1. Operacje gospodarcze, ich charakterystyka i klasyfikacja

Działalność jednostek gospodarczych obejmuje wiele różnorodnych zja­wisk i procesów gospodarczych. Wszelkie zmiany stanu majątkowego w da­nym momencie określa się pojęciem operacji gospodarczych. Do nieodłącz­nych cech każdej operacji należą:

• ścisły związek z podmiotem gospodarczym;

• określony termin wystąpienia (dzień, miesiąc, rok), który w zależności od charakteru operacji jest wyznaczony na podstawie norm zwyczajowych lub przepisów prawnych.

Zmiany w majątku jednostek gospodarczych, czyli operacje gospodarcze, mogą dotyczyć zarówno jego składników rzeczowych, jak i źródeł pocho­dzenia. Stąd można dokonać podziału operacji gospodarczych w zależności od przedmiotu zmian, którymi mogą być:

• aktywa trwałe;

• aktywa obrotowe;

• kapitały własne;

• kapitały obce.

Jest to klasyfikacja rodzajowa operacji. Oprócz niej można przeprowadzić klasyfikację kierunkową, uwzględniając wewnętrzny lub zewnętrzny charakter operacji gospodarczych.

Jeśli zmiany dotyczą tylko jednego podmiotu gospodarczego, mamy do czynienia z operacją wewnętrzną. Będzie to, przykładowo, zużycie materiałów biurowych przez komórki administracyjne jednostki gospodarczej. Jeżeli na­tomiast zmiany zachodzą w stanie aktywów i pasywów co najmniej dwóch podmiotów wskutek występujących między nimi kontaktów gospodarczych, to mówimy o operacji zewnętrznej. Przykładem takiej operacji może być wydanie odbiorcy sprzedanych produktów gotowych. W efekcie tej operacji nastąpi zmniejszenie stanu produktów w magazynie producenta, a zwięk­szenie zapasów u kupującego.

Przedmiotem ewidencji księgowej jest ogół operacji gospodarczych wy­stępujących w jednostce gospodarczej. Wymaga to odzwierciedlenia każdej operacji w odpowiednim dokumencie, pozwalającym określić:

• rodzaj operacji,

• rozmiary i miejsce zmian,

• strony uczestniczące

• termin wystąpienia.

Udokumentowane procesy gospodarcze wywierające wpływ na majątek jednostki lub źródła jego finansowania i podlegające oddzielnej ewidencji nazywamy operacjami gospodarczymi. Zasady budowy operacji gospodarczej opierają się na metodzie księgowej, tzn. każda operacja składa się co najmniej z dwóch części. Na przykład podjęcie gotówki z banku do kasy powoduje:

1. zmniejszenie stanu środków pieniężnych na rachunku bankowym;

2. zwiększenie stanu środków pieniężnych w kasie.

Oprócz zewnętrznych i wewnętrznych operacji gospodarczych, rozróżnia się operacje gospodarcze pojedyncze i złożone.

Operacja pojedyncza, nazy­wana niekiedy prostą, odpowiada odrębnym procesom gospodarczym o jed­nolitej strukturze. Jeżeli połączy się pojedyncze operacje, w celu zmniejszenia liczby zapisów księgowych, to powstaje operacja gospodarcza złożona. Spo­soby prawidłowego łączenia operacji gospodarczych zależą od metod księgo­wości, form i techniki ewidencji oraz od przepisów regulujących dokonywa­nie zapisów księgowych.

Na skutek działalności gospodarczej jednostki występuje w niej ruch okrężny środków, powodujący określone zmiany w strukturze aktywów i pasywów. Charakter tych zmian zależy od rodzaju operacji gospodarczych, które można podzielić na operacje:

• wynikowe;

• bilansowe.

Operacje wynikowe obejmują procesy gospodarcze, których efektem jest osiąganie zysku lub ponoszenie kosztu bądź straty. Przykładowo, następ­stwem operacji o treści: na skutek zalania wodą uległy zniszczeniu materiały w magazynie jest:

1. zmniejszenie zapasów materiałów,

2. powstanie straty w wysokości wartości zniszczonych materiałów.

Operacje bilansowe to takie operacje, które powodują zmiany wyłącznie w pozycjach aktywów i pasywów. W rezultacie tych operacji jednostka gospodarcza nie osiąga żadnego wyniku, gdyż operacja bilansowa nie prowa­dzi do powstania ani zysku, ani straty, lecz przyczynia się jedynie do zmian stanu składników majątku. Każda operacja bilansowa wpływa zawsze na dwa składniki bilansu w takiej samej wysokości.

2. Podział dokumentów księgowych

Wobec dużej różnorodności dokumentów istnieje konieczność przeprowa­dzenia odpowiedniej ich klasyfikacji. Jest ona potrzebna z wielu względów (np. zróżnicowane są zasady poprawiania poszczególnych grup dowodów, a ponadto może być różny ich obieg wewnętrzny).

Klasyfikacji dokumentów, będących dowodami księgowymi, można do­konać według różnych kryteriów. Ze względu na jednostkę wystawiającą dowody księgowe dzieli się je na:

• dowody obce;

• dowody własne.

Dowody obce są to dowody sporządzone przez obce jednostki i przekaza­ne tej jednostce gospodarczej, w której staną się przedmiotem ewidencji, np. faktury dostawców za zakupione materiały.

Dowody własne są to wszystkie dowody sporządzone przez tę jednostkę, w której podlegają zaewidencjo­nowaniu bez względu na ich przeznaczenie, np. faktury wystawiane dla odbiorców za sprzedane towary.

Ze względu na przeznaczenie dowody księgowe dzieli się na:

• dowody zewnętrzne (wystawione przez daną jednostkę z przezna­czeniem dla swych kontrahentów i im przekazywane, np. faktury dla od­biorców);

• dowody wewnętrzne (wystawiane przez daną jednostkę na własne po­trzeby, np. karty pracy, dowody wydania materiałów).

Dowody księgowe można też podzielić ze względu na etapy sporządzania. Wyróżnia się wówczas:

• dowody źródłowe (zwane pierwotnymi, stanowiące pierwsze pisemne stwierdzenie faktu dokonania operacji gospodarczej, np. dowody wpłaty i wypłaty gotówki);

• dowody wtórne (sporządzane na podstawie kilku dowodów źródło­wych, np. raport kasowy, rozdzielniki zużytych materiałów).

Oprócz przytoczonej podstawowej klasyfikacji dowodów księgowych w literaturze przedmiotu można spotkać również inne przekroje klasyfikacyj­ne. Można do nich zaliczyć między innymi podział dowodów według celu wystawienia oraz według treści (rodzajów) operacji gospodarczych'. Według pierwszego kryterium dzieli się dowody na:

1. dowody dyspozycyjne, tj. zawierające jedynie dyspozycję (polecenie) dokonania operacji gospodarczej (przykładem może tu być wezwanie do zapłaty, polecenie wyjazdu służbowego);

2. dowody wykonawcze, tj. stwierdzające fakt dokonania operacji gospo­darczej (np. faktury, listy płac);

3. dowody dyspozycyjne-wykonawcze, tj. takie, które mają cechy zarówno dowodów dyspozycyjnych, jak i wykonawczych (przykładem tego typu do­wodów mogą być asygnaty kasowe i materiałowe, polecenia przelewu).

Według drugiego kryterium dowody dzieli się na:

• gotówkowe;

• bezgotówkowe (memoriałowe).

Z kolei mogą się one dalej dzielić na:

• dowody materiałowe;

• dowody płacowe;

• dowody kosztowe itd.

3. Zasady ewidencji na kontach księgowych

1. Pojęcie i charakterystyka kont księgowych

W rachunkowości do księgowej ewidencji danych stosuje się specjalne urządzenie, nazywane kontem. Służy ono do odzwierciedlania stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyniku (kosztów, przycho­dów, strat i zysków). Każde konto ma nazwę dostosowaną do istoty ujmowanych na nim składników lub zjawisk gospodarczych: Konto otrzy­muje też symbol (najczęściej cyfrowy), który jest zdeterminowany jego miejscem w planie kont. Zapisy na kontach są dokony­wane najczęściej w ujęciu pieniężnym.

Budowa konta łączy się z jego podziałem na dwie przeciwstawne strony: lewą i prawą. Lewa strona konta jest nazywana stroną „Winien" lub po łacinie „Debet", a prawa - stroną „Ma" lub „Credit". Do oznaczenia stron stosuje się często skróty, a mianowicie:

• Wn (Winien),

• Dt (Debet),

• Ct (Credit).

Strukturę konta najwyraźniej obrazuje konto teowe. Jako uproszczony wzór konta jest ono stosowane przede wszystkim w dydaktyce. My także posłużymy się nim w niniejszym opracowaniu. Postać konta teowego jest następująca:

Winien (Wn) Nazwa konta Ma

W praktyce konta mogą mieć różną postać. Najczęściej są to tabele .Ostatnio jednak, w związku z dokonującym się postępem technicznym (technika komputerowa), obserwuje się zanikanie konta w wy­odrębnionej formie. W związku z tym konto można traktować nie tylko jako urządzenie ewidencyjne, ale także jako zbiór liczb o określonym sensie ekonomicznym.

Tablica 1: Konto w układzie dwustronnej tabeli (folio)

Winien Kasa Ma

Data	Nr dok.	Treść	Kwota	Data	Nr dok	Treść	Kwota
01-02 05-02	5 17	Stan z bilansu otwarcia Podjęcie gotówki z banku	424 59	03-02	7	Wypłata wynagrodzeń	371

Tablica 2: Jednostronny układ konta (pagina)

Materiały

Data	Nr dok.	Treść	Kwota
						Winien	Ma
01-03 02-03 04-03	3 11 7	Stan z bilansu otwarcia Przychód od dostawcy Wydanie do produkcji	28 9	32

Założenie konta polega na wpisaniu jego nazwy oraz symbolu, który został mu nadany w planie kont.

Otwarcie konta następuje w momencie zaksięgowania stanu początkowe­go z bilansu otwarcia. Stan ten nosi nazwę salda początkowego i w zależności od charakteru konta może wystąpić na stronie Winien lub Ma. Jeżeli konto nie jest ujęte w bilansie otwarcia, a więc gdy nie wykazuje salda począt­kowego, jego otwarcie następuje w momencie zaksięgowania pierwszej zwią­zanej z nim operacji.

W ciągu okresu sprawozdawczego na koncie księguje się operacje gos­podarcze, które powodują zmiany jego stanu. Wynikają one z prowadzonej działalności gospodarczej.

Zapisy księgowe dokonywane na stronie Winien konta są określane za pomocą takich zwrotów, jak: obciążenie konta, księgowanie w ciężar konta, księgowanie na stronie Winien (Debet) konta, debetowanie konta.

Zapisy na stronie Ma są nazywane: uznaniem konta, zapisaniem na dobro konta, księgowaniem na stronie Ma (Credit) konta, kredytowaniem konta.

Operacje gospodarcze zaksięgowane na stronie Winien noszą nazwę obro­tów debetowych, na stronie Ma - obrotów kredytowych. Zapis operacji gospodarczej powinien zawierać następujące elementy:

• datę operacji gospodarczej;

• numer i symbol dowodu księgowego, dokumentującego daną operację; - treść zapisu (operacji);

• dane liczbowe dotyczące określonej operacji gospodarczej (wartość i ewentualnie ilość).

Ujęcie operacji na kontach musi się odbywać zgodnie z wymaganiami metody bilansowej, nie powodując naruszenia równowagi bilansowej. W związ­ku z tym do księgowania operacji gospodarczych stosuje się zasadę pod­wójnego zapisu, z której wynika konieczność ujęcia każdej operacji:

1. na co najmniej dwóch kontach (podwójny zapis);

2. po przeciwnych stronach kont (dwustronny zapis); jeżeli więc na jednym koncie zapis został umieszczony na stronie Winien, to na drugim koncie musi nastąpić na stronie Ma;

3. w tej samej kwocie (jednakowy zapis).

Konsekwencją stosowania zasady podwójnego zapisu jest ścisłe powiąza­nie kont przez operacje gospodarcze. Powiązanie to określa się mianem korespondencji kont. Może ona przyjmować postać zapisów prostych (poje­dynczych) lub złożonych.

Zapis prosty jest dokonywany na dwóch kontach: na jednym na stronie Winien, a na drugim - na stronie Ma:

W praktyce w celu zmniejszenia liczby zapisów stosuje się niekiedy zapisy złożone. Mogą one przyjąć postać jednego z następujących wariantów:

1. zaksięgowanie na stronie Winien jednego konta i na stronie Ma kilku innych kont:

2. ewidencja na stronie Winien kilku kont i na stronie Ma jednego konta:

3. ujęcie operacji jako obciążającej różne konta (na stronie Wn) w kore­spondencji ze stroną Ma innych kont:

We wszystkich przypadkach musi być zachowana zasada podwójnego zapisu, ze szczególnym zwróceniem uwagi na jednakową kwotę operacji. Oznacza to, że zapisy na stronie Wn muszą być równe kwotowo zapisom na stronie Ma.

Na koniec okresu sprawozdawczego ustala się różnicę między sumą zapisów na stronie Winien i na stronie Ma konta. Różnica ta nosi nazwę salda końcowego. Może ono być:

• debetowe, gdy suma zapisów na stronie Winien danego konta jest większa od sumy zapisów na jego stronie Ma;

• kredytowe, gdy suma zapisów na stronie Ma danego konta jest większa od sumy zapisów na jego stronie Wn.

Nie jest błędem brak salda końcowego, co występuje wtedy, kiedy łączne obroty na obu stronach konta są sobie równe.

Saldo końcowe zamieszcza się zawsze na tej stronie, która wykazuje mniejsze obroty. W związku z tym debetowe saldo końcowe należy zapisać na stronie Ma konta, a kredytowe saldo końcowe - na stronie Winien konta.

Wpisanie salda końcowego na koncie oznacza jego zamknięcie. Po dokonaniu tego zapisu obroty obu stron konta muszą być równe. Kwoty te umieszcza się na obu stronach konta i dwukrotnie podkreśla na znak zamknięcia konta. Saldo końcowe jest przenoszone do sprawozdania finan­sowego, sporządzanego na koniec roku obrotowego.

Reasumując rozważania o budowie konta, można stwierdzić, że konto ma następujące elementy:

1. nazwę i symbol;

2. dwie przeciwstawne strony (Winien i Ma);

3. saldo początkowe (debetowe lub kredytowe);

4. zapisy operacji gospodarczych (debetowe i kredytowe obroty konta);

5. saldo końcowe (debetowe lub kredytowe).

Spośród wymienionych elementów nie zawsze występuje saldo począt­kowe lub saldo końcowe. Brak tych sald oznacza zerowy stan konta odpowiednio na początek lub na koniec okresu.

Konta mogą być klasyfikowane według różnych kryteriów podziału. Jednym z podstawowych kryteriów jest zasada zapisu na koncie w powiąza­niu ze stopniem szczegółowości konta. Według tego kryterium rozróżnia się konta:

1. syntetyczne o określonym stopniu uogólnienia, funkcjonujące zgodnie z zasadą podwójnego zapisu;

2. analityczne, cechujące się znaczną szczegółowością, w odniesieniu do których stosuje się zasadę jednostronnego zapisu powtarzanego.

Konta syntetyczne są urządzeniami służącymi do księgowej ewidencji operacji gospodarczych w sposób zapewniający zbilansowanie danych zaksięgowanych na wszystkich kontach syntetycznych, które są prowadzone w danej jednostce gospodarczej. Jest to możliwe dzięki przestrzeganiu omówionej wcześniej zasady podwójnego zapisu, według której korespondują ze sobą konta syntetyczne

Do kont syntetycznych - oprócz kont bilansowych - można też zaliczyć konta pozabilansowe, na których ewidencja może być prowadzona według zasady zapisów jednostronnych, bez korespondencji z innymi kontami.

Konta pozabilansowe najczęściej znajdują zastosowanie do:

• ewidencji obcego majątku (dzierżawione środki trwałe, depozyty materiały);

• ujmowania warunkowych zobowiązań (udzielone gwarancje, dyskonto weksli obcych);

• odzwierciedlania własnych składników przechowywanych w innych jednostkach lub wydanych do użytkowania innym jednostkom (wydzier- żawione środki trwałe);

• zapisów uzupełniających dla pewnych operacji gospodarczych (środki trwałe w likwidacji).

Konta syntetyczne odznaczają się określonym stopniem uogólnienia. W razie potrzeby, w celu uszczegółowienia zapisów na tych kontach, dokonuje się ich rozczłonkowania. W rezultacie jednemu kontu syntetyczne­mu zostaje przyporządkowany zbiór kont analitycznych, pozostających w takim stosunku do konta syntetycznego, jak element składowy do całości.

Konta analityczne można zdefiniować jako urządzenia księgowe służące do szczegółowej ewidencji danych ujętych na kontach syntetycznych. Konta funkcjonują na zasadzie zapisu powtarzanego w stosunku do zapisu na koncie syntetycznym, do którego jest prowadzone dane konto analityczne.

Powtórzenie zapisu oznacza jego zgodność co do strony konta (Wn lub Ma) i co do kwoty, która może być jednak rozdzielona na kilka kont analitycznych. Konsekwencją stosowania tej zasady jest brak korespondencji kont analitycznych z innymi kontami. Konto analityczne jest więc kontem przypisanym do określonego konta syntetycznego, bez którego nie może istnieć. Na przykład, do konta syntetycznego „Środki trwałe" mogą być prowadzone konta analityczne według grup środków trwałych. Każde konto analityczne odzwierciedla operacje gospodarcze dotyczące danej grupy. Są to operacje zaksięgowane na tej samej stronie, co na koncie syntetycznym.

Drugim zasadniczym kryterium klasyfikacji jest sposób funkcjonowania konta ze względu na ekonomiczną treść dokonywanych na nim zapisów. zgodnie z tym można wyróżnić następujące grupy kont:

1. bilansowe;

2. korygujące;

3. wynikowe;

4. rozliczeniowe;

5. pozabilansowe.

Do kont bilansowych należą konta, których salda na koniec okresu przenosi się do bilansu. Podstawowym zadaniem tych kont jest określenie stanu i zmian środków gospodarczych oraz źródeł ich pochodzenia.

Konta korygujące mają charakter kont pomocniczych, towarzyszących kontom podstawowym, którymi mogą być konta bilansowe. Konto korygu­jące nie może wystąpić, jeżeli nie dokonuje się jednocześnie ewidencji na określonym koncie podstawowym. Na koniec okresu saldo konta korygują­cego wpływa in plus lub in minus na wielkość salda konta podstawowego.

Konta wynikowe, nazywane również niebilansowymi, służą do ewidencji operacji wynikowych, a więc takich, które odzwierciedlają procesy gospodar­cze związane z osiąganiem zysku lub ponoszeniem strat. Salda kont wyniko­wych na koniec roku obrotowego przenosi się do rachunku zysków i strat.

Konta rozliczeniowe są to konta, które na koniec okresu nie wykazują sald. W ciągu okresu następuje bowiem rozliczenie zmian ujmowanych na tych kontach. W związku z tym na koniec okresu zapisy na ich stronie Winien są równe obrotom na stronie Ma.

Konta pozabilansowe nie występują w bilansie. Konta te służą do ewiden­cji zjawisk i procesów gospodarczych, które nie są przedmiotem ewidencji na kontach bilansowych. Konta pozabilansowe wykorzystuje się też do specjal­nego wyodrębnienia określonych zjawisk gospodarczych lub stanów. Ewiden­cja na tych kontach może się odbywać bez zachowania zasady podwójnego zapisu. Oznacza to, że konto pozabilansowe nie koresponduje wówczas z żadnym innym kontem.

4. Zasady funkcjonowania kont bilansowych

W rachunkowości jednostek gospodarczych dominującą rolę odgrywają konta bilansowe. Dzielą się one na trzy następujące grupy:

• aktywne,

• pasyw­ne,

• aktywno-pasywne.

Konta bilansowe aktywne występują wyłącznie w aktywach bilansu. Konta te służą do ewidencji rzeczowych składników majątku oraz środków pieniężnych. Do tej grupy należą, między innymi, takie konta, jak: „Środki trwałe", „Materiały", „Towary", „Produkty gotowe", „Kasa", „Krótkoter­minowe aktywa finansowe", „Długoterminowe aktywa finansowe". Saldo początkowe na koncie aktywnym zapisuje się zawsze na stronie Winien. Na tej stronie księguje się też zwiększenie stanu składników aktywów. Wszelkie zmniejszenia ujmuje się na stronie Ma. Saldo końcowe, jeżeli występuje, może być wyłącznie debetowe, a więc obroty strony Winien muszą być większe niż obroty strony Ma. Saldo to zapisuje się - w celu zrów­noważenia zapisów - na stronie wykazującej mniejsze obroty, a więc w przypadku kont aktywnych - na stronie Ma.

Do kont pasywnych należą te konta, które występują wyłącznie w pasy­wach, jak np.: „Fundusze specjalne", „Kapitał podstawowy", „Rezerwy", „Kredyty bankowe". Konta pasywne służą do ewidencji własnych źródeł pochodzenia środków gospodarczych oraz źródeł obcych.

Salda początkowe na kontach pasywnych zapisuje się na stronie Ma. Strona ta służy też do ewidencji operacji zwiększających stan tych kont. Operacje zmniejszające stan konta ujmuje się natomiast na stronie Winien. Saldo końcowe jest kredytowe, ale --- dla równowagi - przy zamykaniu konta umieszcza się je na stronie Winien. Strona ta bowiem w przypadku kont pasywnych wykazuje obroty mniejsze lub co najwyżej równe obrotom kredytowym.

Konta aktywno-pasywne mogą występować zarówno w aktywach, jak i w pasywach bilansu, w zależności od charakteru salda. Może się zda­rzyć, że konto aktywno-pasywne wykazuje jednocześnie dwa salda i w tym samym bilansie zostaje ono umieszczone jako składnik aktywów i jako składnik pasywów.

Do grupy kont aktywno-pasywnych należą przede wszystkim konta, na których księguje się rozrachunki. Wynika to z ich dwoistego charakteru. Przez pojęcie rozrachunków rozumie się bowiem z jednej strony należności, a z dru­giej - zobowiązania. Przypomnijmy, że należności wyrażają środki w roz­rachunkach i dlatego występują w aktywach bilansu (np. „Rozrachunki z odbiorcami"). Zobowiązania natomiast są obcym źródłem pochodzenia i dlatego są zaliczane do pasywów bilansu (np. „Rozrachunki z dostaw­cami"). Jeżeli natomiast na koncie ujmuje się zarówno należności, jak i zobowiązania, to funkcjonuje ono jak konto aktywno-pasywne.

Saldo początkowe na koncie aktywno-pasywnym może wystąpić na stronie Winien lub Ma konta, a nawet jednocześnie na obu jego stronach. Zapisy operacji na koncie aktywno-pasywnym zależą każdorazowo od istoty operacji oraz charakteru (aktywny lub pasywny), w jakim występuje konto w przypadku tej operacji.

Ustalenie sald końcowych konta aktywno-pasywnego wymaga odrębnej analizy każdej operacji zapisanej na koncie. Na tej podstawie rozgranicza się operacje wpływające na. powstanie debetowego salda końcowego od operacji, które powodują powstanie salda kredytowego. Po dokonaniu takiego po­działu oblicza się salda w sposób podany przy omawianiu kont aktywnych i pasywnych.

5. Zintegrowany system do zarządzania firmą Microsoft Buisiness Solutions NAVISION

1. Plan kont

Nr	Nazwa
1000	BILANS
1002	AKTYWA
1003	Środki trwałe
1005	Rzeczowy majątek trwały
1100	Grunty i budynki
1110	Grunty i budynki
1120	Zwiększenia w ciągu roku fin.
1130	Zmniejszenia w ciągu roku fin.
1140	Umorzenie, budynki
1190	Grunty i budynki, razem
1200	Urządzenia techn. i maszyny
1210	Urządzenia techn. i maszyny
1220	Zwiększenia w ciągu roku fin.
1230	Zmniejszenia w ciągu roku fin.
1240	Umorz. urządz. techn. i maszyn
1290	Urządz.techn. i maszyny, razem
1300	Środki transportu
1310	Środki transportu
1320	Zwiększenia w ciągu roku fin.
1330	Zmniejszenia w ciągu roku fin.
1340	Umorzenie środków transportu
1390	Środki transportu, razem
1395	Rzeczowy majątek trwały, razem
1999	Środki trwałe razem
2000	Majątek obrotowy
2100	Zapasy
2110	Towary
2111	Towary (tymczasowe)
2112	Koszty odsprzedaży (tymczas.)
2120	Wyroby gotowe
2121	Wyroby gotowe (tymczasowe)
2130	Surowce, materiały
2131	Materiały (tymczasowe)
2132	KWS materiałów (tymcz.)
2140	Prod. w toku, wyroby gotowe
2180	Zapasy
2190	Zapasy razem
2200	RWT
2210	Sprzedaż RWT
2220	Koszty RWT
2290	RWT razem
2300	Należności
2310	Należn. od nabywców krajow.
2320	Należn. od nabywców zagran.
2325	Nabywcy, międzyfirm.
2330	Odsetki należne
2340	Inne należności
2390	Należności razem
2800	Finansowy majątek trwały
2810	Papiery wartościowe
2890	Finansowy majątek trw., razem
2900	Środki pieniężne
2910	Kasa
2920	Rachunek bankowy, PLN
2930	Rachunki walutowe
2940	Konto żyrowe
2990	Środki pieniężne, razem
2995	Majątek obrotowy, razem
2999	AKTYWA RAZEM
3000	PASYWA
3100	Kapitały własne
3110	Kapitał akcyjny
3120	Zyski zatrzymane
3195	Zysk netto roku bieżącego
3199	Kapitały własne, razem
4000	Ulgi
4010	Odroczone podatki
4999	Ulgi, razem
5000	Zobowiązania
5100	Zobowiązania długoterminowe
5110	Długoterminowe kredyty bankowe
5120	Hipoteka
5290	Długoter. kredyty bank., razem
5300	Zobowiązania krótkoterminowe
5310	Kredyt odnawialny
5400	Zobow. z tytułu dostaw i usług
5410	Dostawca, krajowy
5420	Dostawca, zagraniczny
5425	Dostawcy, międzyfirm.
5490	Zob.z tyt.dostaw i usług,razem
5500	Kor. zapas. (tymczas.)
5510	Kor. zapas. (tymczas.), towary
5530	Kor. zapas.(tymczas.), surowce
5590	Kor. zapas. (tymczas.), razem
5600	VAT
5610	VAT 22% - sprzedaż
5611	VAT 7% - sprzedaż
5620	VAT 22% - zakupy (UE)
5621	VAT 7% - zakupy (UE)
5630	VAT 22% - zakupy
5631	VAT 7% - zakupy
5710	Podatek od paliw
5720	Podatek od energii elektr.
5730	Podatek od gazu ziemnego
5740	Podatek węglowy
5750	Podatek od CO2
5760	Podatek od wody
5780	VAT do zapłaty
5790	VAT, razem
5800	Rozrachunki z pracownikami
5810	Składki ZUS
5820	Składki na ubezp. zdrowotne
5830	PDOF - Wynagrodzenia osobowe
5840	Pozostałe rozr. z pracownikami
5890	Rozrach. z pracownikami, razem
5900	Pozostałe zobowiązania
5910	Zobow. z własnych pap. wart.
5920	Podatek dochodowy
5990	Inne zobowiązania, razem
5995	Zobowiązania krótkoter., razem
5997	Pozostałe zobowiązania, razem
5999	PASYWA RAZEM
6000	RACHUNEK WYNIKÓW
6100	PRZYCHODY
6105	Sprzedaż towarów
6110	Sprzedaż towarów, kraj
6120	Sprzedaż towarów, UE
6130	Sprzedaż towarów, zagr.
6190	Korekta sprzed. zleceń, towary
6195	Sprzedaż towarów, razem
6205	Sprzedaż materiałów
6210	Sprzedaż materiałów, kraj
6220	Sprzedaż materiałów, UE
6230	Sprzedaż mater., zagr.
6290	Korekta sprzed.zleceń, surowce
6295	Sprzedaż materiałów, razem
6405	Sprzedaż usług
6410	Sprzedaż usług, kraj
6420	Sprzedaż usług, UE
6430	Sprzedaż usług, zagr.
6490	Korekta sprzed. zleceń, zasoby
6495	Sprzedaż usług, razem
6605	Sprzedaż projektów (zleceń)
6610	Sprzedaż projektów - inne
6620	Sprzedaż projektów
6695	Sprzedaż projektów, razem
6710	Opłaty za konsultacje, kraj
6810	Opłaty krajowe.
6910	Udzielone rabaty
6995	Przychody razem
7100	Koszty
7105	Koszty towarów
7110	Zakup towarów, kraj
7120	Zakup towarów, UE
7130	Zakup towarów, zagr.
7140	Otrzymane rabaty, towary
7150	Koszty dostaw, towary
7170	Korekta różnic inwent., towary
7180	Korekta kosztów zleceń, towary
7190	KWS towarów
7191	Koszty bezpośrednie, towary
7192	Koszty ogólne, towary
7193	Odchylenie zakupu, towary
7195	Koszt towarów, razem
7205	Koszty materiałów
7210	Rozl. zakupu materiałów, kraj
7220	Rozl. zakupu materiałów, UE
7230	Rozl. zakupu materiałów, zagr.
7240	Otrzymane rabaty, materiały
7250	Koszty dostaw, materiały
7270	Korekta różnic inwent, mater.
7280	Korekta koszt. zleceń, surowce
7290	KWS materiałów
7291	Koszty bezpośrednie, materiały
7292	Koszty ogólne, materiały
7293	Odchylenia zakupu, materiały
7295	Koszt materiałów, razem
7405	Koszty usług
7480	Korekta kosztów zleceń, zasoby
7490	KWS usług
7495	Koszt usług, razem
7620	Koszty projektów
7705	Koszt zdolności produkcyjnych
7710	Koszt zdolności produkcyjnych
7791	Koszty bezpośr., zdol. prod.
7792	Koszty ogólne, zdol. prod.
7793	Odchylenia zakupu, zdol. prod.
7795	Koszt zdolności prod., razem
7805	Odchylenia
7890	Odchylenia materiałowe
7891	Odchylenia zdolności prod.
7892	Odchylenia podwykonawców
7893	Odchyl. narzutów zdol.
7894	Odchyl. narzutów prod.
7895	Odchylenia razem
7995	Koszt razem
8000	Koszty operacyjne
8100	Koszty utrzymania budynku
8110	Sprzątanie
8120	Energia i ogrzewanie
8130	Naprawy i utrzymanie
8190	Koszty utrzym. budynku, razem
8200	Koszty administracyjne
8210	Materiały biurowe
8230	Telefon i faks
8240	Poczta
8290	Koszty administr., razem
8300	Koszty informatyzacji
8310	Konserwacja oprogramowania
8320	Konsultacje
8330	Pozost. koszty informatyzacji
8390	Koszty informatyzacji, razem
8400	Wydatki sprzedaży
8410	Reklama
8420	Reprezentacja
8430	Podróże
8450	Koszty transportu obcego
8490	Wydatki sprzedaży, razem
8500	Koszty transportu własnego
8510	Paliwa i oleje
8520	Opłaty rejestracyjne
8530	Naprawy i utrzymanie
8590	Wydatki na pojazdy
8600	Inne koszty operacyjne
8610	Rozbieżności kasowe
8620	Koszty długów nieściągalnych
8630	Usługi prawnicze i księgowe
8640	Różne
8690	Inne koszty operacyjne, razem
8695	Koszty operacyjne, razem
8700	Koszty wynagrodzeń
8710	Wynagrodzenia osobowe
8720	Wynagrodzenia
8730	Dodatkowe fundusze emerytalne
8740	Kompensata za urlop
8750	Podatki od wynagrodzeń
8790	Koszty zatrudnienia, razem
8800	Amortyzacja środków trwałych
8810	Amortyzacja, budynki
8820	Amortyzacja, maszyny
8830	Amortyzacja, śr. transportu
8840	Straty i zyski
8890	Amort. środków trwałych, razem
8910	Inne koszty operacyjne
8995	Zysk operacyjny netto
9100	Przychód z oprocentowania
9110	Przych. z oprocent. rach.bank.
9120	Odsetki od nabywców
9130	Otrzymane rabaty terminowe
9135	Rabat otrzymany - zmniejszenia
9140	Zaokrąglenia faktur
9150	Zaokrąglenia rozlicz płatności
9160	Otrzymany rabat terminowy
9170	Zmniejszenie otrzym. rab. term
9190	Przychody z oprocent., razem
9200	Koszty odsetek
9210	Oprocentowanie linii kredyt.
9220	Koszty oprocen. kredytów bank.
9230	Oprocentowanie kred. hipot.
9240	Odsetki dla dostawców
9250	Udzielone rabaty terminowe
9255	Rabat uznany - zmniejszenia
9260	Przyznany rabat terminowy
9270	Zmniej. przyznanego rab. term
9290	Koszty odsetek, razem
9310	Niezr. zyski z różnic kurs.
9320	Niezr. straty z różnic kurs.
9330	Zrealiz. zyski z różnic kurs.
9340	Zrealiz. straty z różnic kurs.
9395	WYNIK FINANS. PRZED OPODATK.
9410	Zyski nadzwyczajne
9420	Straty nadzwyczajne
9495	WYNIK FINANSOWY DO OPODATK.
9510	Podatek dochodowy
9999	WYNIK FINANSOWY NETTO

Numeracja kont w systemie Navision wygląda trochę skomplikowanie.

Numer rozpoczyna się od cyfry zespołu, a dalsze człony wskazują na hierarchię w systemie kont analitycznych i syntetycznych .

Np. konto 2121 z zespołu 2 (Majątek obrotowy), jest kontem analitycznym konta syntetycznego 2100 (Zapasy). Przypisanie kwot danego zdarzenia gospodarczego do kont księgi głównej nosi nazwę dekretacji , np. Pan Jan Długosz przynosi rachunek za przesyłkę pocztową. Ten dokument trzeba zadekretować i zaksięgować.

Dekretacja i księgowanie typowych dokumentów (sprzedaż,zakup)odbywa się w systemie automatycznie.

2. Skróty

Skróty i symbole stosowane w księgowości i w programie:

D - Dostawca

FS - Faktura sprzedaży

FZ - Faktura zakupu

K/G - Księga Główna

KW - Kasa wypłaci

n - Nabywca, klient

PZ - Przyjęcie z zewnątrz ( towaru)

RK - Raport kasowy

WB - Wyciąg bankowy

WZ - Wydanie na zewnątrz (towaru)

Z - Zapas - towar, materiał, produkt

Strona 16 z 16

Materiały pomocnicze

Zintegrowane informatyczne systemy zarządzania (ZIZ) ASI 1,2,3

Temat 2: Pomiar i dokumentowanie procesów gospodarczych

---