jest spełniony Wyznaczenie ilości oleju przepływającego przez szczelinę łożyskową w wyniku ruchu obrotowego czopa: Z wykresu dla: Odczytuję: Ilość upływów bocznych: Z wykresu dla:
Dane	Obliczenia	Wynik
C=1	Odczytuję: Kąt określający miejsce minimalnej szczeliny smarnej : Z wykresu dla: Odczytuję: Obliczanie Krytycznej Prędkości czopa: Sprawdzenie działania łożyska w wypadku wystąpienia. Sprawdzenie łożyska dla wystąpienia luzu minimalnego: Wyznaczenie luzów łożyska: Obliczenie liczby Sommerfelda dla luzu minimalnego:
Dane	Obliczenia	Wynik
	Wyznaczenie ilości oleju przepływającego przez szczelinę olejową w przypadku wystąpienia luzu minimalnego: Odczytuję: Sprawdzenie warunku: =5.28 Zatem warunek jest spełniony Sprawdzenie łożyska dla wystąpienia luzu maksymalnego Wyznaczenie luzów łożyska: Obliczenie liczby Sommerfelda dla luzu maksymalnego: Wyznaczenie ilości oleju przepływającego przez szczelinę olejową w przypadku wystąpienia luzu maksymalnego: Odczytuję: Sprawdzenie warunku: =5.28 Zatem warunek jest spełniony
Dane	Obliczenia	Wynik
D=150mm L=150mm Lśr=286μm hmin = 16,04 μm	Wyznaczanie rodzaju smarowania. Jest to przypadek 6<A<50 - smarowanie pierścieniem luźnym Sprawdzanie warunku S0 > S01. Obliczenie liczby Sommerfelda ze wzoru: Dla temp. 20^oC : S0 = 19,4 Obliczenie współczynnika wypływów czołowych ze wzoru: Dla temp. 20^oC : Λ = 10,8. Obliczenie współczynnika Dla temp. 20^oC : χ =0,88. Obliczenie S01 ze wzoru: Dla temp. 20^oC : S01 = 0,78. Widzimy że warunek S0 > S01 jest spełniony dla temperatury otoczenia. Literatura : 1.Z.Orlik ,W.Surowiak "Czesci Maszyn" 2.W.Korewa, K.Zygmunt "Podstawy Konstrukcji Maszyn cz.II" 3.L.W.Kurmaz, O.L.Kurmaz - "Projektowanie węzłów i części maszyn". 4.E.Mazanek "Przykłady obliczeń z podstaw konstrukcji maszyn" 5.Reguła, Ciania, „PKM“, 6.notatki z wykładów i ćwiczen	Λ = 10,8 χ =0,88

12

---