AGH Metrologia Laboratorium |
Grupa:
|
||||
wydział EAIiE |
rok akademicki 2001/2002 |
rok studiów II |
|
||
Temat : Ćwiczenie 1 Pomiar rezystancji.
|
|||||
data wykonania 6.12.2001 |
data zaliczenia 12.12.2001 |
ocena
|
Pomiary omomierzami :
Analogowym (magnetoelektryczny szeregowy)
Omomierz posiada 3 zakresy pomiarowe x1, x10, x100. Wynik pomiaru podaje się wartość odczytaną z podziałki miernika z uwzględnieniem zakresu oraz wartość błędu wynikającą z klasy miernika, która wynosi 1 (gdy wartość umowną jest wyróżniona symbolami > < długość podziałki, lub 10% (gdy wartość umowną jest wartość mierzona).
Cyfrowym (wykorzystanie multimetru)
Megaomomierz - do pomiaru dużych rezystancji
Kręcąc równomiernie korbką prądnicy w mierniku, należy uzyskać ustalone wychylenie wskazówki i odczytać w tym momencie wartość mierzoną rezystancji.
Błąd pomiary wyznacza się jako :
Gdzie : Rm. - wartość rezystancji zmierzonej megaomomierzem
RP - wartość tej samej rezystancji zmierzonej za pomocą metody porównawczej.
Rezystor |
Miernik Analogowy [Ω] |
Miernik Cyfrowy [MΩ] |
Megaomomierz Induktorowy [MΩ] |
A |
- |
- |
4 |
B |
90 |
82,5 |
- |
C |
2900 |
- |
- |
D |
4800 |
- |
- |
E |
270 |
275 |
- |
F |
40 |
4408 |
- |
G |
- |
1,7 |
- |
H |
- |
1 |
- |
I |
0 |
- |
- |
|
|
|
|
K |
- |
11 |
- |
J |
- |
- |
6 |
Pomiar metodą porównawczą
Porównanie napięć (małe rezystancje)
E=6,38V
V-multimetr VC-10T
RW-rezystor wzorcowy 1 kΩ
Wartość mierzonej rezystancji wyznacza się z zależności :
Gdzie :
RW - wartość rezystora wzorcowego
URX - napięcie na rezystorze mierzonym
URW - napięcie na rezystorze wzorcowym
Błąd pomiarowy wyznacza się na podstawie prawa przenoszenia błędów.
Rezystor |
URW [V] |
URX [V] |
RX [Ω] |
δ [Ω] |
E |
5,01 |
1,37 |
274,25 |
0,39 |
B |
5,90 |
0,48 |
82,03 |
0,12 |
F |
6,11 |
0,27 |
44,19 |
0,06 |
Porównanie prądów (duże rezystancje)
E=6,38V
μA-multimetr VC-10T
RW-rezystor wzorcowy 1 MΩ
Gdzie:
RW - wartość rezystora wzorcowego
IRW - wartość prądu płynącego przez rezystor wzorcowy
IRX - wartość prądu płynącego przez rezystor mierzony
Błąd wyznaczamy na podstawie prawa przenoszenia błędów.
Rezystor |
IRW [μA] |
IRX [μA] |
RX [MΩ] |
δ [M.Ω] |
E |
6,34 |
1,75 |
3,6 |
0,2 |
B |
6,34 |
1,24 |
5,2 |
0,1 |
Pomiary mostkami technicznymi
Mostek Wheastone'a
Mnożnik |
Zakres pomiarowy |
0.01 |
0.5÷5Ω |
0.1 |
5÷50Ω |
1 |
50÷500Ω |
10 |
0.5÷5kΩ |
100 |
5÷50kΩ |
1000 |
50÷500kΩ |
Mierzony rezystor dołączyliśmy dwuzaciskowo do zacisków na płycie czołowej mostka. Regulując pokrętłem na płycie czołowej doprowadziliśmy mostek do stanu równowagi (zerowe wskazanie wskaźnika równowagi).
Wartość mierzonej rezystancji wynosi :
RX = a × m
m- wartość mnożnika
wartość odczytana z tarczy sprzężonej z pokrętłem
Błąd względny pomiaru :
Rm. - wartiść zmierzona mostkiem
RP - wartość poprawna
RMAX - wartość maksymalna dla danego zakresu
Rezystor |
RX [Ω] |
δMAX [%] |
D |
5100 |
0,6 |
E |
275 |
1 |
B |
84 |
1,2 |
C |
2900 |
0,02 |
Mostek Thompsona
Mnożnik |
Zakres pomiarowy |
0.001 |
0.0005÷0.006Ω |
0.01 |
0.005÷0.06Ω |
0.1 |
0.05÷0.6Ω |
1 |
0.5÷6Ω |
Wartość mierzonej rezystancji wynosi :
RX = a × m
m- wartość mnożnika
wartość odczytana z tarczy sprzężonej z pokrętłem
Rezystor |
RX [Ω] |
G |
0,65 |
J |
0,105 |
H |
0,007 |
Wyznaczanie rezystywności drutu oporowego.
średnica drutu d = 1,525 mm ± 0,001 mm
długość drutu l = 145,0 mm ± 0,5 mm
Pomiar rezystancji Rx przeprowadzony był za pomocą technicznego mostka Thomsona, a wartość rezystywności wyznaczamy wg. wzoru :
gdzie : S - pole przekroju drutu [m2]
l - długość drutu [m]
Rx= 0,105 Ωm
δ = 2,9*10-6 Ωm.
pomiar rezystancji wewnętrznej akumulatora
E - akumulator (2,4 / 4,8 / 6 V)
multimetr VC-10T
R1- rezystor suwakowy 4,6 Ω / 4A
Wartość rezystancji akumulatora wylicza się z zależności :
gdzie U1,U2 - napięcia wskazane przez woltomierz kolejno w obu położeniach przełącznika
I - prąd wskazany przez amperomierz w pozycji 2 przełącznika P
U1 = 6,38 V
U2 = 6,09 V
I = 2,5 A
RW = 0,116 Ω
Wnioski :
W powyższym ćwiczeniu zapoznaliśmy się z techniką pomiarową rezystancji.
Do pomiaru rezystorów o małej wartości stosuje się układy pomiarowe cztero-końcówkowe, w celu wyeliminowania napięcia na przewodach doprowadzających. Można tu zastosować metodę porównawczą, mierząc napięcie (układ szeregowy) na rezystorze badanym oraz porównując go do wartości napięcia na rezystorze wzorcowym, lub mierząc prąd (układ równoległy) w gałęzi z rezystorem badanym i porównując go do wartości prądu z gałęzi z rezystorem wzorcowym. Pierwsza metoda ma zastosowanie do pomiaru małych rezystancji, natomiast druga, do pomiaru dużych rezystancji.
Do metod technicznych pomiarów rezystancji zaliczamy mostki Wheanstone'a oraz Thomsona. Pierwszy z nich służy do pomiarów dużych wartości rezystancji, natomiast ten drugi do bardzo małych rzędu 10-6 - 1 Ω. Metody polegają na zrównoważeniu mostka, tzn. ustawienie takiej wartości rezystora wzorcowego, aby wychylenie galwanometru było zerowe.
Błędy pomiarów metoda mostkową zależą głównie od następujących czynników :
niedokładność wykonania wzorców rezystancji
rozdzielczość rezystorów nastawnych
czułość wskaźnika równowagi
wpływu czynników dodatkowych np. sił termoelektrycznych
1
1