Pielęgniarstwo internistyczne wykład 10.10.2009 mgr Małgorzata Kozimala

Pielęgnowanie chorych z chorobą niedokrwienna serca

Obraz kliniczny - stabilna choroba niedokrwienna serca

Dusznica bolesna- dławica piersiowa

• jest to zespól kliniczny charakteryzujący się uczuciem bólu w klatce piersiowej spowodowany niedokrwieniem mięśnia sercowego

• dotyczy mężczyzn po 40 roku życia i kobiet po 50 roku życia

Objawy

• ból w klatce piersiowej o charakterze opasającym, ucisku, rozpierania

• ból umiejscowiony najczęściej za mostkiem promieniujący do szyi, barku, brzucha, ramion

• objawy pojawiają się po wysiłku fizycznym, stresie, zimnie, obfitym posiłku

• ból trwa zazwyczaj ok. 15 minut i ustępuje po podaniu nitrogliceryny oraz po ustaniu czynnika powodującego

• może również występować duszność, zasłabnięcie, nudności, wymioty

Rozpoznanie ustala się na podstawie badania EKG, RTG klatki piersiowej oraz testu wysiłkowego. W przypadku wskazań wykonuje się badanie inwazyjne czyli koronografię.

Leczenie polega na stosowaniu leków rozrzedzających krew, obniżających poziom lipidów, azotany, b- adrenalityki, zmiana stylu życia która zmniejszy czynniki ryzyka.

Ostry zespól wieńcowy (choroba niedokrwienna serca)

• jest określeniem zaostrzeń choroby niedokrwiennej serca, przebiega z martwica bądź bez martwicy mięśnia sercowego.

• przyczyną pojawienia się objawów jest pęknięcie blaszki miażdżycowej z wytworzeniem zakrzepu

Na podstawie badania EKG i poziomu troponin (wskaźnik martwicy komórek mięśnia sercowego) wyróżnia się:

• zawał mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST z powodu całkowitego zamknięcia tętnicy wieńcowej

• zawał bez uniesienia odcinka ST

Ostry zespól wieńcowy może przebiegać w postaci niestabilnej choroby wieńcowej, gdzie nie stwierdza się podwyższonych enzymów sercowych.

Objawy

• ból w klatce piersiowej (ściskający, palący) promieniujący do lewego barku, żuchwy, szyi, ramienia, nadbrzusza (jeśli jest to zawał ściany dolnej)

• objaw towarzyszący to lęk przed śmiercią

• mogą wystąpić nudności, osłabienie

• nietypowa postać to brak objawów

• bezobjawowa postać występuje u osób pomiędzy 25-45 rokiem życia lub po 70 roku życia, u chorych na cukrzycę, u kobiet

Rozpoznanie - ustala się na podstawie badania EKG, wskaźników troponiny, CPK, glukozy. Celem leczenia ostrego zespołu wieńcowego jest opanowanie niedokrwienia oraz zapobieganie powikłaniom takim jak zgon, dorzut zawału, groźnych dla życia zaburzeń rytmu serca

Leczenie - leki przeciwpłytkowe, przeciwtrombinowe, stosuje się także ambiplastykę wieńcową oraz rewaskularyzację chirurgiczną

Angioplastyka tętnicy wieńcowej - wszczepia się stend, który utrzymuje drożność naczynia wieńcowego

Pomostowanie aortalno - wieńcowe - operacyjne leczenie zmienionych naczyń wieńcowych

Proces pielęgnowania w dusznicy bolesnej

Problem pielęgnacyjny	Cel	Planowane działania
- Ból o charakterze rozpierania w klatce piersiowej promieniujący do szyi	Przerwani napadu bólowego Poprawa ukrwienia mięśnia sercowego	Ułożenie chorego w łóżku w pozycji półwysokiej, która zmniejsza napływ krwi do serca Ograniczenie ruchu do chwili ustąpienia bólu Wykonanie EKG według zleceń lekarskich Kontrola parametrów życiowych Udział pielęgniarki w leczeniu farmakologicznym, podajemy zlecone leki Obserwacja charakteru i nasilania się bólu Informujemy pacjenta aby sam obserwował ból i zgłaszał kiedy się nasila Zapewniamy poczucie bezpieczeństwa poprzez stałą obecność Obserwujemy pacjenta w kierunku wystąpienia powikłań takich jak: zawał, utrata przytomności, niewydolność krążenia
Możliwość spadku RR po podaniu leków rozszerzających naczynia wieńcowe jak Theophilina	Zapobieganie spadkom RR	podawanie leków zgodnie ze zleceniami lekarskimi kontrola RR obserwacja pacjenta pod kątem zabarwienia powłok skórnych, potliwości pouczenie o ograniczeniu aktywności ruchowej szybkie reagowanie na skargi chorego i odnotowywanie poinformowanie lekarza o spadku RR
Obawa o własne życie podczas nasilania się dolegliwości wieńcowych	zapewnienie poczucia bezpieczeństwa zapobieganie pojawianiu się niepokojących objawów	kontrola podstawowych parametrów życiowych i zapis EKG udzielanie choremu informacji na temat przyczyn dolegliwości bólowych wyeliminowanie czynnika powodującego, podanie nitrogliceryny pod język lub w aerozolu poinformowanie pacjenta o zmianie stylu życia w ramach prewencji wtórnej - właściwa dieta, obniżanie poziomu cholesterolu, rzucenie papierosów, niepicie alkoholu skuteczne leczenie chorób towarzyszących jak, cukrzyca, nadciśnienie w przypadku braku efektów leczenia dietetycznego przyjmowanie leków przeciwmiażdżycowych czyli obniżających poziom lipidów zalecenie choremu wyeliminowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca w tym: otyłości, siedzącego trybu życia, obciążenia psychicznospołecznego poinformowanie chorego o konieczności przyjmowania leków i regularnego korzystania z wizyt lekarskich wyjaśniamy choremu wszelkie wątpliwości i otaczamy opieką zapewniamy choremu wypoczynek wypełniamy czas wolny

Proces pielęgnowania w zawale mięśnia sercowego

Problem pielęgnacyjny	Cel	Planowane działania
silny ból w klatce piersiowej spowodowany zamknięciem światła naczynia wieńcowego	złagodzenie bólu poprawa krążenia wieńcowego	umieszczenie chorego na sali intensywnego nadzoru ułożenie chorego w pozycji półwysokiej monitorowanie EKG, HR, SpO2 założenie kaniuli leki przeciw bólowe według zaleceń lekarskich wykonanie EKG badania krwi, CPK, troponina, LDH, glukoza, RKZ, według zleceń lekarskich obserwowanie powłok skórnych, temperatury ciała, stanu świadomości kontrola czynności życiowych pacjenta co 15 minut, kolejne co 2 godziny kontrola nasilenia bólu obserwujemy duszność i jej charakter obserwujemy chorego w kierunku powikłań: wstrząs kardiogenny, zaburzenia rytmu serca, obrzęk płuc tlenoterapia według zleceń w zawale nie powikłanym bilans płynów pomoc w czynnościach przygotowanie chorego do zleconych badań ; koronografia opieka nad chorym po np. angioplastyce informowanie chorego o wykonywanych przy nim czynnościach udział pielęgniarki w leczeniu nieinwazyjnym: podawanie leków według zleceń lekarskich, obserwowanie efektów działania leków, objawy uboczne
odczucie lęku wynikające z obawy o swoje życie	zapewnienie poczucia bezpieczeństwa	udzielenie pacjentowi i jego rodzinie wsparcia psychicznego wysłuchanie skarg i wyjaśnienie wątpliwości podawanie leków uspokajających na zlecenie lekarza stała kontrola stanu pacjenta informowanie chorego o podejmowanych przy nim działaniach zapewnienie warunków do spokojnego odpoczynku
możliwość wystąpienia wczesnych powikłań (obrzęk płuc, utrata przytomności, zaburzenia rytmu serca, zatrzymanie akcji serca	wczesne wykrywanie stanu zagrożenia życia	stałe monitorowanie RR, HR, SpO2, temp. Kontrola zapisu EKG Bilans płynów Dokumentowanie wartości w karcie obserwacji Podawanie leków zgodnie ze zleceniami lekarskimi, obserwowanie reakcji na podane leki Szybkie reagowanie na zgłaszane dolegliwości Dostosowanie wysiłku pacjenta do jego możliwości
możliwość wystąpienia powikłań krwotocznych po zastosowaniu leków fibrynolitycznych	wczesne wykrywanie powikłań zapobieganie powikłaniom	obserwowanie pacjenta w kierunku wystąpienia objawów ubocznych jak krwawienie z nosa, smoliste stolce skuteczne i odpowiednio długie uciśnięcie miejsc wkłuć monitoring RR, HR, SpO2, temp, zabarwienia powłok skórnych, stanu świadomości pacjenta unikanie inekcji domięśniowych ze względu na możliwość powstania krwiaków w przypadku krwawienia wdrożenie postępowania według zleceń lekarskich jak transfuzja krwi, zmniejszenie dawek leków

Pielęgnowanie pacjenta z przewlekłą niewydolnością serca (prawo komorową)

Niewydolność serca jest złożonym zespołem klinicznym, w którym uszkodzone serce nie może zapewnić odpowiedniego tkankowego przepływu krwi w czasie wysiłku, a w zaawansowanych stadiach w czasie spoczynku.

Upośledzenie sprawności pracy mięśnia sercowego oraz aktywacja układów neuroendokrynnych powodują zaburzenia krążenia oraz zastój krwi. Niewydolność serca zawsze prowadzi do niewydolności krążenia.

Niewydolność krążenia może powstać

• bez uszkodzonego serca np. wstrząs hipowolemiczny

• w niedokrwistości

Przyczyny

• choroba wieńcowa

• zawał mięśnia sercowego

• nadciśnienie tętnicze

czy takie jak

• wady zastawkowe

• kardiomiopatie

• nadużywanie alkoholu

• infekcje wirusowe

W celu określenia stopnia zaawansowania niewydolności serca stosowana jest klasyfikacja NYHA

NYHA I	zwykła codzienna aktywność, która nie wywołuje objawów zmęczenia, duszności, uczucia kołatania serca
NYHA II	niewielkie ograniczenie aktywności fizycznej w spoczynku, dobre samopoczucie, codzienna aktywność nasila objawy choroby np. wejście po schodach
NYHA III	znaczne ograniczenie aktywności fizycznej, najmniejszy wysiłek wywołuje objawy choroby, brak objawów w spoczynku
NYHA IV	objawy niewydolności serca występują w spoczynku, każdy wysiłek nasila dolegliwości

Liczba chorych na niewydolność serca stale wzrasta a częstość występowania choroby wzrasta wraz z wiekiem. Rokowania są nadal złe. Śmiertelność nadal bardzo wysoka.

Objawy niewydolności serca

• początkowo pojawia się duszność wysiłkowa

• w nie wyrównanej lub zaawansowanej niewydolności duszność typu ORTOPNOE

• napadowa duszność nocna

• oddech Hayena - Stochsa

• obrzęki wokół kostek

• szybkie męczenie się

• uczucie kołatania serca

• bezsenność

• pogorszenie nastroju

Proces pielęgnowania w niewydolności serca

Problemy pielęgnacyjne	Cel	Planowane działania
osłabienie ograniczające codzienną aktywność spowodowane zaburzeniami snu	eliminowanie czynników zaburzających sen poprawa w zakresie czynności dnia codziennego	zapewnienie pacjentowi ciszy i spokoju umożliwienie odpoczynku w ciągu dnia ustalenie przyczyn bezsenności, która może być nasilana przez lęk i niepokój nauczenie technik relaksacyjnych ułatwienie kontaktu z psychologiem obserwacja oddechu i nasilania duszności pozycja pólwysoka- Fowlera pozycja wysoka - Semi fowlera pozycja z opuszczonymi nogami podanie tlenu na zlecenie lekarza udział w leczeniu farmakologicznym na zlecenie lekarza obserwowanie działania ubocznego leków pomoc w czynnościach życia codziennego angażowanie pacjenta w czynności jeśli stan na to pozwala zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i pomoc choremu przy chodzeniu
uczucie ciężkości nóg spowodowane obrzękami kończyn nóg na wskutek hiperwolemi i przenikania płynu z naczyń do otaczających tkanek	zmniejszenie obrzęków wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej	obserwacja i pomiar obrzęków poprzez kontrole masy ciała pomiar obwodu obrzęków i dokumentowanie ich bilans i dobowa zbiórka moczu informowanie lekarza o przyroście masy ciała od 1-1,5 kg w ciągu dwóch dni zaspakajanie pragnienia w małych ilościach stosowanie zamienników np. gumy do żucia wyjaśnienie konieczności stosowania reżimu wodnego konieczność stosowania diety z ograniczeniem soli ochrona obrzękniętej skóry przed wysuszeniem i zakażeniem unoszenie kończyn dolnych u pacjenta kilka razy w ciągu dnia, co poprawia diurezę obserwacja w kierunku odwodnienia i spadku RR, utraty elektrolitów co jest częstym objawem ubocznym podawania środków moczopędnych
Niepokój spowodowany brakiem wiedzy oraz możliwością ponownego zaostrzenia choroby	poprawa świadomości pacjenta w zakresie właściwego postępowania w czasie choroby zmniejszenie zaostrzeń choroby	rozmowa z pacjentem na temat choroby, włączenie rodziny w proces edukacji chorego uświadomić chorego o specyfice choroby i objawach jej zaostrzeń jak; duszność nasilająca się, wzrost masy ciała 2-3kg w ciągu dwóch dni pacjent powinien się zgłosić do poradni lub szpitala poinformowanie chorego o rodzaju diety o odpowiedniej wartości energetycznej , bogatobiałkowej z ograniczeniem podaży płynów zakazanie używek i alkoholu nauka pacjenta zasad samokontroli codziennej jak; RR, HR, masa ciała, obrzęki poinformowanie o stosowaniu leków zgodnie ze zleceniami lekarza zachęcenie pacjenta do podejmowania wysiłku fizycznego w zależności od możliwości dostarczenie broszur, poradników na temat niewydolności serca
możliwość wystąpienia zaburzeń rytmu serca w przebiegu kardiomiopati przerostowej	utrzymanie miarowej pracy serca wczesne wykrywanie zaburzeń rytmu serca	kontrola RR, HR, EKG, masy ciała obserwacja chorego w kierunku zaburzeń rytmu serca jak; kołatanie serca, duszność, osłabienie, zawroty głowy, stany splątania, omdlenia przygotowanie pacjenta do Holtera w przypadku zaburzeń udział w leczeniu farmakologicznym i niefarmakologicznym jak; defibrylacja, kariowersja wszczepienie stymulatora

Nadciśnienie tętnicze

I stopień	Łagodne nadciśnienie tętnicze skurcz 140-159 mmHg rozkurcz 90-99 mmHg
II stopień	Umiarkowane nadciśnienie tętnicze skurcz 160-179 mmHg rozkurcz 100-109 mmHg
III stopień	Ciężkie nadciśnienie tętnicze skurcz 180- powyżej mmHg rozkurcz 110- powyżej mmHg

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym - sylwetka

Nadciśnienie może pojawić się w każdym wieku. 20 - 29 roku rzadko występuje, w późniejszych latach zachorowalność wzrasta i występuje aż u 65% osób po 69 roku życia. Do 60 roku życia nadciśnienie tętnicze występuje częściej u mężczyzn, potem utrzymuje się na jednakowym poziomie w obu płciach, a po 65 roku życia występuje częściej u kobiet. Czynniki genetyczne i środowiskowe mają wpływ na zachorowalność na nadciśnienie. Pojawia się częściej u osób, które prowadzą niewłaściwy tryb życia, niewłaściwą dietę, mało aktywnych fizycznie, stosujących używki, narażonych na napięcia emocjonalne.

Objawy

• bóle głowy zwłaszcza w godzinach porannych

• zawroty głowy

• bezsenność

• nadmierna pobudliwość

• trudności w koncentracji

• uczucie kołatania serca

• potliwość

• przejściowy rumień twarzy oraz szyi

• w późniejszym okresie choroby dołączają się powikłania tj: bóle wieńcowe, objawy niewydolności krążenia, objawy ze strony OUN, napadowe bóle głowy z nudnościami, wymiotami, szum w głowie, zaburzenia wzroku, zaburzenia czynności nerek, udary mózgowe.

Zadania diagnostyczne podejmowane przez pielęgniarkę

• podejmuje już w momencie przyjęcia pacjenta do szpitala. Na tym etapie diagnoza wstępna; określenie przyczyny hospitalizacji na podstawie skierowania od lekarza

• rozpoznanie stanu pacjenta; dokonanie pomiaru RR na obu rękach, HR, oddechu, określenie czy jest to chory samodzielny, leżący

• wstępne rozpoznanie objawów nadciśnienia i ewentualnych powikłań

• ocena wstępna stanu emocjonalnego

• określenie deficytu w samoopiece (czy w życiu codziennym pacjent wymaga pomocy)

• diagnoza uściślona działania związane z jej sformułowaniem pielęgniarka podejmuje po wykonaniu w/w czynności

Diagnoza uściślona - działania niezbędne obejmują;

1. systematyczna ocena stanu psychicznego pacjenta

• poprzez dokonywanie pomiarów czynności życiowych RR, HR (30 minut przed pomiarami chory nie powinien palić, pić kawy, zjadać sytych posiłków

• przeprowadzenie ścisłego wywiadu dotyczącego; umiejscowienia i intensywności bólu, czy występują zawroty głowy, czy występują objawy naczynio-ruchowe (potliwość, zaczerwienienie twarzy i szyi), czy cierpi na zaburzenia snu

• uszczegółowienie informacji o występujących u chorego powikłaniach nadciśnienia

• czy skarży się na bóle wieńcowe, czy ma rozpoznana chorobę wieńcową

• czy przebył udar mózgu

• czy ma zaburzenia wzroku

• czy ma zaburzenia ze strony układu moczowego na podstawie badań diagnostycznych

2. rozpoznanie stanu psychicznego pacjenta

• czy pacjent logicznie myśli i mówi

• ocena pobudliwości

• określenie stosunku pacjenta do zespołu terapeutycznego oraz metody leczenia

• określenie typu osobowości pacjenta

3. ocena sytuacji społecznej pacjenta

• określenie relacji pacjenta z rodziną

• ocena warunków mieszkaniowych

• sytuacja finansowa pacjenta

4. rozpoznanie potrzeb edukacyjnych pacjenta oraz jego rodziny

• określenie stanu wiedzy chorego na temat choroby

• rozpoznanie wiedzy w zakresie czynników ryzyka choroby nadciśnieniowej, ocena które występuje u pacjenta i czy chory wie jak je wyeliminować

Pielęgniarka powinna zebrać informacje

• czy w rodzinie występowała choroba nadciśnieniowa

• jaki jest styl żywienia pacjenta

• czy życie rodzinne wiąże się z dużym stresem

• czy pacjent potrafi rozładować napięcie psychiczne

• jakie używki pacjent stosuje

• określić wiedzę pacjenta dotyczącej leczenia farmakologicznego oraz dietetycznego

• ocenić umiejętności w zakresie prowadzenie samokontroli

Działania związane z postawieniem diagnozy prognostycznej

• zorientowanie się czy deficyt opieki będzie większy jak przed hospitalizacją- jeśli tak to w jakim zakresie i czy rodzina będzie pomocna

• porównanie czy leczenie, które pacjent będzie musiał kontynuować zmieniło się w stosunku do leczenia sprzed hospitalizacji

• ocenić czy chory i jego rodzina poradzi sobie w tym zakresie

Zadania lecznicze pielęgniarki - polegają na udziale w farmakoterapii

• podawanie leków zgodnie z zaleceniami lekarskimi

• obserwacja skuteczności leczenia hipotensyjnego, pomiar RR- kontrolowanie czy pacjent odczuwa zmniejszenie objawów nadciśnienia

• stała obserwacja pacjenta pod kontem skutków ubocznych leków

• poinformowanie pacjenta o możliwości pojawienia się skutków nie pożądanych

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego wskazuje, na następujące metody postępowania bez lekowego

• redukcja nadwagi

• organizacja spożycia soli i tłuszczów zwierzęcych

• zaprzestanie palenia tytoniu

• zwiększenie aktywności fizycznej

• ograniczenie spożycia alkoholu

Zadania opiekuńczo pielęgnacyjne pielęgniarki

• pomoc w zaspakajaniu potrzeb biologicznych uzależniona od stopnia deficytu w samoopiece oraz rodzaju powikłań występujących u pacjenta

Pielęgniarka świadcząc pomoc musi pamiętać o następujących zasadach

• w przypadku zawrotów głowy - asekuracja chorego

• w przypadku bólu głowy - podwyższać próg bólowy

• w przypadku bezsenności - stworzyć warunki do odpoczynku

Wsparcie psychiczne - działania obejmujące odpowiedni dobór pacjentów na sali, jeżeli jest to możliwe dobór pacjentów w tym samym wieku o podobnych problemach zdrowotnych

• okazać zainteresowanie problemami pacjenta

• odmówić odwiedzin osobom negatywnie wpływającym na chorego

• zapewnić o swojej gotowości do pomocy

• pochwalić za rzucenie nałogu palenia papierosów

Zadania edukacyjne pielęgniarki

• przekazywanie informacji na temat istoty nadciśnienia tętniczego, przedstawienie objawów choroby i związanych z nią powikłań

• przekonanie pacjenta o konieczności wyeliminowania z codziennego życia czynników, które mogłyby się przyczynić do powstania nadciśnienia tętniczego oraz będą wpływać na dalszy postęp choroby

• kształtowanie nawyków zdrowotnych poprzez przedstawienie zaleceń dietetycznych

• zwiększenie podaży potasu oraz magnezu ponieważ są wydalane z moczem w wyniku stosowania leków moczopędnych

• ograniczenie tłuszczów zwierzęcych

• redukcja masy ciała

• nauka sposobów relaksacji czyli walka ze stresem a nawet pomoc psychologa

• prawidłowy sen oraz czynny wypoczynek

• stopniowa pionizacja aby zapobiec zaburzeniom ortostatycznym

• nauka eliminowania używek

• zaznajomienie z zasadami leczenia farmakologicznego

• poinformowanie chorego, że leki w chorobie nadciśnieniowej będą przyjmowane do końca życia

• omówienie z pacjentem objawów ubocznych wynikających z przyjmowania leków i sposobach zapobiegania im (mierzenie RR, HR, temp)

• nauka samokontroli - uświadomić o konieczności wykonywania samokontroli przez pacjenta, prowadzenie zeszytu samokontroli

• konieczność natychmiastowego skontaktowania się z lekarzem w przypadku: silnego bólu w klatce piersiowej, zawrotów głowy, zaburzeń wzroku, zaburzeń rytmu serca, silnej duszności

Wskazówki edukacyjne ze strony układu krążenia

w razie postępowania farmakologicznego edukacja powinna obejmować informacje dotyczące

• podstawowych objawów ubocznych przyjmowanych leków (bóle głowy, kaszel, krwawienia, zwolnienie akcji serca, zawroty głowy, spadek RR

• konieczności systematycznego przyjmowania leków oraz obserwowania samopoczucia po ich przyjęciu

• konieczności niezwłocznego powiadomienia lekarza w razie wystąpienia objawów ubocznych

• samodzielnego lub przez rodzinę dokonywania pomiarów RR

• obowiązku powiadomienia lekarza o nieprawidłowych wartościach (możliwa konieczność zmiany leków)

• unikanie infekcji, które mogą pogorszyć samopoczucie ponieważ infekcje nasilają duszność i pogłębiaja obraz niewydolności krążenia

• poddanie się szczepieniom zapobiegającym infekcjom 9po konsultacji z lekarzem)

W zakresie zmiany stylu życia edukacja powinna obejmować informacje dotyczące

• modyfikacja czynników ryzyka chorób serca, bądź pogarszający stan zdrowia pacjenta w zależności od jednostki chorobowej

• zmiana diety u chorych z nadwagą

• kontrola masy ciała

• profil lipidowy i glikemii

• zaprzestaniu palenia

• umiejętne radzenia sobie ze stresem

• aktywność fizyczna dostosowana do wydolności fizycznej

W zakresie postępowania dietetycznego edukacja powinna obejmować informacje dotyczące

• konieczności dobrania diety w zależności od jednostki chorobowej

• konieczności zmniejszenia spożycia soli u pacjentów z niewydolnością serca i nadciśnieniem tętniczym

• zmniejszenie ilości płynów

• dostarczanie potasu, magnezu, wapnia

• w hiperlipidemii należy ograniczyć spożycie tłustych pokarmów i cukrów prostych

• zalecane jedzenie chudych ryb i drobiu oraz warzyw i owoców

• konieczność ograniczenia spożycia alkoholu we wszystkich schorzeniach kardiologicznych

Wykład 25.10.09 mgr Kozimala

Przewlekła niewydolność oddechowa

Charakteryzuje się spadkiem prężności tlenu we krwi (hipoksenia), lub równoczesnym spadkiem wysycenia krwi tlenem i wzrostem dwutlenku węgla (hiperkapnia).

Przyczyny

• przewlekły dychawiczy nieżyt oskrzeli

• gruźlica płuc

• rozedma

• rozległe zrosty opłucnej

Zmiany rozwijają się w ciągu miesięcy lub lat. Objawy kliniczne początkowo dyskretne i stopniowo nasilają się.

• duszność wysiłkowa

• duszność spoczynkowa

• maleje aktywność i wydolność fizyczna

• występuje sinica i zaburzenia snu

• dołączają się objawy prawokomorowej niewydolności serca

• występuje obrzęk

• zespól sercowo płucny (poszerzenie żył szyjnych)

• zaburzenia orientacji

• śpiączka ze wzrostem CO2 (hiperkapnicza)

Badania

• spirometria

• gazometria

• pomiar ciśnienia w naczyniach płucnych

• EKG

Typy osób z przewlekłą niewydolnością oddechową

1. walczący

• ludzie o szczupłej budowie ciała

• walczą o utrzymanie prawidłowego stężenia gazów we krwi

• przyśpieszają oddech i w ten sposób obniżają ciśnienie cząstkowe CO2

• nie maja czerwienicy objawowej i objawów niewydolności prawokomorowej

• mogą leżeć w pozycji poziomej

• ruch nasila duszność

2. nie walczący

• osoby o krępej budowie ciała

• przewlekły dychawiczy nieżyt oskrzeli lub astma

• twarz nalana, sina

• rozszerzone żyły szyjne

• przedłużony astmatyczny wydech i nie mogą przyśpieszać oddechu

• bardzo wcześnie dochodzi u nich do hiperkapni i hipoksji

• występuje niewydolność prawo komorowa

• duszność zmusza do przybrania pozycji siedzącej z pochyleniem do przodu

Leczenie

Polega na zwalczaniu choroby podstawowej

• stosowanie leków rozszerzających oskrzela

• wykrztuśnych

• antybiotykoterapii

• kortykosteroidów

• fizykoterapia oddechowa - oprócz odpowiedniego nawadniania polega na nawilżaniu dróg oddechowych oraz ułatwieniu wydzielania poprzez oklepywanie klatki piersiowej, odkrztuszanie, odsysanie wydzieliny przez rurkę intubacyjną

• tlenoterapia, nie wpływa ona na ciśnienie parcjalne CO2

Wskazania do tlenoterapii

• stan kliniczny - hipoksemia - sinica, przyspieszona akcja serca

• hipoksemia

• nagłe pogorszenie się stanu chorego jak wstrząs, hipotonia, zawał serca

Celem tlenoterapii jest uzyskanie prężności tlenu w krwi tętniczej. Skuteczność tlenoterapii sprawdzamy za pomocą pulsyksometrii i badania RKZ

Tlen podaje się w ilości 0,5-1 lita na minutę.

Wspomaganie wentylacji wykonuje się za pomocą respiratora. Może dojść do przedawkowania tlenu i narażenie chorego na jego toksyczne działanie.

Astma oskrzelowa

Zespół chorobowy charakteryzujący się dusznością występującą napadowo, wywołaną odwracalnym zwężeniem oskrzeli na wskutek skurczu, który występujesamoistnie bądź po podaniu leku.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia astmy

• osobnicze - predyspozycje genetyczne, nadwrażliwość oskrzeli, płeć, rasa

• środowiskowe - alergeny, zanieczyszczenia powietrza, dym tytoniowy, infekcje układu oddechowego, czynniki zawodowe, otyłość, zła dieta, status ekonomiczno społeczny, wielkość rodziny

Alergeny

• roztocza kurzu domowego

• pyłki roślin wiatropylnych

• alergeny zwierząt domowych

• grzyby

• sprzyja palenie bierne w okresie płodowym, zanieczyszczenia środowiska, infekcje wirusowe układu oddechowego

Objawy

• duszność napadowa o charakterze wydechowym

• świszczący oddech

• kaszel suchy, następnie mokry z wydzieliną lepka

• szybki, płytki, nieefektowny oddech

• wydech wydłużony

• przyspieszone tętno

• chory przyjmuje pozycję siedzącą

• uruchamia dodatkowe mięśnie oddechowe

• skóra na twarzy sina, na ciele blada wilgotna

• uczucie lęku

• senność

• wzrost ciśnienia parcjalnego CO2

Astma atopowa

• o podłożu alergicznym. Występuje w wieku dziecięcym i młodzieńczym

Astma nie atopowa

• wiąże się z bakteryjnym i wirusowym zapaleniem układu oddechowego. Występuje od 30 -40 roku życia.

Trzy okresy choroby

1. napadowy

• duszność napadowa w 2 połowie nocy

• przyjęcie pozycji siedzącej z pochyleniem do przodu

2. remisja

3. stan astmatyczny

• napad trwa do 12 godzin

• brak reakcji na leczenie podstawowe

• konieczna hospitalizacja

Leczenie

• zapobieganie zaostrzeniom choroby

• trwałe opanowanie objawów klinicznych

• utrzymanie normalnej aktywności życiowej

• utrzymanie wydolności układu oddechowego

• minimalizowanie niepożądanych działań przyjmowanych leków

Grupy leków

• leki wziewne - aerozole - pacjent nosi je przy sobie, powinny przerwać napad. Mogą powodować zaburzenia rytmu serca, drżenia

• pochodne theophiliny - rozszerzają mięśnie gładkie oskrzeli, rozszerzają naczynia krwionośna, rozszerzają naczynia nerkowe. Mogą powodować nudności, wymioty, zaburzenia krążenia, zatrzymanie serca

• glikokortykosteroidy - jeśli poprzednie nie dają poprawy

Postępowanie w napadzie duszności

• likwidacja czynnika alergizującego

• podawanie leków na zlecenie lekarza (salbutamol, teofilina)

• dostęp świeżego powietrza

• zachowanie spokoju i ciszy

• przyjęcie pozycji siedzącej z pochyleniem do przodu

• spokojny oddech

Postępowanie między napadami

• czynniki etiologiczne testy alergiczne)

• leczenie odczulające (leki hamujące wydzielanie mediatorów przez komórki tuczne jak Intral, Ketotifen)

• w przypadku częstych nawrotów leki broncholityczne, rozrzedzające wydzielinę, kortykosteroidy

• leczenie uzdrowiskowe

• ćwiczenia rehabilitacyjne zmierzające do usprawnienia wentylacji

Gruźlica

• choroba zakaźna

• wziewna droga zakażenia

• prątek Kocha

• źródło zakażenia - człowiek prątkujący

• ryzyko zakażenia zależy od czasu narażenia na kontakt z czynnikiem chorobotwórczym oraz od stężenia prątków

Prątek gruźlicy

• duża oporność na działanie kwasów, alkoholu

• wrażliwy na wysokie temperatury

• wrażliwy na promieniowanie UV

Gruźlica dotyczy różnych narządów: nerki, płuca, stawy, węzły chłonne, kości.

I kontakt określany jako zakażenie pierwotne. Może przebiegać bezobjawowo. Po 4-8 tygodni pojawia się dodatni odczyn tuberculinowy. W tym czasie pojawia się suchy kaszel, stany podgorączkowe, nocne poty, chudnięcie, zmniejszone łaknienie, osłabienie, uczucie zmęczenia. Objawy mijają samoistnie. U wielu osób choroba przebiega bezobjawowo, rozpoznanie jest zupełnie przypadkowe.

Ciężki przebieg

• duszność

• gorączka

• krwioplucie

• niewydolność oddechowa

Rozpoznanie opiera się na badaniu bakteriologicznym plwociny lub popłuczyn oskrzelowych czy żołądkowych u osób nie odkrztuszających

Problem	Cel	Działania pielęgniarskie
krwioplucie ryzyko wystąpienia krwioplucia w wyniku aktywnego przebiegu choroby	ograniczenie krwawienia zapewnienie drożności dróg oddechowych	stała obserwacja stanu pacjenta współpraca z lekarzem i chorym ograniczenie aktywności fizycznej, pozostanie pacjenta w łóżku przy obfitym krwawieniu pozycja płaska na brzuchu z głową poniżej klatki piersiowej posiłki i napoje chłodne leki przeciw krwotoczne na zlecenie leki uspokajające na zlecenie zapewnienie pacjentowi miski i ligniny współpraca z lekarzem w zakresie radykalnych metod leczenia
Chudnięcie spowodowane zmniejszeniem łaknienia i objawami dyspeptycznymi wywołanymi stosowanymi lekami	Utrzymanie należnej masy ciała	współpraca z pacjentem, lekarzem, rodziną pokarmy wysokobiałkowe, wysokowitaminowe posiłki częste w małej ilości estetyka pokarmów motywowanie chorego do spożywania posiłków
duszność spowodowana mniejsza powierzchnią oddechowa płuc	zmniejszenie nasilenia duszności	ocena i dokumentowanie nasilenia duszności zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu podanie tlenu i leków na zlecenie wsparcie psychiczne przy duszności ułożenie pacjenta w pozycji półwysokiej lub wysokiej
gorączka w trakcie nasilenia procesu zapalnego	obniżenie temperatury zapobieganie odwodnieniu	pomiar i dokumentowanie oraz ocena temperatury kontrola RR, HR, SPO2 stosowanie zabiegów chłodzących odpowiednie okrycie przy dreszczach odpowiedni mikroklimat higiena jamy ustnej zwiększona podaż płynów higiena osobista i bielizny pościelowej leki przeciw gorączkowe na zlecenie

Pielęgniarstwo internistyczne 05.12.09 mgr Kozimala

Choroba wrzodowa

Wrzód trawienny

• to ograniczony ubytek w błonie śluzowej sięgający poza blaszkę mięśniową z naciekiem zapalnym i martwicą

• powstaje w tych odcinkach przewodu pokarmowego, w których dochodzi do kontaktu z kwasem solnym i pepsyną

• najczęściej w żołądku i dwunastnicy

Czynniki etiologiczne

• 90-95% pacjentów z wrzodem dwunastnicy

70-80% pacjentów z wrzodem żołądka przyczyną jest bakteria helikobakter pyroli

• pozostałymi przyczynami są

• sytuacje stresowe

• niesteroidowe leki przeciw zapalne

• palenie tytoniu, picie alkoholu

• czynnik genetyczny

• osoby z grupą krwi 0

• obecność innych chorób jak; marskość wątroby, przewlekła niewydolność nerek, choroby płuc, dodatni wywiad rodzinny

eradykacja - niszczenie bakterii

Objawy

We wrzodzie żołądka ból zlokalizowany jest w nadbrzuszu, występuje po posiłku, towarzyszy mu zgaga i odbijanie. U 1/3 pacjentów choroba przebiega bezobjawowo. Ujawnia się w momencie powikłań tj.

• krwawienia z wrzodu

• perforacji, która doprowadza do zapalenia otrzewnej

• drążenia wrzodu do sąsiednich narządów

• zwężenia odźwiernika

• zwyrodnienia rakowe

We wrzodzie dwunastnicy bóle głodowe w nocy, w dużych odstępach między posiłkami. Łagodnieje po spożyciu posiłku i ponownie nasila się po 2-3 godzinach. Zlokalizowany jest zazwyczaj na prawo od pępka. Dodatkowo może pojawiać się utrata apetytu, nieregularne wypróżnienia. Może przebiegać także bezobjawowo.

Problem pielęgnacyjny	Cel	Podjęte działania
ból brzucha spowodowany podrażnieniem niszy wrzodowej przez kwas solny	eliminacja dolegliwości bólowych	podanie leków na zlecenie lekarza, które zmniejszają wydzielanie kwasu solnego (polprazol, nolpaza), w przypadku helikobakterii podawanie antybiotyków przygotowanie pacjenta do gastroskopii na zlec lekarza wyjaśnienie pacjentowi konieczności unikania pokarmów, które zwiększają wydzielanie kwasu żołądkowego unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego oraz napięć emocjonalnych
Niechęć do zmiany przyzwyczajeń i zmiany diety	Przekonanie o konieczności zmiany diety Utrzymanie prawidłowej masy ciała Zapobieganie objawom dyspeptycznym	wyjaśnienie pacjentowi wpływu pokarmów oraz ich rodzaju na dolegliwości ze strony układu pokarmowego zapoznanie pacjenta z odmiennością diety w zależności od fazy choroby nauczenie pacjenta obliczania wskaźnika BMI ukazanie choremu konsekwencji wynikających ze stosowania niewłaściwej diety i nieregularnego spożywania posiłków
Możliwość wystąpienia powikłań z powodu nie wygojenia niszy wrzodowej	eradykacja owrzodzenia umiejętność rozpoznawania powikłań przez pacjenta	omówienie z chorym charakterystycznych objawów, które będą świadczyły o rozwoju powikłań choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy wyjaśnienie pacjentowi konieczności antybiotykoterapii i stosowania przepisanych leków ukazanie pacjentowi szkodliwego działania leków zmobilizowanie pacjenta do regularnych wizyt u lekarza gastroenterologa czy internisty

Wskazówki edukacyjne dla pacjenta

I etap - zaostrzenie

II etap - osłabienie objawów

III etap - remisja - z diety należy wyeliminować tłuszcze zwierzęce, które hamują wydzielanie soku żołądkowego. Należy wyeliminować błonnik ponieważ drażni błonę śluzowa żołądka, pokarmy wzdymające, smażone, ostre przyprawy i alkohol. Wskazane jest przestrzeganie zaleceń KIERSTA:

• spożywać posiłki często w małych ilościach

• jadać regularnie

• unikać pośpiechu

• dokładnie przeżuwać pokarm

• unikać pokarmów ciężkostrawnych

• kolacja najpóźniej 2 godziny przed snem

• nie pić alkoholu

• nie palić

• płyny podczas posiłków przyjmować w umiarkowanych ilościach

• posiłki urozmaicać

Zadania pielęgniarki wobec chorego z biegunką

Biegunki dzielimy (w zależności od etiologii)

• bakteria E COLII, gronkowce, pałeczki DUR i czerwonki, wirusy, pierwotniaki, po antybiotykoterapii.

• Zatrucia pokarmowe - toksyny bakteryjne

• Środki przeczyszczające

• Alergeny (biegunki pokarmowe)

• Zaburzenia trawienia (celiakia, niedobór laktozy, zapalenie i porażenie jelit, zaburzenia ukrwienia jelit

• Przewlekłe zapalenie jelit - wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego Crohna

• Gruczolaki, rak jelita grubego (na przemian z zaparciami)

• Nadczynność tarczycy

• Zespół nadwrażliwego jelita grubego

Podział biegunek w zależności od przebiegu klinicznego

Ostra biegunka

• zatrucia pokarmowe

• zakażenia bakteryjne

• wirusy

• leki

Przewlekła

• trwa od 3-4 tygodni

• przewlekłe zakażenie jelit np. przez lamblie, helikobakter, nie zakaźne przyczyny

Podział w zależności od lokalizacji

• jelito cienkie - biegunka obfita, wodnista bez krwi i śluzu (ból wokół pępka)

• jelito grube - częściej, mało obfita, ze śluzem i krwią

Odwodnienie organizmu objawy

• zmniejszenie napięcia skóry, zaczerwienienia

• zaostrzenie rysów twarzy

• żyły szyjne zapadnięte

• suchość ust i błon śluzowych jamy ustnej

• język suchy, obłożony, żywo czerwony

• obniżone OCŻ

• RR niskie w pozycji stojącej spada

• wzrost mocznika i kreatyniny co może prowadzić do ostrej niewydolności nerek

• zapadnięte i miękkie gałki oczne

• mięśnie słabo napięte

• nadmierne pragnienie

Gdy przyczyna w porę nie zostanie usunięta dochodzi do

• braku apetytu

• zaburzeń elektrolitowych

• zaburzeń kwasowo zasadowych

Pielęgnowanie

• poprawne zebranie wywiadu - jak często, w jakiej ilości, czy po posiłkach

• badanie fizykalne jamy brzusznej

• ustalenie barwy, konsystencji, częstości stolca i czy nie występują zaparcia (nowotwór)

• kontrola elektrolitów

• uzupełnianie płynów najlepiej drogą doustną

Postępowanie

• wprowadzenie ścisłej diety, kolejno rozszerzanej o dalsze składniki zgodnie z zaleceniami lekarza

• sprawdzenie aktualnie przyjmowanych leków, ze szczególny zwróceniem uwagi na leki przeczyszczające

• zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i intymności podczas oddawania stolca i czynności higienicznych

• stosowanie leczenia farmakologicznego na zlecenie lekarza

• profilaktyka przeciw odleżynowa wg skali Norton czy Dauglas

Zapalenie pęcherzyka żółciowego

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego powstaje zwykle jako powikłanie kamicy żółciowej i jest reakcją zapalną organizmu na wklinowanie się kamienia w przewód pęcherzykowy.

Dochodzi do wzrostu ciśnienia i rozciągania ścian pęcherzyka oraz bakteryjnego zakażenia żółci, która nie odpływa z powodu przeszkody.

Obraz kliniczny

• silne nagłe dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu o charakterze kolki. Towarzyszą temu nudności, wymioty, gorączka z dreszczami, podwyższony poziom leukocytów

• jeśli kamień utknie w przewodzie żółciowym wspólnym występuje żółtaczka

• przyczyną najczęstszą tych dolegliwości jest obfity tłusty posiłek z dodatkiem alkoholu

Zalecenia

pacjent powinien pozostać w łóżku, otrzymuje leki rozkurczowe i przeciw bólowe, dieta ścisła

Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego jest to trwałe zapalenie z okresami zaostrzeń. Przyczyną jest również kamica żółciowa. Przewlekłe zapalenie bywa zejściem ostrego zapalenia.

• w świetle narządu zalegają złogi żółciowe

Objawy

• łagodne objawy dyspeptyczne - nudności, zgaga, odbijania

• dyskomfort w nadbrzuszu, pobolewanie w prawym podżebrzu

• zaostrzenia przebiegają w postaci bólu o charakterze kolki żółciowej

Postępowanie

• leki przeciw bólowe, rozkurczowe a nawet antybiotyki

Problem pielęgnacyjny	Cel	Planowane działania
deficyt wiedzy na temat własnej choroby oraz żywienia w chorobach pęcherzyka żółciowego	zapoznanie chorego z prawidłowym odżywianiem oraz czynnikami nasilającymi dolegliwości bólowe	kontrolowanie masy ciała pacjenta rozmowa z pacjentem i rodziną na temat istoty schorzenia i błędów dietetycznych omówienie przez dietetyczkę zalecanej diety oraz sposobów przygotowywania posiłków zapewnienie choremu materiałów edukacyjnych zachęcenie pacjenta do aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu

Wskazówki dietetyczne

W ostrym zapaleniu pęcherzyka głodówka przez 1 dobę, następnie dieta lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczów i błonnika, leki spasmalityczne, przeciw bólowe, zwiększające wydzielanie żółci. W przewlekłym zapaleniu zakaz spożywania alkoholu.

Pielęgniarstwo internistyczne wykład 09.01.10 mgr Kozimala

Niewydolność nerek

Jest to stan, w którym stwierdza się upośledzenie funkcji nerek, filtracje kłębuszkową ze wzrostem mocznika i kreatyniny, któremu towarzyszy zmniejszona ilość wydalanego moczu.

Dzielimy na ostrą i przewlekłą.

Ostra niewydolność nerek

Jest to stan, w którym dochodzi do zmniejszonej ilości oddawanego moczu do ok. 400 ml na dobę. Może być wynikiem czynników przed nerkowych, nerkowych, poza nerkowych

Przebiega w 4 okresach

1. okres wstępny - czas od zadziałania czynnika szkodliwego do pojawienia się pierwszych objawów

2. skąpomoczu - trwa od 10-14 dni. Dochdzi do zaburzeń jak hiperkaliemia, kwasica metaboliczna

3. wielomoczu - w ciągu kilku dni zwiększona ilość wydalanego moczu nawet 20 litrów. Może trwać do kilku tygodni. W tym czasie dochodzi do odwodnienia oraz zaburzeń wodno elektrolitowych

4. zdrowienia - powrót funkcji nerek. Trwa od 6-12 miesięcy

Problem	Cel	Podjęte działania
- Uogólnione obrzęki spowodowane zmniejszeniem procesu filtracji w kłębuszkach nerkowych	- Kontrola gospodarki wodno elektrolitowej - Zapobieganie powikłaniom (nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca)	Obserwowanie i pomiar obrzęków Ułożenie chorego w pozycji siedzącej lub półsiedzącej, układanie okolic objętych obrzękiem wyżej Kontrolowanie masy ciała najlepiej na tej samej wadze, dokumentowanie wartości wykonanych pomiarów w karcie gorączkowej Prowadzenie bilansu płynów Kontrolowanie parametrów życiowych Informowanie lekarza o każdym zmniejszeniu wydalania moczu Podawanie leków zgodnie z kartą zleceń Stosowanie diety ubogo potasowej i ubogo sodowej Ograniczenie przyjmowanych płynów Zwalczanie uczucia pragnienia (kostki lodu, plastry cytryny) Obserwowanie pacjenta w kierunku powikłań
- Wielomocz spowodowany utratą zdolności nerek do zagęszczania moczu	- Utrzymanie w równowadze gospodarki wodno elektrolitowej - zapobieganie powikłaniom (odwodnienie)	prowadzenie bilansu płynów utrzymanie stałej masy ciała kontrolowanie stężenia elektrolitów w surowicy krwi obserwowanie pacjenta w kierunku hipokaliemi (osłabienie mięśni, mrowienie w kończynach, zaparcia, niedrożność jelit, ospałość, zaburzenia rytmu serca) zapewnienie odpowiedniej ilości płynów zgodnie z zaleceniami uczestniczenie w farmakoterapii kontrolowanie parametrów życiowych

Przewlekła niewydolność nerek

Zespól chorobowy, który rozwija się . powoduje niszczenie wszystkich struktur nerek, nefronów.

Mechanizm

• zaawansowany wiek

• dodatni wywiad rodzinny

• zwiększona masa nerek

• niska masa urodzeniowa

• cukrzyca

• nadciśnienie

• zakażenie dróg moczowych

• wielotorbielowatość nerek

Przyczyny

• kłębuszkowe zapalenie nerek

• cukrzyca

• nadciśnienie tętnicze

• śródmiąszowe zapalenie nerek

• przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

• zwyrodnienie torbielowate nerek

• toksyczne uszkodzenie

• inne

Fazy rozwoju choroby

• utajona - wielkość filtracji kłębuszkowej GFR 60-89. Brak objawów klinicznych i biochemicznych

• wyrównana - GFR 30-59. Niewielkie objawy kliniczne, wielomocz, nieznaczne stężenie kreatyniny w surowicy krwi

• nie wyrównana - GFR 15-29. Objawy kliniczne spowodowane niedokrwistością, neuropatią, zwiększenie stężenia mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego, zaburzenia metaboliczne, kwasica

• mocznica - pełno objawowa zejściowa postać nie wyrównanej przewlekłej niewydolności nerek

Mocznica

Jest to zespól objawów zatrucia organizmu, do którego dochodzi w wyniki niewydolności nerek, dające w efekcie wiele zaburzeń ogólnoustrojowych.

Objawy

• ogólne - osłabienie, cechy niedożywienia, zmiany ilości oddawanego moczu

• skórne - bladość, suchość, świąd, zadrapania

• niesmak w ustach, zapach mocznicy z ust, jadłowstręt, nudności, wymioty, krwawienie z przewodu pokarmowego

• depresja

• bóle głowy, zaburzenia snu, neurpatia, kurcze mięśniowe

• nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca

• niedokrwistość, skaza krwotoczna

• bóle kostne i stawowe, osłabienie i zanik mięśni

• zmniejszenie popędu płciowego, niepłodność, zaburzenia miesiączkowania

Leczenie zachowawcze przedłuża jedynie życie chorego. Przed szybką śmiercią może uratować wyłącznie leczenie nerkozastępcze, dializoterapia, transplantologia

cd......Pielęgniarstwo internistyczne wykład 16.01.10 mgr Kozimala

Problem	Cel	Podjęte działania
Świąd skóry	Zmniejszenie świądu Ochrona skóry pacjenta przed zakażeniami	Dbanie o czystość skóry Zachęcanie do uciskania (a nie drapania) miejsc, które swędzą Zachęcenie chorego do brania kąpieli z dodatkiem krochmalu lub ziół Stosowanie balsamów hypoalergicznych, płynów, kremów, maści, środków łagodzących objawy skórne Udział w leczeniu dietetycznym (ograniczenie białka) Prowadzenie bilansu płynów Kontrolowanie stężenie fosforu w surowicy krwi Podawanie węglanu i octanu wapnia Obserwacja stanu skóry (zadrapania, zaczerwienienia) środki przeciw uczuleniowe, na noc nasenne
Zaparcia spowodowane ograniczeniem spożycia owoców i warzyw	Zapobieganie zaparciom, usprawnianie pracy jelit	Obserwacja wypróżnień pacjenta Umożliwienie oddawania stolca w porze dogodnej dla pacjenta Stosowanie aktywnych źródeł błonnika (pop corn, siemię lniane) Eliminacja z diety jagód, czekolady Zachęcenie do aktywności i ćwiczeń fizycznych Podawanie na zlecenie lekarza środków przeczyszczających

Pielęgnowanie pacjenta z niedokrwistością

Niedokrwistość jest to stan, w którym dochodzi do obniżenia hemoglobiny

• aplastyczna

• spowodowana utratą krwi

• dyserotropoetyczna

• niedoborowa (żelazo, kwas foliowy)

• zespoły niedoborowe

• hemolityczne

• wtórne w przebiegu różnych schorzeń

Objawy

• osłabienie

• łatwe męczenie się

• duszność

• bóle głowy

Niedokrwistość aplastyczna - niedostateczne wytwarzanie krwinek czerwonych

Objawy

• bladość powłok skórnych

• bladość spojówek

• osłabienie

• krwawienie z dziąseł

• krwawienie z nosa

• częste infekcje górnych dróg oddechowych

Leczenie

• KKCz

• Płytki krwi

• Hematopoeza

• Przy infekcji antybiotyki

• Kwalifikacja do przeszczepu szpiku kostnego

Niedokrwistość z niedoboru wit B12- Addisona Biernera

Objawy

• zmiany zanikowe w błonie śluzowej przewodu pokarmowego

• bezkwas w soku żołądkowym

• brak czynnika Castla

• duszność (niski poziom hemoglobiny co powoduje brak tlenu)

• utrata poczucia smaku

• niestabilność chodu

• zmiany psychiczne

• utrata pamięci

Leczenie

• wit B12

Niedokrwistość z niedoboru żelaza - występuje u kobiet w ciąży oraz w okresie dorastania.

Objawy

• duszność

• osłabienie

• łamliwe włosy, paznokcie

• utrudniona koncentracja

Leczenie

Suplementacja żelaza

Problem	Cel	Podjęte działania
Osłabienie	Zapewnienie wypoczynku Poprawa wydolności psychofizycznej	Zapewnienie ciszy i spokoju Kontrolowanie czynności życiowych Dokumentowanie wpisów pomiarów w dokumentacji medycznej Pomoc pacjentowi w czynnościach życia codziennego Pomoc pacjentowi w przemieszczaniu się w obrębie oddziału Udział pielęgniarki w leczeniu farmakologicznym Dieta bezmięsna przed badaniem Kontrola stanu pacjenta podczas podawania Fe Edukacja na temat przyjmowania Fe i zmian zabarwienia stolca
Ból głowy spowodowany niedostatecznym utlenowaniem tkanki mózgowej	Eliminacja dolegliwości bólowych Zapewnienie choremu komfortu fizycznego i psychicznego	Kontrola parametrów życiowych Zapewnienie ciszy i spokoju Stosowanie technik relaksacyjnych Delikatne i sprawne wykonywanie czynności przy pacjencie Środki przeciw bólowe na zlecenie lekarskie Kontrola RR, wysokie może być przyczyną bólu głowy
Brak apetytu spowodowany utratą smaku	Poprawa łaknienia i smaku	Kontrola masy ciała 2 razy w tygodniu Podawanie posiłków urozmaiconych Zapewnienie posiłków wysokoenergetycznych Dostarczenie białka zwierzęcego (mięso czerwone) Podawanie posiłków często w mniejszych porcjach Obecność przy chorym podczas posiłków
Bolesne pęknięcia w kącikach ust	Wygojenie zmian chorobowych Utrzymanie higieny jamy ustnej	Zapewnienie higieny jamy ustnej Obserwacja zmian ran na ustach Wyeliminowanie z diety pokarmów ostrych Temperatura posiłków optymalna Zmiany chorobowe przemywać 20% boraksem z gliceryną i wit B

Dodatkowe tematy obowiązujące podczas egzaminu dyplomowego

• białaczka

• skazy krwotoczne

• reumatoidalne zapalenie stawów

• osteoporoza

• cukrzyca

---