2.5. Sady owocowe
Na zboczach wzgórza w pobliżu mojego domu hoduję kilka gatunków drzew cytrusowych. Krótko po Drugiej Wojnie Światowej, kiedy zaczynałem gospodarować, miałem 1 i ¾ akra sadu cytrusowego i niecały akr pola ryżowego. Teraz sady pokrywają ponad 12 akrów.
Kiedy przyszedłem na to miejsce, przejąłem całe otoczenie wzgórza, które wcześniej było nie zagospodarowane. Z czasem oczyściłem je pracą własnych rąk. Wiele sosen, które tutaj rosły zostały wycięte, a ja karczując ich korzenie zasadzałem w te same miejsca sadzonki cytrusów, wykorzystując zarys dziur po korzeniach.
Sadzonki szybko zaczęły piąć się w górę, ale po pewnym czasie zostały przesłonięte przez stepowe trawy, perz, orlicę. Małe cytrusy zostały wkrótce pokryte bujną wegetacją innych roślin.
Wyciąłem większość kiełkujących sosen, lecz pozostawiłem niektóre, aby utworzyły
z czasem osłonę przeciw wiatrom. Następnie wyciąłem zbędne rośliny zarastające teren
i posiałem koniczynę.
W końcu po sześciu, siedmiu latach młode cytrusy zaczęły owocować. Obkopałem drzewka
i utworzyłem wokół nich rodzaj tarasów tak, że mój sad teraz różni się wyglądem od innych wokół.
W swoim sadzie również zachowałem zasady: nie przekopywania gruntu, nie używania chemicznych nawozów, środków owadobójczych, ani tych przeciw chwastom.
Pierwszą interesującą sprawą na początku było to, że sadzonki zdominowały odrastające drzewka leśne, oraz to, że nie pojawiły się szkodliwe insekty.
Kiedy zarośla i odrastające leśne drzewka zostały usunięte, otoczenie stało się mniej dzikie
i coraz bardziej przypominało sad.
Najlepiej jest pozwolić drzewom owocowym rozwijać swoją naturalną formę. Takie drzewa będą plonować co roku i nie będzie potrzeby ich podcinania. Ta sama zasada dotyczy wzrostu cedrów, sosen, czyli tych drzew, które mają centralny prosty pień i wyrastające dookoła gałęzie.
Oczywiście nie wszystkie gatunki cytrusów osiągają te same wysokości i rozmiary korony. Odmiany mandarynek Hassaku i Shadock wyrastają bardzo wysoko, zimowa odmiana Unshu jest niska i krępa, a wczesne odmiany Satsuma są niskie i zwarte, lecz każde z tych drzew ma pojedynczy, centralny pień.
Nie zabijaj owadzich drapieżników!
Sądzę, że wszyscy znają te najbardziej popularne owadzie „szkodniki”, należy pamiętać,
że mają one swoich naturalnych wrogów. Zatem nie potrzeba stosować pestycydów,
aby je zwalczać.
Był czas, kiedy w Japonii pojawił się środek owadobójczy Fusol. Zostały zniszczone szkodniki, ale też wszystkie owady drapieżne, które były ich wrogami. Mimo to pojawiło się wiele innych problemów dla roślin hodowlanych. Wystąpiły nieoczekiwane plagi nowych gatunków szkodników, które nie miały żadnych naturalnych wrogów. To doświadczenie pokazało rolnikom, że niepotrzebne jest eliminowanie wszystkich owadów z upraw i może mieć ono groźne następstwa.
Kiedy pojawiają się roztocza możemy użyć przeciwko nim oleju, który jest mniej niebezpieczny dla drapieżników owadzich. Używamy go w stanie wielkiego rozcieńczenia 200-400 razy do 1 części wody i rozpyla się go w środku lata. Nie będzie on jednak działać, jeśli wcześniej w czerwcu lub lipcu został użyty fosforanowy pestycyd, ponieważ łowcy owadów również zostaną wyeliminowani.
Nie doradzam używania specjalnych, tzw. organicznych spray'ów, czy rozcieńczonej soli, ani też nie jestem zwolennikiem sprowadzania żadnych drapieżnych owadów z zagranicy
i zasiedlania ich w naszych ogrodach.
Drzewa atakowane są przez szkodniki wtedy, kiedy są słabe i pozbawiane sztucznie swej naturalnej formy (np. przez przycinanie). Jeśli drzewa rozwijają się w nienaturalny sposób
i zostaną tak pozostawione, to ich gałęzie staną się splątane i łatwo narażone na atak owadów. Sam straciłem w ten sposób kilka akrów drzew cytrusowych.
Jeżeli drzewa są bardzo stopniowo i ostrożnie korygowane, mogą w końcu wrócić do swojej naturalnej formy. Wtedy stają się silniejsze i mniej podatne na szkodniki i choroby.
Jeżeli drzewko zasadzimy odpowiednio i od początku pozwolimy mu zachować naturalną formę, nie będzie żadnej potrzeby opryskiwania go czy przycinania.
Większość sadzonek drzew jest przycinanych od początku, a ich korzenie nie są układane prawidłowo zanim zostaną przesadzone do ogrodu. Właśnie to powoduje, że przycinanie musi być kontynuowane.
Na terenie swojego ogrodu próbowałem uprawiać różne gatunki drzew. Pośród nich znajduje się akacja Morishima. Drzewo to wegetuje cały rok i we wszystkich sezonach wypuszcza pąki. W pąkach tych rozmnażają się chętnie mszyce w wielkich ilościach. Wkrótce pojawiają się larwy biedronek, które zjadają mszyce. Dorosłe biedronki w poszukiwaniu pożywienia wędrują w dół gałęzi i pni, i unieszkodliwiają inne owady.
Uprawa sadów owocowych bez przycinania, nawożenia, czy użycia chemikaliów jest możliwa jedynie w warunkach naturalnego otoczenia.