V.Układ Oddechowy

Pytanie 12

Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny, czynniki przesuwające ją w lewo i prawo. Efekt Bohra.

Krzywa dysocjacji hemoglobiny, przedstawiająca zależność procentowego wysycenia hemoglobiny tlenem od ciśnienia parcjalnego tlenu, przyjmuje charakterystyczny esowaty kształt ze względu na przechodzenie z formy T do R.

Przesuwanie krzywej na lewo lub prawo jest wyrazem zmiany powinowactwa hemoglobiny do tlenu.

• Prężność tlenu - ma wpływ na sigmoidalny przebieg krzywej, stroma część wykresu przypada na zakres PO₂ poniżej 40 mmHg- ułatwia to oddawanie tlenu tkankom

• temperatura - wzrost temperatury przesuwa krzywą w prawo (tzn: przy wyższej temperaturze ciśnienie parcjalne tlenu musi być większe by wysycić hemoglobinę w takim samym stopniu jak w niższej temperaturze) niższa zwiększa powinowactwo, wyższa zmniejsza

• prężność CO₂ w środowisku - wzrost prężności CO₂ w tkankach przesuwa krzywą dysocjacji hemoglobiny w prawo, więc sprzyja rozpadowi hemoglobiny.

• Stężenie jonów wodorowych -EFEKT BOHRA- odtlenowana hemoglobina wiąże jony H+ bardziej aktywnie niż utlenowana- przy obniżonym pH krwi zmniejsza się powinowactwo

• 2,3-bisfosfoglicerynian - utrudnia łączenie hemoglobiny z tlenem. Współzawodniczy z H+ w procesie wiązania się hemoglobiny odtlenowanej z tlenem, zmniejszając powinowactwo hemoglobiny do tlenu przez zmianę ułożenia czterech łańcuchów polipeptydowych (struktura czwartorzędowa).

Wzrost stężenia powoduje przesunięcie krzywej w prawo.

23. Surfaktant- wytwarzanie i znaczenie

Surfaktant jest to lipidowy czynnik powierzchniowy, wyścielający pęcherzyki (5-6μm), powodujący obniżenie napięcia powierzchniowego. Składa się z dipalmitoilodifosfatydylocholiny (DPPC) , dipalmitynolecytyny oraz białek (apolipoprotein).

Wytwarzany w ciałkach lamelarnych pneumocytów II jest wydzielany na drodze egzocytozy do światła pęcherzyka tworząc “mielinę tubularną”, złożoną z rurkowato ułożonych kompleksów białkowo-fosfolipidowych. Komponenty białkowe są typu A, B, C, D.

Surfaktant jest odtwarzany przez pneumocyty, a czas półtrwania wynosi 14h.

Do produkcji potrzebne są:

• glukoza, kwasy tłuszczowe, aminokwasy, glicerol, cholina

• działanie pobudzające ukł. Autonomicznego (n.błędne- acetylocholina, rec. Muskarynowe/ n.współczulne- NA, βadrenergiczne)

• działanie horonów (glikokortykoidy, hormony tarczycy)

Insulina hamuje tworzenie surfaktantu SP-A.

Rola:

• obniżanie napięcia powierzchniowego- detergent, 20-30krotnie- ułatwia inflację- odbarcza mieśnie oddechowe

• pozwala na współistnienie pęcherzyków o zróżnicowanej średnicy i zapobiega wytwarzaniu gradientu ciśnień między komunikującymi się ze sobą pęcherzykami o różnej wielkości

• zabezpiecza płuca przed obrzękiem- obniża ssące działenie napięcia powierzchniowego na kapilary pęcherzykowe- płyn nie przechodzi do światła pęcherzyków

---