PODSTAWY HOTELARSTWA I SYSTEMY HOTELOWE
I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA HOTELARSTWA.
HOTELARSTWO-to społecznie zorganizowana działalność usługowa polegająca na udzieleniu gościnności przyjezdnym. Zaspokaja potrzeby wypoczynku, pożywienia, higieny, opieki nad zdrowiem i mieniem, rozrywek kulturalnych, łączności z otoczeniem.
Hotelarstwo jest podstawową branżą turystyki jako gałęzi gospodarki narodowej, jest to także zawód polegający na świadczeniu usług udzielania gościny.
ISTOTA HOTELARSTWA -to:
-zorganizowana działalność gospodarcza
-udzielanie gościnności /specyficznej, bo odpłatnej/
-składa się z różnego rodzaju usług, przede wszystkim z usług bytowych: noclegu i wyżywienia
-zakres usług oferowanych przez hotele stale się rozszerza
-pobyt gości w hotelach jest krótkotrwały
-badanie, jakich nowych usług i udogodnień oczekuje gość, a jakie z oferowanych przestają go interesować
-hotel jako placówka i pracownicy, powinien być technicznie i funkcjonalnie stale przygotowany do przyjęcia gości.
DEFINICJA HOTELU
W literaturze i encyklopediach, hotel definiowany jest jako budynek mieszkalny przeznaczony i przystosowany do czasowego pobytu gości. Jednak spośród wielu definicji najczęściej powtarzaną jest definicja utworzona przez Grażynę Konsewicz / jak wyżej- to samo, co hotelarstwo/.
Wg ustawy /art.36/ hotel to obiekt posiadający co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów.
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA STAWIANE PRACOWNIKOM HOTELI
Aby prawidłowo wykonywać zawód, hotelarz musi posiadać cały zespół ściśle określonych predyspozycji
Fizycznych-prezencja staranny ubiór, uczesanie, dyskretny makijaż
Psychicznych np. umiejętność postępowania w trudnych i nietypowych sytuacjach, nieraz w stanie dużego zagrożenia
Moralnych,
Odpowiednie przygotowanie zawodowe -odpowiednia org. pracy
Praktykę
Poziom i kulturę obsługi-jest to pojęcie szerokie i obejmuje m.in.
-Uprzejmość, grzeczność
-Poszanowanie dobrych obyczajów
-Chęć niesienia pomocy, stała gotowość do świadczenia usług
-Umiejętność zrozumienia drugiego człowieka, szacunek dla gościa i
współpracowników
-Dyskrecja, nieingerownie w sprawy osobiste gościa szybkość i logiczność
decyzji, umiejętność likwidowania konfliktów
zauważalna dyscyplina pracy załogi
poczucie bezpieczeństwa
sumienność, systematyczność
II. STAN ILOŚCIOWY I STRUKTURA BAZY NOCLEGOWEJ TURYSTYKI.
Przede wszystkim baza noclegowa w Polsce jest b. Zróżnicowana z przewagą obiektów o niskim standardzie, źle prowadzonych i często wykorzystywanych tylko sezonowo (około 50% ) lub okazjonalnie. Ogółem w kraju funkcjonuje około 7,5 tyś. obiektów noclegowych (bez kwater prywatnych )
Potencjał obiektów hotelarskich w 2000r. wynosił 2678 obiektów i 234 570 miejsc noclegowych (czyli ok. 1/3 obiektów noclegowych ) Wg ustawy o usługach turystycznych z sierpnia 1997r. do obiektów hotelarskich zaliczamy: hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, schroniska i pola biwakowe. Baza jest nierównomiernie rozłożona na terenie kraju, wskaźnik obłożenia jest niski
Największy potencjał w zakresie zakwaterowania zbiorowego posiadają województwa: zachodniopomorskie, pomorskie i dolnośląskie, a w zakresie kwater agroturystycznych: małopolskie, lubuskie i pomorskie.
DYNAMIKA ZMIAN
Równomiernie wzrasta zapotrzebowanie na bazę szkoleniową i konferencyjną (cały rok z wyjątkiem ważniejszych świąt oraz w środku lata ). Szansą rozwoju bazy, są również wyjazdy integracyjne organizowane dla pracowników przez firmy .
Funkcje hotelu ulegają stałym modyfikacjom. Postęp w ostatnich latach jest szczególnie dynamiczny. Hotelarstwo próbuje sprostać wymaganiom , a często je wyprzedza inspiruje. Podnoszą się wymagania, zmieniają upodobania i zakres zapotrzebowania na usługi ze strony gości. Muszą się zmieniać warunki pracy i warunki socjalne załogi. Proces zmian przebiega w wielu płaszczyznach, a przede wszystkim organizacyjnej i technicznej.
Hotele podejmują coraz to nowe usługi, zaczynają się prześcigać w uatrakcyjnianiu pobytu.
Gestorzy
Zasadniczymi gestorami bazy noclegowej są:
osoby fizyczne
prywatne biura podróży
Orbis s.a.
Związki zawodowe
Wojewódzkie, lokalne, i regionalne przedsiębiorstwa turyst.
FWP
PTTK
PTSM
Ośrodki sportu i rekreacji
III. CECHY SZCZEGÓLNE BRANŻY HOTELARSKIEJ
Cechy szczególne branży-najbardziej charakterystyczne.
Konieczność utrzymania obiektu w stałej gotowości do świadczenia usług-przyjęcia i obsłużenia gościa przez 24 godziny na dobę
Zależność od decyzji gościa wyboru miejsca, terminu, czasokresu pobytu zakres zamawianych świadczeń i usług
Brak możliwości „produkcji na zapas”
Kapitałochłonność
Względnie stały potencjał
Sezonowość
Pracochłonność, wysokie koszty eksploatacji
Lokalizacja
Specyficzna struktura kosztów, wysoki udział kosztów stałych wymuszający poświęcenie uwagi przede wszystkim stronie dochodowej działalności
WPŁYW CECH SZCZEGÓLNYCH NA BUDOWĘ I EKSPLOATACJĘ HOTELI
IV. PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O HOTELARSTWIE.
Historia hotelarstwa na świecie i w Polsce
Historia hotelarstwa wiąże się z wszelkiego rodzaju wędrówkami, pielgrzymkami i podróżami. Już w IV w. p.n.e. istniały w Grecji domy gościnne, w których zatrzymywali się między innymi uczestnicy igrzysk olimpijskich. W imperium rzymskim istniały schroniska, gospody i zajazdy. Od 63 do 14 r. p.n.e. funkcjonowały wygodne gospody, oddalone od siebie o jeden dzień podróży końmi.
W średniowieczu podróżnym gościny nieodpłatnie udzielały klasztory, organizacje cechowe, dwory książęce. Podstawowym aktem prawnym był edykt Karola Wielkiego (768-814) nakładający na klasztory i kościoły obowiązek utrzymywania „hospicjów” udzielających podróżnym noclegów, pożywienia, kąpieli i opieki lekarskiej. Hospicja te rozwinęły się głównie w Szwajcarii. Właśnie ten kraj posiada najstarsze tradycje hotelarskie i do dnia dzisiejszego uważany jest za autorytet w tej dziedzinie.
Pierwowzory dzisiejszych hoteli powstają dopiero w II-iej połowie XVIII w. Z tego też okresu pochodzi I-sza urzędowa próba klasyfikacji: np. gospoda klasy I, II, lub III. W mirę wymagań klienteli podnosi się komfort hoteli. Powstają kombinaty hotelowe, nowoczesne pensjonaty. Hotelarstwo z rzemiosła z czasem staje się gałęzią działalności gospodarczej. Pod koniec XIX w. nastała epoka luksusowych hoteli, które szczyciły się stałą klientelą, przepychem architektury i wyszukaną kuchnią.
I wojna świtowa przerwała korzystną koniunkturę w rozwoju hotelarstwa, jednak istniejące już obiekty funkcjonowały nadal. W okresie międzywojennym nastąpił dalszy rozwój przemysłu hotelarskiego na całym świecie, co było spowodowane pojawieniem się nowego ważnego gościa hotelowego - turysty, wczasowicza. Po II wojnie światowej w wyniku rozwoju komunikacji, ożywienia stosunków międzynarodowych, hotelarstwo musiało przystosować się do nowych zwiększonych wymagań jakościowych i ilościowych.
Hotelarstwo spełnia również pozytywną rolę w prawidłowym rozwoju dobrych stosunków międzynarodowych.
W każdym hotelu, obowiązuje zasada uprzejmości i gościnności. Hasło „HOSPEO HOSPICI SACER”- „Gość jest święty dla gospodarza „ obowiązuje do dzisiaj i jest mottem Międzynarodowego Zrzeszenia Hotelarzy.
Na terenie Polski najdawniejszą formą hotelarstwa były karczmy a przełom w ich powstaniu nastąpił w XVIw. Kiedy to szlachta, zapożyczając się u Żydów na stawianie gorzelni, zaczęła im oddawać karczmy w arendę oraz udzielać pozwolenia na budowę nowych szynków i gospod. Powstanie tych obiektów związane było z rozwojem miast. W gospodzie można było przenocować ale w bardzo prymitywnych warunkach. W XVIw. Wprowadzono specjalne oznakowania dla szynków. Szynki i gospody reprezentowały niski poziom obsługi.
W XVIII i XIX w. Ukształtował się nowy wzorzec zakładów noclegowych. Zamożna grupa ludzi była skłonna płacić za możliwość godziwego i nieskrępowanego odpoczynku podczas podróży. W ten sposób powstały domy zajezdne. W latach 1691-95 z inicjatywy Marysieńki, żony króla Jana III Sobieskiego, wybudowano w Warszawie pierwszy gigantyczny zajazd, który historycy uważają za pierwszy budynek hotelowy w Warszawie. W XVIII w. Zaczęły powstawać w stolicy pierwsze hotele. Hotelarstwo w Rzeczypospolitej przedwojennej zdominowane buło przez małe, prywatne zakłady.
W okresie PRL-u funkcjonowały hotele Orbisu i hotele komunalne. Powstała też nowa kategoria miejsc noclegowych - kempingi turystyczne i pola biwakowe. Rozwijały się ośrodki wczasowe zakładów pracy. Była to przede wszystkim baza sezonowa o dość niskim standardzie wyposażenia. Po 1989 r. w związku z nastaniem wolnego rynku, struktura rodzajowa hoteli uległa generalnej modernizacji.
Przesłanki rozwoju hotelarstwa
Do najważniejszych czynników warunkujących rozwój hotelarstwa zaliczamy:
Sytuację polityczno-społeczną i gospodarczą kraju, rozwój gospodarczy, rozwój międzynarodowej wymiany handlowej
Położenie geograficzne, klimat, atrakcyjność turystyczną kraju
Stan bezpieczeństwa zew. i wew.
Rozwój komunikacji, połączenia międzynarodowe, przejścia graniczne ich liczba i stan, stan mostów i dróg
Stan zamożności społeczeństwa, jego przyzwyczajenia i nawyki w zakresie wypoczynku i turystyki
Dynamikę ruchu turystycznego krajowego i międzynarodowego
Dynamikę ruchu biznesowego, zapotrzebowanie na usługi hotelarskie w szerokim zakresie obsługi ruchu podróżniczego
Politykę ekonomiczno-finansową państwa, przede wszystkim kredytową i podatkową
Przepisy celne, dewizowe, graniczne, wizowe, udogodnienia dla turystów
Istnienie kapitałów gotowych inwestować w budowę obiektów hotelarskich
Niewypełnienie bądź niewystąpienie tych warunków może stać się przeszkodą, hamulcem lub zagrożeniem dla rozwoju branży.
Warunki i kierunki rozwoju hotelarstwa w Polsce
Przyrost potencjału hoteli, rozumiany jako przyrost liczby obiektów i miejsc noclegowych w wyniku nowych inwestycji i adaptacji na cele hotelowe innych obiektów bazy noclegowej, budynków zabytkowych itp.
Lepsze rozmieszczenie obiektów na terenie kraju-oczekuje się, że nowe hotele będą powstawały w miejscowościach nie posiadających tych usług, bądź tam, gdzie występuje ich deficyt
Dostosowanie standardu hoteli do wymagań gości
Podniesienie standardu obiektów i usług w zakresie rozwiązań konstrukcyjnych, funkcjonalnych, wyposażenia, obsługi-podkreśla się tu problem właściwego przygotowania kadr.
Są to oczekiwania daleko idące, wynikające z niskiego standardu wielu hoteli w Polsce i dekapitalizacji znacznego odsetka obiektów oraz konieczności uwzględniania norm i standardów międzynarodowych przy projektowaniu, budowie, wyposażeniu, organizacji pracy i obsługi.
Kierunki rozwoju hotelarstwa światowego
Hotelarstwo światowe rozwija się dynamicznie i wszechstronnie:
powstają nowe hotele - proste i tanie, nastawione na obsługę masowego ruchu turystycznego
powstają hotele i motele, nastawione na obsługę turystów zmotoryzowanych
rozwija się hotelarstwo, powiązane z bazą rekreacyjno-wypoczynkową i sportową
powstają hotele, nastawione na obsługę kongresów, zjazdów, konferencji
dużą dynamikę rozwojową wykazują usługi hotelarskie w środkach transportu morskiego
adaptuje się obiekty zabytkowe, przystosowując je do obsługi bogatych snobistycznych turystów. Wszechstronnemu rozwojowi hotelarstwa towarzyszy rozwój globalnych organizacji gospodarczych hoteli oraz globalnych systemów rezerwacji.
V. ŚWIATOWE I POLSKIE ORGANIZACJE HOTELARSKIE
cele
Org. Hotelarskie istnieją w większości państw i mają na celu
obronę interesów ich członków
ujednolicenie przepisów branży
kalkulację cen i warunków współpracy, np. z biurami podróży
na ziemiach polskich, już pod koniec XIX w. Istniały 2 organizacje restauratorów a na początku XX w. liczba ta wzrosła. Miały one charakter lokalny i ograniczony zakres działania. Do wybuchu II wojny światowej w Polsce istniała założona w 1928r. NOPPH-NACZELNA ORGANIZACJA POLSKIEGO PRZEMYSŁU HOTELARSKIEGO z siedzibą w Warszawie. Była członkiem międzynarodowej organizacji hotelarskiej Aliance Internationale de Hotellerie.
W 1958r. powołano ZH ZPiEZT-ZESPÓŁ HOTELARSKI ZAKŁADU PRYWATNYCH i EKONOMICZNYCH ZAGADNIEŃ TURYSTYKI przy Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie.
W 1962r. powołanoZRZESZENIE POLSKICH HOTELI TURYSTYCZNYCH-ZPHT, od 1996r. POLSKIE ZRZESZENIE HOTELI-PZH, które jest głównym reprezentantem krajowego hotelarstwa, w swojej pracy nawiązuje do tradycji NOPPH. Działa przez podziały terenowe mający charakter międzywojewódzki, wojewódzki lub zakładowy. Członkami zrzeszenia są hotelarze jak również osoby zainteresowane rozwojem hotelarstwa w Polsce. Członkami wspierającymi zrzeszenia mogą być hotele zakłady świadczące usługi turystyczne, przedsiębiorstwa i organizacje wspierające przemysł hotelarski. PZH jest członkiem Międzynarodowego Zrzeszenia Hoteli, współuczestniczy w pracach Komitetu Wykonawczego i Rady Administracyjnej powyższej organizacji. Zrzeszenie posiada opracowany statut z wyraźnie określonymi celami, które realizuj
Podstawowe cele PZH:
Podnoszenie kultury obsługi
Podnoszenie poziomu usług
Reprezentowanie polskiego hotelarstwa w kraju i za granicą
Organizowanie konkursów
Uczestniczenie w międzynarodowych oraz krajowych targach
Promowanie hotelarstwa organizowanie szkoleń
Rekomendowanie hoteli i restauracji
Wydawnictwem zrzeszenia jest miesięcznik „Hotelarz”. Znakiem organizacyjnym są litery „HT” w zielonym kole.
ORGANIZACJE HOTELARSKIE NA ŚWIECIE
W 1869r. w kolonii została założona międzynarodowa organizacja hotelarska „Union internationale l'Hotelier” a w 1921r. w Londynie powstała druga pod nazwą Aliance Internationale de Hotellerie. W 1946r. organizacje te połączyły się tworząc Association International de Hotellerie - AIH z siedzibą w Paryżu. W 1955r. do AIH należało 40 branżowych zrzeszeń, organizacja liczyła około 2.800 członków i było reprezentowanych w niej około 60 państw.
W Paryżu ma siedzibę również druga międzynarodowa organizacja hotelarska International HO-RE-CA, która została założona w 1948r. grupuje ona wyłącznie krajowe zrzeszenia branżowe reprezentujące hotele, restauracje i kawiarnie.
MIĘDZYNARODOWE SYSTEMY HOTELOWE DZIAŁAJĄCE W POLSCE
Międzynarodowy system hotelarski-jest umowną nazwą organizacji gospodarczej, operującej w zakresie hotelarstwa w skali ponadnarodowej. Funkcjonują w zakresie usług hotelarskich na różnych obszarach świata, przyjmują różne formy prawne, własnościowe i organizacyjne oraz zróżnicowane nazewnictwo.
MSH funkcjonuje jako jednolita organizacja bądź jako grupa (konsorcjum) organizacji. Podstawą sukcesu międzynarodowych systemów hotelarskich na rynkach świata jest prowadzenie takich działań aby przynosiły korzyści gościom, hotelowi samym systemom.
CECHY WSPÓLNE I RÓŻNICE MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI ORGANIZACJAMI (SYSTEMAMI).
MSH jest z zasady grupą zrzeszającą lub kontrolującą określoną, często zmienną, liczba organizacji gospodarczych hoteli (firm, łańcuchów, marek, przedsiębiorstw) lub bezpośrednio hoteli
Operuje w skali ponadnarodowej
Funkcjonuje w różnych formach prawnych, własnościowych i organizacyjnych oraz stosuje różne formy powiązania z hotelami
Pozostają w ostrej konfrontacji konkurencyjnej, ale też przenikają się i współdziałają w ramach realizacji zbieżnych interesów
Wykazują stałą dbałość o utrzymanie deklarowanego poziomu usług i utrzymanie jednolitego standardu w ramach wyodrębnionych marek
Działanie systemu jest nastawione na łączenie interesów systemu, zrzeszonych hoteli i gości
Koordynacja funkcjonowania hotelu odbywa się na różnych szczeblach, często przesuwa się na szczebel kontynentu, regionu lub kraju.
W ramach wchodzących w skład systemu rodzajów obiektów (marek)są określane i ściśle egzekwowane:
Standardy wyposażenia i procedury obsługi
Zasady eksploatacji
Sposoby nadzoru-kontroli i jakości usług.
KLUCZOWE PRZESŁANKI POWSTANIA ŚWIATOWYCH ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH HOTELI UWAŻA SIĘ:
Popyt na usługi hotelarskie
Atrakcyjność inwestycji w obiekty hotelarskie, prowadząca do koncentracji kapitału
Ostra konkurencja
Wzrost wymagań ze strony gościa
Istnieją też przesłanki na podstawie których można zakładać dalszy rozwój m.s.h. przesłankami tymi są:
Dynamika ruchu turystycznego wzrost z tym zapotrzebowania na usł. hotelarskie
Zróżnicowane zapotrzebowanie na na usł. hotelarskie pod względem standardu i zakresu
Konkurencja na rynku hotelarskim
Koncentracja kapitału
Opłacalność inwestycji hotelarskich
KIERUNKI ROZWOJU M.S.H.
Globalizacja przemysłu hotelarskiego
Umacnianie pozycji w obsłudze ruchu turystycznego
Ekspansja:
*terytorialna-nowe rynki
*programowa-dostosowanie ofert do potrzeb i możliwości gości i organizatorów
ruchu turystycznego
*poszukiwanie nowych segmentów
*specjalizacja w ramach marek
Koncentracja pozioma i pionowa
Wykorzystanie postępu technicznego i organizacyjnego
Osiąganie dominacji nad tradycyjnymi firmami
Na rynek polski jako pierwsze /biorąc pod uwagę datę uruchomienia pierwszego hotelu włączonego do organizacji/ weszły następujące systemy hotelowe
International Hotels Corporation (1974 r.)
Societe Internationale d'Explotation Hoteliere Novotel (1975 r.)
Holiday Inn (1976 r.)
Wejście do Polski w/w systemów nastąpiło w ramach tzw. importu dewizowego realizowanego przez Centralę Turystyczną Orbis w latach '70.
W Polsce w 2001r. było 10 grup kapitałowych, w tym 7 z „pierwszej dziesiątki” największych w świecie grup działających w branży. A oto one:
1. BASS HOTELS AND RESORTS-2pozycja w rankingu światowym w2001r.
-Holiday Inn
-Inter Continental
2.ACCOR-3 pozycja w rankingu w 2001r.
-Sofitel
-Novotel
-Mercure
-Ibis
3.MARRIOTT INTERNATIONAL-4 pozycja w rankingu w 2001r.
-Marriott Resorts and Suites
4.BEST WESTERN INT. -7 pozycja w 2001r.
- Best Western Hotel Prima
-Best Western Hotel Mazurkas
5.STARWOOD HOTELS AND RESORTS-WORLDWIDE INC.-7 pozycja w 2001r.
-Sheraton Hotels and Resorts
-Westin Resorts and Suites
6. CARLSON HOSPITALITY WORLDWIDE-8pozycja w2001r.
-Radisson SAS
7.HYATT HOTELS AND RESORTS-9 pozycja w 2001r.
-Hyatt Hotels
8. ENVERGURE SOCIETE DU LOUVRE- 11pozycja w 2001r.
-Campanile
9.GRANDA FORTE-14 miejsce
-Le Meridien (hotel Bristol w Warszawie)
10. DORINT A. G.-35 MIEJSCE
-Dornit A.G.
dominują następujące formy powiązania m.s.h. z konkretnymi hotelami:
Własność-
Dzierżawa
Współwłasność w ramach spółek
Zarządzanie
Leasing
Dobrowolne stowarzyszenia niezależnych właścicieli
Franchising- to forma dystrybucji, polegająca na tym, że przedsiębiorstwo macierzyste (dawca franchisingu-franchiser ) udziela innemu przedsiębiorcy (biorcy franchesingu-beneficjantowi ) prawa do działania w określony sposób i przez określony czas. Dawca franchisingu przekazuje biorcy za określoną odpłatą, sprawdzoną, przynoszącą efekty koncepcję, znak towarowy czy też metodę działania. Biorca prowadzi działalność we własnym imieniu, na własny rachunek i na własnym terytorium. Otrzymuje od dawcy np. know-how, szkolenie i opiekę merytoryczną. Dawca zajmuje się też działalnością reklamową, sprawuje również funkcje kontrolne i doradcze.
Korzyści franchisingu:
*uzyskanie przewagi w wyniku otrzymania marki i know-how.
*podział pracy w ramach systemu
*zmniejszenie ryzyka, dzięki sprawdzonej koncepcji działalności gospodarczej
*obecność ponadregionalna
*zdecentralizowanie struktury sprzedaży oraz wysoki stopień elastyczności czasu pracy.
VI. KLASYFIKACJA I KATEGORYZACJA BAZY NOCLEGOWE TURYSTYKI.
RENOMA HOTELU.
Klasyfikacja-podział obiektów na rodzaje charakteryzujące się przede wszystkim zakresem działalności.
Kategoryzacja-podział obiektów danego rodzaju na grypy według z góry ustalonych kryteriów, w celu określenia ich standardu
Standard-obiektu hotelarskiego - to zespół ustalonych norm, wzorców, wymagań, i cech jakościowych wyznaczonych dla danej grupy.
Klasyfikacja obiektów noclegowych
1.hotele-obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów
2.motele-hotele położone przy drogach, zapewniające możliwość korzystania z usług motoryzacyjnych i dysponujące parkingiem
3.pensjonaty-obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie
4.kempingi-obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach i przyczepach samochodowych, domkach turystycznych lub innych obiektach stałych oraz przyrządzanie posiłków i parkowanie samochodów
5.schroniska młodzieżowe - obiekty przygotowane do indywidualnej i grupowej turystyki turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów
6.domy wycieczkowe-obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów
7. schroniska-obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów
8.pola biwakowe- obiekty niestrzeżone, z noclegiem w namiotach.
Kategoryzacja bazy noclegowej
Według ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach hotelarskich ustalono następujące kategorie bazy noclegowej:
Dla hoteli, moteli, pensjonatów-5kategorii oznaczonych *
Dla kempingów-4 kategorie oznaczone*
Dla domów wycieczkowych, schronisk młodzieżowych-3 kategorie oznaczone cyframi rzymskimi
Minimalne wymagania dot. Zakładów hotelarskich dzielą się na 6 grup:
1.zagosospodarowanie terenu
2.instalacje budynku
3.recepcja
4.inne usługi
5.część mieszkalna
6.część gastronomiczna
Wymogi
Eksperci zagraniczni pracujący w ramach Programu Rozwoju Turystyki /CEC PHARE/ określili minimalne wymogi, które powinny spełniać hotele, motele, pensjonaty - niezależnie od kategorii:
Obiekty muszą być utrzymane w czystości oraz powinny być konserwowane tak, aby utrzymać je na odpowiednim poziomie
Zakłady musząbyć prowadzone w oparciu o uzyskaną licencję a także zgodnie z wymaganiami prawnymi, odnoszącymi się do planowania, budowania, wyżywienia, higieny, zaopatrzenia w wodę, odprowadzania ścieków, przepisów p. pożarowych, oraz zasad ogólnego bezpieczeństwa
Nowo wybudowane hotele muszą być dźwiękoszczelne
Ogrzewanie minimum 19 o C
Inst. elektryczna zgodna z normami
Połączenie z ogólnokrajową siecią telefoniczną
Urządzenia oświetleniowe i wentylacyjne
Środki pierwszej pomocy
Cennik opłat w każdym pokoju w widocznym miejscu
Wymóg udostępnienia dla osób niepełnosprawnych
CELE
Kategoryzacja-jest instrumentem prawno-administracyjnym ustalonym w celu:
Oddziaływania na poziom usług
Ochrony interesu konsumenta poprzez ułatwienie egzekwowania przez gościa należytego wykonywania usług przez hotel zgodnie z deklarowanym standardem
Ułatwienie obrotu gospodarczego, kontaktów handlowi-usługowych między stronami:hotelarz-wynajmujący
Oceny poziomu usług przez wprowadzenie szeregu norm umożliwiających porównanie stanu jakościowego hotelu
Nie podlegają kategoryzacji następujące obiekty:
-schroniska i pola biwakowe
-ośrodki kolonijne, wczasowe, wypoczynkowo-szkoleniowe
-domy pracy twórczej
-zespoły ogólnodostępnych domków turyst.
-kwatery prywatne i agroturystyczne
-zakłady uzdrowiskowe
-inne obiekty wykorzystane dla turystyki m. in. Internaty domy studenckie hotele robotnicze itp.
Zaszeregowania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów dokonuje, nadaję kategorię oraz prowadzi ewidencję wojewoda- właściwy ze względu na miejsce położenia obiektu hotelarskiego.
Kategoryzacja obiektów hotelarskich w świecie
W krajach UE sytuacja prawna na odcinku kategoryzacji hoteli nie jest jednolita. W niektórych państwach standardy są regulowane przepisami prawa, w innych brak jest powszechnie obowiązujących regulacji w tym zakresie . w państwach w których nie ma kategoryzacji wprowadzonej oficjalnie przepisami, funkcje regulujące w tym zakresie przejmują zrzeszenia hotelarzy lub samorządy terytorialne. Nawet w przypadku braku jakichkolwiek regulacji hotelarze stosują oznakowanie hoteli( z zasady gwiazdkami) symbolami kategorii, w celu informowania gości o oferowanym standardzie. Wg Raciborskiego klasyfikacja w Europie jest powszechna a kraje w których ona nie występuje są wyjątkiem.
Istnieją pewne wyraźne tendencje w poszczególnych państwach a mianowicie: dominuje klasyfikacja krajowa której wymagania ustalone są przez administrację centralną lub z jej udziałem-przez stowarzyszenie zawodowe.
Raciborski stwierdza że w Europie nie ma ujednoliconych standardów usług hotelarskich i twierdzi że długo jeszcze takowych ni będzie.
Próbą ujednolicenia było w1977r. przez Europejską Komisję Międzynarodowej Organizacji Turystyki buło min. Klasyfikacji hoteli i obiektów równorzędnych w Europie dla którego przyjęto:
1.Minimalną wielkość pokoi-10
2.Dobre urządzenia sanitarne dla klientów i personelu
3.Utrzymanie czystości i higieny
4.Najwyższa jakość materiałów budowlanych, umeblowania i wyposażenia
5.Zapewnienie komfortu cieplnego oraz zimnej i ciepłej wody
W zakresie warunków budowlanych i kwalifikacji personelu odesłano do przepisów krajowych. Próba ta nie doprowadziła do ujednolicenia krajowych kryteriów klasyfikacji.
Renoma hotelu
Pojęcie to jest często używane do wyrażenia opinii o hotelu lub dokonania jego oceny. Renomowany hotel to obiekt godny polecenia mający utrwaloną, dobrą opinię na rynku. Na renomę składa się wszystko co wiąże się z hotelem, musi wystąpić połączenie tradycji, walorów położenia stanu technicznego standardów wyposażenia, jakości obsługi, sprawnej organizacji pracy, ważnym elementem jest dobra kuchnia. Na dobrą renomę trzeba pracować bardzo długo, ale łatwo ją utracić.
VII. STANDARDY OBSŁUGI I WYPOSAŻENIA
Standard - zespół ustalonych norm, wymagań i cech jakościowych wyznaczonej dla danej grupy.
Podstawowym kryterium przesądzającym o wyborze przez gościa hotelu obok ceny jet poziom, jakość usług. Pojęcie to w hotelarstwie jest trudne do zdefiniowania. Według WTO jakść w turystyce oznacza: „spełnienie za ustaloną przyjętą cenę wszystkich zgodnych z prawem żądań i oczekiwań klienta, przy jednoczesnym przestrzeganiu wymogów jakościowych w odniesieniu do bezpieczeństwa, higieny i dostępności usług turystycznych oraz harmonii środowiska przyrodniczego i ludzkiego.
Czynniki determinujące poziom usług hotelarskich -
Czynnik techniczny - to między innymi stan techniczny budynku, stan wyposażenia, rozwiązania architektoniczno - funkcjonalne, nasycenie budynku instalacjami technicznymi, techniczne oprzyrządowanie techniczne.
Czynnik osobowy - to predyspozycje fizyczne i psychiczne pracowników, ich kwalifikacje zawodowe, kultura obsługi
Organizacja i dyscyplina pracy - jest wynikiem kompetentnego i sprawnego zarządzania wykorzystującego czynnik techniczny, osobowe i uwarunkowania zewnętrzne.
Uwarunkowania zewnętrzne - to obszerna lista zjawisk tj. kultura społeczeństwa i jego zamożność, rozwój społeczny i gospodarczy kraju, wymiana handlowa i kontakty zawodowe, stan zaopatrzenia rynku, konkurencja.
Metody oddziaływania na poziom usług hotelarskich
Uregulowania prawne
Działalność samorządu zawodowego hotelarzy (ZPH)
Normalizacja i certyfikacja, zarządzanie przez jakość
Działalność organów kontroli
Rynek, konkurencja, stan podaży produkcji i usług na rzecz hoteli
Standard wyposażenia i obsługi
W prawidłowych rozwiązaniach funknkcjonalnych obiektu, poziomie wykonawstwa, jakości wyposażenia, doborze kadry i ustanowieniu standardów i procedur obsługi oraz skutecznym ich egzekwowaniu wyraża się filozofia prowadzenia dobrego hotelarstwa.
Gość oczekuje i wymaga:
Funkcjonalności i estetyki pomieszczeń, ładu czystości, pożądku
Prezencji i odpowiedniej postawy personelu, kultury obsługi
Komfortu pobytu
Dobrej organizacji i widocznej dyscypliny pracy
Bezpieczeństwa pobytu
Spełnienie powyższych oczekiwań jest możliwe m.in. Przez ustanowienie i skuteczne egzekwowanie standardów wyposażenia i procedur obsługi.
W hotelach należących do m.s.h. obowiązują szczegółowo opracowane, zatwierdzone i konsekwentnie egzekwowane wymagania dot. Wyposażenia, poziomu i obsługi. W Polsce poziom usług i stan wyposażenia hoteli poprawia się i jest to już zauważalna tendencja. Dotychczas w Polsce standardy obsługi i wyposażenia wydał:
-Orbis Hotels
-Hotel Jan III Sobieski
-Polish Prestige Hotels
„Standardy obsługi i wyposażenia (min. Wymagania eksploatacyjne ) „wydane w 1965r. dotyczyły:
-utrzymania, wyposażenia, procedury obsługi (budynek, otoczenie, hall, służby parterowe
-funkcjonowania i procedury obsługi (recepcja, rezerwacja, kasa, centrala telefoniczna)
-służb piętrowych
-wyposażenie i utrzymanie jednostek mieszkalnych(pokój - łazienka, apartament - łazienka)
-wyposażenia w meble gastronomiczne (restauracja, kawiarnia, sale wielofunkcyjne, bankietowe, lokal nocny, bar, taras )
-goście VIP
VIII. HOTEL A ŚRODOWISKO NATURALNE
Hotel funkcjonuje w konkretnym środowisku naturalnym. Jako przedsiębiorstwo musi brać aktywny udział w ochronie środowiska. Przy projektowaniu, budowie i eksploatacji hotelu należy przywiązać wagę do:
-gospodarki wodnej
-gospodarki opakowaniami, odpadami i ściekami
-gospodarki energią
We wszystkich tych rodzajach gospodarki sprawą nadrzędną jest oszczędność i nie zatruwanie środowiska naturalnego.
W przypadku gospodarki wodnej, należy stosować nowoczesne urządzenia, zamknięte obiegi.
Gospodarka energią polega na stosowaniu energooszczędnych maszyn, odpowiednich materiałów budowlanych i izolacyjnych, technologii.
Gospodarka opakowaniami, odpadami i ściekami powinna być tak prowadzona, aby nie zaśmiecać środowiska naturalnego, stosować opakowania ulegające łatwo biodegradacji, w przypadku oddalenia obiektu hotelarskiego od kanalizacji komunalnej budować własną oczyszczalnię ścieków.
Ochrona środowiska naturalnego stwarza ograniczenia i możliwości działania hotelu.
Do ograniczeń zaliczyć można konieczność poszanowania środowiska przy wyborze lokalizacji, projektowaniu i budowie, eksploatacji obiektu.
Do możliwości zalicza się atrakcyjność regionów ekologicznych, niezdegradowane środowisko naturalne.
Hotel jest obiektem uciążliwym dla środowiska, przyczyną takiego stanu rzeczy jest:
Koncentracja ruchu ludności i środków transportu
Duże zużycie energii, wody
Gromadzenie się odpadów i opakowań
Duży „zrzut” ścieków.
Warto również wspomnieć, że hotel, aby mógł dobrze funkcjonować, musi ułożyć sobie poprawne stosunki z najbliższym otoczeniem. Nieuwaga zła wola, lekceważenie może utrudnić codzienną pracę, skomplikować nieraz najprostsze sprawy, np. dojazd, ustawienie tablic itp.
IX. PODSTAWOWE ZESPOŁY FUNKCJONALNE WSPÓŁCZESNEGO HOTELU.
We współczesnym hotelu wydzielamy najczęście następujące częśći składowe/zespoły funkcjonalne/ hotelu:
Otoczenie
Budynek lub zespół budynków
Recepcja (hall hotelowy)
Komunikacja i transport wew.
Część mieszkalna i służba pięter
Zespół gastronomiczny
Zespół wielofunkcyjny
Zespół handlowo-usługowy
Zespół rekreacyjno-wypoczynkowy
zaplecze techniczne
zaplecze socjalne pracowników
dyrekcja-kierownictwo, kom. Funkcjonalne i pomocnicze
Ad. 1.otoczenie to teren bezpośrednio przyległy do hotelu i składa się z nast. elementów:
dojazdy, drogi i oznakowania dojazdu
podjazdy
parkingi; niestrzeżone, strzeżone, garaże
myjnie samochodowe, niekiedy stacje obsługi pojazdów
zieleń,
oświetlenie
mała architektura /budki usługowe/
drogi pożarowe
zaplecze gospodarcze
rejon dostaw, a ponadto w przypadku dogodnej lokalizacji
elementy małej gastronomii
ogródki restauracji i kawiarni
miejsca na piknik
teren wypoczynku, rekreacji, sportu
Ad.2.budynek- wygląd a w tym wejście ma zasadniczy wpływ na pierwsze wrażenie o hotelu. Szczególną uwagę goście zwracają zawsze na:
Sylwetkę, kształt, formę architektoniczno-przestrzenną budynku hotelowego
Stan i wygląd elewacji
Wejście do hotelu;
-oddzielne wejście główne od wejść innych, przede wszystkim lokali gastronomicznych
-oddzielne dla personelu, dostaw
-wyjście ewakuacyjne
-wygląd służby przy drzwiach
Zadaszenie nad głównym hotelu
Szyldu
Reklamy (w tym neony)
Oznakowani
Przystosowanie do obsługi osób niepełnosprawnych
Przystosowanie do transportu bagaży
Ad.3.recepcja-musi być widoczna. Wyróżnia siętu następujące zespoły
Hall hotelowy
Lada recepcyjna
Część wew.
Służba parterowa
Lada recepcyjna-składa się z kilku części, ma kilka stanowisk pracy. Pracownik recepcji zajmuje się:
-rezerwacją
-dysponowaniem miejsc noclegowych
-gospodaruje kluczami
-obsługa łączności
-dokonywane są rozliczenia
część wew. -dostawa dla potrzeb hotelu
-zaplecze biurowe
-przechowalnia bagażu
-centrala tel.
-urządzenia kontrolne i sterujące
służba parterowa-podlega recepcji zalicza się do niej:
-portierów
-bagażowych
-gońców
rolą służby parterowej jest utrzymanie czystości, pożądku, obsługa wejścia, transport bagaży
Ad.4. komunikacja i transport wew. -podzielony na 2 części:
*poziomy
-korytarze
-podesty
-przejścia
*pionowy
-schody
-dźwigi
-podnośniki
-zsypy
-zrzuty brydnej bielizny
ponadto b. Istotne są drogi ewakuacyjne, które powinne być:
-oznakowane
-oświetlone, też oświetleniem awaryjnym
-wolne, nie zastawione
Ad.5.zespół mieszkalny i służba pięter
Jednostka mieszkalna-to pomieszczenie lub zestaw pomieszczeń składający się z
-przedpokoju
-pokoju lub pokoi mieszkalnych
-węzła higieniczno sanitarnego
-innych powierzchni i pomieszczeń (sauna, loggia, aneks kuchenny)
typ jednostek mieszkalnych wg Błądka
podstawowe-dwułóżkowe niekiedy z dostawką,
studio-jednołóżkowe z dostawką(aranżowane o typowej dwułóżkowej jednostce mieszkalnej)
pojedyńcze-jednołóżkowe, stosuje się w krajowym hotelarstwie
apartamentowe-dwu i więcej izbowe, przystosowane do obsługi ruchu familijnego. W skład wchodzi1 lub więcej sypialni, kilka węzłów sanitarnych, pokój dzienny, aneks kuchenny, urządzenie pomocnicze
specjalne-pokój dla niepełnosprawnych, alergików, biznesmenów
Wiążą się z nimi ściśle węzły sanitarno - higieniczne, wyróżniamy:
Węzeł sanitarno - higieniczny rozbudowany - występuje w jednostkach mieszkalnych o charakterze reprezentacyjnym w jego skład wchodzi
Obudowana umywalka
Obudowana wanna
Natryski
Bidet
WC
Dodatkowe udoskonalenia
Wyposażenie łazienki
Suszarki
Zasłona
Częściowo miękkie wykładziny
Aparat tel.
Głośnik radiowy
Zdobiona armatura
Inne
Węzeł sanitarno - higieniczny pełny występuje w jednostce mieszkaniowej o charakterze podstawowym, w jego skład wchodzi
Umywalka
Wanna
WC
węzeł sanitarno - higieniczny uproszczony - występuje w jednostce mieszkaniowej na poziomie popularnym, w skład wchodzi
natrysk
umywalka
WC
(jeżeli w apartamencie jest powyżej dwóch łóżek są oddzielne łazienki i wc)
W jednostce mieszkaniowej gość oczekuje komfortu:
Akustycznego
Termicznego
Sanitarnego
Bezpieczeństwa pobytu
Oświetleniowego
Służba pięter - zadaniem jest utrzymanie
czystości jednostek mieszkalnych i powierzchni komunikacyjnej
bezpieczeństwa
obsługa gości
Ilość zatrudnionych osób zależy od wielkości hotelu, uzbrojenia technicznego, wyposażenia, organizacji pracy, itp.
Ad.6. Zespół gastronomiczny - składa się z:
części ogólnodostępnej, a są to lokale gastronomiczne:
-restauracje
-kawiarnie
-bary (koktajl-bary, drink-bary, aperitif-bary)
-kafeteria
-brasserie (pijarnie)
-rotisserie (grill-bary)
-lokale rozrywkowe
-ogródki
-inne
rozdzielni kelnerskiej
części produkcyjnej
części magazynowej
części administracyjnej
AD.7. Zespół wielofunkcyjny- powinien być w każdym dużym hotelu. Zadaniem zespołu jest organizacja i obsługa zjazdów, konferencji, kongresów, narad, szkoleń, pokazów, bali, bankietów, itp. Przy salach wielofunkcyjnych powinny znaleźć się:
kuluary
zespół sanitarno-higieniczny
szatnia
zaplecze techniczne
Ad.8. Zespół handlowo-usługowy, są to:
punkty handlowe
sklepy
salony (np. fryzjerski)
kwiaciarnie
filie banków
filie biur podróży
wypożyczalnia samochodów
kasyna, gry
bussines centem
Ad.9. Zespół rekreacyjno wypoczynkowy, dzili się na zespoły:
wewnętrzny
-basen kryty
-siłownie
-solarium
-sauna
zewnętrzny
-korty tenisowe
-kąpieliska
-boiska
-ścieżki zdrowia
Ad.10. Zaplecze techniczne, służby konserwatorsko- techniczne. Ilość zatrudnionych osób zależy od:
wiekości hotelu
wieku obiektu - okresu eksploatacji
natężenia ruchu turystycznego
Ad.11.Zaplecze socjalne
szatnia
stołówka pracownicza
węzeł sanitarno-higieniczny
ambulatorium
Ad.12. Administracja
kadry
marketing
księgowość- rozliczenia
organizacja pracy i nadzoru
Wzajemne powiązania i i uzależnienia
Organizacja przedsiębiorstwa musi być tak pomyślana aby części składowe mogły harmonijnie współpracować. Ich wzajemne zależności są oczywiste a bezkonfliktowe współdziałanie składa się na końcowy efekt pracy hotelu. Jednostki funkcjonalne, organizacyjne muszą współpracować uzupełniać się, pomagać sobie nawzajem.
X. UZBROJENIE TECHNICZNE OBIEKTU HOTELARSKIEGO
Podstawowe instalacje i urządzenia techniczne funkcjonujące we współczesnych hotelach, łączność, alarmy, zabezpieczenia:
instalacje sanitarne:
-doprowadzenie i rozprowadzenie zimnej wody( coraz częściej również uzdatnianie wody)
-doprowadzenie i rozprowadzenie ciepłej wody(b. Często własne kotłownie)
-kanalizacja i oczyszczanie ścieków
-ogrzewanie
-wentylacja i klimatyzacja
-instalacje gazowe
2)instalacje elektryczne:
-zasilanie podstawowe, rezerwowe zapasowe, awaryjne
-instalacje elektryczne siły i światła
-instalacje słaboprądowe zasilające: łączność nagłośnienie, sieć komputerów, systemy zabezpieczające i alarmowe
3)instalacje chłodnicze
4)inst. związane z łącznością
5)wew. Inst. komputerowe, inf. O stanie jednostek mieszkalnych
6)nagłośnienie wew. Systemy przyzywające
7)instalacje do odbioru programów radiowych i telewizyjnych
8)inne instalacje np.poczta pneumatyczna
9)instalacja odgromowa
Wymagania w zakresie instalacji i urządzeń technicznuch zostały określone Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 13 czerwca 2001r.
Postęp techniczny. Oprzyrządowanie pracy.
W tej kwestii przeciętny polski hotel odstaje od standardów europejskich, natomiast postęp techniczny i organizacyjny w hotelarstwie światowym jest ogromny. Zmiany następują w projektowaniu, technologii budowy, stosowanych materiałach, uzbrojeniu i wyposażeniu obiektów. Stopień nasycenia środkami technicznymi uznawany jest za podstawoey miernik sprawności zakładu.
Największa rewolucja postępu nastąpiła w dziedzinie telekomunikacji i komputeryzacji:
-powst. Globalne system rezerwacji
-informatyka wkroczyła do eksploatacji hoteli i projektowania obiektów
-systemy dostępu do pomieszczeń są coraz bardziej wyrafinowane
Kierunki zmian:
Zwiększenie ilości pomieszczeń, jednostek mieszkalnych, pomieszczeń ogólnodostępnych, poprawa rozwiązań konstrukcyjnych i funkcjonalnych
Podniesienie standardu sanitarnego
Nasycenie obiektów hotelowych urządzeniami i instalacjami technicznymi
Poprawa standardu wyposażenia
Poprawa i unowocześnienie technicznego oprzyrządowania pracy
Wyposażenie hotelu, jego nowoczesność i sprawność będą decydowały m. in. :
Bezpieczeństwie gości, pracowników i samego obiektu
Kosztach
Poziomie i sprawności obsługi
Prestiżu hotelu
XI. ZABEZPIECZENIE GOŚCIA I JEGO MIENIA
Odpowiedzialność hotelu
Zakres odpowiedzialności hotelarza można przedstawić w następujących zespołach:
Odpowiedzialność etyczno-moralna-z tytułu obowiązku starannego wykonywania zawodu
Odpowiedzialność cywilno-materialna-za szkody wyrządzone hościom przez hotel
Odpowiedzialność karna-za udowodnioną winę
Bezpieczeństwo hotelu i jego użytkowników zależy od
stopnia zagrożenia wew. i zew.
stanu, nasycenia i stopnia niezawodności zabezpieczeń
Wg T. Nowickiego zagrożenia te wynikają z:
ogólnych zjawisk patologicznych wyst, w życiu społecznym
lokalizacji obiektu
rozwiązań architektoniczno-budowlanych, niewłaściwych konstrukcji i materiałów
złej organizacji pracy lub jej braku, niedostatecznego przygotowania zawodowego pracowników i braku ich systematycznego szkolenia
zaniedbań na odcinku czystości ładu, porządku, stanu technicznego budynku, wyposażenia i sprzętu
braku dróg ewakuacyjnych lub złego ich stanu, złego lub niedostatecznego oznakowania i oświetlenia
występujące zagrożenia
Na terenie hoteli odnotowywane są przestępstwa przeciwko:
-porządkowi i spokojowi publicznemu
-bezp. Osób, zdrowiu i życiu
-interesom konsumentów
-obyczajowości
-ewidencji
-przepisom p. pożarowym, bhp.
-prawu pracy
Powyższy wykaz nie jest pełny na terenie hotelu najczęściej odnotowuje się również:
-kradzieże mienia gości i wyposażenia hotelu
-pijaństwo, awantury,
-nielegalny hazard
-nierząd, sutenerstwo, czerpanie korzyści z cudzego nierządu
Na ogół na terenie hotelu popełniają przestępstwa:
Osoby wyspecjalizowane w tego typu działaniach, nie będące gośćmi hotelowymi
Goście
Pracownicy
Pracodawcy-z premedytacją lub przez zaniechanie, w szczególności w stosunkach pracy, ubezpieczenia, bhp, p. poz, zabezpieczenia mienia itd.
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
Zabezpieczenie ppoż. Dla hotelu powinno być sprawą pierwszorzędną. W. Ciemiński wymienia następujące elementy wpływające na stan zagrożenia pożarowego:
Warunki bezp. budowlanego
Bezp. konstrukcji zapewniające jej przez określony czas podczas pożaru
Liczba osób przebywająca w obiekcie
Organizacja i warunki ewakuacji
Instalacje i urządzenia techniczne
Skuteczność dozoru technicznego obiektu
Sprawność i skuteczność systemów technicznych zabezpieczeń oraz sprzętu i urządzeń do prowadzenia akcji ratowniczej
Warunki prowadzenia akcji ratowniczej i przygotowanie obiektu do tych działań
Awarie i katastrofy w hotelach są najczęściej spowodowane niesprawnością urządzeń technicznych i instalacji a poziom bezpieczeństwa zależy głównie od spełnienia wymagań i przepisów obowiązujących dla danego obiektu. Nie należy zapominać, że bardzo często przyczyną powstania pożaru jest zachowanie gości np. palenie papierosów w łóżku używanie grzałek itp.
Stosowane systemy i metody zabezpieczania
Z. T. Nowickidzieli środki zabezpieczeń dzieli na
1)prawne-to zespół pwszechnie obowiązujących przepisów . celem ich jest:
-określenie podmiotów zobowiązanych do zabezpieczenia bezpieczeństwa
-ustalenie wymogów techniczno-eksploatacyjnych w odniesieniu do materiałów i usług, a także sposobu zachowań się ludzi
-zapewnienie naprawienia szkód powstałych w wyniku bezprawnych działań
2)organizacyjno-taktyczne
-organizację sił i środków zwalczania zagrożeń w obiekcie
-plany i instrukcje ochrony oraz procedury reakcji na zagrożenia
-szkolenie i doskonalenie personelu
Mają one służyć
-Określeniu zasad organizacji działań zabezpieczająco-ochronnych w ramach hotelu
-Przygotowanie działań na wypadek wystąpienia zagrożenia
3). Środki architektoniczno-budowlane- składają się na nie:
-lokalizacja obiektu
-konstrukcja obiektu i użyte materiały
-wew. funkcje, podziały na strefy ochronne
4). Środki mechaniczne-są to:
-zamki i okucia otworów okiennych i drzwiowych oraz inne
-urządzenia do przechowywania pieniędzy i przedmiotów wartościowych
-środki transportu wartości pieniężnych
Służą do:
Odstręczania sprawcy od zamiaru zamachu
Opóźnienia sprawcy do obiektu
Utrudnienia sprawcy poruszania się w strefie ochronnej
Uniemożliwieniu bądź ograniczeniu możliwości dokonania bezprawnego zamiaru
5). Środki elektroniczne
-urządzenia i systemy alarmowe
-urządzenia i systemy wspomagające
-urządzenia i systemy przekazywania informacji o zagrożeniach
Służą do
Rozpoznawania i sygnalizowania zaistniałej sytuacji
Przekazywania sygnałów alarmowych, ostrzeganiu
Dokumentacji zdarzeń w strefie chronionej
6). Środki fizyczne
-dozór i ochrona fizyczna,
-współdziałanie innych pracowników obiektu
-interwencja policji
-zabezpieczenie śladów
Bezpieczeństwo zależne jest od b. wielu czynników, które powinny stanowić ograniczoną całość. Poszczególne sposoby i i środki zabezpieczenia i ochrony muszą się wzajemnie uzupełniać i tworzyć szczelny system bezpieczeństwa. Nie należy ograniczać się do stosowania zabezpieczeń mechanicznych, nawet o charakterze specjalnym. W szerszym zakresie powinny być wykorzystywane zabezpieczenia elektroniczne, a także ochrona fizyczna.
XII.OGOLNE WIADOMOŚCI O PROJEKTOWANIU I BUDOWIE HOTELU
W hotelarstwie ze względu na powtarzanie się jednostek mieszkalnych wykształciły się różnorodne układy kondygnacji”
Linearne proste i złożone-stosuje sięje głównie w obiektach nskich i średnio wysokich
Centralne kołowe, eliptyczne itp.-stosuje się w obiektach wysokich. Są to przeważnie hotele usytuowane w terenie zabudowanym i powinny one dominować w aglomeracji miejskiej
Gwiazdowe i inne
W niektórych systemach hotelowych część noclegowa stanowi obiekt oddzielny, połączony z zespołem gastronomicznym innymi zespołami usługowymi tak zwanym pasażem. W hotelach o wyższej kategorii zespoły usługowe znajdują się w piwnicy lub w przyziemiu
W światowym hotelarstwie za wielkość optymalną uznaje się od 30 do 45 jednostek mieszkalnych na kondygnacji i jest to korzystne dla obiektów niższych. Powierzchnię kondygnacji dzielimy na zasadniczą(jednostki mieszkalne) i pomocniczą(klatki schodowe, korytarze, halle piętrowe itd.)Jeżeli powierzchnia pomocnicza przekracza 50% kubatury tu takie rozwiązanie nie przynosi korzyści finansowych przedsiębiorstwu. Aby temu zapobiec minimalizuje się ilość pomieszczeń towarzyszących w hotelarstwie. Dlatego też pion pobytowy powinien być dobrze rozplanowany . w zależności od kategorii hotelu przeznaczenie powierzchni dla jednej, dwóch, lub trzech osób, decyduje o wymiarach pokoju. Na ogół wahają się one od 10 do16 metrów kwadratowych.
Lokalizacja
Lokalizacja decyduje o następujących elementach:
Kształt
Sylwetka
Forma architektoniczno-przestrzenna
Od lokalizacji zależy możliwość i sposób zagospodarowania otoczenia
Decyduje o cenie działki niezbędnych nakładach na podłączenie, doprowadzenie lub budowę mediów
Często przesądza o przekroju gości hotelu
Wpływ rozwiązań architektoniczno- funkcjonalnych na eksploatację
Kluczową sprawą jest funkcjonalne zaprojektowanie obiektu, a przede wszystkim uwzględnienie:
Bezpieczeństwa i wygody gości
Sprawności obsługi
Właściwych warunków pracy załogi
Rozwiązania konstrukcyjne, rozplanowania wnętrz, nasycenie obiektu instalacjami technicznymi, wpływają wprost na funkcjonowanie, eksploatację i elastyczność hotelu. Wszelkie nieprawidłowe rozwiązania i błędy popełnione na etapie projektu, czy budowy staną się trwałą ułomnością hotelu utrudniając pracę załogi i obsługę gości. Przykłady przeszkód eksploatacyjnych wynikających z nieprzemyślanych rozwiązań projektowych;
-różnica poziomów na kondygnacjach i niedostateczna szerokość korytarzy
-komunikacja pionowa przy niedostatecznej liczbie wind utrudni organizację i ruch gości
-brak zsypów śmieci i zrzutów brudnej bielizny
-niedostateczne zaplecze magazynowe, techniczne i socjalne.
XIII.PRZYGOTOWANIE I PRZEBIEG PROCESU INWESTYCYJNEGO
Przygotowując proces inwestycyjny należy:
*zapewnić właściwe rozwiązanie funkcjonalno-użytkowe w projekcie architektonicznym budynku
*wyliczyć efektywność ekonomiczną przedsięwzięcia
*zapewnić sprawny przebieg realizacji zamierzenia.
Proces inwestycyjny
Studium marketingowe-badanie zapotrzebowania na usługi, ilość i przekuj gości aby określić pożądaną wielkość i standard obiektu.
Program użytkowy(handlowo-usługowy)- określa podstawowe parametry obiektu w tym ilość, powierzchnię i strukturę pokoi, ilość miejsc noclegowych itd. Program użytkowy ma być podstawą dalszych prac projektowych i analitycznych
Koncepcja projektowa i architektoniczna
Studium opłacalności-analiza ekonomiczno-finansowa. Na tym etapie ważne jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie kiedy uzyskamy zwrot poniesionych kosztów kiedy hotel się spłaci
Konstrukcja finansowa-zabezpieczenie środków finansowych
Projekt techniczny-dokonanie jego oceny z punktu widzenia przyszłego użytkownika. Uwzględnić w projekcie wymagania kategoryzacyjne, bezpieczeństwo gości, warunki pracy załogi
Nadzór i wykonawstwo
Przygotowanie do eksploatacji
XIV.PRZYSTOSOWANIE OBIEKTÓW DO OBSŁUGI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Problem niepełnosprawności należy dostrzegać w wielu płaszczyznach:
-społecznej-rozmiar zjawiska i sprawa równych szans dla tej grupy społeczeństwa
-technicznej-znalezienie właściwych rozwiązań architektonicznych i technicznych dla wszystkich grup i rodzajów inwalidztwa
-ekonomicznej-skala nakładów, szczególnie na prace adaptacyjne-dostosowawcze w obiektach istniejących
-prawnej-obowiązujące w kraju uregulowania legislacyjne.
Udostępnienie obiektów hotelarskich dla os ob. Niepełnosprawnych polega na odpowiednim przystosowaniu otaczającego hotel terenu, budynku i wnętrz oraz wyposażenia do wymagań osób niepełnosprawnych mających trudności w poruszaniu się a w szczególności poruszających się na wózkach inwalidzkich, jak też osób niewidomych i niedosłyszących lub głuchych.
Z punktu widzenia przystosowania hoteli do potrzeb osób niepełnosprawnych Błądek dzieli osoby fizycznie niepełnosprawne na następujące grupy:
Osoby poruszające się samodzielnie lub przy pomocy osób towarzyszących-wyłącznie na wózkach inwalidzkich
Osoby(samodzielnie poruszające się) z dysfunkcją kończyn dolnych lub górnych
Osoby z wadą wzroku
Osoby z wadą słuchu ewentualnie mowy.
Dla każdej z wymienionych grup są potrzebne inne rozwiązania. W praktyce jednak okazuje się że opracowano wzorce, wydano przepisy i zaczęto realizować procesy przystosowawcze w odniesieniu dla1 i 2 grupy, w odniesieniu do pozostałych prace są raczej na etapie studiów i koncepcji.
XV. PROGRAMY UŻYTKOWE HOTELI
Program użytkowy-jest szczegółowym, nieraz drobiazgowym opisem obiektu. Jego wielkości, funkcji, wyposażenia standardu zakresu usług, organizacji pracy itd. Znajduje się w nim określenia:
Lokalizacji
Dojazdów otoczenia
Budynku lub zespołu budynków
Komunikacji i transportu wew.
Uzbrojenia technicznego, zabezpieczeń
Poszczególnych zespołów funkcjonalnych
Obsady pracowniczej, organizacji pracy, technicznego oprzyrządowania pracy
Program użytkowy, określający warunki funkcjonowania obiektu, w praktyce powstaje jako wypadkowa szeregu czynników i uwarunkowań a m. in.
Rygorów wynikających z prawa budowlanego , przepisów przeciwpożarowych i sanitarnych
Zapotrzebowanie na usługi na konkretnej lokalizacji determinującego
-wielkość obiektu
-standard
-zakres usług
-stan zatrudnienia
Założonego standardu określającego:
-kategorię
-segment rynku na obsługę którego hotel będzie nastawiony
-wyposażenie techniczne
-oprzyrządowanie pracy
-nasycenie instalacjami
-komfort sanitarny, akustyczny, termiczny, oświetleniowy
Po 1990r. w Polsce pojawiły się nowe uwarunkowania, sprzyjające wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań programowych i technologii. Należą do nich:
Podaż i konkurencja w zakresie usług projektowych i wykonawstwa budowlanego
Dostępność materiałów budowlanych
Dostępność nowoczesnych maszyn, urządzeń i wszelkich składników wyposażenia
Możliwość importu, dokonywania przez inwestorów zakupów bezpośrednio za granicą