NAJCZĘSTSZE URAZY W OBRĘBIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

ZŁAMANIA OBOJCZYKA

- częste uszkodzenie (zwłaszcza u dzieci)

- powstają zwykle z mechanizmu pośredniego (upadek na bark lub odwiedzioną kończynę górną)

PODZIAŁ

• złamanie 1/3 środkowej części - najczęstsze

• złamanie 1/3 dalszej części - połączone często z uszkodzeniem stawu barkowo-obojczykowego,
  cechuje się dużą niestabilnością

• złamanie 1/3 bliższej części

OBJAWY

• jak przy złamaniu

• charakterystyczne przemieszczenia odłamów w złamaniu środkowej części:

• odłam bliższy przemieszczony ku górze przez mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy

• odłam dalszy ku dołowi przez masę kończyny i mięsień naramienny

LECZENIE

Najczęściej zachowawcze

Brak osiągnięcia anatomicznego nastawienia w tym złamaniu zwykle nie zaburza procesu zrostu kostnego

Wskazania do leczenia operacyjnego:

• złamania powikłane uszkodzeniem naczyń i nerwów

• złamania dalszej części z uszkodzeniem stawu barkowo-obojczykowego

• współistnienie złamań w obrębie kończyny górnej

• interpozycja tkanek miękkich

• staw rzekomy

ROKOWANIE

Na ogół dobre

Bóle po 8 tygodniach od złamania mogą świadczyć o braku zrostu i powstaniu
stawu rzekomego

ZWICHNIĘCIE STAWU
BARKOWO-OBOJCZYKOWEGO

powstaje zwykle z mechanizmu pośredniego

(upadek na bark lub odwiedzioną kończynę górną)

PODZIAŁ

1. naciągnięcie i naderwanie więzadeł i torebki stawowej, praktycznie nie obserwuje się przemieszczenia obojczyka

2. przerwanie więzadła barkowo-obojczykowego i częściowe uszkodzenie więzadła
   kruczo-obojczykowego; obojczyk przemieszcza się o 1/2 grubości kości w stosunku do wyrostka barkowego

3. przerwanie całkowite więzadła kruczo-obojczykowego;
   obojczyk przemieszczony powyżej wyrostka barkowego o całą szerokość kości

OBJAWY

- jak przy zwichnięciu

- wysokie ustawienie bocznej części obojczyka

- objaw klawisza

- rtg a-p oraz czynnościowe obu stawów barkowo-obojczykowych

RÓŻNICOWANIE

- złamanie obwodowej części obojczyka

- skręcenie stawu barkowo-obojczykowego

LECZENIE

Nie ma pełnej zgodności co do najlepszej metody leczenia
w poszczególnych stadiach

Zasadniczo
typy I i II leczy się nieoperacyjnie,
typ III operacyjnie

POWIKŁANIA

Ograniczenie ruchomości w stawie

- Zmiany zwyrodnieniowe
stawu barkowo - obojczykowego

ZWICHNIĘCIE STAWU
RAMIENNEGO

• pomijając zwichnięcia w stawach międzypaliczkowych jest to najczęstsze zwichnięcie w obrębie narządu ruchu

• powstaje zazwyczaj z mechanizmu pośredniego

• często towarzyszą mu złamania w obrębie nasady bliższej kości ramiennej

PODZIAŁ

W zależności od kierunku przemieszczenia głowy kości ramiennej:

1. Zwichnięcia przednie

• Podkrucze

• Podobojczykowe

Zwichnięcia dolne

• Pachowe

• Wyprostne

• Zwichnięcia tylne

• Zwichnięcia górne

• Zwichnięcia piersiowe

OBJAWY

• jak przy zwichnięciach

• bolesne sprężynowanie przy próbach ruchu
  w stawie ramiennym

• zniekształcenia zarysu stawu

• pusta panewka

POWIKŁANIA

• uszkodzenia nerwu pachowego

• porażenie nerwu mięśniowo-skórnego

• parestezje w zakresie obszaru unerwianego
  przez nerw łokciowy

• zaburzenia krążenia (tętno na tętnicy promieniowej)

• uszkodzenia pierścienia rotatorów

POWIKŁANIA PÓŹNE

• ograniczenie zakresu ruchów w stawie ramiennym

• zwichnięcia nawykowe

• zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego

LECZENIE

OPERACYJNE

• brak możliwości nastawienia zamkniętego

• zwichnięcie ze złamaniem szyjki kości ramiennej

• przemieszczenie oderwanego guzka większego po nastawieniu

ZŁAMANIA TRZONU KOŚCI RAMIENNEJ

• stanowią około 3% wszystkich złamań u człowieka

• powstają z mechanizmu pośredniego lub bezpośredniego

• (najczęściej wskutek upadku na wyciągniętą rękę oraz podczas wypadków podczas
  jazdy motocyklem)

OBJAWY

• jak przy złamaniu

• konieczna ocena unaczynienia i unerwienia kończyny górnej (n. promieniowy)

• często rozległe uszkodzenia tkanek miękkich i liczne urazy towarzyszące
  (złamanie jest często wynikiem działania siły o dużej energii)

POWIKŁANIA

• uszkodzenie nerwu promieniowego

• uszkodzenie tętnicy ramiennej

• złamania otwarte

• staw rzekomy - występuje stosunkowo często po leczeniu operacyjnym

LECZENIE

Operacyjne

Wskazania:

• złamania otwarte

• uszkodzenie nerwu promieniowego i tętnicy ramiennej

• złamania niemożliwe do nastawienia

• współistniejące uszkodzenia ,
  np. klatki piersiowej

ZŁAMANIA WYROSTKA ŁOKCIOWEGO

• jedno z najczęstszych złamań

• dochodzi do niego z mechanizmu bezpośredniego lub pośredniego (awulsyjne, oderwanie przez mięsień trójgłowy ramienia)

OBJAWY

• jak przy złamaniu

• obecność krwiaka w stawie łokciowym

LECZENIE

• w większości przypadków operacyjne

• wyjątkiem złamań bez przemieszczenia, które można próbować leczyć zachowawczo)

ZWICHNIĘCIA STAWU ŁOKCIOWEGO

• stanowią 20-25% zwichnięć w obrębie kończyny górnej

• powstają najczęściej z mechanizmu pośredniego

Podział

Zwichnięcia bliższych nasad obu kości przedramienia:

• tylne

• boczne

• przyśrodkowe

• rozbieżne

(najczęstsze są tylno-boczne)

OBJAWY

• jak przy zwichnięciu

• zawsze konieczne badanie unaczynienia i unerwienia kończyny górnej

POWIKŁANIA

• złamanie wyrostka łokciowego

• złamanie wyrostka dziobiastego

• złamanie głowy kości promieniowej

• złamanie dalszego końca kości ramiennej

• interpozycja torebki stawowej

• uszkodzenie nerwu łokciowego i pośrodkowego

• uszkodzenie tętnicy ramiennej lub promieniowej

LECZENIE

• najczęściej zachowawcze - repozycja zamknięta i unieruchomienie w opatrunku gipsowym przez 3 tygodnie

• operacyjne - stosuje się w przypadku uszkodzenia więzadeł pobocznych z niestabilnością stawu łokciowego, zwichnięć powikłanych złamaniem wyrostka łokciowego oraz uszkodzeń naczyń i nerwów

ZŁAMANIA NASADY DALSZEJ KOŚCI PROMIENIOWEJ
(W MIEJSCU TYPOWYM)

• jedno z najczęstszych złamań

• dochodzi do niego zwykle z mechanizmu pośredniego

PODZIAŁ

• Złamanie wyprostne (Collesa) - ponad 90%

• Złamanie zgięciowe (Smitha)

• Złamania wielofragmentowe, z reguły z przemieszczeniem grzbietowym i szczeliną przełomu w kształcie litery „Y”

POWIKŁANIA

• ucisk nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka

• uszkodzenie ścięgna mięśnia prostownika długiego kciuka

• zapalenie pochewki ścięgna mięśnia prostownika długiego kciuka

USZKODZENIA TOWARZYSZĄCE

• złamanie wyrostka rylcowatego kości łokciowej

• złamanie kości łódeczkowatej

• zwichnięcia okołołódeczkowate

POWIKŁANIA PO NASTAWIENIU

• przemieszczenie prawidłowo nastawionego złamania

• zaburzenia krążenia w kończynie górnej (częstą ich przyczyną jest unieruchomienie w nadmiernym zgięciu dłoniowym)

• zespół Sudecka

LECZENIE OPERACYJNE

Wskazania

• złamania otwarte

• złamania powikłane uszkodzeniem naczyń i nerwów

• złamania niestabilne

• złamania wtórnie przemieszczone

---