1. Role preferencji w decyzjach konsumenta.

Preferencje nie są pojęciem mierzalnym, dlatego wprowadzono kategorię użyteczności, która pozwala oceniać, które dobro i jakie jego ilości pozwalają zadowolić, usatysfakcjonować konsumenta.

Konsument dąży do takich kombinacji, które w sposób możliwie maksymalny spełniają dane preferencje. Konsument dokonując wyboru opiera się m.in. na następujących założeniach

- zal. kompletności preferencji, konsument potrafi porównać 2 dobra, które bardziej preferuje,

- zal. przechodniości mówi o tym, że jeśli wole dobro A od dobra B, a dobro B wole od dobra C, tzn. że wolę dobro A do dobra C.

- zal. Nienasyconości zadowolenia - wskazuje na to, ze konsument zawsze woli więcej niż mniej.

W oparciu o powyższe założenia powstaje krzywa obojętności, która pokazuje rożne kombinacje 2 dóbr, które dają konsumentowi to samo zadowolenie. Jednocześnie z powyższych założeń wynikają następujące cechy krzywej obojętności:

- nachylenie negatywne,

- nie mogą się przecinać,

- są wypukle w stosunku do początku układu,

- jest ich nieskończenie wiele,

Preferencje konsumenta wynikające z krzywej obojętności wyznaczone są przez MSS, która określa jaka ilość dobra Y należy poświęcić chcąc zwiększyć konsumpcje dobra X pozostając przy tym samym poziomie zadowolenia. Tak wiec nachylenie MSS jest ściśle powiązane z nachyleniem krzywej obojętności w różnych punktach. MSS pozwala określać rozmiary substytucyjności jednego dobra przez drugie dobro.

Ostatecznie konsument podejmujÄ…c decyzje bierze pod uwagÄ™:

- swoje możliwości finansowe (ograniczenie budżetu),

- system preferencji (wynikający z krzywej obojętności),

Za optymalna kombinacje uważa się taka, która przy danym dochodzie pozwala osiągnąć największy poziom zadowolenia, czyli wówczas gdy

Geometrycznie jest to punkt styczności danej linii budżetowej z możliwie najwyższą krzywa obojętności.

2. Warunki optymalizacji zysku: w monopolu i konkurencji doskonalej.

Maksymalizacja zysku, czyli równowaga przedsiębiorstwa zostaje osiagnieta gdy:

- PM=KM - dla konkurencji doskonalej KM rosnący - dla monopolu KM rosnący lub malejący wolniej niż PM.

Warunek PM=Km wyznacza ilości równowagi, która może doprowadzic do jednej z następujących sytuacji:

W konkurencji doskonalej PM=P (popyt doskonale elastyczny) zrównanie PM=KM rosnące wyznacza ilość równowagi, cena podana zostaje przez rynek, przedsiębiorstwo jest cenobiorcą. W monopolu zrównanie PM=KM wyznacza ilość równowagi, podstawiając ilość równowagi Q_e do równania krzywej popytu pozwala ustalić cenę monopolową (maksymalizującą zysk)

3. Wyjaśnij kategorie MSS i MSTS oraz uzasadnij dlaczego są one malejące.

MSS określa jaka ilość dobra Y należy poświęcić by zwiększyć konsumpcje dobra X o 1 jednostkę pozostając na tej samej krzywej obojętności, a wiec nie zmieniając poziomu zadowolenia. Negatywne nachylenie krzywej obojętność wskazuje na substytucyjność obu dóbr. Ze względu na swoja wypukłość krzywa obojętności pokazuje prawo malejących przychodów. W miarę zwiększania konsumpcji dobra X nachylenie krzywej obojętności jest coraz mniejsze, co oznacza, iż przy każdorazowym zwiększeniu dobra X o 1 jednostkę konsument rezygnuje z coraz mniejszych ilości dobra Y.

MSS liczona jest stosunkiem marginalnej użyteczności dobra X oraz dobra Y, a także stosunku zmiany dobra Y przez zmianę dobra X, przy czym należy pamiętać iż MSS przyjmuje wartości dodatnie.

MSTS określa jaka ilość czynnika produkcji L należy poświęcić by zwiększyć czynnik produkcji K o 1 jednostkę pozostając na tej samej izokwancie produkcji, a wiec nie zmieniając poziomu produkcji.

MSTS liczona jest stosunkiem marginalnej produkcyjności czynnika ludzkiego (L) do marginalnej produkcyjności czynnika kapitału (K) oraz stosunkiem zmiany K do zmiany L.

4. Wyjaśnij na przykładzie różnice miedzy kosztami produkcji w ujęciu rachunkowym i w pojęciu ekonomicznym. Uwzględnij zysk normalny.

W analizie opłacalności przedsięwzięcia rozróżnia się pojecie kosztów rachunkowych i ekonomicznych. Koszty rachunkowe zwane explicite to koszty, które pociągają za sobą zazwyczaj wydatki, np.:

- surowce

- energia

- wynagrodzenie pracowników

W analizie uwzględnić należy także koszty alternatywne (implicite) pod którymi należy rozumieć koszty faktycznie nie poniesione, ale utracone korzyści z możliwości innego zastosowania - zasobów właścicieli (np. lokalu) - pracy właścicieli.

Częścią kosztów implicite jest także zysk normalny, jest to kwota która należy się właścicielowi za jego zaangażowanie w działalność, za to że zdecyduje się on prowadzić tę działalność, a nie przeniesie swoich wysiłków na inną działalność. Wyceńmy więc koszty alternatywne:

- ewentualne wynajęcie lokalu

- wynagrodzenie właścicieli za pracę w innej działalności (zysk normalny)

Koszty implicite wyniosą więc.

Koszty ekonomiczne to łączne koszty explicite i implicite łącznie z zyskiem normalnym tj. 23000. Niech przychody kształtują się na poziomie 25000.

Zysk rachunkowy to różnica między przychodami 25000, a kosztami explicite 18000, więc zysk rachunkowy to 7000.

Zysk ekonomiczny to różnica miedzy przychodami 25000, a kosztami ekonomicznymi 23000, więc zysk ekonomiczny wyniesie 2000.

Podsumowują koszty ekonomiczne są większe od kosztów rachunkowych, a zysk ekonomiczny jest mniejszy od zysku rachunkowego. Tak wiec może dojść do sytuacji, ze choć zysk rachunkowy będzie dodatni, to zysk ekonomiczny może być zerowy, a nawet ujemny.

5. Scharakteryzuj funkcje kosztów produkcji w okresie krótkim (jak i dlaczego tak się dzieje).

W okresie krótkim producent dysponuje zarówno czynnikiem produkcji zmiennym L jak i czynnikiem staÅ‚ym K. Niech „w” bÄ™dzie cenÄ… za jednostkÄ™ pracy, a „r” cena za jednostkÄ™ kapitaÅ‚u. Tak wiec:

KZC -koszty zmienne stałe

KSC - koszty stałe całkowite

KC=KZC+KSC

Funkcja kosztów stałych przeciętnych przyjmuje postać hiperboli.

KCP i KZP zbliżają się do siebie, gdyż różnica miedzy nimi czyli KCP-KZP=KSP jest funkcja malejącą.

Wyprowadzanie KM, KZP, KCP

KM=KC' wyznaczany jest na podstawie tg stycznych do funkcji KC lub KZC, ponieważ dla Q₁ styczna przyjmuje najmniejszy kÄ…t, dlatego dla Q₁ KM osiÄ…ga minimum.

KZP=KZC/Q geometrycznie przyjmuje on wartości tg prostej wychodzącej z początku układu a przecinającej KZC dla danego poziomu Q

KCP=KC/Q przyjmuje wartości tg prostej wychodzącej z początku układu a przecinającej funkcje KC dla danego poziomu Q.

Ponieważ dla Q₂ prosta wychodzÄ…ca z poczÄ…tku ukÅ‚adu przecinajÄ…ca KZC (tu styczna) przyjmuje najmniejszy kÄ…t, stÄ…d KZP_min. Ze wzglÄ™du na fakt iż prosta ta jest jednoczeÅ›nie styczna do KZC, stad dla Q₂

Dla Q₃ proste wychodzÄ…ce z poczÄ…tku ukÅ‚adu, a przecinajÄ…ce KC przyjmuje najmniejszy kÄ…t, stÄ…d KCPmin. JednoczeÅ›nie jest to styczna do KC, wiec

6. Scharakteryzuj funkcje produkcji w okresie krótkim. Jakie decyzje podejmie producent w etapie I, II i III? Dlaczego?

W okresie krótkim poziom kapitału K oraz technologia SA niezmienne. Dlatego poziom produkcji zależy od poziomu czynnika zmiennego (zatrudnienie czynnika ludzkiego). Produkt marginalny PM_L określa ile przyrasta produkcja w wyniku zwiększenia zatrudnienia czynnika zmiennego

Produkt przeciętny określa ile średnio wytworzy każdy zatrudniony pracownik

Funkcja produkcji Q, PM_L, PP_L przyjmują następujący kształt:

W I etapie PM_L>PP_L co oznacza ze każdy nowy pracownik wytwarza więcej niż srednio każdy z pracowników , dlatego tez zwiększamy zatrudnienie. PP_L jest rosnący.

W II etapie PP_L>PM_L, PP_L oraz PM_L malejÄ…, przy czym PM_L>0.

W III etapie PM_L jest ujemny, zatrudnieni pracownicy powodują iż produkcja całkowita spada. Dlatego należy zmniejszyć poziom zatrudnienia czynnika zmiennego L i wrócić do etapu II.

Etap II uważany jest za najbardziej optymalny. Przedsiębiorstwo powinno wiec zwiększać poziom zatrudnienia do końca etapu II.

Koniec etapu I, a początek etapu II wyznacza sytuacje przy której wydajność pracy jest maksymalna. Na końcu etapu II, czyli PM_L=0 przy max wielkości produkcji nastąpiło pełne wykorzystanie kapitału. Dlatego tez zwiększenie zatrudnienia powodować będzie spadek poziomu produkcji.

7. Na czym polega mechanizm rynkowy i do jakich prowadzi rezultatów. Wyjaśnij kategorie nadwyżki podaży, popytu, konsumenta i producenta.

Rynek jest miejscem o charakterze zinstytucjonalizowanym na którym spotykają się konsumenci i sprzedawcy, miedzy którymi dochodzi do transakcji kupna-sprzedazy.

Popyt pokazuje jak konsumenci reagują na zmianę ceny, podaż pokazuje natomiast reakcje sprzedających.

Mechanizm rynkowy wynika z wzajemnych zależności miedzy popytem a podażą. Jego zadaniem jest przywracanie stanu równowagi, gdy tylko na rynku pojawi się nierównowaga.

JeÅ›li cena jest wyższa od ceny równowagi wówczas ilość podaży przewyższa ilość popytu (tzw. Nadwyżka iloÅ›ci podaży = niedobór iloÅ›ci popytu = nadmiar rynkowy). Poprzez te nadwyżkÄ™ należy rozumieć różnicÄ™ miedzy iloÅ›ciÄ… podaży a iloÅ›ci popytu przy wspomnianej cenie P₁

JeÅ›li cena jest niższa od ceny równowagi, wówczas ilość popytu przewyższa ilość podaży (tzw. Nadwyżka iloÅ›ci popytu - niedobór podaży - niedobór rynkowy). Poprzez te nadwyżkÄ™ należy rozumieć różnicÄ™ miedzy iloÅ›ciÄ… popytu, a iloÅ›ci podaży przy cenie P₂

Poprzez nadwyżkÄ™ konsumenta należy rozumieć to co konsument „zaoszczÄ™dziÅ‚” pÅ‚acÄ…c za produkty cenÄ™ niższa niż byÅ‚ skÅ‚onny pÅ‚acić. Cena, która konsument jest gotów zapÅ‚acić za dana ilość produktów wynika z krzywej popytu. Cena obowiÄ…zujÄ…ca to cena równowagi rynkowej.

Poprzez nadwyżkÄ™ producenta należy rozumieć to co producent „zarobiÅ‚” sprzedajÄ…c produkt za cenÄ™ wyższÄ… niż wynikaÅ‚a z jego oferty i krzywej podaży.

8. W jaki sposób elastyczność cenowa popytu wpływa na przychody sprzedaży przedsiębiorstwa?

W części elastycznej popytu, a wiec gdy Ep e (-~,-1) spadek ceny, oznacza wzrost ilości popytu, a jednocześnie wzrost przychodu całkowitego PC. W tej części popytu przychód marginalny choć maleje to jest on dodatni, dlatego PC rośnie. Widać to porównując punkty A i B

Odwrotnie będzie dla wzrostu ceny.

W części nieelastycznej popytu, a wiec gdy Ep e (-1,0), spadek ceny oznacza wzrost ilości popytu, a jednocześnie spadek PC. W tej części popytu PM jest ujemny, a dlatego PC spada. Widać to patrząc na punkty C i D.

Podsumowując, przedsiębiorstwo osiągnie max przychód całkowity PCmax, gdy PM=0, Ep=-1. Tak wiec podmiot chcący maxymalizowac PC musi tak ukształtować cenę by Ep=1, a PM=0.

Jak widać z wykresu PC jest max dla ilości Q=0,5Qmax oraz ceny P=0,5Pmax

9. Przedstaw prawo Engela. Wykorzystaj w objaśnieniach krzywe Engela oraz elastyczności dochodowe popytu. Podaj przykłady.

Elastycznosc dochodowa pokazuje, jak konsument zmienia swoje zapotrzebowanie na produkt (popyt) w reakcji na zmianÄ™ dochodu

E_DP>0 są to dobra normalne; wraz ze wzrostem dochodu rośnie popyt na dane dobro.

E_DPє(0,1) dobra normalne podstawowe; popyt rośnie wolniej niż dochód

E_DP=1 dobra normalne; popyt rośnie wprost proporcjonalnie do dochodu

E_DP>1 dobra normalne luksusowe; popyt rośnie szybciej niż dochód

E_DP<0 są to dobra podrzędne; wraz ze wzrostem dochodu popyt na dane dobro spada

Przykłady:

Dobra podrzędne - ziemniaki, chleb

Dobra naturalne podstawowe - produkty spożywcze, odzież

Dobra normalne luksusowe - hotele, restauracje, kultura.

Krzywa Engela pokazuje jak zmienia siÄ™ popyt na dane dobro przy zmianie dochodu.

Dla dóbr normalnych ma ona nachylenie pozytywne, bowiem wzrost dochodów oznacza wzrost popytu.

Dla dóbr podrzędnych krzywa Engela przyjmuje postać negatywna, ponieważ wzrost dochodu powoduje spadek popytu na dane dobro.

10. Porównaj sytuacje optimum (równowagi) konsumenta i producenta.

Optimum konsumenta - to sytuacja w której konsument przy ograniczonych dochodach wybiera taka kombinacje dóbr Xi Y które dają mu największe zadowolenie.

Geometrycznie jest to punkt styczności danej linii budżetowej z możliwie najwyższą krzywa obojętności.

Warunek optimum
czyli
mówi w jaki sposób powinniśmy dobierać X i Y by max zadowolenie.

Przekształcenie tego warunku na
odpowiada na pytanie, na co wydać ostatnia złotówkę by osiągnąć optimum.

W przypadku konsumenta nie rozdzielamy analizy krótkookresowej od długookresowej.

W przypadku producenta o optimum można mówić tylko w okresie długim, bo w tej sytuacji oba czynniki produkcji K i L SA zmienne.

Optima producenta można przedstawić w 2 formułach:

1. 
   przy danym poziomie kosztu KC producent chce maksymalizować poziom produkcji

Punkt styczności danej linii jednakowego kosztu z najwyższą izokwantą produkcji.

2. 
   dany poziom produkcji producent chce osiągnąć przy minimalnym koszcie

Pkt styczności danej izokwanty produkcji z najniższą linia jednakowego kosztu.

Jednakże powyższe optima są optimami cząstkowymi, gdyż jedno odpowiada na pytanie ile max wyprodukować, drugie - jak wyprodukować to najtaniej. Jednakże żadna z powyższych formuł nie mówi nic o stronie przychodowej ani zysku. Nie wiem wiec, czy produkcja w ogóle sprzedana, a jeśli tak to z zyskiem czy strata.

---