oprac gda0904 F7X552MGUK6UVQNSFC22PQ42TLMUKUKUJ62HRCY


Uczelnia: Uniwersytet Gdański

Przedmiot: Prawo konstytucyjne

Rodzaj dokumentu: opracowanie

Charakter studiów: studia dzienne

Autor: Małgorzata K.

Rok: 2001/2002

Krótki opis: Radiofonia i telewizja - krótkie opracowanie.

=======================================================================

RADIOFONIA I TELEWIZJA

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMATYKI RADIOFONII I TELEWIZJI

I GENEZA KRRIT

Problemy radiofonii i telewizji należy postrzegać obecnie w pierwszej kolejności przez

pryzmat praw i wolności obywatelskich. Art. 14. w I rozdziale Konstytucji brzmi: „RP

zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.” Łšczy się on z art. 54. (

Rozdział II „Wolności, prawa i obowišzki Człowieka i obywatela”, podtytuł „Wolności i prawa

osobiste”):

„1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglšdów oraz pozyskiwania i

rozpowszechniania informacji.

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy sš

zakazane. Ustawa może wprowadzić obowišzek uprzedniego uzyskania koncesji na

prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.”

Oprócz wolności słowa i wyrażania swoich poglšdów istnieje jeszcze szereg innych zasad i

wartości konstytucyjnych, takich jak np.: prawo do informacji ochrona moralności publicznej,

swoboda działalności gospodarczej.

Konieczność poddania problematyki zwišzanej z radiofoniš i telewizjš uregulowaniu

prawnemu o znacznie szczegółowym charakterze niż w przypadku prasy wynika z tego, że:

- przekaz radiowy i telewizyjny musi być - z uwagi na wymagania techniczne - poddany

ścisłym regułom dotyczšcym częstotliwości i zasięgu nadawania. Mowa tu o niezbędnej

przesłance w realizacji zadań państwa, jakš jest sprawna łšczność;

- przekaz radiowy i telewizyjny pełni znaczšcš rolę w kształtowaniu postaw moralnych

społeczeństwa oraz jego wiedzy i preferencji politycznych;

- istnieje obawa ukształtowania się tendencji monopolistycznych i co za tym idzie -

zawężenia tzw. pluralizmu zewnętrznego. Podstawš tej obawy jest fakt emitowania

programów radiowych i telewizyjnych przy niezbędnym nakładzie poważnych środków

finansowych, co ogranicza liczbę potencjalnych nadawców.

W okresie PRL-u charakterystyczny był państwowy monopol radia i telewizji oraz ich

włšczenie w polityczny mechanizm sprawowania władzy. Zarzšd radiem i telewizjš należał do

Komitetu ds. Radia i Telewizji Polskie Radio i Telewizja, który formalnie stanowił jeden z

centralnych organów administracji, podporzšdkowany premierowi. W rzeczywistości poddany

był bezpośredniemu kierownictwu PZPR. Dopiero po 1989 zaczęto zmierzać do stworzenia

jakiś elementów niezależności i pluralizmu. Spory polityczne z tym zagadnieniem zwišzane

trwały kilka lat i doprowadziły ostatecznie do przyjęcia ustawy z 29 grudnia 1992 r. o

radiofonii i telewizji (uRT). Równocześnie dokonano zmiany w Konstytucji

(MK, Rozdział 4, art. 36b.).

Nowy kształt radiofonii i telewizji opiera się na czterech podstawowych założeniach:

1) na zniesieniu cenzury (art. 54. Konstytucji z 2 kwietnia 1997), rozumianej jako

uprawnienie państwa

do uprzedniego aprobowania treści emitowanych audycji;

2) na demonopolizacji: obok dotychczas istniejšcych stacji państwowych stworzono

możliwość działania nadawcom prywatnym (komercyjnym), ale pod warunkiem uzyskania

koncesji (różnica w porównaniu z wolnościš tworzenia tytułów prasowych);

3) na zmianie charakteru stacji państwowych, a w szczególności w przekształceniu ich w

nadawców publicznych, organizacyjnie i politycznie odseparowanych od aktualnej

większości parlamentarnej;

4) na stworzeniu szczególnego organu konstytucyjnego - Krajowej Rady Radiofonii i

Telewizji, której zadaniem jest rzetelne organizowanie całokształtu działalności mediów

elektronicznych.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem konstytucyjnym określonym w Rozdziale

IX Konstytucji „Organy kontroli państwowej i ochrony prawa”, gdzie jest także mowa o

NIK-u i RPO. Konstytucja umiejscawia KRRiT poza schematem trójpodziału władz. Choć jej

zadania w znacznym stopniu wišżš się z działalnościš wykonawczo-administracyjnš, to jest

usytuowana jak gdyby

pomiędzy egzekutywš a legislatywš, przy zachowaniu wyraźnego dystansu wobec rzšdu.

Konstytucja poświęca KRRiT tylko trzy dość ogólne artykuły:

Art. 213.

1. KRRiT stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w

radiofonii i telewizji.

2. KRRiT wydaje rozporzšdzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.

Art. 214.

1. Członkowie KRRiT sš powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta RP.

2. Członek KRRiT nie może należeć do partii politycznej, zwišzku zawodowego ani prowadzić

działalności publicznej nie dajšcej się pogodzić z godnościš pełnionej funkcji.

Art. 215.

Zasady i tryb działania KRRiT, jej organizację oraz szczegółowe zasady powoływania jej

członków określa ustawa.

Ponadto art. 103 ust. 1 Konstytucji mówi, że członek Rady nie może być posłem i

senatorem.

SKŁAD KRRiT, KADENCJA I PRZYCZYNY ODWOŁANIA JEJ CZŁONKÓW

Jeśli chodzi o skład, to ustawa precyzuje zapis konstytucyjny. Art. 7 uRT mówi, że:

9 członków powoływanych jest w liczbie: - 4 przez Sejm

- 3 przez Prezydenta

- 2 przez Senat

Obowišzuje też system rotacji, który zapewnia cišgłość funkcjonowania Rady. Mianowicie,

co dwa lata powoływana jest 1/3 składu Rady. Kadencja członków trwa 6 lat, bez możliwości

ponownego powołania na pełna kadencję. Członkowie powinni się wyróżniać wiedzš i

doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu.

W trakcie kadencji członek nie może być odwołany chyba, że w przypadku:

1) zrzeczenia się funkcji,

2) choroby trwale uniemożliwiajšcej sprawowanie funkcji,

3) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej,

4) naruszenia przepisów ustawy, stwierdzonego orzeczeniem TS.

Na czele Rady stoi przewodniczšcy wybierany przez Radę większościš 2/3 głosów członków,

(czyli sześciu). [Konflikt między L. Wałęsš a przewodniczšcym w momencie powstania Rady-

na jego tle TK sformułował zasadę niezależności Rady w systemie organów państwa].

Przewodniczšcy KRRiT jest zarazem jednoosobowym organem państwa i w tym charakterze

wydaje m.in. decyzje administracyjne. (Czyli raz jest przewodniczšcym Rady jako jej część, a

raz samoistnym organem). Jego uprawnienia to m.in.:

- udzielanie / cofanie koncesji

- nakładanie kar pieniężnych

Istnieje natomiast procedura politycznej odpowiedzialności KRRiT in corpore. Co roku

Rada przedstawia sprawozdanie ze swojej działalności, do którego muszš się ustosunkować

Sejm i Senat. Jeżeli sprawozdanie zostanie odrzucone, to kadencja KRRiT wygasa, ale pod

warunkiem potwierdzenia tego wygaśnięcia przez Prezydenta (art. 12. uRT). Decyzja jego jest

w tym wypadku jednš z prerogatyw, nie wymagajšcš rzšdowej kontrasygnaty.

ZADANIA KRRiT

Podstawowe zad. określa art. 213 ust. 1 Konstytucji. Art. 6 ust. 1 uRT dodaje też

obowišzek ochrony samodzielności nadawców oraz otwartego i pluralistycznego charakteru

radiofonii i telewizji. Wyrażona tu została konieczność harmonizacji wartości, którym służyć ma

Rada, bo łatwo o konflikt między wolnościš słowa nadawcy a prawem odbiorcy do informacji i

wymaganiami interesu publicznego. Zadania Rady musza też być odczytywane na tle zasad

wyrażonych w art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i orzecznictwa

ukształtowanego na jego podstawie.

Kompetencjami, funkcjami sš:

1) f-cja prawodawcza (wydawanie rozporzšdzeń, np. na podstawie ustawy

rozporzšdzenie określajšce tryb postępowania i zagwarantowania partiom politycznym

prezentacji swoich programów),

2) f-cja koncesyjna ( Rada rozstrzyga zasady przyznawania koncesji, czyli najpierw

przewiduje szczególnš procedurę, a potem dopiero przewodniczšcy przyznaje

konkretnš koncesję),

3) f-cja kreacyjna (KRRiT ma swoje organy wewnętrzne: zarzšd, rady programowe,

nadzorcze; powoływanie składu rad nadzorczych w spółkach publicznej radiofonii i

telewizji, 1 członek przez Ministra Skarbu, członkowie na okres 3 lat, zarzšdy

powoływane przez rady nadzorcze na 4 lata),

4) f-cja kontrolna (kontrola sposobu korzystania z koncesji z prawem jej cofania, nie

może przybierać postaci cenzury prewencyjnej, jednak nie wyklucza

odpowiedzialności następczej),

5) f-cja opiniodawczo-programujšca (projektowanie w porozumieniu z Premierem

kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji),

6) f-cja finansowa (określenie opłat abonamentowych).

Na podstawie konkretnych upoważnień ustawowych Rada w wykonywaniu w/w kompetencji

wydaje rozporzšdzenia

Publiczna radiofonia i telewizja działa w formie jednoosobowych spółek akcyjnych

Skarbu Państwa. Na szczeblu ogólnokrajowym działajš dwie spółki: Telewizja Polska SA (w

jej skład wchodzš też rozgłośnie regionalne) i Polskie Radio SA, na szczeblu regionalnym

działajš spółki radiofonii regionalnej.

Forma spółki akcyjnej oznacza, że do jej organizacji i działalności stosujš się przepisy kodeksu

handlowego, chyba że ustawa o radiofonii i telewizji zawiera postanowienia szczególne.

Istotš funkcjonowania radiofonii i telewizji - niezależność programowa. Nie tylko nie ma

charakteru absolutnego, ale też podlega dodatkowym, daleko idšcym ograniczeniom. Ustawa

o radiofonii i telewizji nakłada bowiem na wszystkich nadawców obowišzki o negatywnym i

pozytywnym charakterze.

Obowišzki negatywne polegajš na wprowadzeniu zakazu rozpowszechniania niektórych

treści, propagujšcych np. działań sprzecznych z moralnościš i dobrem społecznym.

Obowišzki pozytywne nakładajš na audycje wymóg poszanowania uczuć religijnych

odbiorców.

Ustawa nakłada tez liczne obowišzki dotyczšce struktury programów: określa minimalny udział

audycji wytwarzanych przez producentów krajowych oraz wytwarzanych przez producentów

europejskich, sposób wyodrębniania reklam i ich proporcji w programie, oznaczenie audycji

sponsorowanych. Programy publiczne natomiast muszš wywišzywać się z szerzej wobec nich

ujętych obowišzków pozytywnych. Telewizja publiczna powinna pełnić swš misję.

Nad przestrzeganiem powyższych obowišzków czuwa w szczególności właśnie KRRiT.

Może ona nakładać kary pieniężne, a w odniesieniu do nadawców prywatnych może też

cofnšć koncesję lub odmówić jej odnowienia (co podlega, oczywiście, kontroli Naczelnego

Sšdu Administracyjnego).

Opracowanie:

1) Konstytucja

2) wykład z PK prof. dr hab. A. Pułło

3) „Polskie prawo konstytucyjne - zarys wykładu”, L. Garlicki

4) „Prawo konstytucyjne”, B. Banaszak



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pyt gda0904 MGQSI3EZYDXLNXCIFVH277FQMVRBPXUS3RVK3SI
Prawo administracyjne, oprac gda 020523b, Administracja
oprac gda 020906b, 1
Prawo administracyjne, oprac gda 020523a, 2
Else Roesdahl Historia Wikingów Gdańsk Marabut, 1996 ISBN 83 87135 09 7
download Zarządzanie Produkcja Archiwum w 09 pomiar pracy [ www potrzebujegotowki pl ]
09 AIDSid 7746 ppt
09 Architektura systemow rozproszonychid 8084 ppt
TOiZ 09
Wyklad 2 TM 07 03 09
09 Podstawy chirurgii onkologicznejid 7979 ppt
Wyklad 4 HP 2008 09

więcej podobnych podstron