Profesor Jerzy Brzeziński

Instytut Psychologii UAM

e-mail: [e-mail]

Metodologia badań psychologicznych ze statystyką

wykład

Kierunek: psychologia

Wykład: 60 godzin

Forma zaliczenia: egzamin

TREŚCI programowe

wykład 1: Metodologiczne osobliwości poznania naukowego w naukach empirycznych. Zmienna, istotność, manipulacja, kontrola, operacjonalizacja

O czym traktuje metodologia? Nauka jako proces i wytwór. Wiedza naukowa (racjonalna) - dwie zasady racjonalności. Natura badania naukowego. Schemat poznania naukowego - indukcjonistyczny versus hipotetystyczny. Cele poznania naukowego - wewnętrzne i zewnętrzne. Funkcje nauki. Klasyfikacja nauk. Miejsce psychologii w systemach klasyfikacji nauk. Pojęcie zmiennej - zmienne zależne (Y) i niezależne (X). Pojęcie istotności - zmienne istotne dla Y i zmienne nieistotne dla Y. Klasyfikacja zmiennych istotnych dla Y. Pojęcie manipulacji - zmienne klasyfikacyjne i manipulacyjne. Zasada randomizacji. Kontrola - zmienne kontrolowane i nie kontrolowane. Operacjonalizacja.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2000a). Poznanie naukowe - poznanie psychologiczne. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki: Podstawy psychologii (t. 1,
s. 333-354 ). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Ajdukiewicz, K. (1958). Zagadnienie racjonalności zawodnych sposobów wnioskowania. Studia Filozoficzne, 4(7), 14-29.

Ajdukiewicz K. (1983). Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka. Warszawa: Czytelnik.

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk S-ka Wydawnictwo.

Krajewski, W. (1998). Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych i filozoficznych (wyd. 2). Warszawa: Książka i Wiedza.

Wojciszke, B. (2006). Systematycznie Modyfikowane Autoreplikacje: logika programu badań empirycznych w psychologii. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 44-68). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 2: Zmienność - badanie naukowe jako kontrola wariancji zmiennej zależnej. Procesualne ujęcie badania naukowego. Problemy - hipotezy

Zmienność - wariancja jako miara zmienności wyników. Rozbicie wariancji całkowitej na dwie składowe: wariancję międzygrupową i wewnątrzgrupową. Wariancja wewnątrzgrupowa jako miara precyzji badania empirycznego. Istotność - statystyczny sens istotności. Schemat procesu badawczego w psychologii (osiem etapów). Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania procesu badawczego w psychologii. Trafność badania psychologicznego. Problem jako pytanie rozstrzygnięcia i pytanie dopełnienia. Cechy dobrze sformułowanego problemu. Klasyfikacja problemów: dotyczące wartości zmiennych, dotyczące zależności między zmiennymi: istotnościowe, odnoszące się do kształtu zależności. Cechy dobrze sformułowanej hipotezy. Klasyfikacja hipotez: dotyczące wartości zmiennych, dotyczące zależności między zmiennymi: istotnościowe, odnoszące się do kształtu zależności.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2000). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 2). Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Wyd. Zysk S-ka.

Nowak, S. (1985). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.

wykład 3: Podstawowe modele badań empirycznych (I) - model eksperymentalny: podstawy.

Model eksperymentalny i quasi-eksperymentalny. Pojęcie planu eksperymentalnego i quasi-eksperymentalnego. Manipulowanie zmiennymi niezależnymi w modelu E. Dwie metody kontroli zmiennych niezależnych-ubocznych. Odmiany „0-1” planów eksperymentalnych i quasi-eksperymentalnych. Ograniczenia planów „0-1”. Znaczenie pretestu zmiennej Y. W stronę planów wieloczynnikowych. Przegląd podstawowych planów eksperymentalnych i quasi-eksperymentalnych.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk S-ka Wydawnictwo.

Sułek A. (1979). Eksperyment w badaniach społecznych. Warszawa: PWN.

West, S. G. (2006). Poza eksperyment laboratoryjny - plany eksperymentalne i quasi-eksperymentalne w otoczeniu naturalnym. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 69-115). Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 4: Podstawowe modele badań empirycznych (II) - model eksperymentalny: trafność planu eksperymentalnego i czynniki ją zakłócające. Model ex post facto

Rola instrukcji maskujących cel eksperymentu („decepcja”). Realizm życiowy i realizm psychologiczny. Trafność wewnętrzna i zewnętrzna planu eksperymentalnego. Główne czynniki zakłócające trafność planu eksperymentalnego - sposoby eliminowania i minimalizowania ich wpływów. Statystyczny kontekst trafności. Odniesienia do teorii. Plany eksperymentalne a stosowanie testów istotności różnic. Ocena istotności zmiennych w modelu E. Model E a model EPF. Wady i zalety modelu EPF. Odmiana eksploracyjna modelu EPF. Odmiana konfirmacyjna modelu EPF. Problemy oceny istotności zmiennych w modelu EPF. Problemy konstrukcji wywiadu i stosowania skal szacunkowych - szkolenie sędziów kompetentnych, przygotowanie skal szacunkowych. Ocena istotności zmiennych w modelu EPF. Typowe zastosowania modelu EPF w psychologii.

Literatura podstawowa

Aronson, E. (2000). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Bandura, A., Walters, R. H. (1968). Agresja w okresie dorastania. Warszawa: PWN.

Brzezińska, A., Brzeziński, J. (2006). Skale szacunkowe. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 232-306). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk S-ka Wydawnictwo.

West, S. G. (2006). Poza eksperyment laboratoryjny - plany eksperymentalne i quasi-eksperymentalne w otoczeniu naturalnym. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 69-115). Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 5: Podstawowe modele badań empirycznych (III): model korelacyjny: odmiana ilościowa - podstawy

Model dwuzmiennowy - założenia. Metoda najmniejszych kwadratów. Współczynnik korelacji r_AB-Pearsona. Współczynnik determinacji r_AB². Model geometryczny. Równanie regresji liniowej. Współczynniki regresji: a i b. Waga „beta” (β).Model liniowy a model nieliniowy. Interpretacja przyczynowo-skutkowa związku korelacyjnego (trzy warunki). Pojęcie zależności pozornej. Korelacje pozorne i metody ich rozpoznawania.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 6: Populacja a próba.

Populacja a próba. Problem generalizowalności wyników badania psychologicznego. Pojęcie reprezentatywności próby. Sposoby doboru osób badanych do próby (celowe: kwotowe, ochotnicze; losowe). Schematy losowego doboru próby. Wyznaczanie niezbędnej wielkości próby. Posługiwanie się tablicami liczb losowych - ćwiczenia praktyczne.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk S-ka Wydawnictwo.

Literatura dodatkowa

Steczkowski, J.(1995). Metoda reprezentacyjna w badaniach zjawisk ekonomiczno-społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 7: Psychologiczne osobliwości poznania naukowego w naukach społecznych. Etyka badania naukowego

Oczekiwania interpersonalne badacza - efekty: Pigmaliona, Galatei i Golema. Badania Rosenthala. Model powstawania efektu oczekiwań interpersonalnych - cztery czynniki pośredniczące (wg Rosenthala). Wskazówki sugerujące hipotezę badawczą - badania Orne'a. Lęk przed oceną - badania Rosenberga. Technika grania roli jako alternaty­wa dla tradycyjnego eksperymentowania opartego na instrukcjach maskujących („deception”). Problem „współpracy” osoby badanej z psychologiem. Ważność rozmowy posteksperymentalnej. Skuteczność zabiegów wyprowadzających osoby badane z sytuacji badania psychologicznego („debriefing”). Postawa wobec badania. Okłamywanie osób badanych. Narażanie osób badanych na cierpienie, wstyd, lęk i zaniżanie ich samooceny. Wykładowca w roli badacza i student w roli osoby badanej. Informowanie społeczności uczonych o uzyskanych rezultatach badawczych. Rezultat badawczy jako podstawa praktycznego działania.

Literatura podstawowa

Aronson, E. (2000). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Aronson, E. (red.). (2002). Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (S. E. Asch, s. 37-47; S. Miligram, s. 48-64; C. Haney, C. Banks, P. G. Zimbardo, s. 83-101).

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J., Kowalik S. (1998). Modelujący wyniki badania psychologicznego (diagnostycznego) wpływ osoby badanej (pacjenta) i badacza (klinicysty). W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna (s. 269-302). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J., Siuta, J. (red.). (1991). Społeczny kontekst badań psychologicznych i pedagogicznych. Wybór tekstów. Poznań: Wyd. Nauk. UAM (M. T. Orne, s. 17-32; M. J. Rosenberg, s. 61-135; J. D. Greenwood, s. 183-209; R. Rosenthal, 2 teksty, s. 235-387; T. X. Barber, s. 399-431).

Polskie Towarzystwo Psychologiczne (2000). Kodeks etyczno-zawodowy psychologa. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 3, s. 837-844). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Literatura dodatkowa

Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.). (2004a). Etyczne dylematy psychologii. Warszawa:: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.

Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.). (2004b). Praktyka psychologiczna w świetle standardów etycznych. Warszawa:: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.

Rosenthal, R. (1996). Nauka a etyka w przeprowadzaniu badań psychologicznych oraz analizowaniu i przedstawianiu ich wyników. Czasopismo Psychologiczne, 2, 37-46.

Sztabiński, P. B. (1997). Ankieterzy i ich respondenci. Od kogo zależą wyniki badań ankietowych. Warszawa: IFiS PAN.

wykład 8: Zasady cytowania literatury przedmiotu i sporządzania bibliografii. Struktura raportu z badań empirycznych

Struktura raportu z psychologicznych badań empirycznych. Zasady powoływania się na literaturę przedmiotu. Zasady sporządzania bibliografii - wg American Psychological Association (APA, 2001).

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

American Psychological Association, APA (2001). Publications manual of the American Psychological Association (wyd. 5). Washington, DC: Author.

wykład 9: Analiza wariancji (ANOVA) jako statystyczna podstawa eksperymentu jednoczynnikowego (A)

Co nowego wprowadził do metodyki eksperymentu R. A. Fisher? Trzy modele ANOVA: model efektów stałych (I.), model efektów losowych (II.), model efektów mieszanych (III.). Wielkość grup (n) - model ortogonalny vs. model nieortogonalny.

Podstawowe pojęcia jednoczynnikowej (A) odmiany modelu ANOVA: sumy kwadratów (SS) - między i wewnątrz, stopnie swobody (df) - między i wewnątrz, średni kwadrat (MS). Porównania między- i wewnątrzgrupowe. Pojęcie efektu głównego czynnika A: α_i = μ_i - μ. Pojęcie błędu eksperymentalnego ε_i(k). Struktura wyniku Y_ik. Zapis hipotez: H₀ i H₁. Stosunek F. Podejmowanie decyzji wobec H₀. Korzystanie z tablic rozkładu F. Założenia ANOVA (siedem założeń). Transformacja wyników surowych. Wskaźniki wariancji zmiennej zależnej wyjaśnianej czynnikiem A i różnicami wewnątrzgrupowymi - wskaźniki „omega-kwadrat” (ϖ²). Dlaczego stosujemy test HSD-Tukey'a, a nie wiele razy test t-Studenta?

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 10: Analiza wariancji (ANOVA) jako statystyczna podstawa eksperymentu dwuczynnikowego (AB)

Podstawowe pojęcia dwuczynnikowej (AB) odmiany modelu ANOVA: sumy kwadratów (SS) - czynnik A, czynnik B, interakcja AB, wewnątrzgrupowa, stopnie swobody (df) - A, B, AB, wewnątrz (błąd eksperymentalny), średni kwadrat (MS) - A, B, AB, wewnątrz (błąd eksperymentalny). Porównania między- i wewnątrzgrupowe. Pojęcie efektów głównych: α_i, β_j, (αβ)_ij. Pojęcie błędu eksperymentalnego ε_ij(k). Sens statystyczny i psychologiczny interakcji AB. Interpretacja graficzna interakcji AB. Pojęcie efektów prostych: Ab_j oraz Ba_i. Struktura wyniku Y_ijk. Zapis hipotez: H₀ i H₁. Stosunek F. Podejmowanie decyzji wobec H₀. Wskaźniki wariancji zmiennej zależnej wyjaśnianej czynnikiem A, czynnikiem B, interakcja czynników A i B oraz różnicami wewnątrzgrupowymi - wskaźniki „omega-kwadrat” (ϖ²).

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 11: Eksperymenty jedno i dwuczynnikowe ANOVA z powtarzaniem pomiarów zmiennej Y

Idea powtarzania pomiarów zmiennej zależnej w ANOVA. Różne warianty planów eksperymentalnych z powtarzaniem pomiarów zmiennej Y. Plan jednoczynnikowy. Plan dwuczynnikowy - warianty: jeden czynnik „powtarzany” i dwa czynniki „powtarzane”. Ograniczenia planów z powtarzaniem pomiarów zmiennej Y.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 12: Model regresji liniowej - Odmiana jedno-wielozmiennowa (zmienne ilościowe)

Współczynnik korelacji wielokrotnej R_Y.12 - na przykładzie dwóch zmiennych-predyktorów. Współczynnik determinacji wielokrotnej R_Y.12². Model geometryczny. Równanie regresji liniowej dla dwóch zmiennych-predyktorów. Współczynniki: a i b. Wagi „beta” (β). Współczynniki korelacji/determinacji cząstkowej i semi-cząstkowej oraz ich interpretacja. Analiza reszt. Strategie budowy modelu wielokrotnej regresji liniowej.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdz. 13).

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

wykład 13: Model regresji liniowej - Odmiana jedno-wielozmiennowa (zmienna-kryterium: interwałowa lub ilorazowa, zmienne-predyktory: jakościowe).

Kodowanie „zero-jedynkowe” i „quasi-eksperymentalne” jednej (dwu- i wielowartościowej) oraz dwóch (dwu- i wielowartościowych) zmiennych jakościowych (nominalnych). Zalety kodowania „zero-jedynkowego” i „quasi-eksperymentalnego”. Iloczyn predyktorów jako odpowiednik interakcji zmiennych w ANOVA. Interpretacja współczynników regresji: b i a.

Literatura podstawowa

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdz. 13).

Literatura dodatkowa

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura zalecana - podstawowa i dodatkowa

American Psychological Association, APA (2001). Publications manual of the American Psychological Association (wyd. 5). Washington, DC: Author.

Ajdukiewicz, K. (1958). Zagadnienie racjonalności zawodnych sposobów wnioskowania. Studia Filozoficzne, 4(7), 14-29.

Ajdukiewicz K. (1983). Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka. Warszawa: Czytelnik.

Aronson, E. (2000). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Aronson, E. (red.). (2002). Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (S. E. Asch, s. 37-47; S. Miligram, s. 48-64; C. Haney, C. Banks, P. G. Zimbardo, s. 83-101).

Bandura, A., Walters, R. H. (1968). Agresja w okresie dorastania. Warszawa: PWN.

Brzezińska, A., Brzeziński, J. (2004). Skale szacunkowe. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J. (2005). Metodologia badań psychologicznych (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J. (2000a). Poznanie naukowe - poznanie psychologiczne. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki: Podstawy psychologii (t. 1,
s. 333-354 ). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzeziński, J. (2000b). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzeziński, J., Kowalik, S. (1993). Modelujący wyniki badania psychologicznego (diagnostycznego) wpływ osoby badanej (pacjenta) i badacza (klinicysty). W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna (s. 269-302). Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.). (2004a). Etyczne dylematy psychologii. Warszawa:: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.

Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.). (2004b). Praktyka psychologiczna w świetle standardów etycznych. Warszawa:: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.

Brzeziński, J., Siuta, J. (red.). (1991). Społeczny kontekst badań psychologicznych i pedagogicznych. Wybór tekstów. Poznań: Wyd. Nauk. UAM (M. T. Orne, s. 17-32; M. J. Rosenberg, s. 61-135; J. D. Greenwood, s. 183-209; R. Rosenthal, 2 teksty, s. 235-387; T. X. Barber, s. 399-431).

Ferguson, G. A., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk S-ka Wydawnictwo.

Krajewski, W. (1998). Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych i filozoficznych (wyd. 2). Warszawa: Książka i Wiedza.

Nowak, S. (1985). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.

Polskie Towarzystwo Psychologiczne (2000). Kodeks etyczno-zawodowy psychologa. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 3, s. 837-844). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Rosenthal, R. (1996). Nauka a etyka w przeprowadzaniu badań psychologicznych oraz analizowaniu i przedstawianiu ich wyników. Czasopismo Psychologiczne, 2, 37-46.98

Steczkowski, J.(1995). Metoda reprezentacyjna w badaniach zjawisk ekonomiczno-społecznych. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Sułek A. (1979). Eksperyment w badaniach społecznych. Warszawa: PWN.

Sztabiński, P. B. (1997). Ankieterzy i ich respondenci. Od kogo zależą wyniki badań ankietowych. Warszawa: IFiS PAN.

West, S. G. (2006). Poza eksperyment laboratoryjny - plany eksperymentalne i quasi-eksperymentalne w otoczeniu naturalnym. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 69-115). Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wojciszke, B. (2006). Systematycznie Modyfikowane Autoreplikacje: logika programu badań empirycznych w psychologii. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 44-68). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

© Jerzy Brzeziński (2006). Wykład: Metodologia badań psychologicznych ze statystyką

2

© Jerzy Brzeziński (2008). Wykład: Metodologia badań psychologicznych
ze statystyką

---