Mikrofale to fale elektromagnetyczne o małej długości fali zawierającej się w granicach od 1 m do około 1 mm. Jest to rodzaj promieniowania, które rozchodzi się w postaci wzajemnie przenikających się drgań elektrycznych i magnetycznych. Są to najkrótsze fale spośród fal radiowych. Źródłami promieniowania mikrofalowego są najczęściej prądy wielkiej częstotliwości, płynące w antenach urządzeń nadawczych. Mikrofale powstają podobnie jak fale radiowe, ale mają wyższą częstotliwość. W technice mikrofalowej przesyłanie fal elektromagnetycznych wymaga rozwiązania problemu zakodowania informacji w postaci zmodulowanej amplitudy fali nośnej. Propagacja mikrofal jest w zasadzie ograniczona do zasięgu bezpośredniej widoczności, gdyż w bardzo małym stopniu ulegają one ugięciom i odbiciom od jonosfery. Mikrofale ulegają odbiciu od obiektów o dużej gęstości, oraz rozpraszaniu i tłumieniu w atmosferze i innych ośrodkach. Tłumienie jest spowodowane głównie obecnością opadów deszczu czy śniegu. Intensywność tłumienia zależy od długości fali. Efektem charakterystycznym dla mikrofal jest zjawisko echa, które jest wykorzystywane w radarach. W radiokomunikacji zjawisko echa jest dość szkodliwe, ponieważ wielokrotne echa mogą znacznie obniżyć jakość sygnału. Mikrofale używane są także w łączach telefonicznych i telewizyjnych. Promieniowanie mikrofalowe podlega wszystkim prawom znanym na przykład w promieniowaniu ultrafioletowym, podczerwonym czy innych. W odróżnieniu od innych rodzajów fal elektromagnetycznych promieniowanie mikrofalowe powoduje tylko rotację molekuł w zmiennym polu elektrycznym bez naruszania trwałości wiązań chemicznych w nich istniejących. Energia transportowana poprzez promieniowanie mikrofalowe jest znacznie mniejsza niż energia dysocjacji wiązania chemicznego, nawet tak słabego jak wiązanie wodorowe. Za efekt ogrzewania mikrofalowego odpowiedzialne jest zjawisko polaryzacji dielektrycznej. Wynika ono z polaryzacji cząsteczek związków chemicznych przez pole elektryczne.
Mikrofale oddziałują na organizmy żywe. U ludzi mogą spowodować zwiększenie temperatury organizmu, uczucie zmęczenia, senności lub zdenerwowania, bóle głowy, uczucie apatii, zaburzenia pamięci, zmiany metabolizmu. Za sferę bezpieczną uważa się obszar, w którym średnia gęstość strumienia mocy stacjonarnej mikrofal jest mniejsza niż 0,1 W/m². Strefa o gęstości przekraczającej 100 W/m² jest bardzo niebezpieczna i nie wolno w niej przebywać ludziom.

Zastosowanie

Promienie mikrofalowe znajdują zastosowanie przede wszystkich w radarach. Radar (ang. RAdio Detection And Ranging) jest urządzeniem służącym wyznaczaniu odległości, poprzez wysłanie sygnału radiowego do odległego przedmiotu i pomiaru czasu, po jakim odbity od przedmiotu sygnał powraca do źródła. Radar oparty jest więc na zjawisku echa. W 1964 roku zarejestrowano pierwsze echo z Wenus. Następnie uzyskano także echa z Marsa i Merkurego. Technika radarowa wykorzystująca mikrofale, znajduje zastosowanie w transponderach samolotów, czyli urządzeniach radiolokacyjnych pozwalających na udzielenie informacji o pułapie lotu.

Mikrofale wykorzystuje także radar meteorologiczny oraz policyjny radar drogowy. Nieodzownym urządzeniem AGD każdej gospodyni domowej jest kuchenka mikrofalowa. Mikrofale, wytwarzane przez magnetron, wnikają do zawartych w żywności cząsteczek wody i przekazują poprzez promieniowanie ciepło, które dzięki przewodzeniu dociera do pozostałej części potrawy. Pozwala to ugotować potrawy w znacznie krótszym czasie niż w kuchence tradycyjnej. Promieniowanie mikrofalowe znajduje szerokie zastosowanie w telekomunikacji, meteorologii, chemii oraz gospodarstwach domowych. Zastosowania militarne i telekomunikacyjne powodują jednak wydzielenie dla pozostałych zastosowań kilku dostępnych częstotliwości pracy urządzeń mikrofalowych. Najczęściej jest to częstotliwość 2,45 GHz, chociaż ostatnio dopuszcza się do zastosowań przemysłowych urządzenia pracujące w zakresie 0,915 GHz - 18 GHz. Mikrofale znajdują zastosowanie w radiolokacji, radiokomunikacji (łącza radiowe, telewizyjne, telefoniczne), łączności satelitarnej, telewizji (kanały w paśmie fal decymetrowych), fizyce cząstek elementarnych, spektroskopii, radioastronomii, grzejnictwie elektrycznym, a także w medycynie (diagnostyka i terapia). Trwają badania nad przesyłaniem energii za pomocą mikrofal.

Mikrofale to rodzaj promieniowania elektromagnetycznego o długości fali pomiędzy podczerwienią i falami radiowymi, co oznacza zakres 1mm-30cm (częstotliwość 1-300 GHz). Mikrofale odkrył James Clerk Maxwell w 1864 roku.

 

Zastosowania:

• kuchenka mikrofalowa używa magnetronu do wytwarzania fal o częstotliwości ok 2,4 GHz, co pozwala na gotowanie jedzenia; taki rodzaj promieniowania działa na cząsteczki wody, które zaczynają drgać wytwarzając przez to ciepło.

• maser to urządzenie podobne do lasera, tyle że działa w zakresie mikrofalowym

• mikrofale pozwalają na transmisję danych do satelitów, bo nie są pochłaniane przez atmosferę

• radar

• telefony komórkowe standardu GSM pracują w częstotliwościach 870-960 MHz oraz 1710-1880 MHz

• system globalnego pozycjonowania (GPS) wykorzystuje fale o częstotliwości 1575 MHz

• bezprzewodowe sieci komputerowe (WLAN) albo bluetooth użwaja mikrofal w zakresie 2,4 GHz

• transmisja danych w telewizji kablowej albo poprzez
  internetowe modemy kablowe (DSL) odbywa się w tym samym zakresie, tyle że medium jest kabel, a nie powietrze

Większość zastosowań opiera się na zakresie fal od 1 do 40 GHz.

Promieniowanie mikrofalowe może być pochłaniane przez materię na dwa różne sposoby. Pierwszym z nich jest polaryzacja dipolowa. Jeśli w materiale są cząsteczki chemiczne będące dipolami, to w wyniku działania pola elektrycznego fali elektromagnetycznej starają się ustawić zgodnie z kierunkiem i zwrotem tego pola. Wektor pola elektrycznego zmienia zwrot co pół okresu fali promieniowania. Dipole zmieniają więc również ustawienie, podążając za polem. Podczas obrotów uderzają w sąsiadujące z nimi cząsteczki, przekazując im nabytą od promieniowania energię. Te przekazują ją kolejnym i w ten sposób ciepło rozprzestrzenia się w materiale. Mechanizm polaryzacji dipolowej, odpowiada za ogrzewanie jednak tylko substancje których cząsteczki są dipolami, takie jak woda, metanol, DMF, octan etylu, chloroform, chlorek metylenu, kwas octowy. Substancje takie jak heksan, benzen, eter dietylowy czy czterochlorek węgla nie ogrzewają się pod wpływem promieniowania mikrofalowego.

Drugi mechanizm pochłaniania promieniowania mikrofalowego opiera się na przewodnictwie jonowym. Gdy w materiale znajdują się jony, zaczynają one przemieszczać się zgodnie z kierunkiem pola elektrycznego: dodatnie w jedną, a ujemne w przeciwną stronę. Zderzając się przy tym z innymi cząsteczkami, powodują rozprzestrzenianie się energii cieplnej w materiale

• Prawo odbicia
Jeżeli światło pada na powierzchnię zwierciadlaną, to ulega odbiciu, przy czym promień padający, normalna do powierzchni odbijającej
i promień odbity leżą w jednej płaszczyźnie, a kąt padania jest równy kątowi odbicia.




• Prawo załamania

Jeżeli wiązka światła pada ukośnie na granicę dwóch ośrodków, to ulega załamaniu. Promień padający, normalna do powierzchni granicznej i promień załamany leżą w jednej płaszczyźnie, a stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania jest dla danych dwóch ośrodków wielkością stałą, którą nazywamy względnym współczynnikiem załamania n₁₂.






Bieg wiązki światła przechodzącej przez granicę dwóch ośrodków jest odwracalny.

Jeżeli światło przechodzi z ośrodka 1 do ośrodka 2 i ugina się na granicy w kierunku do normalnej, to mówimy, że ośrodek 2 jest optycznie gęstszy niż ośrodek 1.

Jeżeli światło przechodzi z ośrodka 1 do ośrodka 2 i ugina się na granicy w kierunku od normalnej, to mówimy, że ośrodek 2 jest optycznie rzadszy od ośrodka 1.

• Względny współczynnik załamania ośrodka 2 (do którego światło weszło) względem ośrodka 1 (z którego światło wyszło) jest równy stosunkowi prędkości światła w ośrodku 1 do prędkości światła w ośrodku 2.




gdzie: v₁, v₂ - prędkości światła w ośrodkach 1 i 2,

λ₁, λ₂ - długości fal świetlnych w ośrodkach 1 i 2.

• Bezwzględny współczynnik załamania danego ośrodka jest równy stosunkowi prędkości światła w próżni do prędkości w danym ośrodku.




gdzie: c - prędkość światła w próżni, v - prędkość światła w danym ośrodku.

• Całkowite wewnętrzne odbicie zachodzi wówczas, gdy promień świetlny, przechodząc z ośrodka gęstszego optycznie do rzadszego optycznie (np. ze szkła do powietrza), pada na granicę tych ośrodków pod kątem większym od kąta granicznego α_gr. Promień odbija się wówczas od granicy i wraca do ośrodka, z którego wyszedł (dla kąta padania α = α_gr promień biegnie dokładnie wzdłuż granicy ośrodków).

gdt srodow. To proznia i powietrze

Zjawisko jest wykorzystywane np. w medycynie i w telekomunikacji (światłowody).Zgodnie z pierwszym prawem, w ośrodku jednorodnym światło rozchodzi się po liniach prostych. Istotne znaczenie ma tu jednorodność ośrodka mająca decydujący wpływ na prędkość rozchodzenia się światła, a tym samym na przebieg promienia świetlnego. Promień światła padając na powierzchnię rozdzielającą dwa ośrodki podlega prawu odbicia stwierdzającemu, że promień padający P, promień odbity O i prosta PR prostopadła do powierzchni w punkcie padania A leżą w jednej płaszczyźnie, a kąt padania i kąt odbicia są sobie równe. Prawo to ilustruje rysunek nr 1. Jak widać z rysunku kąty padania i odbicia określane są w stosunku do prostej prostopadłej w punkcie padania i są niezależne od długości fali.
Bieg promieni przy przejściu z jednego ośrodka jednorodnego do drugiego odbywa się według prawa załamania mówiącego, że promień padający P, załamany Z i prosta PR prostopadła do powierzchni w punkcie załamania A leżą w jednej płaszczyźnie, a sinus kąta padania (i sinus kata załamania (mierzonych jak poprzednio w stosunku do prostej prostopadłej w punkcie załamania) spełniają równanie:
n₁xsin=n₂xsin_Z
w którym n₁ jest współczynnikiem załamania ośrodka przed powierzchnią łamiącą, a n₂ współczynnikiem załamania za powierzchnią łamiącą.
Jak to już omawialiśmy w poprzednich numerach naszego pisma, w praktyce optycznej przyjęto, że współczynnik załamania światła w próżni (a praktycznie w powietrzu) równa się "1" i wszystkie współczynniki załamania materiałów optycznych odnosi się do tej wartości. W takim przypadku powyższy wzór ulega uproszczeniu i można napisać, że współczynnik załamania danego materiału optycznego oznaczony n wynosi:

sin

n= -----

sin_Z

Omówione prawa dotyczą przede wszystkim światła monochromatycznego, czyli promieniowania o określonej długości fali. Dla światła białego w prawie odbicia nic się nie zmienia, gdyż kąt odbicia nie zależy od barwy światła. Natomiast w przypadku załamania pojawia się zagadnienie różnych wartości współczynników załamania zależnych od długości fali, gdyż, jak już kiedyś przedstawialiśmy, wynika to z zależnej od długości fali prędkości rozchodzenia się światła w szkle. Zjawisko to określane mianem dyspersji jest istotne w projektowaniu elementów optycznych, a w optyce okularowej ma znaczenie przede wszystkim przy ocenie jakości soczewek pod kątem ewentualnego pojawiania się kolorowych obwódek w obrazie przedmiotu. Do zagadnienia tego jeszcze będziemy powracać w naszych publikacjach. Podstawowe prawa optyki geometrycznej są bazą projektowania soczewek okularowych.

asada Huygensa (czytaj: hojchensa) sformułowana przez Christiaana Huygensa mówiąca, iż każdy punkt ośrodka, do którego dotarło czoło fali można uważać za źródło nowej fali kulistej. Fale te zwane są falami cząstkowymi i interferują ze sobą. Wypadkową powierzchnię falową tworzy powierzchnia styczna do wszystkich powierzchni fal cząstkowych i ją właśnie obserwujemy w ośrodku

Zasada Huygensa nie określa amplitudy fali. W ogólnym przypadku amplituda ta będzie zależała od geometrii układu i kierunku, w którym fala się porusza. Na przykład, jeżeli na drodze fali znajdzie się przeszkoda z pojedynczym otworem, wówczas, jak zauważył Gustav Kirchhoff, amplituda fali będzie największa w tym kierunku, w którym fala pierwotnie się rozchodziła. Kirchhoff podał przybliżony wzór opisujący zmianę amplitudy A w funkcji kąta θ

Zjawisko uginania się fali na przeszkodach, wynikające wprost z zasady Huygensa, nazywa się dyfrakcją.

Fala - jest to zaburzenie pola fizycznego, które przenosi energię, rozchodzi się ono ze skończoną prędkością. Jeżeli kierunek zaburzenia jest prostopadły do kierunku rozchodzenia się fali, wówczas mamy do czynienia z falą poprzeczną (fale elektromagnetyczne), natomiast jeżeli obydwa kierunki są takie same, to falę nazywamy falą podłużną (fale ciśnienia akustycznego w powietrzu).

Dyfrakcja jest to zjawisko polegające na zmianie kierunku rozchodzenia się fali na krawędziach przeszkód. Jeśli wiązka fal przedostaje się przez niewielką szczelinę albo omija cienki przedmiot, wówczas powstaje zjawisko ugięcia. Zgodnie z zasadą Hygensa wszystkie punkty niedaleko krawędzi przeszkody staja się nowym źródłem fali. Jeśli weźmiemy pod uwagę zjawisko interferencji, wówczas jesteśmy w stanie zaobserwować, iż za przeszkodą powstaną się obszary wzmocnienia oraz osłabienia rozchodzących się fal.

Zjawisko dyfrakcji da się zaobserwować dla fal materii, fal dźwiękowych i fal elektromagnetycznych .

Bardzo prostym przykładem zjawiska dyfrakcji jest światło lasera, które będzie przepuszczane przez niewielką pojedynczą szczelinę. Ten nieskomplikowany przypadek pozwala zauważyć, że podanie zależność na jasność w funkcji kąta odchylenia od osi nie jest bardzo skomplikowane. Wszystkie punkty szczeliny, każdy o szerokości d, jest kolejnym źródłem fali. Pomiędzy źródłami dochodzi do interferencji, co sprawia, że następuje wzmacnianie oraz osłabianie światła lasera, które pada na ekran. Wzór na jasność światła występuje w postaci:

gdzie:

I - intensywność światła

- długość fali

d - szerokość szczeliny,

funkcja sinc(x) = sin(x)/x.

Przechodzenie fali przez szczelinę dyfrakcyjną umożliwia określenie kierunku rozchodzenia się fali. Jesteśmy w stanie bardzo precyzyjnie to uczynić, potrzebna jest tylko jak najmniejsza szerokość szczeliny. Równocześnie zmniejszając szczelinę, o wiele trudniej jest nam sprecyzować energię fali, dziej się tak ponieważ rozprasza się ona na większy obszar. Zatem iloczyn błędu precyzowania energii i błędu pomiaru kierunku powinien być dużo większy niż pewna stała. W związku z tym jest taka granica precyzyjności pomiaru parametrów rozchodzącej się fali. Zjawisko to posiada bardzo ważne znaczenie, jeśli będziemy brać pod uwagę to, iż wszystkie materialne cząsteczki są falą. Zjawisko to również potwierdza zasadę nieoznaczoności. Dualizm korpuskularno-falowy sprawia, iż da się obserwować dyfrakcję cząsteczek materialnych. Doświadczenia pokazały, iż zjawisko to zachodzi także dla elektronów oraz neutronów

By fala, która przechodzi przez szczelinę była wzmocniona wykorzystuje się w optyce układy kilku takich szczelin, które nazywają się siatką dyfrakcyjną Efekty optyczne od wszystkich szczelin sumują się, w związku z czym zachowanie się fali uzależnione jest jedynie od stałej siatki.

Zjawisko dyfrakcji może zachodzić także, wtedy gdy fale przechodzą przez kilka warstw umieszczonych w niewielkiej odległości od siebie. Jeśli odległość pomiędzy tymi warstwami jest niezmienna, następne maksima fali dają się opisać następującym wzorem:

gdzie:

d - stała siatki,

- kąt od osi wiązki światłą,

- długość fali,

m - uzyskuje wartości od 1 aż do nieskończoności

Interferencja, czyli nakładanie się fal, które rozchodzą się z kilku źródeł. W fizyce rozróżnia się dwa podstawowe typy interferencji. Optyka na ogół rozpatruje ewentualność interferencji fal sinusoidalnych o podobnej częstotliwości oraz amplitudzie. Akustyka jak również analiza sygnałów jest ogromnie zainteresowana nakładaniem się fal o złożonych kształtach.

Interferencja podobnych fal sinusoidalnych

Znane są dwa źródła fal sinusoidalnych. Jeśli posiadają identyczną częstotliwości, wówczas całe badanie zachowania się fal kończy się na obliczeniu fazy i amplitudy. Związki, które opisują to zjawisko są niezwykle proste.

Podstawy matematyczne

Rozchodzące się z wielu źródeł zaburzenia spotykają się w jednym punkcie P. By wyliczyć amplitudę fali w tym punkcie należy zsumować wartości, które wynikają z wyrażenia określającego falę sinusoidalną. Jeśli przeanalizujemy najprostszą ewentualność interferencji fal pochodzących z dwóch źródeł o długości
, leżących od punktu P w odległości d1 oraz d2 opisanych wzorem:

y(P1) = sin(t + d1) + sin(t + d2),

gdzie:

-długość fali

Wówczas zauważymy, iż dla:

d1 - d2 = k
;

fala ulegnie dwukrotnemu wzmocnieniu, natomiast w przypadku gdy:

fale ulegają wygaszeniu. Wartość
nazwa się fazą fali, lega ona zmianie wraz z odległością od źródła.

Zasada Huygensa (czytaj: hojchensa) mówi, iż każdy punkt ośrodka, do którego dotarło czoło fali można uważać za źródło nowej fali kulistej. Fale te zwane są falami cząstkowymi i interferują ze sobą. Wypadkową powierzchnię falową tworzy powierzchnia styczna do wszystkich powierzchni fal cząstkowych i ją właśnie obserwujemy w ośrodku.

Polaryzacja to własność fali poprzecznej (np. światła). Fala spolaryzowana oscyluje tylko w pewnym wybranym kierunku. Fala niespolaryzowana oscyluje we wszystkich kierunkach jednakowo. Fala niespolaryzowana może być traktowana jako złożenie wielu fal drgających w różnych kierunkach.

W naturze większość źródeł promieniowania elektromagnetycznego wytwarza fale niespolaryzowane. Polaryzacja występuje tylko dla fal rozchodzących się w ośrodkach, w których drgania ośrodka mogą odbywać się w dowolnych kierunkach prostopadłych do rozchodzenia się fali. Ośrodkami takimi są trójwymiarowa przestrzeń lub struna.

Prawo Brewstera

Całkowita polaryzacja światła podczas odbicia występuje, gdy tangens kąta opadania a jest równy współczynnikowi załamania ; tga = n

Polaryzacja światła jest zjawiskiem, które potwierdza falową naturę światła. światło jest falą elektromagnetyczną, w której cykliczne zmiany pól elektrycznego i magnetycznego, opisane przez wektory natężenia pola elektrycznego
i indukcji magnetycznej
, rozchodzą się ze stałą prędkością. Drgania wektorów
i
są w każdej chwili prostopadłe do siebie i jednocześnie prostopadłe do kierunku rozchodzenia się fali. Orientacja przestrzenna tych wektorów może się jednak zmieniać wzdłuż kierunku rozchodzenia się fali w sposób zupełnie przypadkowy, chaotyczny. Taką falę nazywamy falą nie spolaryzowaną. Możliwość uporządkowania drgań wektorów
i
, tak by zachodziły w sposób przewidywalny, nazywamy polaryzacją. Gdy drgania wektora
zachodzą tylko w jednej płaszczyźnie (a wektora
też w jednej płaszczyźnie, ale prostopadłej do płaszczyzny drgań wektora
), to fala jest spolaryzowana liniowo. Gdy drgania wektora
(i odpowiednio
) są takie, że koniec wektora zatacza w czasie okrąg lub elipsę, to fala jest spolaryzowana kołowo lub eliptycznie. Zjawisko polaryzacji światła jest dowodem na to, że światło jest falą poprzeczną.

światło można spolaryzować poprzez odbicie, selektywną absorpcję (dichroizm), podwójne załamanie lub rozpraszanie światła. Gdy wiązka światła nie spolaryzowanego pada na granicę dwóch ośrodków od strony ośrodka optycznie rzadszego pod kątem Brewstera, to promień odbity jest całkowicie spolaryzowany. Kąt Brewstera charakteryzuje oba ośrodki, zależy bowiem od prędkości z jaką rozchodzi się światło zarówno w pierwszym, jak i w drugim ośrodku.

Niech wiązka światła nie spolaryzowanego pada na granicę dwóch ośrodków dielektrycznych od strony ośrodka optycznie rzadszego. Wiązkę tę można opisać dwoma składowymi pola elektrycznego, jedną równoległą do płaszczyzny padania (strzałki) i drugą prostopadłą do tej płaszczyzny (kropki).

Zmienne pole elektryczne padającej fali świetlnej wzbudza drgania elektronów w drugim ośrodku. Powstają drgające dipole, które emitują fale elektromagnetyczne w stronę pierwszego ośrodka (fala odbita) i w stronę drugiego ośrodka (fala załamana). Rozważmy oddzielnie odbicie światła dla obu składowych pola elektrycznego wiązki padającej.

Składowa prostopadła do płaszczyzny padania (kropki) spowoduje drgania dipoli w kierunku prostopadłym do płaszczyzny padania. Drgający dipol elektryczny emituje promieniowanie najsilniej w kierunku prostopadłym do własnej osi, czyli składowa prostopadła odbije się najsilniej.

Drgania elektronów drugiego ośrodka wywołane składową równoległą do płaszczyzny padania będą prawie prostopadłe do kierunku wiązki załamanej. W sytuacji przedstawionej na rysunku obok, dipole będą drgały równolegle do kierunku reprezentowanego przez linię przerywaną. Promieniowanie wysyłane w kierunku wiązki odbitej będzie więc tym słabsze, im kąt θ między promieniem odbitym a osią dipoli drgających będzie mniejszy.

W szczególnym przypadku, gdy θ = 0 tzn. kąt między wiązką załamaną a wiązką odbitą jest równy
, składowa pola elektrycznego równoległa do płaszczyzny padania znika zupełnie.

Wtedy z nie spolaryzowanej wiązki padającej odbija się tylko składowa spolaryzowana prostopadle do płaszczyzny padania. Taki kąt padania, gdy wiązka odbita jest całkowicie spolaryzowana jest nazywany kątem Brewstera lub kątem polaryzacji.

Stosując prawo załamania światła zapiszemy

ponieważ

,

to
, lub
.

Wzór powyższy wyraża prawo Brewstera.

Gdy wiązka padająca i odbita rozchodzą się w powietrzu, to możemy przyjąć, że n₁ ≅ 1, n₂ oznaczyć przez n, a wtedy prawo Brewstera zapiszemy

.

Aby wyznaczyć współczynnik załamania badanej substancji, musimy znaleźć właściwy dla tej substancji kąt Brewstera.

α

β

n₂> n₁

składowa drgań pola elektrycznego prostopadła do płaszczyzny padania

n₁

n₂

α

α

β

n₂> n₁

składowa drgań pola elektrycznego równoległa do płaszczyzny padania

n₁

n₂

α

θ

α_Br

α_Br

β

składowa drgań pola elektrycznego równoległa do płaszczyzny padania

składowa drgań pola elektrycznego prostopadła do płaszczyzny padania

n₂> n₁

n₁

n₂

---