1.Somatyczny:-ośrodki i drogi ośrodkowe przewodzą impulsy do mięśni szkielet.
Autonomiczny: ośrodki i drogi ośrodkowe przewodzą impulsy do m. gładk,m. serc. i gruczołów
Anatomicznyośrodkowy (systema nervosum centrale) mózgowie,rdzeń kręgowy
Mózgowie:przodomózgowie,sródmózgowie,tyłomózgowi
P:kresomózgowie,miedzymózgowie-budują mózg
-Kresomózgowie-na kazdej półkuli istnieją 3 powierzch.
Wypukła,przyśrodkowa,podstawna.kazda z półkul zbud. Jest z istoty szarej i białej.istota szara tworzy kore mózgu
-Międzymózgowie-stanowi centrum koordynacji nerwowej i hormonalnej, znajdują się tu ważne ośrodki motywacyjne u.pokarmowego,głodu-sytosci,pragnienia,.jest czescia przodomózgowia,spełnia czynnosci autonom. uk.ner.skłąda się głownie z tworów otaczajacych komorę 3:przedwzgórze,wzgórze ,nadwzgórze
S-jest niewielkim odcinkiem pnia mózgu związanym z przetwarzaniem bodźców wzrok. i słuch. W jego skałd wchodzą 2 konary mózgowe i blaszki pokrywy sródmózg.
Tyłomóz:rdzeń przedłuzony, móżdżek,most-budują pień mózgowy
-Rdzeń przedłuzony-górna granicę r.przedłuz. stanowi po stronie przedniej tylny brzeg mostu.Na powierzch.podts.znajduje się szczelina posrodkowa przednia, po obu stronach szczeliny sa 2 wynosłosci zwane piramidami.w r.pzredłuz. znajduja się ważne osrodki nerwowe kontrolu. Odruchowe funkcje zyciowe:oddychanie,praca serca,ssanie
-Mózdżek-zbud.jest z 2 pobruzdżonych półkul,które pokryte sa trójwarstwową kora móżdżku.W korze zachodzi integracja impulsów docierających m.inn.z ucha wew.dzieki temu możliwe jest utrzymywanmie równowagi i wyprost. Postawy ciała
Pień mózgu: struktura anatomiczna ośrodkowego układu nerwowego, obejmująca wszystkie twory leżące na podstawie czaszki.Zbudowany z:
śródmózgo.most,rdzeń przedł.
-obwodowy: (systema nervosum periphericum) par,nr. rdzeniowe 31 par,nr.pniwspółczulnych. nerwy czaszkowe 12”
wechowy,wzrokowy oboruchowy,bloczkowy trójdzielny,odwodzący twarzowy,przedsionk-ślimakowy,językowo-gruczołowy,błędny dodatkowy,podjęzykowy
2.Istota Biała jest zbud.z włokien nerw. rzutowych, spoidłowych,kojarzeniowych
otoczon. osłonka mielinową, oraz z włok.bezmielinowych obejmuje ona szczelnym płaszczem ist.szarą.
Istota Szara ma kształt zblizony do lit.. H,jej ramię poziome(spoidło szare) łaczy obie połowy rdzenia a ramię pionowe tworzy rogi. W czesci przedniej rdz.-rogi przednie (brzuszne,ruchowe)
w części tylnej rdz. Rogi tylne(grzbietowe..)
pomiedzy rogami(przed.i tyln) znajduje sie istota szara pośrednia gdzie wyróznia się cześc przysr.i boczną.Częsc boczna tworzy rogi bocz.
Rogi na całej dł.rdzenia tworzą 3 słupy: pzredni,boczny,tylny
3.Komory mózgowia wyróżniamy 4 kom.
2-ie parzyste boczne-powstaj. W półkulach kresomóz. i łacza sie z kom.trzecią otorwami miedzykomórkowymi.
3-cia komora jest położona w miedzymózg. oraz w całej nieparzystej czesci kresomózg.łączy sie ona z kom 4 .wąskim kanałem tzw. Wodociagiem mózgu
4-ta komora połoz. w tyłmózg, ku tyłowi przecho. w kanał rdz. kreg.
Komory sa wypełnione płynem mózgowo-rdz.
Płyn mózgowo rdz.
Wypełnia przestrzenie mózgowia i rdzenia kręgowego oraz kanały i komory ośrodk. uk. nerw. Powstaje w splotach naczyniowych komór.Jego Funkcja sprowadza się prawdopodobnie do równomiernego rozkładu ciśnienia w jamie czaszki,do mechanicznej ochrony mózgowia oraz do funkcji odżywczych w stosunku do niektórych kom.ośrod.uk.ner
4.Opony mózgow. i rdz.kre
opny mózg.-rdzen. To 3 łacznotkankowe błony pokrywające mózgowie i rdz.mózgowy.
1.opona twarda-błona zew.włoknista stanowiaca okostną kanału kręgowego i jamy czaszki
2.opona pajęcza (pajęczynówka)-cienka beznaczyniowa błona,znajdująca się pod oponą twardą,odchodzą z niej włokna łacznotkankowe do opony miękkiej
3.opona miekka-silnie unaczyniona błona ścisle przylegająca do pow.zew. mózgowia i rdz.kregow.
Opony sa od siebie odddzielone szczelinowatymi przestrzeniami:jamą pajęczynówką i jamą nadtwardówką.
5.Rdzeń kręgowy-bud. zew.
Przypomina swym kszt. wydłuzony walec, nieco spłaszczony w osi strzałkowej,dł 40-45cm,
średn.1,5cm,masa 28g.
Położony jest w kanale kręgowym,otoczony jest oponami mózgowymi i zawieszony na więzadłach.
Dzieli się na odcinki :
12 seg. piers, 8 seg. szyjnych
5 ledźw, 5 krzyż, 1 guziczny, z kazdego segm.rdz.kreg. wychodzi 1 para ner.rdzen-neuromer. które powst. w kanale kreg.
Bud. wew.rdz.kręgowego
Istota szara- na przekroju podobna jest do rozpietego motyla,ciagnie się przez całą dł. Rdz. w postaci kolumny.
Wyrózniamy rogi przednie, tylne,boczne.w rogach przednich sa jądra ruchowe nerwów,w tylnych jadra informac, w bocznych jądra pośrednioboczne.
Istota biała okrywa szczelnym płaszczem istotę szarą.Składa się z włokien nerw. i tworzy układ przewodzący rdz. kreg. Można ją podzielić na pażyste sznury przednie, boczne i tylne.W sznurach tylnych biegną drogi inf,w bocnzych I przed.ruchowe I autonomiczne.
6.oliwki- wyniosłości leżące z boku od piramid w rdz.przedł.zawierają jądra oliwki,z jądra wychodzą nerwy które współtwozrą kanał dolny móżdżku.
Wychodzą:przód-korzenie nerwu 12,tył korz.ner 9,10,11
Piramidy- wyniosłości które tworzą się na powierzchni rdz.przedł. na skutek gromadzenia się włokien dróg piramidowych,lezą od mostu do rdz.przedł.
Guzek jądra smukłego i klin.
leży w rdz.przedł.na końcu pęczków smukłego i klinow.
Jądra -koniec dróg czuciowych wstepującyh.
Jądro ogoniaste-najwieksze jądro sposród jąder kresom.ma głowę trzon i ogon,lezy bocnzie do komory3,powyżej wzgórza.od rogu przedn. kom.3 do rogu dolnego.
Wzgórze-największe skupisko ist.szarej międzymózgowia,zawiera ponad 100 jąder,ich aktywn.ma wpływ na nastroje i samopoczucie
Podwzgórze-stanowi dolną pow.miedzymózg.Dzieli się na 3 części: 1.przednia-nadwzrokowa 2.środkowa-lejkowo guzowa 3.tylnia-suteczkowata.
7.Rodzaje włókien kresomóz.
1projekcyjne(rzutowe) łaczą kresomózgowie z innymi czesciami mózgu i rdz. kreg. wyrózniamy włokna -wstępujące(czuciowe) doprowadzaja bodźce czuciowe do kory
-zstępujace(ruchowe)-biegną do móżdżku i rdz.kręgowego.Do włók. Rzutowych zalicza się rózniwż promienistość wzrokową i słuchową
2.asocjacyjne(kojarzeniowe) łączy cześci tej samej półkuli
3.spoidłowe(komisuralne)-łaczą obie półkule mózgowe,tworzą ciało modzelowate oraz spoidła przednie mózgu.